cono na ich zwłoki; dusze innych, zanim je przewieziono, musiały się przez wiek cały błąkać po nad brzegiem rzeki. Nie zawsze Acheron, syn słońca i ziemi, płynął w Erebie; owszem, skrapiał on przed tém roskoszną i pełną światła dolinę, z której dopiero za udzielenie spragnionym Tytanom ochłody w czasie walki bogów, strącony został do piekieł przez Jowisza. — W Geografii starożytnej 5 różnych rzek o mętnych wodach i mefitycznych wyziewach, nosiło nazwę Acheronu. Jedna z nich w Epirze (dziś w prowincyi Janina, rzeka Veliki), przepływa przez jezioro Acheruzyja i pod Prevezą wpada do morza Jońskiego. — Do tegoż morza wpadała i druga w Thesprocyi (może taż sama), przepłynąwszy przez bagno Acheruzyja wraz z Kocytem, którego wody z nią się łączyły; ta według Pauzaniasza była pierwowzorem homerowego Acheronu. — Trzecia w Elidzie, dzisiejsza Sakuto. — Czwarta w Bruttyi, której wody fatalnemi były w dziejach Alexandra z Epiru (ob.); dziś zwana Lese. — Piąta wreszcie w Egipcie, stanowiła jedno ramie Nilu w pobliżu Memfis, gdzie było i jezioro Acheruzyja. Przez nie to Egipcyjanie przewozili ciała zmarłych, by je na drugim brzegu, lub na wyspie w pośrodku jeziora będącej pogrzebać, albo też wrzucić do wody, gdy takowe sędzia zmarłych na potępienie skazał; z czego niewątpliwie powstał myt grecki. O. K.
Acheronckie księgi. Czém dla Rzymian były księgi sybilijskie, przypisywane Sybilli Kuinejskiej, tém dla Etrusków księgi Acheronckie, albo inaczej Tagetyckie, jako przechodzić mające od boskiego Tagesa. Księgi te w liczbie 15 tomów, pisane wierszem w języku dawnych Etrusków, zawierały sposoby wróżenia we wszelkiego rodzaju wypadkach, i zjednały wieszczkom etruskim wziętość nadzwyczajną.
Acheruzyja, kilka bagnistych jezior w starożytnej Grecyi. Prócz wyżej wspomnianych: w Thesprocyi i pod Memfis, było jedno jeszcze przy Hermione w Argolis z którego głębin Herkules wyciągnął Cerbera; drugie między Kume i przylądkiem Misenum w Kampanii, gdzie dziś istnieje warzelnia soli. Jaskinia mefityczna Cerbera, zwana Acheruzys, leżała pod Herakleą na półwyspie, obok rzeczki czy bagna Acheronu.
Achery (Jan Łukasz d’), ur. 1609 r. w Saint-Quentin, um. 1685 r. w Paryżu; należy do największych erudytów XVII wieku. W 23 roku życia wstąpiwszy do kongregacyi ś. Maura, został bibliotekarzem w opactwie Saint-Germain-des-Pres, i poświęcił całe swe życie poszukiwaniom i badaniom zabytków średniowiecznych. Z licznych prac jego najsławniejsze jest Spicilegium, albo zbiór starych, niewydanych dokumentów (13 tomów in 4-to, 1663—1677 roku). Jest to prawdziwy skarb dla archeologii kościelnej, gdyż znajdują się tu całe historyje i kroniki niewydane, życiorysy świętych, testamenta papieży, królowych i innych znakomitych osób, a wszystko opatrzone uczonemi kommentarzami. Spicilegium przedrukowane zostało w r. 1723 r. przez Delabara, w 3 tomach in folio.
Achilleje, uroczystości ustanowione na cześć Achillesa przez Lacedemończyków, którzy wystawili temu bohaterowi dwie świątynie, jedne w Brazyi, gdzie święto jego obchodzono corocznie; drugą pod samą Spartą. Celem tych uroczystości było wymodlenie męztwa dla młodzieży spartańskiej.
Achilles, syn Peleusza króla Myrmidonów w Tessalii i bogini wód Tetydy, córki Nereusza, wnuk Eaka, więc z rodu Jowiszowego. Zanurzony po urodzeniu przez matkę w wodach Styxu, niemógł być nigdzie zranionym oprócz w piętę, za którą go wówczas trzymała. Przepowiedziano mu nieśmiertelną sławę pod murami Troi, ale i zgon tamże. By go więc uchronić od wszelkich poduszczeń do uczestnictwa w wojnie trojańskiej, Tetys dziewięcioletnie chłopię, przebrane w szaty niewieście pod imieniem Pyrry, oddala na dwór Lykomedesa, króla
