Wikipedysta:Rafał Miśta/podróże DWOK81
Badania
[edytuj | edytuj kod]Materiały zebrane przez Kolberga pochodzą z jego własnych zapisów, od innych osób, a także z innych opublikowanych zbiorów. Początkowo, Kolberg zbierał zapisy samodzielnie podczas pieszych wycieczek. Ze względu na m.in. nieufność miejscowej ludności do obcego przybysza oraz problemów wynikających z działań władz zaborczych Kolberg opierał swoje badania na gościnie u zaufanych rodzin ziemiańskich, stanowiących rodzaj "stacji badawczych"[1]. Część materiałów zebranych przez Kolberga pochodzi od osób pochodzących z daleka, które akurat przebywały w miejscu pobytu folklorysty[2].
Podróże i miejsca pobytu
[edytuj | edytuj kod]Dokładne daty i miejsca podróży Kolberga nie są znane[3][1], a tym bardziej niewiadomą jest, w czasie których z nich zbierał materiały etnograficzne. Wykaz udokumentowanych miejsc pobytu jest jednak pomocny w ustaleniu, potencjalnych lokalizacji, w których mógł czerpać informacje, lub otrzymać ją od innych osób ówcześnie zajmujących się folklorem.
| Rok | Prawdopodobne podróże i miejsca pobytu Uwaga: podane miejsca i daty są hipotetyczne i niepełne, nie wszystkie wiązały się z badaniami etnograficznymi Kolberga | |
|---|---|---|
| Region/Kraje | Miejscowości | |
| 1836 | Litwa | Wilno[4][5] |
| Łotwa | Jełgawa[4][5], Ryga[4][5], Windawa[4][5] | |
| Białoruś | Homel[4][5], Mińsk[4][5] | |
| Podlasie (Białostockie) | Białystok[4][5] | |
| 1837 | Białoruś | Homel[4][5] |
| Litwa[4] | ||
| Podlasie (Białostockie) | Białystok[4] | |
| 1838 | Mazowsze (Kutnowskie[4]) | Tretki[5] |
| 1839 | Mazowsze (okolice Warszawy, Czerskie) | Wilanów[4] |
| Mazowsze (Kutnowskie[4]) | Tretki[5] | |
| 1840 | Poznań[4], Wągrowieckie[4] | |
| Mazowsze (okolice Warszawy, Czerskie) | w okolice Warszawy[5] | |
| Mazowsze (Kutnowskie[4]) | Tretki[5] | |
| 1841 | Berlin[4][5], Lipsk[4][5], Marienbad[4][5], Praga[4][5] | |
| Mazowsze (okolice Warszawy, Czerskie) | Czersk[4] | |
| Mazowsze (Kutnowskie[4]) | Tretki[5] | |
| 1842 | Wrocław[4][5], Lądek-Zdrój[4][5], Johannisberg (Opava)[4][5], Kraków[4][5], Modlnica[4][5], Mogilany[4], Kielce[4][5] | |
| 1843 | Krakowskie[4], Podgórze Beskidzkie[4], Podhale[4], Śląsk[4], Kaliskie[4] | |
| Mazowsze (Wyszkowskie, Makowskie) | Jadów[5], Wyszków[5], Ciepielewo[5] | |
| Mazowsze (Kurpie[4]) | Wysocze[5] | |
| 1844 | Mazowsze (Garwolińskie)[4] | Gończyce[5] |
| Przysucha[4][5] | ||
| Mazowsze (Kurpie)[4](??[6]) | ||
| 1845 | Kaliskie[4] | Cielce[5], Brudzewo[5], Łyskornia[5], Stawiszyn[5], Zbiersk[5] |
| Mazowsze (Kurpie[4]) | ||
| 1846 | Sochaczewskie[4], Płockie[4] | Kromnów[5][6], Czerwińsk(??)[5][6] |
| Radomskie[4] | ||
| Mazowsze (okolice Warszawy, Czerskie)[4] | Ruda Guzowska[5] | |
| 1847 | Radomskie[4] | |
| Mazowsze (Kurpie[4]) | ||
| Mazowsze (Gostynińskie[4][6]) | Sójki[5], Sierakówek[5] | |
| Mazowsze (Kutnowskie[4]) | Tretki[5] | |
| 1848 | Lubelskie[4] | Zyrzyn[5], Osiny[5], Puławy[5] |
| 1849 | Lubelskie[4] | |
| Mazowsze (okolice Warszawy, Czerskie)[4] | Ruda Guzowska[5], Płochocin[5] | |
| 1850 | Garwolińskie[4], Kutnowskie[4], Radomskie[4] | Kozienice[5] |
| 1851 | Radomskie[4], Kieleckie[4] | Baszowice[5], Św. Krzyż[5] |
| 1852 | Mazowsze (Rawskie[4]) | Rzeczyca nad Pilicą[5] |
| Kieleckie[4] | ||
| 1853 | Mazowsze (Rawskie[4]) | Rzeczyca nad Pilicą[5] |
| Kieleckie[4], okolice Częstochowy i Ojcowa[4] | Częstochowa[5], Ząbkowice[5], Ojców[5] | |
| 1854 | Sandomierskie[4], Radomskie[4] | Radom[5], Bilcza[5], Sandomierz[5], Góry[5], Baszowice[5] |
| Ziemia Dobrzyńska[4] | Działyń(??)[6] | |
| 1855 | Sandomierskie[4], Radomskie[4], Kieleckie[4], Krakowskie w granicach Królestwa Polskiego[4], Płockie[4], okolice Warszawy[4] | Kozienice[5], Radom[5], Skaryszew[5], Sandomierz[5], Staszów[5], Stopnica[5], Wiślica[5], Chmielnik (Potok)[5] |
| 1856 | Sokołowskie[4], Płockie[4], Radomskie[4], Kieleckie[4], Krakowskie w granicach Królestwa Polskiego[4] | Kozienice[5], Radom (Gołębiów)[5], Ojców[5], Sterdynia[5], Mąkolin[5] |
| Kurpie[4] | ||
| Ziemia Dobrzyńska[4] | Działyń[5], Łążyn[5] | |
| 1857 | Szczawnica[4][5], Tatry[4], Modlnica[4], Mogilany[4], Kraków[4], Lublana[4], Zagrzeb[4], Triest[4][5], Wenecja[4][5], Primorie[4], Wiedeń[4][5] | |
| 1858 | Płockie[4], Łomżyńskie[4],Podole rosyjskie[4] | Ostrołęka[5], Łomża[5], Mąkolin[5] |
| Litwa[7] | ||
| Mazowsze (Suwalskie[4], Augustowskie[4]) | Augustów[5], Suwałki[5] | |
| Kurpie[4] | ||
| Ziemia Dobrzyńska[4] | Działyń(?)[6] | |
| 1859 | Radomskie[4], Sandomierskie[4] | Orońsk[5], Radom[5], Lublin[5] |
| Mazowsze (okolice Warszawy, Czerskie) | Wilanów[6] | |
| Chełmskie[4] | Siedliszcze[3], Chojno[5], Bezek[5], Krasne[5] | |
| Lubelskie[4] | Gałęzów[5] | |
| 1860 | Łęczyckie[4], Piotrkowskie[4], Radomskie[4], Kujawy[4][5], Augustowskie[4] | Dłutów pod Piotrkowem[5], Mazew[5], Bodzanowo[5], Redecz[5], Klonów[5], Otmianowo[5] |
| Mazowsze (okolice Warszawy, Czerskie) | Grodzisk Mazowiecki[6] | |
| Mazowsze (Łowickie) | Łowicz[6] | |
| 1861 | Modlnica[4], Mogilany[4], Tatry[4][5], Lwów[4], Pokucie[4] | |
| Sanockie[4], Przemyskie[4] | Iskań[5], Leszczowate[5] | |
| Ruś Czerwona[4] | Zadwórze pod Lwów[5] | |
| Słowacja | Bardejów[4][5] | |
| 1862 | Garwolińskie[4], Radzymińskie[4], Mińskie[4], Pułtuskie[4], Kieleckie[4], Lublin[4], Podole rosyjskie[4], Tatry[4] | Jasienica pod Jadów[5], do Lelewela do Cygowa[5], Oleksianka (Parysów, Latowicz)[5] |
| Wołyń[4][5] | Tuliczów[5], Turyczany[5], Bilcze[5], Wysoce nad Bugiem[5] (prawd. Wysock), Żytomierz[4][5], Pustomyty(?)[2] | |
| 1863 | Modlnica[4], Mogilany[4], Tatry[4][5], Beskidy[4], Krynica[4][5], Jasło[4][5], Sanok[4], Pokucie[4], Kaliskie[4], Łęczyckie[4], Kujawy[4], Płockie[4] | Zadwórze[5], Olesko[5], Boroszów[5] |
| Sanockie, Przemyskie[4] | Leszczowate[5], Dubiecko[1], Iskań[5], Sambor[5] | |
| Ruś Czerwona[4] | Gródek[5] | |
| 1864 | Płockie[4], Łęczyckie[4], Kujawy[4], Modlnica[4], okolice Krakowa[4], Beskidy[4], Tatry[4], Sanockie[4] | Kosin (Płock)[5], Złotopolice pod Modlin[5] |
| 1865 | Płockie[4], Kujawy[4][5], Łęczyckie[4], okolice Krakowa[4], Beskidy[4], Tatry[4], Sanockie[4] | Bogusławice[5], Bodzanowo[5], Płowce[5], Głuszyn[5], Ruszków[5] |
| Mazowsze (okolice Warszawy, Czerskie)[4] | Czaplin[5] | |
| Lubelskie[4] | Lublin[5], Gałęzów[5] | |
| 1866 | Lublin[4][5], Poznańskie[4] | |
| Chełmskie(??[3])[4] | ||
| Ziemia Łukowska | Tuchowicz pod Łukowem(?)[6] | |
| 1867 | Poznań[4][5], Czarnkowskie[4], Kościańskie[4], Średzkie[4], Kraków[4][5], Lwów[4][5], Pokucie[4], Podole galicyjskie[4], Bukowina[4] | Siekierki[5], Czeszewo[5], Barysz[5] |
| Chełmskie[4] | Tarnów(?)[3] | |
| Ziemia Łukowska | Tuchowicz pod Łukowem(?)[6] | |
| 1868 | Poznań[4][5], Czarnkowskie[4], Kościańskie[4], Średzkie[4], Kraków[4][5], Lwów[4][5], Ruś Czerwona[4], Pokucie[4] | Czeszew (Dębicz, Miłosław, Morownica)[5], Zadwórze[5] |
| Mazowsze (Radzymińskie[4]) | Kraszew[5], Wola Rasztowska[5] | |
| Chełmskie(??[3])[4] | ||
| Ziemia Łukowska | Tuchowicz pod Łukowem(?)[6] | |
| 1869 | Podlasie[4], Poznań[4], Kościańskie[4], Kraków[4][5], Modlnica[4][5], Mogilany[4][5] | Poznań (Wieleń, Morownica)[5] |
| Mazowsze (Radzymińskie[4]) | Wola Rasztowska[5], Kraszew(??)[6] | |
| Lubelskie | Lublin[8] | |
| Chełmskie[4] | Tarnów[5] | |
| Mazowsze (Augustowskie[4], Łomżyńskie[4])(??[7][6]) | ||
| 1870 | Krakowskie[4], Poznań[4], Czarnkowskie[4], Kościańskie[4], Średzkie[4] | |
| Chełmskie[4] | Siedlce[5], Kodeń[5], Włodawa[5], Tarnów(?)[3] | |
| Mazowsze (Augustowskie[4], Łomżyńskie[4])(??[7][6]) | ||
| 1871 | Poznań[4], Bogumin[4], Cieszyn[4], Kraków[4][5], Mogilany[4][5], Modlnica[4][5], Lwów[4][5], Ruś Czerwona[4] | Bołszowiec[5], Barysz[5] |
| Pokucie(?[9])[4] | ||
| 1872 | Poznań[4][5], Średzkie[4], Kościańskie[4], Cieszyn[4][5] | Dębicz[5], Miłosław[5], Morownica[5], Targoszyce[5] |
| 1873 | Wiedeń[4][5] | |
| 1875 | Kościańskie[4], Poznań[4], Toruń[4], Ziemia Dobrzyńska[4], Świeckie[4], Kaszuby[4], Gdańsk[4], Sopot[4], Malbork[4], Sztumskie[4], Elbląg[4], Królewiec[4], Lec (Giżycko)[4], Ełk[4] | Poznań (Pakosław, Morownica, Konojad)[5], Toruń[5], Zakrzewko[5], Brąchnówek[5], Łuków[5], Nawra[5], Bukowiec pod Świeciem (Cejnów)[5], Pelplin[5], Gdańsk[5], Zopotów[5], Kaszuby[5], Telkwice[5], Buchwałd[5], Waplewo[5], Elbląg[5], Królewiec[5][7], Lec[5], Ełk[5] |
| 1876 | Bukowina[4], Huculszczyzna[4], Lwów i okolice[4], Podole galicyjskie[4] | Lwów[5], Barysz[5] |
| Pokucie[4][5] | Czortowiec[9], Żabie[5] | |
| 1877 | okolice Lwowa[4], Podole galicyjskie[4] | Lwów[5], Barysz[5], |
| Pokucie[4][5] | Czortowiec[5], Żabie[5] | |
| 1878 | Podróż na wystawę paryską:
Wiedeń[4][5], Salzburg[4], Monachium[4][5], Zurych[4][5], Rapperswill[4], Lucerna[4], Berno[4][5], Bazylea[4][5], Strassburg[4], Nancy[4], Paryż[4][5], Bruksela[4][5], Liège[4][5], Akwizgran[4], Kolonia[4][5], Bonn[4], Moguncja[4][5], Wiesbaden[4], Frankfurt[4][5], Eisenach[4], Lipsk[4][5], Berlin[4][5], Poznań[4][5], Wrocław[4][5], Kraków[5] | |
| 1879 | Lwów[4][5] | |
| Pokucie[4] | Czortowiec[5] | |
| 1880 | Pokucie[4] | Kołomyja (wystawa)[5], Czortowiec[5], Jasienów Polny[5][9], Okno[5], Kornicz[9], Horodenka[9], Piadyki[9] |
| 1883 | Sanockie[4], Przemyskie[4] | Iskań[5], Leszczowate[5], Bóbrka[5] |
| 1884 | Sanockie[4], Przemyskie[4] | Iskań[5], Leszczowate[5], Bóbrka[5], Procisne[5], Czaszyn[1], Ustrzyki[1] |
| 1885 | Sanockie[4], Przemyskie[4] | Leszczowate[5], Sanoczany[5], Wzdów[5], Rymanów[5] |
Podróż do Mitawy (Białystok, Litwa, Łotwa, Białoruś)
[edytuj | edytuj kod]W roku 1836 Kolberg pojechał do Jełgawy (wówczas Mitawy), gdzie był nauczycielem muzyki[6]. Z podróżą tą związany jest jego pobyt w Białymstoku, na Litwie, Łotwie i Białorusi[6] (chociaż datom pobytów w Białymstoku przeczą inne zachowane dokumenty[6]). Chociaż okres ten poprzedza okres systematycznego zbierania melodii ludowych, istnieją podejrzenia, że pierwszych zapisów dokonał właśnie w trakcie tych podróży[10].
W późniejszym okresie nie odwiedzał więcej Białorusi, był natomiast w 1858 r. na Litwie[7].
Mazowsze
[edytuj | edytuj kod]Mazowsze było regionem najintensywniej badanym przez Kolberga (od 1838 do przeprowadzki Kolberga do Krakowa w 1870 r.).
Okolice Warszawy, Czerskie
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze doświadczenia w zbieraniu melodii i pieśni ludowych w terenie Kolberg uzyskiwał w czasie pieszych wycieczek w okolicach Warszawy[6]. Zgodnie z jego autobiograficznymi notatkami pierwszych większych zbiorów dokonał w Wilanowie w 1839 r[6]. W 1841 r. pieszo wyprawiał się razem z Józefem Konopką do Czerska, kiedy został przechwycony przez miejscowych chłopów jako agentów Rządu Narodowego[6]. W roku 1846 i 1849 odwiedzał okolice Warszawy w stronę Żyrardowa (Ruda Guzowska, Płochocin), a w 1865 r. przeprowadzał badania terenowe wokół Czaplina wraz Kornelem Kozłowskim[6]. Potwierdzone wyjazdy do Wilanowa w 1859 r. i Grodziska Mazowieckiego w 1860 r. być może nie miały żadnego związku z pracami etnograficznymi[6].
Kutnowskie, Gostynińskie
[edytuj | edytuj kod]Bazą wypadową dla tej części Mazowsze były Tretki, u rodziny Czajkowskich[6]. W miejscowości tej był w 1838, 1839, 1840, 1841 i 1847 roku. W czasie ostatniego pobytu odwiedzał również Sierakówek oraz Sójki[6].
Kierunek północno-wschodni (Kurpie, Suwalczyzna, Augustowskie)
[edytuj | edytuj kod]W 1843 r. Kolberg odbył podróż do Jadowa, Wyszkowa, Wysoczego i Ciepielewa pod Rożanem[6]. W 1845 odwiedził Kurpie po raz drugi (chociaż I. Koperniki wymieniał 1844)[6], a w 1847 po raz trzeci[6]. Na podstawie rękopisów można domyślać się, że był również we wsi Rozogi[6].
W 1858 r. w towarzystwie Władysława Wierzboskiego udał się do Ostrołęki, Łomży, Suwałk i Augustowa (aż na Litwę)[6]. Wzmiankowane wyprawy w te rejony w końcówce lat 60. nie mają potwierdzenia w dokumentach[6].
Garwolińskie
[edytuj | edytuj kod]W 1844 Kolberg odwiedził Gończyce, gdzie gromadził materiały również z sąsiednich miejscowości: Ostrożenia, Chotynia, Sokoła, Łaskarzewa i Podłęża[6]. W 1850 r. Kolberg znów miał odwiedzić Garwolińskie - brak jednak bliższych informacji na temat tego wyjazdu[6].
Rawskie
[edytuj | edytuj kod]W latach 1852 i 1853 Kolberg odwiedzał Rzeczycę[6].
Ziemia Dobrzyńska
[edytuj | edytuj kod]Kolberg odwiedzał Ziemię Dobrzyńską w latach 50. XIX w. - w tym kontekście wymieniane są lata 1854, 1856 i 1858[6]. Stacjami badawczymi w tym regionie były Działyń (u Dziewanowskich) i Łążyn (u Zielińskich)[6].
Lubelskie
[edytuj | edytuj kod]Różne
[edytuj | edytuj kod]DWOK 81 1869 - po raz 1. pokucie w planie tytułym, kolberg jeszcze pewnie nie miał materiałów
DWOK 82
1859 - do Orońska (Pruszakowej), Radomia, do Lublina, do Chojna, Bezka i Krasnego (Piotrowscy i Kosińscy), do Gałęzowa (Koźmianów)
1860 - Staszów
3.09.1859 - podróże przez dwa miesiące po Sandomierskiem, Radomskiem i Lubelskiem
1859: Puławy-Kurów-Lublin i Piaski-(30.07)Siedliszcze - Chojno-Bezek-Krasne-Chojno(31-16.08)- Lublin, Gałęzów, Wola Gałęzowska, Wola Sobieska, Tarnogóra, Lublin - Warszawa
Lublin - 1862, 1865, 1866
1867 - Poznańskie, Kraków, Lwów, Barysz - zgadza się z rachunkami
zgodnie z notatką Kopernickiego Kolberg w Chełmskiem do pp. Hemplów, pułkownika, do Tarnowa pod Chełmem i do Tuchowicza pod Łukowem (też do Hemplów) w 1866, 1867, 1868
1866 i 1868 - niepotwierdzone
Tuchowicz pod Łukowem - Podlasie
Kolberg odnotowuje w liście do Marii Hempel 1867, 1869 i 1870 w Tarnowie pod Chełmem u Hemplów. 1867 niepotwierdzony, 1869 - bardzo dobrze potwierdzony (V - Tarnów, VI - na wsi u Hemplów i podróż na Lublin).
1869 - ok.15-22 V - Podlaskie
ale też: Tuchowicz pod Łukowem w r. 1871 (x. XXI), ale "niepotwierdzone w itinerarium"
, a jednocześnie 13-20.05 Tarnów, 15-27.06 - wieś u Hemplów i na Lublin
1870 - itinerarium: do Hemplów (na Siedlce, Kodeń, Włodawę). Nie był w Tarnowie
1870 latem i jesienią - Kraków
Tarnowo, Wola Tarnowska - 1869-70
podobno też: Krasne, Siedliszcze, Kanie i Krzywowola eksplorowane osobiście przez Kolberga
DWOK 83
1861 - Kraków, Tatry, Lwów, Węgry[1]
1863 - Szczawnica, Krynica, Sanockie, Sambor, Lwów, Olesko
Lwów - 1867, 1868, 1871, 1876-79
1883 - Kraków, Modlnica
gruntowne badania w Zadwórzu u Bochdanów i w Baryszu pod Buczaczem Szawłowskich
1840 - w okolice Warszawy, do Tretek 1841 - pieszo do Czerska (z Konopką), do Tretek 1843 - do Jadowa, Wyszkowa, Wysocego (Suskich, Norwida), do Czepielewa (Ciepielewa) pod Rożanem (Rzechowskich) 1844 - do Gończyc (do Kiwerskich) pod Garwolinem, Łaskarzewem 1846 - koleją do Rusy, do Kromnowa (Czerwińska) 1847 - koleją: Tretki, Sierakówek 1849 - koleją do Rudy, Płochocina 1852 - do Jakuszewskich, do Lewińskich w Rzeczycy 1853 - do tychże 1856 - do Sterdynia (w kwietniu), do Mąkolina (Matuszewskich), do Dziewanowskich do Działynia, Łążyń (Zielińsk...) 1858 - do Ostrołęki, Łomży, Augustowa, Suwałk (z Wierzbowskim), do Mąkolina (Matuszewskich) 1862 - do Jasienicy pod Jadów (do Matuszewskiego), do Lelewela do Cygowa, do Oleksianki (Parysowa, Latowicza), [...] Wysocego nad Bugiem 1864 - do Czajkowskiego do Kosina (Płock), do Złotopolic pod Modlin (Gregorowiczów) 1865 - do Czerska (do Czaplina Kozłowskich) 1868 - do Woli Rasztowskiej i Kraszewa pod Radzymin (do Komierowskich) 1869 - do Rasztowskiej Woli
rachunki 1859-1869
8.06.1859 - Wilanów
24.06.1860 - Grodzisk
20.05.1861 - u Łapińskiego w Zegrzynku
8-12.06.1862 - jazda i pobyt u Matuszewskiego w Jasienicy
14.09.1864 - podróż do Czajkowskiego pod Płock, do Kosina, Złotopolic, 3 tygodnie
13.06.1865 - podróż do Czaplina, 5 dni
3.06.1868 - podróż do Radzymina (Wola Rasztowska, Kraszew)
12.07.1869 - tydzień pobytu u Młockich w Woli Rasztowskiej
20.07.1860 - jazda do Łowicza (ołówkiem gdzieś tam)
opracowując wykazy podróży zapewne pominął te, które nei wiązały się z badaniami terenowymi
w Zegrzynku w interesach
Tuchowcz pod Łukowem jedynie jako podróże w Chełmskie (1866-1868)
Tretki (1838,1839,1840,1841) - kutnowskie 1847 - Sierakówek, Sójki 1843 - Jadów, Wyszków, Wysoce
Kopernicki:
1843 - do Kurpiów z Warszawy na Jadów, Wyszków, do Ostrołęki i do wsi Wysoce do Cypriana Norwida, i do Czepielewa (Ciepielewa), do p. Rzechowskich pod Rożanem w r. 1844, 45, 47
Kolberg: chodzilimy po Mokrymlesie, po Wysocu, Wyszkowie i Głuchach
1843 - pobyt w Ciepielewie potwierdzają liczne zapisy terenowe
1844 - Gończcyce w pow. garwolińskim, właścicielem wsi Andrzej Kiwersi (stad Ostrożeń, Chotyń, Sokół). Być może do Łaskarzewa, Samogoszczy i Podłęża
1846 - Warszawskie, Sochaczewskie, Płockie. Na pewno Ruda (Guzowska) koło Młocin
1849 - Ruda + Płochocin
1846 - Kromnów i być może Czerwińsk (najprawdopodobniej nie udał się na drugąstronę Wisły)
1847 - okolice Kutna i Gostynina, zatrzymując się w Sierakówku (naz. Sierakowem Małym), pow. gostynińskim ("gostyńskim")
1847 - po raz 3. na Kurpie
Kopernicki: wcześniej w 1845. 1. wyjazd w 1844. Wg. Kolberga 1. wyjazd w 1843. (Jadów, Wyszków, Ostrółęka - wszystkie wyprawy). Zapewne Rozogi.
lata 40./50. - Lubelszczyny, Radomskiego i Kieleckiego, przerywane wypaami w okolice Warszawy i Garwolina (brak bliższych informacji) dopiero od 1852 kolejne badania na Mazowszu (Rzeczyca) 1852-1853 wg Kolberga po latach 1854 - Ziemia Dobrzyńska. Nie wiadomo, gdzie był. Wizyty w Działyniu i Łążyniu wymienione prze Kolberga i kopernickiego pod rokiem 1856, a nie 1854.
Ale pisze, że: 1856, 1858 - Kolberg zatrzymywał się tu ponownie. Brak wzmianki, by odwiedził Szafarnię. w Toruniu odwiedzał Dziewanowskich (Dominika i Józefę Ramocką).
Prawdopodobnie w drodze do Działynia zatrzymał sie Kolberg w Mąkolinie u Matuszewskich. Wizytę powtórzył w 1858 (2 lata później). Wówczas też razem z Wierzbowskim do Ostrołęki, Łomży, Augustowa i Suwałk IV 1856 - Sterdyń 1862 - bogate zapisy z okolic Jasienicy, Oleksianki, Latowicza, Woli Cygowskiej. Jedynie wzmianka o Jasienicy. Kolberg : od 6 do 15 lipca na wsi u Oleksińskich (w Oleksiance) lato 1863 - Płockie 1864 - też Płockie (Kosino u Czajkowskiego). Tego samego lata do Złotopolic pod Modlin (Gregorowiczowie) lato 1865 - Czaplin (u Kozłowskich) 1865 - okolice CZerska 1868 - Kraszewo (Komierowskich), być może też w 1869 Suwałki/augsutwó u schyłku lat 60. 0 nie ma żadnych dokumentów. Wg notatek OK 1858.
Chełmskie
[edytuj | edytuj kod]Kolberg po raz pierwszy pojawił się w Chełmskiem latem 1859 r., kiedy odwiedził przynajmniej trzy miejscowości: Chojno, Bezek i Krasne (u Piotrowskich i Kosińskich)[3]. W 1869 i 1870 (a być może i w 1867) przebywał w Tarnowie pod Chełmem u państwa Hemplów.
W notatce do biografii Oskara Kolberga Izydor Kopernicki wspominał również o pobytach Kolberga w Chełmskiem w 1866 i 1868 - nie ma jednak żadnych świadectw tych wizyt[3]. Niepotwierdzone, chociaż potencjalnie możliwe, że Kolberg odwiedzał tej rejon przy okazji swoich pobytów w Lublinie i Lubelskiem (1862 i 1865 r.)[3].
Sanockie i Przemyskie
[edytuj | edytuj kod]Pierwszą udokumentowaną podróż w ten region Kolberg odbył w 1861 (w ramach dłuższej podróży z Krakowa przez Lwów na Węgry - czyli dzisiejszą Słowację - do Bardejowa). W ramach ziemi sanockiej i przemyskiej odwiedził wówczas Iskań (u Gabriela Załęskiego z żoną Julią) oraz Leszczowate (u Edmunda Kraińskiego).[1] Drugi raz Kolberg gościł w Sanockiem i Przemyskiem latem 1863 roku, ponownie zjawiając się w Iskani i Leszczowatem, a także w Dubiecku i Samborze (u Dolińskich).
Ostatnie podróże w te rejony Kolberg odbył w latach 1883-1885 (były to też jego ostatnie podróże badawcze w życiu). Latem 1883 r. odwiedził Leszczowate, Iskań i Bóbrkę koło Leska u Blizińskich. W 1884 r. ponownie gościł w Leszczowatem, Iskaniu i Bóbrce, odwiedzając również Procisne, Czaszyn i Ustrzyki. W 1885 r. kolejny raz odwiedził Leszczowate i Bóbrkę, a także Sanoczany (u Jaruzelskich), Wzdów (u Ostaszewskich) i Rymanów (u Anny z Działyńskich Potockiej[11]).[1]
Na podstawie charakteru rękopisów (wskazujących na bezpośrednie zapisy terenowe) można podejrzewać, że w Sanockiem i Przemyskiem Kolberg odwiedził także Wyszatyce, Czerniawę pod Mościskami, Rakową pod Samborem oraz Nienadową[1].
Ruś Czerwona
[edytuj | edytuj kod]Obszar na wschód od Sanockiego i Przemyskiego Kolberg odwiedził w 1863 r., będąc w Dolinianach pod Gródkiem (u Seweryna Doliniańskiego i jego żony)[1].
Pokucie
[edytuj | edytuj kod]Kolberg prowadził badania terenowe na Pokuciu w latach 1876, 1877, 1879 i 1880[9]. Za każdym razem zatrzymywał się u Władysława Przybysławskiego w Czortowcu[9]. Ponadto, w 1876 i 1877 odwiedzał również Żabie, gdzie gościł u ks. Sofrona Witwickiego. Szczególnie obfity w zbiory był rok 1880, kiedy w Kołomyi organizowana była wystawa etnograficzna ze współudziałem Kolberga. W ramach przygotowań do niej mógł zagościć na Pokuciu na dłużej - odwiedził wówczas m.in. (poza Czortowcem i Kołomyją) Jasienów Polny, Okno[5], Kornicz (u Krzysztofowiczów), Horodenkę i Piadyki[9].
Podawany przez Kolberga 1870 r. jako rok podróży na Pokucie wydaje się błędny[9] - być może chodziło o rok 1871 w czasie wyprawy do Lwowa, Bołszowca i Barysza[9].
Wołyń
[edytuj | edytuj kod]W 1862 roku (od 30 lipca do 3 października) Kolberg odbył swoją jedyną podróż na Wołyń[2]. Odwiedził wówczas rodzinę Dobrowolskich z Tuliczowa, Sierakowskich z Turyczan, rodzinę Michała Sołtana z Bilcza (pow. dubieński), a także Żytomierz, gdzie spotkał się z Janem Prusinowskim. Na podstawie notatek można wnioskować również o możliwym pobycie Kolberga w Pustomytach u Pruszyńskich[2].
Pomorze
[edytuj | edytuj kod]W 1876 r. Kolberg gościł w ramach badań terenowych w Waplewie u Alfonsa Sierakowskiego i jego żony, Marii[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Elżbieta Millerowa: Przemyskie Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Przemyskie. Suplement do tomu 35.. Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga, 2011. ISBN 978-83-921727-8-9, 978-83-62298-25-9.
- ↑ a b c d e Agata Skrukwa: "Wołyń" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Wołyń. Suplement do tomu 36.. Poznań: 2002. ISBN 83-910110-6-2.
- ↑ a b c d e f g h i Elżbieta Millerowa: Chełmskie Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Chełmskie. Suplement do tomu 33 i 34.. Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga, 2004. ISBN 83-910110-7-0, 83-86621-19-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq cr cs ct cu cv cw cx cy cz da db dc dd de df dg dh di dj dk dl dm dn do dp dq dr ds dt du dv dw dx dy dz ea eb ec ed ee ef eg eh ei ej ek el em en eo ep eq er es et eu ev ew ex ey ez fa fb fc fd fe ff fg fh fi fj fk fl fm fn fo fp fq fr fs ft fu fv fw fx fy fz ga gb gc gd ge gf gg gh gi gj gk gl gm gn go gp gq gr gs gt gu gv gw gx gy gz ha hb hc hd he hf hg hh hi hj hk hl hm hn ho hp hq hr hs ht hu hv hw hx hy hz ia ib ic id ie if ig ih ii ij ik il im in io ip iq ir is it iu iv iw ix iy iz ja jb jc jd Kronika życia Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 64. Korespondencja Oskara Kolberga. Część I (1837-1876). Wrocław, Poznań: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1965, s. XIX-XXIX.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq cr cs ct cu cv cw cx cy cz da db dc dd de df dg dh di dj dk dl dm dn do dp dq dr ds dt du dv dw dx dy dz ea eb ec ed ee ef eg eh ei ej ek el em en eo ep eq er es et eu ev ew ex ey ez fa fb fc fd fe ff fg fh fi fj fk fl fm fn fo fp fq fr fs ft fu fv fw fx fy fz ga gb gc gd ge gf gg gh gi gj gk gl gm gn go gp gq gr gs gt gu gv gw gx gy gz ha hb hc hd he hf hg hh hi hj hk hl hm hn ho hp hq hr hs ht Aneksy. 1. Wykaz podróży Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 66. Korespondencja Oskara Kolberga. Część III (1883-1890). Wrocław, Poznań: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1969, s. 704-707.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj Ewa Antyborzec: "Mazowsze" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28.. Poznań: 2020. ISBN 978-83-959125-1-1.
- ↑ a b c d e Witold Armon: "Litwa" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 53. Litwa. Wrocław, Poznań: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1966, s. V-XV.
- ↑ a b Agata Skrukwa: "Lubelskie" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 75. Lubelskie. Suplement do tomów 16-17.. Poznań: 1998, s. V-XXXVIII. ISBN 978-83-910110-0-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k Agata Skrukwa: Pokucie Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Pokucie. Suplement do tomów 29-32.. Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga, 2008. ISBN 978-83-921727-5-8, 978-83-89621-80-1.
- ↑ Danuta Pawlak: "Litwa" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 53. Litwa. Wrocław, Poznań: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1966, s. XX-XXIV.
- ↑ Instytut im. Oskara Kolbega: Rymanów. [dostęp 2022-07-21]. (pol.).