Stanisław Zając (polityk)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 maja 1949 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 kwietnia 2010 |
| Wicemarszałek Sejmu III kadencji | |
| Okres |
od 20 października 1997 |
| Przynależność polityczna | |
| Prezes Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego | |
| Okres |
od 21 maja 2000 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Stanisław Zając (ur. 1 maja 1949 w Święcanach, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polski polityk i prawnik, adwokat. Poseł na Sejm I, III, V i VI kadencji (1991–1993, 1997–2001 i 2005–2008), senator VII kadencji (2008–2010), wicemarszałek Sejmu III kadencji w latach 1997–2001, prezes Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego w latach 2000–2002.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Absolwent Liceum Ogólnokształcącego w Bieczu[1]. Ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmował stanowisko sędziego, następnie praktykował jako adwokat.
Od 1992 do 2005 należał do Zjednoczenia Chrześcijańsko Narodowego (17 kwietnia 1994 wybrany przewodniczącym zarządu regionu podkarpackiego ZChN[2], w latach 2000–2002 był prezesem tej partii). Sprawował mandat posła I kadencji z ramienia Wyborczej Akcji Katolickiej i III kadencji z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność (w wyborach otrzymał 50 649 głosów), zajmując w tej kadencji stanowisko wicemarszałka Sejmu. W 2001 z listy AWSP bez powodzenia ubiegał się o reelekcję. Od 2002 do 2005 zasiadał w sejmiku podkarpackim (wybrany z listy Ligi Polskich Rodzin[3] jako członek ZChN). Od 2003 do 2005 był członkiem rady naczelnej i przewodniczącym regionu podkarpackiego Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego. Należał również do Polskiego Czerwonego Krzyża[4].
W 2005 z listy Prawa i Sprawiedliwości został wybrany na posła V kadencji w okręgu krośnieńskim. Po wyborach wystąpił z ZChN i w 2006 został członkiem PiS. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz czwarty uzyskał mandat poselski (na Sejm VI kadencji), otrzymując 32 962 głosy. 22 czerwca 2008 jako kandydat PiS wygrał wybory uzupełniające do Senatu, rozpisane w okręgu krośnieńskim po śmierci Andrzeja Mazurkiewicza, uzyskując 40 993 głosów (47,92%). Ślubowanie złożył 25 czerwca 2008. Był wiceprzewodniczącym Klubu Parlamentarnego PiS i przewodniczącym Klubu PiS w Senacie, a także przewodniczącym Komisji Obrony Narodowej.
Zginął w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[5]. Został pochowany 25 kwietnia 2010 na nowym cmentarzu komunalnym przy ul. Mickiewicza w Jaśle.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był żonaty z Alicją Zając. Miał dwoje dzieci: syna Wojciecha i córkę Agnieszkę[6].
Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski – 2010, pośmiertnie[7]
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” – 2010[8]
- Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” – 2009[9]
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”
- Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi (Zakon Maltański)
- Nagrody i wyróżnienia
- Tytuły honorowego obywatela Jarosławia, Jasła, gminy Dydnia[10], gminy Jasło[11], Brzozowa[12]
- Honorowy Krzyż Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego” (pośmiertnie, 2010)[13]
- Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa”
- Odznaka „Przyjaciel Dziecka”
- Złota Honorowa Odznaka PZM (2002)[14]
- Złota Odznaka Honorowa Związku Inwalidów Wojennych RP
- Tytuł „Człowieka Roku 1995 Województwa Krośnieńskiego” przyznany przez tygodnik „Nowe Podkarpacie”[15]
- Tytuł honorowego prezesa Jasielskiego Klubu Sportowego Czarni 1910 Jasło[4]
- Upamiętnienie
Imieniem Stanisława Zająca nazwano Park Rekreacji i Edukacji Ekologicznej w Foluszu (2010)[16] oraz Małą Aulę Uniwersytetu Rzeszowskiego (2015)[17].
Został upamiętniony na tablicach pamiątkowych wewnątrz Sanktuarium Matki Bożej Zawierzenia w Tarnowcu[18], na budynku siedziby Naczelnej Rady Adwokackiej przy ulicy Świętojerskiej 16 w Warszawie[19] oraz w przycmentarnej kaplicy w Zręcinie[20], a ponadto na pomniku Golgota Wschodu przy budynku I Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle[21]. Poświęcono mu także głaz pamięci umiejscowiony w okolicy kościoła św. Anny w Święcanach.
W 2021 pośmiertnie mianowany na stopień oficerski majora Wojska Polskiego[22].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Podkarpacie żegna Stanisława Zająca. rp.pl, 24 kwietnia 2010. [dostęp 2021-05-11].
- ↑ Marcin Kandefer. Polityczna mapa Sanoka. Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe. „Echo Sanoka”. Nr 16, s. 3, 2 maja 1994.
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2002. [dostęp 2011-04-14].
- ↑ a b Wspomnienia. Adwokat Stanisław Zając (1949–2010). palestra.pl. [dostęp 2014-07-20].
- ↑ Lista pasażerów i załogi samolotu TU-154. mswia.gov.pl, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2012-09-06].
- ↑ Stanisław Zając: Wspomnienia osób świeckich. Niezapomniane spotkania. W: Kapłan wielkiej odwagi. Jubileusz 60-lecia kapłaństwa księdza prałata Adama Sudoła. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 218. ISBN 83-919305-6-4.
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587
- ↑ Medale Wojska Polskiego dla parlamentarzystów. wp.mil.pl, 17 lutego 2010. [dostęp 2010-07-10].
- ↑ Odprawa roczna Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego okazją do podziękowań za dotychczasową współpracę z wojskiem. terazjaslo.pl, 25 listopada 2009. [dostęp 2011-04-28].
- ↑ Honorowi obywatele. gminadydnia.pl. [dostęp 2018-04-06].
- ↑ Stanisław Zając honorowym obywatelem gminy Jasło. nowiny24.pl, 27 maja 2010. [dostęp 2010-11-21].
- ↑ Honorowe obywatelstwo dla śp. senatora Stanisława Zająca. rbr.info.pl, 4 kwietnia 2015. [dostęp 2021-04-17].
- ↑ Odznaka Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego. podkarpackie.pl. [dostęp 2011-09-19].
- ↑ Odznaczeni. jkmird.pl. [dostęp 2023-03-23].
- ↑ Ludzie poprzednich lat. Ludzie roku 1995. „Podkarpacie”. 11, s. 12, 16 kwietnia 1996. [dostęp 2017-09-28].
- ↑ Park im. Stanisława Zająca w Foluszu. wirtualnejaslo.pl, 15 listopada 2010. [dostęp 2011-05-01].
- ↑ Mała aula UR imienia marszałka Stanisława Zająca. radio.rzeszow.pl, 26 stycznia 2015. [dostęp 2015-01-28].
- ↑ W Tarnowcu odsłonięto pamiątkową tablicę. jaslonet.pl, 13 kwietnia 2012. [dostęp 2015-01-28].
- ↑ Odsłonięto tablicę upamiętniającą ofiary katastrofy smoleńskiej. naszemiasto.pl, 4 kwietnia 2012. [dostęp 2013-04-22].
- ↑ W Zręcinie odsłonięto tablicę smoleńską. chorkowka.net, 7 maja 2014. [dostęp 2021-05-11].
- ↑ W Jaśle odsłonięto dzisiaj pomnik „Golgota Wschodu”. [dostęp 2015-01-28].
- ↑ Stanisław Zając pośmiertnie mianowany na stopień majora Wojska Polskiego. jaslo365.pl, 26 września 2021. [dostęp 2021-09-26].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biogram na stronie Senatu (VII kadencja). [dostęp 2010-07-10].
- Absolwenci Liceum Ogólnokształcącego w Bieczu
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Działacze KIK
- Honorowi obywatele Brzozowa
- Honorowi obywatele Jarosławia (Polska)
- Honorowi obywatele Jasła
- Honorowi obywatele gminy Dydnia
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”
- Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Ofiary katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku
- Polacy odznaczeni Orderem Pro Merito Melitensi
- Politycy Akcji Wyborczej Solidarność
- Politycy Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego
- Politycy Prawa i Sprawiedliwości
- Polscy adwokaci
- Sędziowie III Rzeczypospolitej
- Posłowie z okręgu Krosno
- Prezesi Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego
- Radni sejmiku województwa podkarpackiego
- Senatorowie z województwa podkarpackiego (od 2001)
- Wicemarszałkowie Sejmu III Rzeczypospolitej
- Pochowani na cmentarzu komunalnym w Jaśle
- Urodzeni w 1949
- Zmarli w 2010
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1991–1993)
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VI kadencji