Przejdź do zawartości

Zdzisław Czuczman

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zdzisław Czuczman
Czarny
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

14 maja 1923
Lida, II Rzeczpospolita

Data i miejsce śmierci

31 sierpnia 2001
Włocławek

Przebieg służby
Lata służby

1941–1957

Siły zbrojne

ZWZ-AK
Ludowe Wojsko Polskie

Formacja

Obwód Nowogródek Armii Krajowej
2 Armia Wojska Polskiego

Jednostki

77 Pułk Piechoty Armii Krajowej
4 Zapasowy Pułk Piechoty
36 Łużycki Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Późniejsza praca

Lekarz

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Armii Krajowej Krzyż Partyzancki Krzyż Pamiątkowy Akcji „Burza” Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Odznaka Grunwaldzka Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”

Zdzisław Czuczman ps. Czarny (ur. 14 maja 1923 w Lidzie, zm. 31 sierpnia 2001 we Włocławku) – polski lekarz, żołnierz Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej, podpułkownik Ludowego Wojska Polskiego[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

W 1937 roku ukończył szkołę powszechną w Lidzie. W latach 1937–39 kształcił się w miejscowym gimnazjum im. Karola Chodkiewicza. Po wybuchu wojny kontynuował edukację w szkole ośmioklasowej, którą ukończył w 1941 roku. W latach 1941–1944 pracował w Lidzie jako robotnik w ogrodach miejskich, a następnie stróż w zakładach zbożowych[1][2].

Kariera wojskowa

[edytuj | edytuj kod]

Żołnierz ZWZ-AK

[edytuj | edytuj kod]

W 1941 r. został łącznikiem i kolporterem prasy podziemnej Związku Walki Zbrojnej, przekształconego następnie w Armię Krajową. Należał do okręgu Nowogródek obwodu Lida. Posługiwał się pseudonimem Czarny. Z czasem zaczął brać udział w akcjach dywersyjnych. W marcu 1944 r. wykonał wyrok na komendancie niemieckiej policji Hildebrandzie oraz konfidencie nazwiskiem Zatralik[1].

W kwietniu 1944 r. został żołnierzem 2 kompanii V baonu 77 Pułku Piechoty Armii Krajowej. Brał udział w Akcji „Burza” (maj-czerwiec), a następnie Operacji „Ostra Brama” (lipiec), po której jego oddział został rozwiązany. Brał udział w potyczce w okolicy miejscowości Bieniakonie. Jednym z jego towarzyszy broni był późniejszy generał Tadeusz Bieńkowicz[3]. Do końca 1944 r. ukrywał się w folwarku Siedziany[1][2]. Po wojnie nie ujawnił się jako żołnierz AK[4].

Żołnierz LWP

[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 1945 r. wstąpił ochotniczo do 4 Zapasowego Pułku Piechoty Ludowego Wojska Polskiego w Białymstoku. Po zakończeniu II wojny światowej pozostał w wojsku. W marcu[5] 1945 r. rozpoczął naukę we Frontowej Szkole Oficerskiej w Lublinie, którą ukończył uzyskawszy stopień podporucznika. W latach 1945–47 służył jako żołnierz 36 Łużyckiego Pułku Piechoty 8 Dywizji 2 Armii WP w Lesku. Brał udział w walkach z UPA, a także chronił szlaki kolejowe. Po uzyskaniu matury we wrześniu 1947 r., został na własną prośbę przeniesiony do rezerwy w stopniu porucznika[1][2][4].

Po ukończeniu studiów, w lipcu 1952 r. powrócił do służby w stopniu kapitana. Do 7 kwietnia 1953 r. pracował Departamencie Służby Zdrowia Wojska Polskiego w Warszawie. W latach 1953–55 służył jako lekarz w jednostce wojskowej w Giżycku. 12 marca 1955 r. został mianowany starszym lekarzem jednostki we Włocławku. 25 lipca 1957 r. został ponownie przeniesiony do rezerwy w stopniu majora. Po przejściu na emeryturę zawodową w 1985 r., został awansowany do stopnia podpułkownika rezerwy. Był członkiem, a przez pewien czas przewodniczącym koła ZBoWiD we Włocławku, a następnie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej[1][2][4].

Kariera lekarska

[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1946–1947 kształcił się wieczorowo w Liceum Matematyczno-Przyrodniczym w Przemyślu, gdzie 9 września uzyskał maturę[1][2][4].

Według informacji dra Tadeusza Rejmanowskiego, w latach 1947-49 studiował na Akademii Medycznej w Gdańsku, zaś w latach 1949-52 w Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. On sam w ankiecie personalnej z 1956 r. podaje, że w latach 1947-52 studiował na Wydziale Lekarskim Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Taką informację zawiera też Baza Kresowych Żołnierzy Armii Krajowej, podaną za teczką osobową Zdzisława Czuczmana w zbiorach Archiwum Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej. Dyplom lekarski uzyskał 1 sierpnia 1952 r. W latach 1957–66 uzyskał specjalizacje kolejno z: epidemiologii (20.09.1957 w Bydgoszczy), pediatrii I stopnia (14.02.1959 w Warszawie), pediatrii II stopnia (22.09.1969 w Gdańsku) oraz chorób zakaźnych I stopnia (10.05.1965 w Bydgoszczy) i II stopnia (7.09.1970)[1][4].

Według własnej deklaracji zawartej w ankiecie personalnej pracownika uzdrowiska w Wieńcu-Zdroju, znał biegle język rosyjski oraz słabo język niemiecki[4].

Przebieg kariery

[edytuj | edytuj kod]
Recepty wypisane przez dra Zdzisława Czuczmana, 1994 r.

Od 9 października 1956 do 8 stycznia 1957 r. pracował w uzdrowisku Wieniec-Zdrój, z pensją 742,90 zł miesięcznie. Od 8 stycznia 1957 do 30 września[6] 1958 r. był lekarzem ordynatorem tutejszego uzdrowiska z pensją 1380,50 zł miesięcznie, podwyższoną od kolejnego roku do stawki 1530 zł miesięcznie. Dr Tadeusz Rejmanowski podaje błędne daty lat pracy dra Czuczmana: od 3 stycznia 1957 do czerwca 1960 r[1][4].

Od czerwca do lipca 1960 r. był asystentem na oddziale wewnętrznym Szpitala Miejskiego we Włocławku. W latach 1960–66 był zastępcą ordynatora na oddziale zakaźnym tamtejszego szpitala. 6 czerwca 1979 r. przeszedł na rentę chorobową, zaś 1 maja 1985 r. na emeryturę. Co najmniej do 1994 roku przyjmował pacjentów w swoim mieszkaniu prywatnym[7]. Od 1955 r. był członkiem Polskiego Towarzystwa Lekarskiego[1][2]. W 1988 r. był członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920 roku[8].

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Karola i Stefanii ze Stasiewiczów (zm. 1961[9]). Jego ojciec był robotnikiem, zmarł przed 1956 rokiem. Matka żyła na utrzymaniu dzieci[1][4]. Był żonaty z Heleną z Mielczarków (1926-2017[10]), wieloletnią pielęgniarką Szpitala Miejskiego we Włocławku, para miała córkę Małgorzatę Beatę (ur. 1977)[1][3][4][11].

W 1956 r. mieszkał przy ul. Świętego Antoniego 31/1, ówczesnej ul. Marchlewskiego. Posiadał dwa numery telefonów, służbowy i prywatny[4]. Później zamieszkał w mieszkaniu przy ul. Jesionowej 7/14[7].

Został pochowany w alei zasłużonych (113/3/8) na cmentarzu komunalnym we Włocławku[1][10].

Zdzisław Czuczman był drugim lekarzem-żołnierzem, pochodzącym z Lidy, a zamieszkałym we Włocławku. Dawniej mieszkał tu pochodzący z Lidy doktor Mieczysław Gruell (1846-1909), uczestnik powstania styczniowego[12].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Niektóre jego medale zostały w 2004 r. złożone w gablocie przy ołtarzu bocznym w Kościele Najświętszego Zbawiciela we Włocławku, która w latach 1992-2002 pełniła funkcję parafii garnizonowej[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Dr Zdzisław Czuczman (1923-2001) - materiały do biogramu. Sygn., [w:] Akta dr med. Tadeusza Rejmanowskiego z Włocławka. Miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Toruniu. Oddział we Włocławku.
  2. ↑ a b c d e f g Czuczman, Zdzisław. Muzeum Armii Krajowej im. Emila Fieldorfa “Nila” w Krakowie, 2022. [dostęp 2022-09-22]. (pol.).
  3. ↑ a b Małgorzata Czuczman: Aktualności. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Lidzkiej, 2019-12-13. [dostęp 2022-09-22]. (pol.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k Akta osobowe. Czuczman Zdzisław. Sygn. 12C/11, [w:] Przedsiębiorstwo Państwowe "Uzdrowisko Wieniec" w Wieńcu - Zdroju. Sygn. 71/1141/0. Miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Toruniu. Oddział we Włocławku.
  5. ↑ Według innych źródeł: w październiku.
  6. ↑ Umowę o pracę wypowiedział już 1 lipca.
  7. ↑ a b Mariochom: Plik "Recepty wypisane przez dra Zdzisława Czuczmana.jpg". Wikimedia Commons, 2022-09-22. [dostęp 2022-09-22]. (pol.).
  8. ↑ Agnieszka Kowalewska: Pomnik poległych obrońców Wisły 1920 roku we Włocławku. Informator Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920 r.. Włocławek: Obywatelski Komitet Odbudowy Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920 r., 1990.
  9. ↑ Spis zmarłych. Nazwiska z zakresu Czerz-Czyrski. Nekrologi Warszawskie. Baza Nekrologów. [dostęp 2022-09-22]. (pol.).
  10. ↑ a b Włocławek. Cmentarze Komunalne. Miejski Zarząd Usług Komunalnych i Dróg we Włocławku. [dostęp 2022-09-22].
  11. ↑ Informacje o kandydacie CZUCZMAN Małgorzata Beata. Państwowa Komisja Wyborcza, 2019-04-01. [dostęp 2022-09-22]. (pol.).
  12. ↑ Tadeusz Rejmanowski: Mieczysław Gruell. W: Zasłużeni dla Włocławka. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 1991.
  13. ↑ ks. Kazimierz Rulka: Parafia Najświętszego Zbawiciela we Włocławku. Włocławek: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2008. ISBN 978-83-89865-36-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zdzisław_Czuczman&oldid=74452709”