Wilków (powiat opolski)
51°15′37″N 21°52′17″E/51,260278 21,871389
| wieś | |
 Kościół pw. św. Floriana i św. Urszuli | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
24-313[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LOP |
| SIMC |
0393554[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
Położenie na mapie gminy Wilków  | |
| 51°15′37″N 21°52′17″E/51,260278 21,871389[1]
| |
| Strona internetowa | |
Wilków (daw. Wilków nad Wisłą) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Wilków[5][6].
Wieś położona jest w Małopolskim Przełomie Wisły. Przejściowo była siedzibą gminy Szczekarków.
Jest najmniejszą liczebnie siedzibą gminy województwa lubelskiego – liczy zaledwie 195 mieszkańców (spis powszechny 2011 rok). Historycznie położona jest Małopolsce (początkowo w ziemi sandomierskiej, a następnie w ziemi lubelskiej).
Wieś stanowi sołectwo w gminie Wilków[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 195 mieszkańców[8].
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[9]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.
_(cropped).jpg)
Pierwsza zachowana wzmianka o parafii zanotowana w Acta Camerae Apostolicae pochodzi z 1326 r. Proboszczem był wówczas Wojciech. Wizytacja biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego w roku 1603 stwierdziła zły stan drewnianego kościoła.
W roku 1625 Wojciech Głuski, właściciel Wilkowa, ufundował nowy murowany kościół, został on konsekrowany w 1638 r. przez biskupa Tomasza Oborskiego. Istniała przy nim szkoła parafialna i przytułek dla pięciu ubogich. W roku 1723 z fundacji Michała i Franciszka Polanowskich dobudowano kaplicę Różańcową od strony północnej. Po pożarze kościoła i zabudowań plebańskich w 1740 r., w 1774 r. wzniesiono nową plebanię, zaś kościół odbudowano i ponownie konsekrowano w 1781 r. Powodzie od zawsze trapiły Wilków. Jeden z większych wylewów Wisły nastąpił w 1833 r. Zniszczył on również kościół. Skalę zagrożenia częstymi powodziami obrazuje relacja ks. Boniewskiego z pobytu w Wilkowie, około 1845 r.: „tu widziałem u każdego z mieszkańców tej wsi czółno obszerne wyrobione, które w czasie wylewu Wisły zabiera się każdy z familią i upływa na najbliższy pagórek jaki znaleźć może. Wiele bydła staje się często pastwą rozhukanej fali, która w swych wnętrznościach wszystko zatapia”. Częste powodzie wymagały nieustannych napraw kościoła i budynków plebańskich, przez co pozostawały one długo w złym stanie. W roku 1848 budynki parafialne uległy całkowitemu zniszczeniu, wobec czego proboszcz zamierzał opuścić parafię. Niezbędne roboty budowlane wykonano dopiero w 2 poł. XIX w. W 1876 r. rozbudowano nawę o trzy przęsła w kierunku zachodnim, podwyższono kościół, wykonano murowany chór i nową fasadę. Zastąpiono drewniane podłogi posadzkami z piaskowca kunowskiego. W roku 1918 została wybudowana zakrystia i plebania[10].
We wsi znajdują się ponadto:
- Zespół Szkół Publicznych (szkoła podstawowa i gimnazjum)
- Bank Spółdzielczy
- stadion klubu piłkarskiego LKS Wilki Wilków
- cmentarz katolicki
- plebania z 1918 roku
- zabytkowa remiza z 1915 roku[11]
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Inne
[edytuj | edytuj kod]Z Wilkowa pochodzi:
- Kazimierz Czapla – oficer Armii Krajowej, w powstaniu warszawskim dowódca Zgrupowania IV „Gurt”.
- Tadeusz Czesław Mazur – polski biolog i parazytolog, profesor nauk medycznych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 148169
- ↑ Wieś Wilków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-14].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1457 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-02-20].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Strona gminy Wilków, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Kościoły nadwiślańskie Lubelszczyzny w świetle badań archeologicznych – praca zbiorowa.
- ↑ Zabytki - Gmina Wilków [online], gminawilkow.pl [dostęp 2024-05-29] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wilków (12), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 479.
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Części wsi |
|
| Kolonie wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
_COA.png)