Witold Jemielity

Witold Jemielity (ur. 24 listopada 1935 we wsi Brzózki Brzezińskie w gminie Wysokie Mazowieckie, zm. 26 września 2022 r. w Łomży) – polski ksiądz katolicki, profesor nauk teologicznych, historyk Kościoła.

Życiorys

Ukończył szkołę średnią w Różanymstoku, ale maturę zdawał w Białymstoku. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży. Święcenia kapłańskie otrzymał 26 grudnia 1958 r. Kontynuował studia na Wydziale Teologicznym KUL. Tytuł magistra teologii uzyskał w 1962 r. na podstawie pracy Działalność duszpasterska biskupa Konstantego Ireneusza Łubieńskiego (1863–1869). Stopień naukowy doktora teologii w zakresie historii Kościoła otrzymał w 1963 r. Nadała mu go Rada Wydziału Teologicznego KUL na podstawie rozprawy Diecezja sejneńska w latach 1872–1893. Od 1964 do 1966 r. studiował w Rzymie i Paryżu. W 1975 r. Rada Wydziału KUL nadała mu stopień naukowy doktora habilitowanego na podstawie dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej Diecezja augustowska, czyli sejneńska w latach 1818–1872. W roku akademickim 1986–1987 był adiunktem na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Pełnił tę funkcję ponownie od 1992 r. Rektor ATK z dniem 1 marca 1994 r. mianował go na stanowisko profesora nadzwyczajnego na Wydziale Prawa Kanonicznego. Od 1 października 1994 r. kierował katedrą Historii Prawa Kościoła w Polsce na tymże Wydziale. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w 1994 roku nadał mu tytuł naukowy profesora nauk teologicznych. W 2006 r. odszedł na emeryturę cywilną. Nadal wykładał w Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży, gdzie pracował od 1967 r. do 30 września 2010 r. Przeszedł wówczas na emeryturę kościelną.

Pełnił godności kanonika kapituły sejneńskiej i kapelana papieskiego. W l. 1972–1991 był kierownikiem Archiwum Diecezjalnego w Łomży. Wykładał w Punkcie Konsultacyjnym ATK w Suwałkach i Łomży, prowadził też wykłady w Zaocznym Studium Katechetycznym, Licencjackim Studium Teologicznym dla Księży i Kolegium Teologicznym. Działał w Łomżyńskim Towarzystwie Naukowym im. Wagów i Towarzystwie Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej. Zmarł w Domu Wspólnoty Kapłańskiej w Łomży.

Dorobek naukowy

Dorobek naukowy ks. prof. Witolda Jemielitego dotyczy gł. dziejów Kościoła w Królestwie Polskim i diecezji łomżyńskiej, dziejów innych wyznań religijnych, szkolnictwa w latach 1795–1939, podziałów administracyjnych powiatów województwa białostockiego. Piśmiennictwo swoje oparł gł. na źródłach archiwalnych. Do 2018 r. wydał 55 książek i 215 artykułów naukowych. Opracowywał biogramy zmarłych księży diecezji łomżyńskiej. Publikował m.in. w „Ruchu Biblijnym i Liturgicznym” w „Rocznikach Humanistycznych”, „Rocznikach Teologiczno-Kanonicznych”, „Zeszytach Naukowych KUL”, w rocznikach „Ziemia Łomżyńska” i „Studia Łomżyńskie”, „Rocznikach Suwalsko-Mazurskich”, „Zeszytach Naukowych Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, „Studiach Podlaskich”, „Łomżyńskich Wiadomościach Diecezjalnych”, „Studiach Ełckich”, „Martyrii”, „Głosie Katolickim” i w wielu innych.

Publikacje książkowe

• Diecezja augustowska, czyli sejneńska w latach 1818–1872, Lublin 1972;
• Hodyszewo – sanktuarium maryjne, Łomża 1973;
• Z dziejów kościoła w Królestwie Polskim w XIX wieku, Lublin 1973;
• Parafialne szkoły elementarne w Guberni Augustowskiej (1815–1848), Białystok 1974; nadb.: „Rocznik Białostocki”, t. 12;
• Parafie Puszczy Kurpiowskiej, Łomża 1975;
• Katedra łomżyńska, Łomża 1976;
• Nauczanie niedzielne w XIX wieku w diecezji sejneńskiej, Lublin 1977;
• Sanktuarium maryjne Wąsewo, Łomża – Rzym 1981;
• Mianowanie i przenoszenie księży w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym, Lublin 1987 [nadb. z.: „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, t. 34, z. 4];
• 600 lat parafii Wizna, Łomża 1989;
• Dekanat grajewski, Łomża 1989;
• Dekanat szczuczyński, Łomża 1989;
• Dekanat Wysokie Mazowieckie, Łomża 1989;
• Dekanat zambrowski, Łomża 1989;
• Drozdowo, Drozdowo 1989 (wyd. 2 uzup. 2004);
• Katedra łomżyńska, Łomża 1989;
• Matka Boska Płonkowska, Łomża 1989;
• Matka Boska Studzieniczna, Łomża 1989;
• Parafie Augustowa i okolicy, Łomża 1989;
• Zespół podominikański w Sejnach, Łomża 1989;
• Zabytki sakralne Ostrołęki, Łomża 1989;
• Zabytki sakralne Tykocina, Łomża 1989;
• Dekanat czyżewski, Łomża 1990;
• Dekanat myszyniecki, Łomża 1990;
• Dekanat Ostrów Mazowiecka, Łomża 1990;
• Dekanaty kobyliński i łapski, Łomża 1990;
• Diecezja łomżyńska. Studium historyczne parafii, Łomża 1990;
• Parafia Sztabin, Łomża 1990;
• Parafie Jedwabnego, Kolna i okolicy, Łomża 1990;
• Parafie Łomży i okolicy, Łomża 1990;
• Parafie Ostrołęki i okolicy, Łomża 1990;
• Parafie Suwałk i okolicy, Łomża 1990;
• Ojciec Święty w Łomży, Łomża 1991;
• Sanktuaria Maryjne w diecezji łomżyńskiej, Łomża 1991;
• Szkoły początkowe w powiatach augustowskim i suwalskim w 1898 roku, [Suwałki 1991; nadb. z: „Rocznik Suwalsko-Mazurski”, t. 1];
• Szkoły powszechne w powiatach ostrołęckim i ostrowskim w latach 1795–1939, Ostrołęka 1991;
• Szkoły powszechne w województwie białostockim w latach 1919–1939, Łomża 1991;
• Szkoły średnie i zawodowe w województwie białostockim w latach 1919–1939, Łomża 1991;
• Szkolnictwo w guberni łomżyńskiej, Warszawa 1994;
• Instytut księży demerytów w Liszkowie 1836–1852, Kraków 1995;
• Szkolnictwo w guberni suwalskiej, Suwałki 1997;
• Katedra łomżyńska, Łomża 2000;
• Męczennicy diecezji łomżyńskiej. Praca zbiorowa, Łomża 2000 [red. z P. Bejgerem];
• Ośrodki religijne i ludność wyznania mojżeszowego we wschodnim rejonie Królestwa Polskiego, Łomża 2001;
• Chrystus wczoraj dziś i zawsze, Łomża 2001 (red. A. Ryszewski; współautor);
• Łomża w okresie międzywojennym, Łomża 2002;
• Dzieje parafii Zalas, Łomża 2003;
• Łomża w latach 1945–1999, Łomża 2004;
• Parafie Puszczy Kurpiowskiej, Łomża 2004;
• Dzieje Łomży tysiącletnie. Zarys historii miasta, Łomża 2005;
• Brok i jego zabytki, Brok 2006 (wyd. 2 uzup.);
• Zespół podominikański w Sejnach, Sejny 2007;
• Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sokołach, Łomża 2008;
• Diecezja łomżyńska. Zagadnienia wybrane (1925–2011), Łomża 2012;
• 600-lecie praw miejskich Łomży, Łomża 2018.

Nagrody i odznaczenia

Ks. prof. Witold Jemielity był nagradzany m.in. przez Mazowieckie Towarzystwo Kultury, Mazowiecki Ośrodek Badań Naukowych im. Stanisława Herbsta i rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W 1999 r. otrzymał II Nagrodę im. Zygmunta Glogera w ogólnopolskim konkursie organizowanym przez Społeczne Stowarzyszenie Prasoznawcze „Stopka” w Łomży. Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 14 sierpnia 2001 r. odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Uroczystości pogrzebowe

Uroczystości pogrzebowe ks. prof. Witolda Jemielitego rozpoczęły się 29 września 2022 r. mszą św. żałobną w kościele katedralnym w Łomży pod przewodnictwem biskupa Tadeusza Bronakowskiego. Następnie trumna z ciałem zmarłego kapłana została przewieziona do kaplicy pogrzebowej przy kościele parafialnym pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Wysokiem Mazowieckiem, gdzie odbyło się czuwanie modlitewne. 30 września 2022 r. mszy św. pogrzebowej w Wysokiem Mazowieckiem przewodniczył biskup łomżyński Janusz Stepnowski. Ks. prof. Witold Jemielity spoczął w grobie kapłańskim na cmentarzu parafialnym w Wysokiem Mazowieckiem.