TBI
TBI (ang. total body irradiation) – szczególna technika napromieniania w radioterapii polegająca na napromieniowaniu całego ciała.
W przeciwieństwie do teleterapii guzów nowotworowych (gdzie napromieniany jest tylko obszar guza) w technice TBI całe ciało pacjenta zostaje poddane działaniu promieniowania jonizującego. Napromienianie realizuje się z odległości dużo większej niż 100 cm(ang. source skin distance, SSD), ponieważ większość akceleratorów stosowanych w celach medycznych ma dość niewielkie rozmiary pola napromieniania (do 40 cm x 40 cm). Zgodnie z prawem Talesa (wiązka jest rozbieżna) w dużej odległości otrzymuje się duże pole napromieniania. W celu wyrównania rozkładu dawki w ciele pacjenta stosuje się bolus (ciekły lub stały). Całe ciało pacjenta (z wyjątkiem osłanianych płuc) otrzymuje dawkę 9-14 Gy. Ścianę klatki piersiowej, znajdującą się w sąsiedztwie płuc dopromienia się poprzez napromienianie wiązką elektronową o zasięgu praktycznym nie większym niż jej grubość. Dawka śmiertelna dla 50% populacji (LD50) to ok. 4 Gy. Aby nie dopuścić do śmierci pacjenta dawkę podaje się stopniowo (tzw. frakcjonowanie dawki; ang. fractionated total body irradiation, FTBI). Sposób frakcjonowania dawki i jej całkowita wielkość zależą od ośrodka leczenia i stosowanej przez niego procedury. Technika TBI jest stosowana w celu przygotowania pacjenta do przyjęcia przeszczepu szpiku kostnego w leczeniu białaczki. Jest techniką uzupełniającą dla chemioterapii.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna 2000. M. Nałęcz (red.). T. 9: Fizyka medyczna). Warszawa: AOW EXIT PAN, 2002.
- K. Ślosarek: Techniki dynamiczne generujące zróżnicowany rozkład dawki promieniowania w radioterapii [Rozprawa habilitacyjna].
- W. Scharf: Akceleratory biomedyczne. Warszawa: PWN, 1994.
- Kawa-Iwanicka A, Lobodziec W, Iwanicki T, Dybek M, Gawelko J, Czerwinska D. Dose uniformity in the total body irradiation technique using 15 MV photon beam. „Physica medica”. Vol. 20, supp. 1, s. 144-6, 2004.
