Przejdź do zawartości

Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon Kaufmann, Zebranie członków Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, w Vevey w Szwajcarii, 1916 (w rzeczywistości spotkanie w tym składzie nie miało miejsca, ten zbiorowy portret jest wyobrażeniem artysty). Od lewej siedzą: Maria z Babskich Sienkiewiczowa (żona Henryka), Władysław Mickiewicz, Henryk Sienkiewicz, Helena Paderewska (żona Ignacego), Leonia Wierusz-Kowalska (żona Józefa), Józef Wierusz-Kowalski; na pierwszym planie troje dzieci Wierusz-Kowalskich. Od lewej stoją: Szymon Askenazy, Ignacy Paderewski, Antoni Osuchowski. W tle m.in. Tadeusz Romer i Erazm Piltz oraz dzieci Sienkiewicza: Henryk Józef i Jadwiga[1]

Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce (Comité Général de Suisse pour les Victimes de la Guerre en Pologne) znany również jako Komitet Veveyski[2] – organizacja założona w Szwajcarii niosąca pomoc materialną polskim ofiarom I wojny światowej.

Powstał 9 stycznia 1915 z inicjatywy Erazma Piltza w Lozannie[3], a 27 stycznia przeniósł się na stałe do Vevey, pod tym miastem[4]. Mieścił się on najpierw w Grand Hotelu, a od listopada 1915 w Hotelu du Lac. Apel do Polonii, a także społeczeństw państw neutralnych "Do Ludów Ucywilizowanych" o pomoc materialną dla ludności polskiej zredagował Henryk Sienkiewicz. Komitet działał za pośrednictwem 174 komitetów lokalnych rozsianych wśród Polonii całego świata, w tym 117 w Stanach Zjednoczonych. Jego prezesem był Henryk Sienkiewicz, wiceprezesem Ignacy Paderewski, zaś przewodniczącym Rady Wykonawczej Antoni Osuchowski. Sekretarzem Komitetu pozostawał Tadeusz Romer. W skład Zarządu Komitetu poza nimi wchodzili: Józef Wierusz Kowalski, Andrzej Plater-Zyberk, Erazm Piltz, Henryk Marconi, Szymon Askenazy, Gabriel Narutowicz, ks. Kazimierz Skirmunt. Członkami byli m.in.: Witold Czartoryski, Włodzimierz Czetwertyński, Maria Skłodowska-Curie, Leopold Kronenberg, Zdzisław Lubomirski, Józef Potocki, Mikołaj Potocki, Ferdynand Radziwiłł, Jan Kanty Steczkowski, Wojciech Trąmpczyński, Maurycy Zamoyski, Tadeusz Estreicher, Ludwik Janowski, Władysław Mickiewicz, Urszula Ledóchowska, Stanisław Dobrzycki[5].

Dzięki nazwiskom Sienkiewicza i działającego w Stanach Zjednoczonych Paderewskiego do końca września 1916 zebrano ok. 20 mln koron austr. (4 mln dol.). Działalność Komitetu wspomógł finansowo i moralnie także papież Benedykt XV. Z jego inicjatywy biskupi polscy zwrócili się z odezwą do katolików na całym świecie o pomoc dla Polski. Pomoc tę przekazywano za pośrednictwem organizacji samopomocowych w Galicji (głównie Książęco-Biskupi Komitet Pomocy), Królestwie Polskim (Rada Główna Opiekuńcza i Główny Komitet Ratunkowy) oraz Rosji. W latach 1915–1919 komitet przekazał do Polski pomoc wartości 20 milionów franków szwajcarskich[6]

 Zobacz też kategorię: Członkowie Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Anna Rudzińska: Zebranie członków Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, w Vevey w Szwajcarii. W: Anna Grochala, Joanna Sikorska: Mistrzowie pastelu. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2015, s. 218. ISBN 978-83-7100-917-4.
  2. ↑ Danuta Płygawko, Polonia devastata. Polonia i Amerykanie z pomocą dla Polski (1914–1918), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2003, OCLC 830518810.
  3. ↑ D. Płygawko, Sienkiewicz w Szwajcarii. Z dziejów akcji ratunkowej dla Polski w czasie pierwszej wojny światowej, Poznań 1986, s. 54
  4. ↑ Jerzy Holzer, Jan Molenda, Polska w pierwszej wojnie światowej, Warszawa 1967, s. 355
  5. ↑ Jerzy Holzer, Jan Molenda, Polska w pierwszej wojnie światowej, Warszawa 1967, s. 355
  6. ↑ Danuta Płygawko Sienkiewicz w Szwajcarii. Z dziejów akcji ratunkowej dla Polski w czasie pierwszej wojny światowej, Poznań 1986, Wydawnictwo UAM, Seria Historia nr 122

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Danuta Płygawko, Sienkiewicz w Szwajcarii. Z dziejów akcji ratunkowej dla Polski w czasie pierwszej wojny światowej, Poznań 1986, ISBN 83-7177-134-7
  • Halina Florkowska-Frančič, Między Lozanną, Fryburgiem i Vevey. Z dziejów polskich organizacji w Szwajcarii w latach 1914–1917, Kraków 1997, ISBN 83-85527-48-6
  • Aleksander Achmatowicz, Henryk Sienkiewicz, Foreign Office i kuria watykańska. Problem pomocy ofiarom wojny w Polsce w 1915 r., "Przegląd Historyczny" t.80, z. 2, 1989, s. 339-352, wersja elektroniczna

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Odezwa Komitetu: "Do Ludów Ucywilizowanych." Vevey, 1ego lutego 1915 – Polona.pl.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szwajcarski_Komitet_Generalny_Pomocy_Ofiarom_Wojny_w_Polsce&oldid=72291947”