Sufczyn (województwo mazowieckie)

Sufczyn

wieś
Dwór w Sufczynie
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	otwocki
Gmina	Kołbiel
Wysokość	127 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	323
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	05-340
Tablice rejestracyjne	WOT
SIMC	0674968
Położenie na mapie Polski Sufczyn
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Sufczyn
Położenie na mapie powiatu otwockiego Sufczyn
Położenie na mapie gminy Kołbiel Sufczyn
52°02′43″N 21°31′36″E

Sufczyn – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim, w gminie Kołbiel. Wieś położona jest nad rzeką Świder.

Integralne części wsi

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0674974	Dudzianka	część wsi
0674980	Pęchery	część wsi
0674997	Sokoły	część wsi

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Kołbieli.

W 1408 roku w „Księdze Ziemi Czerskiej” wymienia się rycerza Alberta (Albertus) z Szuchczina. Albert z Sufczyna podpisywał wraz z innymi rycerzami z Rudy i Siennicy, różne dokumenty w grodzie czerskim. W tym samym roku wymienia się też wraz z Piotrem z Falenicy, Piotra z Susczina. Ten sam Piotr z Sufczyna wspomniany jest też w 1411 roku. Są to pierwsze wzmianki o istnieniu tej miejscowości. Nazwę wsi zapisywano wtedy jako Szuchcin lub Susczin, a pochodzi ona od dawnej nazwy osobowej „Suchta”. Jeszcze w 1576 roku w spisie podatkowym wymienia się tę miejscowość jako Susczyn. Współczesna nazwa pojawiła się dopiero w XVIII wieku.

W tym samym czasie co Albert i Piotr z Sufczyna żył również Mikołaj z Sufczyna, który znany jest z tego, że wraz z dziedzicami Kołbieli wybudował na początku XV wieku kościół w Kołbieli. Sufczyn był prywatną wsią szlachecką, a rycerze z tej wsi zaczęli z czasem pisać się Sufczyńskimi z Sufczyna. Niestety niewiele o tym rodzie wiadomo. Kasper Niesiecki w swoim herbarzu informuje, że ród pochodził z lubelskiego i pieczętował się herbem Szeliga. Jednak wszystko wskazuje, że był to miejscowy ród szlachecki tworzący z czasem zaścianek szlachecki. Ród szybko się rozrastał i z czasem zabrakło ziemi w rodzinnej wsi. Sufczyńscy założyli więc w okolicach nowe osady: Głupiankę i Wolę Sufczyńską oraz Gadkę. Spis podatkowy z 1576 roku informuje, że dziedzicami Sufczyna byli: Mikołaj Sufczyński (Susczynski), Marcin Sufczyński oraz Stanisław, Tomasz, Dersław i Jakub Sufczyńscy. Każdy z nich posiadał niewielkie kawałki ziemi, od ćwierci włóki do półtorej włóki. Po 1569 roku przed szlachtą polską otworzyły się perspektywy zdobycia ziemi, urzędów i tytułów na Ukrainie. Wielu ubogich szlachciców tam wyjechało. Stało się tak pewnie z Sufczyńskimi z Sufczyna, jednak nie wszyscy wyjechali. Niektórzy Sufczyńscy nadal mieszkali w ziemi czerskiej, dochodząc często do wysokich urzędów i majątków.

Z 1591 roku pochodzi informacja o kupnie części Sufczyna, Głupianki i Woli Sufczyńskiej przez Adama Łychowskiego. Łychowscy byli mazowiecką szlachtą pochodzącą z okolic Warki. Łychowscy początkowo byli zapewne właścicielami części tych dóbr, ponieważ własność była tu bardzo rozdrobniona. Sufczyńscy zapewne nadal posiadali niewielkie kawałki ziemi w tej wsi. Adam Łychowski w 1620 roku sprzedał swoje części Sufczyna innej mazowieckiej rodzinie, Młockim herbu Prawdzic. Młoccy również długo nie dziedziczyli w tej wsi, ponieważ z 1647 roku pochodzi informacja, że dobra te kupił niejaki Marcjan Dłużewski herbu Pobóg. Dłużewscy także szybko sprzedali te dobra, a przejął je ród Magnuszewskich z Magnuszewa. Magnuszewscy posiadali herb Powała, byli potomkami słynnego Powały z Taczewa, jednego z największych rycerzy z czasów bitwy pod Grunwaldem. Magnuszewscy byli od dawna spokrewnieni z Sufczyńskimi. Sufczyńscy nadal posiadali jakieś drobne części tej wsi i zapewne Magnuszewscy weszli w posiadanie części wsi drogą posagu, a później zapewne wykupili innych właścicieli ziemi w Sufczynie. Dziedzicem wsi został Władysław Magnuszewski, którego żoną była Katarzyna Sufczyńska. Pierwsze informacje o Władysławie Magnuszewskim pochodzą z 1676 roku, kiedy to „sądował się” z bratem o „ruchomości” po ojcu. Jednak żona Magnuszewskiego, Katarzyna Sufczyńska w 1671 roku sprzedała swoje części tych dóbr Remigianowi Łochowskiemu. Remigian Łochowski ożeniony z Anną Sufczyńską zapewne zdołał zebrać całość dóbr Sufczyn. Miał licznych synów: Jana, Piotra Dominika (zakonnik), Wojciecha, Ludwika i Kazimierza. Najstarszy z nich zrzekł się działu po ojcu, a pozostali bracia podzielili się w 1711 roku Sufczynem. Jednak już w latach 1718–1721 sprzedali razem te dobra Sufczyńskim. Tak więc Sufczyńscy, posiadając od końca XVI wieku skrawki ziemi, po kilkuset latach odzyskali swoją rodową wieś. Stało się tak dlatego, że Sufczyńscy z ubogiej szlachty stali się bogatą szlachtą dziedziczącą w wielu wsiach w Polsce. Właścicielem Sufczyna w tym czasie był zapewne Kazimierz Sufczyński, cześnik łukowski i kasztelan lubelski, zmarły w 1736 roku. Kazimierz Sufczyński pozostawił liczne potomstwo i własność w dobrach sufczyńskich znowu się rozdrobniła. Dopiero w końcu XVIII wieku całość dóbr zdołał zebrać Fabian Laskowski. Fabian Laskowski herbu Korab był ważną postacią w ziemi czerskiej. Był urzędnikiem w Siennicy, w 1796 roku został komornikiem garwolińskim, a w 1798 roku komornikiem czerskim. Zmarł po 1804 roku, ponieważ z tego właśnie roku pochodzi ostatnia wzmianka o nim. Miał nieznaną z imienia córkę, którą wydał za Pawła Piątkowskiego. Właśnie Piątkowski został kolejnym dziedzicem tych dóbr.

Sam Sufczyn na początku XIX wieku był niewielką miejscowością. W 1827 roku naliczono tu 23 domy i 181 mieszkańców. Paweł Piątkowski po objęciu dóbr Sufczyn w 1826 roku rozpoczął energiczne prace nad budową swojej siedziby. Paweł Piątkowski był w okresie Królestwa Kongresowego osobą dość znaną. Od 1828 r. pełnił funkcję mecenasa przy Sądzie Najwyższej Instancji Królestwa Polskiego, a od 1842 r. obrońcy przy Warszawskich Departamentach Rządzącego Senatu. Po śmierci Pawła Piątkowskiego w 1865 roku, dobra te przejął Marceli Piątkowski.

W 1864 roku Sufczyn objęło uwłaszczenie ziemi chłopskiej i powstało tu 26 gospodarstw rolnych na 354 morgach ziemi. Nadal jednak istniały dobra ziemskie Sufczyn, które obejmowały folwarki: Sufczyn, Sokoły i Zielonki. W 1875 roku liczyły one 888 mórg ziemi. W folwarku Sufczyn był „las nieurządzony, pokłady torfu i wapienia, młyn wodny”. Na przełomie XIX i XX wieku dobra Sufczyn zostały rozparcelowane. Młyn wodny w Sokołach trafił w ręce rodziny Chmielewskich (dane z 1929 roku). Wieś Sufczyn w 1890 roku liczyła 227 mieszkańców. Natomiast w 1921 roku liczyła już 351 mieszkańców w 57 domach. W okresie międzywojennym, w tej wsi działał młyn wodny należący do niejakiego Zwolińskiego. Działał tu również sklep z artykułami ogrodniczymi – własność Szeliskich.

Wieś szlachecka Suffczyno położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie siedleckim.

Wschodnia odnoga wsi jest nazywana Sokoły. Częścią Sufczyna jest również kolonia Wilczarz (niektóre źródła i ludność miejscowa podają bardziej popularną nazwę Wilcarz). Historycznie istniały również dzielnice Dudzianka (w okolicach dworu Piątkowskich) oraz Pęchery (dawny młyn). We wsi zachował się też dwór byłych dziedziców Sufczyńskich, a ich groby na cmentarzu parafialnym w Kołbieli.

To od ich nazwiska została przyjęta obecna nazwa wsi.

Krótkie kalendarium

• XV wiek – pierwsze wzmianki o miejscowości Suchczin
• 28 lipca 1944 – Sufczyn został zbombardowany przez lotnictwo niemieckie. Zginęło wtedy 11 osób a 30 zostało rannych. Ku czci poległych, w dniu 29 lipca 2007 została odsłonięta pamiątkowa tablica z nazwiskami poległych tego dnia oraz osób zmarłych wskutek odniesionych tego dnia ran.
• 15 maja 1958 – Sufczyn został poważnie zniszczony przez huragan

Zobacz też

• Sufczyn, Sufczyna, Jasienica Sufczyńska

Linki zewnętrzne

• Sufczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 556 .