Typ (teologia)
Typ – określenie w teologii chrześcijańskiej oraz egzegezie biblijnej, dotyczące różnych zagadnień, wydarzeń, osób lub obiektów ze Starego Testamentu, które są traktowane jako zapowiedź tego co miało nastąpić w Nowym Testamencie.
W najszerszym ujęciu teorii typologii, główny sens Starego Testamentu jest postrzegany jedynie przez dostarczanie typów dla Chrystusa i jego doktryny. Teoria ta sięga początków pierwotnego Kościoła, była bardzo popularna w późnym średniowieczu i nadal jest popularna, szczególnie w kalwinizmie. Najbardziej zauważalna jest obecnie w Kościele prawosławnym, gdzie typologia jest nadal powszechnym narzędziem egzegetycznym[1].
Św. Paweł pisze w jednym ze swych listów o sensie typicznym wydarzeń narodu wybranego podczas wędrówki do Ziemi Obiecanej:
A wszystko to przydarzyło się im jako zapowiedź rzeczy przyszłych, spisane zaś zostało ku pouczeniu nas, których dosięga kres czasów.
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]- ofiara Abrahama z syna – typ śmierci Chrystusa
- wybawienie Żydów z Egiptu – typ ery mesjańskiej[2]
- przejście przez Morze Czerwone – typ chrztu[3]
- manna na pustyni i woda wyprowadzona ze skały – typ Eucharystii[2]
- Mojżesz – typ Chrystusa[2]
- Jozue kontynuujący misję Mojżesza – typ tego, że Ewangelia jest kontynuacją Starego Testamentu[4]
- wejście Izraelitów do Ziemi Obiecanej – typ powrotu do ostatecznej ojczyzny przez chrzest[4]
- zniszczenie Jerycha – typ ruiny władzy szatana[4]
- zbawienie rodziny Rachab – zapowiedź powołania pogan do Kościoła Jezusa[4]
- Jonasz – typ Chrystusa
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Określenie typ pochodzi od greckiego τύπος (uderzenie, odbicie, obraz, posąg, forma, model), określającego odwzorowanie wizerunku osoby lub rzeczy np. na monecie czy obrazie[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ A Study of Biblical Typology (Wayne Jackson, Christian Courier)
- ↑ a b c Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Wj [online], biblia.deon.pl [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ http://www.wtl.us.edu.pl/ssht/19-20/SSHT_19-20%281986-87%2941-64.pdf
- ↑ a b c d M. A. Tabet, Introduccion a Antiguo Testamento. Palabra, Madryt 2008. s. 271
- ↑ Liddell and Scott's Greek-English Lexicon, Oxford 1871