Władcy Finlandii

Władcy Finlandii – Finlandia została podbita ok. 1249 roku podczas II krucjaty szwedzkiej dowodzonej przez wpływowego jarla Birgera, za panowania króla Eryka XI. W 1284 roku został mianowany pierwszy książę Finlandii. Kolejni szwedzcy władcy tytułowali się książętami Finlandii. W 1581 roku Finlandia została awansowana do rangi Wielkiego Księstwa, przez króla Jana III. W 1809 roku Wielkie Księstwo Finlandii anektowała Rosja, a wielkim księciem autonomicznego terytorium został cesarz Rosji Aleksander I Pawłowicz Romanow. Po odzyskaniu przez Finlandię niepodległości w 1917 roku, ogłoszono ją monarchią. W 1918 roku wybrano króla, który jednak nigdy nie objął tronu, abdykował przed swoją koronacją. 27 lipca 1919 Finlandia stała się republiką.

Poniższa lista porządkuje władców Finlandii od podboju szwedzkiego.

Legenda: – regenci w okresie unii kalmarskiej; – feudalni książęta Finlandii, jako lennicy króla Szwecji, a od 1581 roku tytularni książęta/wielcy książęta Finlandii

Księstwo Finlandii – panowanie szwedzkie (1249–1581, księstwo od 1284)

Tytuł księcia Finlandii przysługiwał od XIII wieku każdorazowemu władcy Szwecji.

Dynastia Erykidów

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
1	Eryk XI Eriksson		1216	1250	1249–1250	Eryk X Knutsson Rycheza

Dynastia Folkungów

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
2	Waldemar Birgersson	1237–1240	1275	1250–1275	Birger jarl Ingeborga
–	Birger jarl	1210	1266	1250–1266 regent	Magnus Minnesköld Ingrid Ylva
3	Magnus I Birgersson		1290	1275–1290	Birger jarl Ingeborga
4	Benedykt Birgersson	1254	1291	1284–1291 książę Finlandii (pierwszy) jako wasal króla Szwecji	Birger jarl Ingeborga
5	Birger I Magnusson	1280	1321	1290–1318	Magnus I Birgersson Jadwiga
6	Waldemar	1280	1319	1302^[1]–1318 książę Finlandii jako wasal króla Szwecji^[1]	Magnus I Birgersson Jadwiga
7	Magnus Eriksson	1316	1374	1319–1364	Eryk Magnusson Ingeborga
8	Benedykt, książę Halland	ok. 1330	ok. 1360	1353–1356 książę Finlandii jako wasal króla Szwecji	Waldemar II Zwycięski Helena Guttormsdatter
9	Eryk XII Magnusson	1339	1359	1357–1359	Magnus Eriksson Blanka z Namur
10	Haakon VI Magnusson	1340	1380	1362–1364	Magnus Eriksson Blanka z Namur

Dynastia Meklemburska

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
11	Albrecht Meklemburski		1338–1340	1412	1364–1389	Albrecht II Eufemia

Władcy unii kalmarskiej

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
12	Małgorzata	1353	1412	1389–1412	Waldemar Atterdag Jadwiga ze Szlezwiku
13	Eryk XIII Pomorski	1382	1459	1396–1439	Warcisław VII Maria
–	Engelbrekt Engelbrektsson	ok. 1390	1436	1435–1436 regent
–	Karol Knutsson Bonde	1408 lub 1409	1470	1438–1440' regent	Kanut Bonde Margareta Karlsdotter
15	Krzysztof Bawarski	1416	1448	1440–1448	Jan Wittelsbach Katarzyna pomorska
–	Bengt Jönsson (Oxenstierna)	ok. 1390	ok. 1450	1448 regenci
–	Nils Jönsson (Oxenstierna)	ok. 1390	ok. 1450	1448 regenci
14	Karol VIII Knutsson Bonde	1408 lub 1409	1470	1448–1457	Kanut Bonde Margareta Karlsdotter
–	Jöns Bengtsson Oxenstierna	1417	1467	1457 regent	Bengt Jönsson Krister Nilsson
16	Chrystian I Oldenburg	1426	1481	1457–1464	Dietrich Oldenburg Jadwiga von Schauenburg
–	Kettil Karlsson Waza	1433	1465	1464 regent	Karl Kristiernsson Ebba Eriksdotter
14	Karol VIII Knutsson Bonde	1408 lub 1409	1470	1464–1465	Kanut Bonde Margareta Karlsdotte
–	Kettil Karlsson Waza	1433	1465	1465 regent	Karl Kristiernsson Ebba Eriksdotter
–	Jöns Bengtsson Oxenstierna	1417	1467	1465–1466 regent	Bengt Jönsson Krister Nilsson
–	Eryk Axelsson (Tott)	1419	1481	1466–1467	Axel Pedersen Tott Ingeborga Ivarsdotter
14	Karol VIII Knutsson Bonde	1408 lub 1409	1470	1467–1470	Kanut Bonde Margareta Karlsdotter
–	Sten Sture Starszy	1440	1503	1471–1497 regent	Gunnar Anundsson Birgitta Stensdotter Bielke
17	Jan II Oldenburg	1455	1513	1497–1501	Chrystian I Oldenburg Dorota brandenburska
–	Sten Sture Starszy	1440	1503	1501–1503 regent	Gunnar Anundsson Birgitta Stensdotter Bielke
–	Svante Nilsson Sture	1460	1512	1504–1512 regent	Nils Bosson
–	Eryk Trolle	ok. 1460	1530	1512 regent	Arvid Trolle Kerstin Jonsdotter
–	Sten Sture Młodszy Svantesson	1493	1520	1512–1520 regent	Svante Nilsson
18	Chrystian II Oldenburg	1481	1559	1520–1521	Jan Oldenburg Krystyna saska

Dynastia Wazów

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
19	Gustaw I	1496	1560	1523–1560	Eryk Johansson Waza Cecylia Månsdotter
20	Jan	1537	1592	1556–1563 książę Finlandii jako wasal Szwecji	Gustaw I Waza Małgorzata Leijonhufvud
21	Eryk XIV	1533	1577	1560–1568	Gustaw I Waza Katarzyna saska
22	Jan III	1537	1592	1568–1581 (od 1581 wielki książę – patrz niżej)	Gustaw I Waza Małgorzata Leijonhufvud

Wielkie Księstwo Finlandii – panowanie szwedzkie (1581–1809)

Tytuł wielkiego księcia Finlandii przysługiwał od 1581 roku każdorazowo władcy Szwecji. Okazjonalnie tytuł ten był nadawany któremuś z królewskich synów.

Wazowie (1581–1654)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
22	Jan III	1537	1592	1581–1592	Gustaw I Waza Małgorzata Leijonhufvud
–	Jan	1589	1618	1590–1606 tytularny książę Finlandii	Jan III Waza Gunilla Bielke
23	Zygmunt	1566	1632	1592–1599	Jan III Waza Katarzyna Jagiellonka
–	Karol IX	1550	1611	1599–1604 regent	Gustaw I Waza Małgorzata Leijonhufvud
24	Karol IX	1550	1611	1604–1611	Gustaw I Waza Małgorzata Leijonhufvud
25	Gustaw II Adolf	1594	1632	1606–1611 tytularny książę Finlandii	Karol IX Waza Krystyna z Holstein-Gottorp
25	Gustaw II Adolf	1594	1632	1611–1632	Karol IX Waza Krystyna z Holstein-Gottorp
26	Krystyna	1626	1689	1632–1654 abdykowała	Gustaw II Adolf Maria Eleonora Hohenzollern

Wittelsbachowie (linia Pfalz-Zweibrücken) (1654–1720)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
27	Karol X Gustaw	1622	1660	1654–1660	Jan Kazimierz Wittelsbach Katarzyna Wazówna
28	Karol XI	1655	1697	1660–1697	Karol X Gustaw Jadwiga Eleonora z Holstein-Gottorp
29	Karol XII	1682	1718	1697–1718	Karol XI Ulryka Eleonora Duńska
30	Ulryka Eleonora	1688	1741	1718–1720 abdykowała	Karol XI Ulryka Eleonora Duńska

Dynastia heska (1720–1751)

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
31	Fryderyk I Heski		1676	1751	1720–1751	Karol I Heski Maria Amalia Kettler

Oldenburgowie (linia Holstein-Gottorp) (1751–1809)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
32	Adolf Fryderyk	1710	1771	1751–1772	Christian August Holstein-Gottorp Albertyna Fryderyka Baden-Durlach
33	Gustaw III	1746	1792	1772–1792	Adolf Fryderyk Ludwika Ulryka Hohenzollern
34	Karol XIII	1748	1818	1809–1818	Adolf Fryderyk Ludwika Ulryka Hohenzollern
35	Gustaw IV Adolf	1778	1837	1792–1809	Gustaw III Zofia Magdalena Oldenburg
–	Karol Gustaw	1802	1805	1805 tytularny wielki książę Finlandii	Gustaw IV Adolf Fryderyka Dorota Badeńska

Wielkie Księstwo Finlandii – panowanie rosyjskie (1809–1917)

Tytuł wielkiego księcia Finlandii przysługiwał każdorazowo władcy Rosji

Romanowowie (dom Holstein-Gottorp-Romanow) (1809–1917)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
1	Aleksander I Pawłowicz	1777	1825	29 marca 1809 – 1 grudnia 1825	Paweł I Romanow Maria Fiodorowna
2	Mikołaj I Pawłowicz	1796	1855	1 grudnia 1825 – 2 marca 1855	Paweł I Romanow Maria Fiodorowna
3	Aleksander II Nikołajewicz	1818	1881	2 marca 1855 – 13 marca 1881	Mikołaj I Romanow Aleksandra Fiodorowna
4	Aleksander III Aleksandrowicz	1845	1894	13 marca 1881 – 1 listopada 1894	Aleksander II Romanow Maria Aleksandrowna
5	Mikołaj II Aleksandrowicz	1868	1918	1 listopada 1894 – 15 marca 1917	Aleksander III Romanow Maria Romanowa (1847–1928)
–	Michał II Aleksandrowicz	1878	1918	15–16 marca 1917	Aleksander III Romanow Maria Romanowa (1847–1928)
Rząd Tymczasowy (15 marca 1917 – 7 listopada 1917)

Królestwo Finlandii (1917–1919)

Pierwsze próby odseparowania od Rosji nastąpiły natychmiast po upadku Rządu Tymczasowego w Rosji. Ostatecznie jednak 15 listopada 1917 roku parlament zatwierdził przejęcie władzy w państwie oraz przekazał ją Senatowi. 6 grudnia 1917 roku natomiast ogłoszono niepodległość, a 15 maja parlament potwierdził monarchiczność ustroju. 27 maja 1918 roku powołano regenta. 9 października 1918 roku na podstawie 38 paragrafu Aktu o formie rządu z 1772 roku wybrano króla, jednak już 14 grudnia zrzekł się władzy. Nowy Akt o formie rządu (nowa republikańska konstytucja) został przyjęty przez Eduskuntę 21 czerwca 1919 roku. 17 lipca 1919 roku uzyskał on sankcję Mannerheima, a zaczął obowiązywać 19 lipca.

Tymczasowe głowy państwa (1917–1919)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
–	Otto Johannes Lundson Przewodniczący Eduskunty	1867	1939	9 listopada 1917 – 27 listopada 1917 Przewodniczący Eduskunty
–	Pehr Evind Svinhufvud Przewodniczący Senatu Regent	1861	1944	27 listopada 1917 – 27 maja 1918 Przewodniczący Senatu	Pehr Gustaf Svinhufvud Olga von Becker
–	Pehr Evind Svinhufvud Przewodniczący Senatu Regent	1861	1944	27 maja 1918 – 12 grudnia 1918 Regent	Pehr Gustaf Svinhufvud Olga von Becker
–	Carl Gustaf Mannerheim Regent	1867	1951	12 grudnia 1918 – 27 lipca 1919 Regent	Carl Robert Mannerheim Helena von Julin

Król elekt (1918)

Dynastia Heska

Przewidziany tytuł nowo wybranego władcy to: „Król Finlandii i Karelii, książę Alandii, wielki książę Laponii, pan Północy”. Nigdy jednak nie objął tronu.

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
1	Väinö I^[2] (Fryderyk Karol Heski)		1868	1940	9 października 1918 – 14 grudnia 1918	Fryderyk Wilhelm Heski Anna Pruska

Zobacz też

prezydenci Finlandii

Przypisy

↑ ^a ^b Georg Haggrén. Colonization, Desertion and Entrenchment of Settlements in Western Nyland ca. 1300–1635 AD. „The Finnish Antiquarian Society”. ISKOS 19, s. 152, 2011. (ang.).
↑ W akcie wyborczym nazwany Kaarle I (Karol I).

[waldemar-1] Georg Haggrén. Colonization, Desertion and Entrenchment of Settlements in Western Nyland ca. 1300–1635 AD. „The Finnish Antiquarian Society”. ISKOS 19, s. 152, 2011. (ang.).

[2] W akcie wyborczym nazwany Kaarle I (Karol I).

[1]

[2]