Zastal 1R

1R (34W, 39W, 44W, 45W)
R, Rh, Uh, 0005

cysterna
Producent	Zastal, Zielona Góra
Lata budowy	1946–1947
Wymiary
Długość całkowita	8800 mm
Wysokość całkowita	3670 mm
Masa własna	9150 kg
Podwozie
Rozstaw osi	4500 mm
Średnica kół	1000 mm
Nadwozie i załadunek
Długość zbiornika	6100 mm
Średnica zbiornika	2288 mm
Pojemność zbiornika	24 m³
Granica obciążenia	22,85 t
Rozładunek	dolny
Konstrukcja
Hamulec	Hik-G lub W-G SAB lub przelotowy przewód gł.
Prędkość maksymalna	80 km/h

1R – typ wagonów cystern produkowanych w latach 1946–1947 przez fabrykę wagonów Zastal w Zielonej Górze przede wszystkim dla Polskich Kolei Państwowych.

Produkcja

Uruchomienie produkcji seryjnej węglarek na przełomie lat 1945/1946 umożliwiło rozpoczęcie budowy innych rodzajów wagonów towarowych na ich bazie — w pierwszej kolejności dwuosiowych cystern do przewozu benzyny i benzolu. Opisywanym cysternom nadano nazwę 34W, a w późniejszym czasie 1R.

W 1945 roku poznańskie biuro konstrukcyjne dokonało adaptacji dokumentacji znormalizowanej niemieckiej cysterny (Uerdingen).

Konstrukcja

Cechą charakterystyczną wagonu była całkowicie spawana samonośna konstrukcja, ze stalowym zbiornikiem wykonanym z blach o grubości 6 mm (walczak) i 9 mm (dennice), trwale połączonym z ostoją pojazdu. Zastosowano typową armaturę hamulcową z zaworem dennym, trójnikiem i zaworami bocznymi o średnicy 100 mm.

Eksport

Pierwsze 7 egzemplarzy wagonu 1R, jeszcze z hamulcem Hik, Zastal wykonał w lipcu 1946 roku (były to pierwsze cysterny wyprodukowane w Polsce po wojnie). W latach 1947–1949 zostały one dostarczone jeszcze na eksport do Belgii, Holandii oraz Albanii.

Odmiany

Opracowano również inne odmiany konstrukcyjne:

• wagon bez hamulca pneumatycznego (tylko przelotowy przewód główny) – 39W;
• wagon do przewozu smoły z izolacją termiczną i ogrzewaniem parowym, z hamulcem pneumatycznym – 44W;
• wagon do przewozu smoły z izolacją termiczną i ogrzewaniem parowym, bez układu hamulcowego – 45W.

Wycofanie

Wagony wycofano z eksploatacji w latach 80., aczkolwiek niektóre nadal wykorzystywane były w celach gospodarczych. Aktualnie wagony tego typu można znaleźć w zbiorach Klubu Sympatyków Kolei we Wrocławiu

Bibliografia

• Paweł Terczyński: Atlas wagonów towarowych. Poznań: Kolpress, 2011, s. 223. ISBN 978-83-933257-1-9.