Stanisław Ostoja-Chrostowski

Stanisław Ostoja-Chrostowski

Dyrektor, Just, Korweta

Stanisław Ostoja-Chrostowski (1930)
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1897 Warszawa
Data i miejsce śmierci	9 listopada 1947 Warszawa
Narodowość	polska
Alma Mater	Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika (drzeworyt)
Odznaczenia
Nagrody
Olimpijski Konkurs Sztuki i Literatury 1936

Zraniony jeleń, Stanisław Ostoja-Chrostowski

Korweta, Stanisław Ostoja-Chrostowski

Grób Stanisława Ostoi-Chrostowskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Stanisław Ostoja-Chrostowski, ps. „Dyrektor”, „Just”, „Korweta” (ur. 14 grudnia 1897 w Warszawie, zm. 9 listopada 1947 tamże) – polski malarz i grafik specjalizujący się w drzeworycie, profesor i rektor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, działacz niepodległościowego ruchu oporu podczas obu wojen światowych.

Życiorys

Syn Józefa i Wandy z Jakackich. W 1915 jego rodzina wyjechała do Moskwy, gdzie ukończył naukę w gimnazjum. W latach I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, a w 1918 pracownikiem przedstawicielstwa polskiego w Moskwie. W grudniu 1918 został aresztowany przez bolszewików pod zarzutem pracy dla polskiego wywiadu. Uwolniony w ramach wymiany więźniów w 1921. Rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Studiował malarstwo u Tadeusza Pruszkowskiego, grafikę u Władysława Skoczylasa, grafikę użytkową u Edmunda Bartłomiejczyka. Studia ukończył w 1934. Po śmierci Władysława Skoczylasa w 1937 objął katedrę grafiki użytkowej w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W czasie okupacj niemieckiej działał w konspiracji, po wojnie współdziałał przy reaktywacji warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i został wybrany jej rektorem (1945–1947).

Specjalizował się w grafice użytkowej – projektował winiety, papiery wartościowe, znaczki pocztowe, telegramy, zaproszenia, kartki świąteczne, programy, menu itp., jednak jego największymi pasjami, które przyniosły mu światową sławę, były ilustracje do książek oraz ekslibrisy. Drzeworyty Chrostowskiego-Ostoi odznaczają się mistrzostwem technicznym, elegancją, finezją i dekoracyjnością. Był członkiem Stowarzyszenia Polskich Artystów Grafików „Ryt”. W okresie międzywojennym jego prace publikowała między innymi wydawana w Poznaniu „Tęcza”. W 1936 opracował projekt dyplomu i Odznaki Pamiątkowej Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.

Podczas okupacji przebywał w Warszawie, działał w ruchu oporu pod ps. „Dyrektor”, „Just” i „Korweta”. Prowadził tajne nauczanie, a od stycznia 1940 był członkiem ZWZ (późniejszej AK). Był szefem Referatu 999 Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej Armii Krajowej, zajmującego się ruchem komunistycznym w okupowanej Polsce. 11 sierpnia 1944 został wywieziony transportem do obozu w Pruszkowie, z którego po drodze zbiegł. Do Warszawy wrócił na początku 1945.

Był żonaty z Anną (1897–1978). Miał córkę Halinę (1929–1990), rysowniczkę, pedagog, działaczkę artystyczną.

Zmarł po krótkiej chorobie 9 listopada 1947. Spoczął na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (Aleja Zasłużonych-1-66,67).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 12 listopada 1947)
• Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1938)

Nagrody i wyróżnienia

• I nagroda na II Międzynarodowej Wystawie Litografii i Drzeworytu, Chicago 1930
• I nagroda na Międzynarodowej Wystawie Ekslibrisów, Los Angeles 1931
• I nagroda za plakat na I Międzynarodowej Wystawie Drzeworytów, Warszawa 1933
• Brązowy medal na Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury w Berlinie w 1936 za drzeworyt Korweta
• Grand Prix i 2 dyplomy honorowe na Międzynarodowej Wystawie „Sztuka i Technika”, Paryż 1937
• I nagrodę za ilustracje do dramatów Szekspira, Londyn 1940

Zobacz też

• Stanisław Ostoja-Kotkowski
• Ród Ostojów (Mościców)

Bibliografia

• Chrostowski-Ostoja Stanisław. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2010-09-30]. (pol.).
• Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 123–124. ISBN 83-211-0758-3.
• Agata Pietrzak: Stanisław Ostoja-Chrostowski 1900–1947 : Wyd. Biblioteka Narodowa, 2007 : ISBN 978-83-7009-549-9.

Linki zewnętrzne

• Stanisław Ostoja-Chrostowski (1900–1947, Warszawa) – Sztuka polskiego drzeworytu. kulturaonline.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-22)].
• Halina Chrostowska. culture.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-23)].
• Biografia. biulpol.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-17)].
• Kolekcja poświęcona Stanisławowi Ostoi–Chrostowskiemu w bibliotece Polona