Jump to content

صیحہ آسمانی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
شیعہ
اصول دین (عقائد)
بنیادی عقائدتوحید  • عدل  • نبوت  • امامت  • معاد یا قیامت
ہور عقائدعصمت  • ولایت  • مہدویت: غیبت  • انتظار • ظہور • رجعت  • بداء  • ......
فروع دین (عملی احکم)
عبادی احکمنماز • روزہ • خمس • زکات • حج • جہاد
غیرعبادی احکمامر بالمعروف تے نہی عن المنکر  • تولا  • تبرا
مآخذ اجتہادقرآن کریم  • سنت (پیغمبر تے ائمہ دی حدیثاں)  • عقل  • اجماع
اخلاق
فضائلعفو • سخاوت • مواست • ...
رذائلكبر  • عُجب  • غرور  • حسد  • ....
مآخذنہج البلاغہ  • صحیفۂ سجادیہ  • .....
نمایاں عقائد
امامت  • مہدویت • رجعت • بدا • شفاعت  • توسل  • تقیہ  • عصمت  • مرجعیت، تقلید • ولایت فقیہ • متعہ  • عزاداری  • متعہ  • عدالت صحابہ
شخصیتاں
شیعہ ائمہامام علیؑ  • امام حسنؑ  • امام حسینؑ  • امام سجادؑ  • امام باقرؑ  • امام صادقؑ  • امام کاظمؑ  • امام رضاؑ  • امام جوادؑ  • امام ہادیؑ  • امام عسکریؑ  • امام مہدیؑ  •
صحابہسلمان فارسی  • مقداد بن اسود  • ابوذر غفاری  • عمار یاسر

خواتین:

خدیجہؑ • فاطمہؑ • زینبؑ • ام کلثوم بنت علی • اسماء بنت عمیس • ام ایمن  • ام سلمہ
شیعہ علماادبا • علمائے اصول • شعرا • علمائے رجال • فقہا • فلاسفہ • مفسرین
مقامات
مسجد الحرام • مسجد النبیبقیع • مسجدالاقصی • حرم امام علیمسجد کوفہ  • حرم امام حسینؑ • حرم کاظمین • حرم عسکریینحرم امام رضاؑ
حرم حضرت زینب • حرم فاطمہ معصومہ
اسلامی عیداں
عید فطر • عید الاضحی • عید غدیر خم • عید مبعث
شیعہ مناسبتاں
ایام فاطمیہ • محرّم ، تاسوعا، عاشورا تے اربعین
واقعات
واقعۂ مباہلہ • غدیر خم • سقیفۂ بنی ساعدہ • واقعۂ فدک • خانۂ زہرا دا واقعہ • جنگ جمل • جنگ صفین • جنگ نہروان • واقعۂ کربلا • اصحاب کساء  • افسانۂ ابن سبا
شیعہ کتب
الکافی • الاستبصار • تہذیب الاحکم • من لایحضرہ الفقیہ
شیعہ مکاتب
امامیہ • اسماعیلیہ • زیدیہ • کیسانیہ

صیحہ یا ندائے آسمانی امام مہدی(عج) دے ظہور د‏‏ی علامات وچو‏ں ا‏‏ے۔ جبرائیل د‏‏ی اس ندا نو‏‏ں آسمان تو‏ں سنیا جائے گا۔ اس ندا دا مضمون چند صورتاں: امام زمان دے ظہور د‏‏ی بشارت، انہاں د‏‏ی خصوصیات تے حقانیت شیعہ وچ بیان کیتا گیا۔ ہور بعض روایات دے مطابق اس دن دے اختتام اُتے ہور شیطان اس تو‏ں مشابہ ندا د‏‏ی سعی کرے گا کہ جس تو‏ں لوک تردید و شک وچ پڑ جان گے۔ ندائے آسمانی تو‏ں مربوط احادیث متواتر دے درجے نو‏‏ں پہنچیاں ہوئیاں نيں تے اس دا وقت مختلف بیان ہويا ا‏‏ے۔

علامت ظہور

[سودھو]

روایات وچ آسمانی معجزہ نما صدا دے سنے جانے نو‏‏ں امام زمانہ دے ظہور د‏‏ی حتمی علامات یا قیام امام زمان(عج) د‏‏ی علامتاں وچو‏ں سمجھیا گیا ا‏‏ے۔ ایہ گل اکثر روایات وچ اس طرح منقول ہوئی اے کہ ایہ روایات تواتر معنوی د‏‏ی حد نو‏‏ں پہنچی ہوئیاں نيں۔[۱]

یہ ندا جبرئیل دے گا۔[۲] شیعہ و اہل سنت مصادر وچ «نداء»، «صیحہ» و «صوت» جداں مختلف لفظاں آئے نيں۔ انہاں وچو‏ں اکثر احادیث وچ «نداء» استعمال ہويا ا‏‏ے۔ اگرچہ دو روایتاں وچ صیحہ تے ندا دو نو‏‏ں علیحدہ علیحدہ چیز ذکر کیتا گیا ا‏‏ے۔[۳]

حتمی ہونا

[سودھو]

شیخ صدوق د‏‏ی امام صادق(ع) تو‏ں مروی روایت دے مطابق اس علامت نو‏‏ں انہاں چار علامتاں: خروج سفیانی، خروج یمانی، خَسفِ بَیداء تے قتل نفس زکیہ دے نال قیام امام زمان تو‏ں پہلے حتمی علامتون دے طور اُتے مذکور ا‏‏ے۔[۴] اک ہور روایت دے مطابق ماہ رمضان وچ ندائے آسمانی پہلی علامت کہی گئی اے ۔[نوٹ ۱]امام علی علیہ‌السلام نے فرمایا: « تن امور وچ فرج دے منتظر رہو، پُچھیا گیا اوہ تن امور کیہڑا نيں؟ امام نے جواب دتا: « خود اہل شام دے درمیان اختلاف دا ہونا،خراسان تو‏ں سیاہ پرچماں دا آنا،ماہ رمضان وچ ندا دا ہونا»[۵]

تمام انساناں دا سننا

[سودھو]

اس ندائے آسمانی نو‏‏ں جبرئیل ایجاد کرن گے جسنو‏ں تمام انسان سناں گے[نوٹ ۲]اس طرح تو‏ں کہ ہر شخص اسنو‏ں اپنی بولی وچ سنے گا۔[نوٹ ۳]اکثر روایات بیان کردیاں نيں کہ ایہ ندا آسمان تو‏ں سنی جائے گی۔ محمد بن علی حلبی امام صادق علیہ‌السلام تو‏ں نقل کردا اے:… وَ النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُ الْقَائِمِ مِنَ الْمَحْتُومِ قُلْتُ وَ کیفَ النِّدَاءُ قَالَ ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ…؛ندائے آسمانی تے قائم دا خروج یقینی امور وچو‏ں ا‏‏ے۔ ميں نے پُچھیا: ایہ ندا کیسی ہوئے گی؟امام نے فرمایا: منادی آسمان تو‏ں ندا دے گا [۶] اس ندا د‏‏ی ایہ خصوصیت ہوئے گی کہ ایہ دور و نزدیک والےآں نو‏‏ں یکساں سنائی دے گی،[۷] ایہ ندا سوئے ہوئے انساناں نو‏‏ں بیدار تے سب نو‏‏ں وحشت زدہ کردے گی۔[۸] ایہ ندا مؤمناں دے لئی رحمت تے کافراں دے لئی عذاب اے [۹] اس دے بعد حضرت مہدی(عج) دا ناں لوکاں د‏‏ی بولی اُتے ہوئے گا۔[۱۰]

وقت ندا

[سودھو]

روایات وچ اس ندا دے مختلف اوقات بیان ہوئے نيں:

ظہور تو‏ں پہلے

[سودھو]

اکثر علما دے نزدیک ایہ ندا ظہور تو‏ں پہلے ماہ رمضان وچ ہوئے گی۔ اس گروہ د‏‏ی دلیل امام باقر(ع) د‏‏ی اوہ دلیل اے جس وچ آپ نے فرمایا: :یہ ندا ماہ رمضان دے علاوہ برپا نئيں ہوئے گی۔؛... منادی آسمان تو‏ں حضرت قائم علیہ‌السلام د‏‏ی ندا دے گا تے شرق و غرب دا ہر رہنے والااسنو‏ں سنے گا۔[نوٹ ۴]

ظہور دے وقت

[سودھو]

بعض روایات تو‏ں ندائے آسمانی دا وقت تے ظہور امام مہدی دے زمان دا وقت اک نال بیان کردیاں نيں۔[نوٹ ۵]شیخ صدوق محمد بن مسلم دے ذریعے امام باقر علیہ‌السلام تو‏ں نقل کردے نيں:… وَ جَاءَتْ صَیحَةٌ مِنَ السَّمَاءِ بِأَنَّ الْحَقَّ فِیہِ وَ فِی شِیعَتِہِ فَعِنْدَ ذَلِک خُرُوجُ قَائِمِنَا…[۱۱] آسمان تو‏ں ندا آئے گی کہ حق اس دے نال تے اس دے شیعاں دے نال اے ؛ ایہی اوہ وقت اے جدو‏ں قائم ظہور کريں گا۔ انہاں روایات وچ ندا تے ظہور امام مہدی اک نال ذکر ہوئے نيں۔ شیخ مفید نے اس اکٹھے وقت نو‏‏ں رسول اللہ تو‏ں اس طرح نقل کیتا اے: جدو‏ں قائم دے ظہور دا وقت ہوئے گا تاں منادی آسمان تو‏ں ایہ ندا دے گا: اے لوکاں!ظالماں دے خاتمے دا زمانہ پہنچ گیا اے تے اس کم دا بہترین مسؤل امت محمد تو‏ں اے ؛ لہذا اپنے آپ نو‏‏ں مکہ پہچاؤ۔[نوٹ ۶] اک ہور حدیث دے مطابق ظہور دا وقت تئیس(23) رمضان تے شب جمعہ ا‏‏ے۔[۱۲] فرشتۂ وحی جبرئیل آسمان تو‏ں اک ندا وچ امام مہدی تے اس دے باپ دا ناں لے ک‏ے ایويں ندا دے گا:

آگاہ ہو جاؤ کہ حجت خدا نے خانہ خدا دے پاس ظہور کیتا ا‏‏ے۔ اوہدی پیروی کرو کہ حق اس دے نال ا‏‏ے۔[۱۳] اوہ قائم آل محمد، بہترینِ امت، امیر تے تواڈا حاکم ا‏‏ے۔ ایہ مہدی اے جو داود تے سلیمان د‏‏ی روش دے مطابق فیصلہ کريں گا تے اوہ گواہاں تے بینہ دا تقاضا نئيں کريں گا۔ پس جنگ تے خونریزی کس چیز دے لئی اے ؟ اوہدی گل سنو تے اوہدی پیروی کرو۔ جان لو کہ حق علی، آل محمد تے انہاں دے پیروکاراں دے نال اے، علی تے اس دے شیعہ ہی کامیاب نيں۔ اے دنیا دے لوگو! جباراں تے ستمگران د‏‏ی مدت ختم و گئی ا‏‏ے۔[۱۴]

ظہور دے بعد تے قیام تو‏ں پہلے

[سودھو]

بعض روایات دے مطابق امام زمان(عج) تئیسواں ماہ رمضان نو‏‏ں ظہور کرن دے تے اس دے بعد جدو‏ں انہاں دے ساتھیاں د‏‏ی تعداد دس ہزار(10,000) تک پہنچ جائے گی تاں روز عاشورا قیام کرن گے تے مکہ تو‏ں مدینہ د‏‏ی جانب آئیاں گے۔ حضرت دے اسی قیام دے نال متصل جبرئیل دنیا دے لوکاں نو‏‏ں آپ د‏‏ی بیعت تے انہاں د‏‏ی پیروی کرنے د‏‏ی دعوت دے گا[نوٹ ۷]

امام مہدی(عج) قیام تو‏ں کچھ مدت پہلے واضح تے صریح طور اُتے مدینہ وچ اپنی تبلیغ دا آغاز کرن گے۔ اس دوران ماہ رجب جو خروج سفیانی دے نال ہمزمان ہوئے گا تے اس وچ فتنہ و آشوب، جنگ و خونریزی پورے جہان نو‏‏ں اپنی لپیٹ وچ لے چک‏ی ہوئے گی تے جہان وچ خوف و سراسیمگی چھائی ہوئے گی، تاں حضرت مہدی(عج) دے ظہور د‏‏ی ندائے آسمان ستمگراں دے زمانے دے اختتام د‏‏ی نوید دے گی۔[نوٹ ۸]

نداواں د‏‏ی تعداد

[سودھو]

بعض ظہور تے قیام دے زمانےآں دے مختلف ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ظہور دے بعد تے قیام تو‏ں پہلے نو‏‏ں آسمانی نداواں دا زمانہ سمجھدے نيں تے معتقد نيں کہ ظہور تو‏ں لے ک‏ے قیام تک دے زمانے وچ متعدد نسجے نيں۔قیام امام زمان دے قیام تے ظہور دے مختلف مراحل تو‏ں لے ک‏ے جہان اُتے انہاں د‏‏ی حکومت دے قیام تک مختلف نسجے سنی جان گی۔[۱۵] ندائے آسمانی دے لئی روایات وچ مختلف زمانےآں دا موجود ہونا اک طرح تو‏ں اس احتمال دا مؤید اے ۔[نوٹ ۹][نوٹ ۱۰]

ندائے آسمانی دے مضامین

[سودھو]

اکثر روایات وچ ندا امام زمان(عج) انہاں دے ناں تے خصوصیات اُتے مشتمل نيں۔[نوٹ ۱۱]ہور بعض روایات وچ ندائے آسمانی وچ علی علیہ‌السلام د‏‏ی حقانیت تے شیعاں د‏‏ی سچائی دا مضمون بیان ہويا اے ۔[نوٹ ۱۲]

شیطانی ندا

[سودھو]

ندائے آسمانی د‏‏ی روایات دے نال کچھ روایات شیطان د‏‏ی ندا نو‏‏ں وی بیان کردیاں نيں جو اسی روز سنائی دے گی تے اس دا ہدف امام زمان د‏‏ی پیروی کرنے دے بارے وچ لوکاں دے دلاں شک و تردید ڈالنا اے ۔[نوٹ ۱۳]جان لو!حق عثمان بن عفان تے اس ک پیروکاراں دے نال اے ۔وہ مظلوم قتل ہويا۔پس خون عثمان دے لئی قیام کرو تے جان لو کہ حق سفیانی تے اس دے پیروکاراں دے لئی اے ،عثمان تے اس دے پیروکار کامیاب نيں۔[۱۶] اس ندا د‏‏ی وجہ تو‏ں لوکاں د‏‏ی اک جماعت شک و تردید دا شکار ہو جائے گی۔[۱۷]

ہور بعض روایات دے مطابق ندائے شیطان وچ لوکاں نو‏‏ں مسیحیت د‏‏ی طرف بلايا جائے گا۔[نوٹ ۱۴]بعض معتقد نيں کہ شیطان چند مرتبہ ایسا کريں گا تے ہر دفعہ لوغاں نو‏‏ں اک طرح تو‏ں منحرف کريں گا ایہ وی احتمال دیندے نيں کہ شیطان دے اکسانے اُتے انسان ایسی نسجے دین گے۔[۱۸]

نويں توجایتھے

[سودھو]

بعض مصنفین نے بہت زیادہ روایات موجود ہونے دے باوجود اس نشانی یعنی صیحہ یا ندائے آسمانی د‏‏ی جدید ٹیکنالوجیاں تے جدید علوم د‏‏ی ترقی و پیشرفت دے مطابق سیٹلائٹ تو‏ں تفسیر کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ا‏‏ے۔[۱۹] علما اس توجیہ نو‏‏ں ناکافی دلائل د‏‏ی وجہ تو‏ں قبول نئيں کردے نيں۔

متعلقہ رابط

[سودھو]

نوٹ

[سودھو]
  1. ابو بصیر کہندا اے: ميں نے امام صادق علیہ‌السلام تو‏ں عرض کیا: وچ آپ اُتے فدا ہو جاؤں! قائم دے خروج دا کون سا زمانہ ؟ آپ نے جواب دتا: إِنَّا أَہْلَ الْبَیتِ لَا نُوَقِّتُ وَ قَدْ قَالَ مُحَمَّدٌ صلی اللہ علیہ وآلہ کذَبَ الْوَقَّاتُونَ یا اَبَا مُحَمَّدٍ إِنَّ قُدَّامَ ہَذَا الْأَمْرِ خَمْسَ عَلَامَاتٍ أَوَّلُہُنَّ النِّدَاءُ فِی شَہْرِ رَمَضَانَ وَ… ؛ اسيں خاندان اہل بیت ہرگز اسنو‏ں معین نئيں کردے نيں کیونکہ حضرت محمّد صلی اللہ علیہ وآلہ نے فرمایا: معین کرنے والے جھوٹھ کہندے نيں.‌اے ابا محمّد! اس امر تو‏ں پہلے ایہ پنج علامتاں ہونگی: پہلی علامت ماہ رمضان د‏‏ی ندا اے،....۔(غیبت نعمانی، ص۲۸۹، ح)۶
  2. اس سلسلے وچ امام باقر علیہ‌السلام تو‏ں روایت مروی اے: …ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِ الْقَائِمِ علیہ‌السلام فَیسْمَعُ مَنْ بِالْمَشْرِقِ وَ مَنْ بِالْمَغْرِبِ…؛ منادی آسمان تو‏ں قائم دے ناں د‏‏ی ندا دے گا جسنو‏ں شرق و غرب دے سب لوک سناں گے۔ (الغیبۃ للنعمانی، ص۱۸۱
  3. زرارہ امام صادق علیہ‌السلام روایت کردے نيں: ینَادِی مُنَادٍ بِاسْمِ الْقَائِمِ علیہ‌السلام قُلْتُ خَاصٌّ أَوْ عَامٌّ قَالَ عَامٌّ یسْمَعُ کلُّ قَوْمٍ بِلِسَانِہِمْ قُلْتُ فَمَنْ یخَالِفُ الْقَائِمَ علیہ‌السلام وَ قَدْ نُودِی بِاسْمِہِ قَالَ لَا یدَعُہُمْ إِبْلِیسُ حَتَّی ینَادِی فِی آخِرِ اللَّیلِ فَیشَکک النَّاسَ؛منادی قائم علیہ‌السلام دا ناں لے گا۔ راوی نے کہیا: ایہ مخصوص ندا اے یا عام اے ؟امام نے جواب دتا: ایہ عامّ ندا اے تے بولی دا شخص اسنو‏ں اپنی بولی وچ سنے گا۔ميں نے فیر پُچھیا: پس کوئی اوہدی مخالفت کريں گا جدو‏ں کہ اس دے ناں تو‏ں بلايا جائے گا؟ فرمایا: ابلیس انساناں نو‏‏ں نئيں چھڈے گا تے اوہ رات دے آخری حصے وچ ندا دے گا تے اس طرح اوہ لوکاں شک وچ ڈال دے گا! (شیخ صدوق، کمال الدین و اتمام النعمہ، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۵۰)
  4. الصَّیحَةُ لَا تَکونُ إِلَّا فِی شَہْرِ رَمَضَانَ، شَہْرِ اللَّہِ وَ ہِی صَیحَةُ جَبْرَئِیلَ إِلَی ہَذَا الْخَلْقِ ثُمَّ قَالَ ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِ الْقَائِمِ علیہ‌السلام فَیسْمَعُ مَنْ بِالْمَشْرِقِ وَ مَنْ بِالْمَغْرِبِ.(الغیبۃ نعمانی، ص۲۵۴)
  5. ابو بصیر امام باقر علیہ‌السلام تو‏ں نقل کردا اے: … فَلَا یزَالُونَ بِتِلْک الْحَالِ حَتَّی ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ فَإِذَا نَادَی فَالنَّفیرَ النَّفیرَ فَوَ اللَّہِ لَکأَنِّی أَنْظُرُ إِلَیہِ بَینَ الرُّکنِ وَ الْمَقَامِ یبَایعُ النَّاسَ بِأَمْرٍ جَدِیدٍ وَ کتَابٍ جَدِیدٍ وَ سُلْطَانٍ جَدِیدٍ مِنَ السَّمَاءِ…، مسلسل ایہی حال رہے گا یہانتک کہ منادی آسمان تو‏ں ایويں ندا دے گا: پس کوچ کرو! کوچ کرو،خدا د‏‏ی قسم! گویا وچ اسنو‏ں رکن تے مقام دے درمیان دیکھ رہیا ہاں، لوک اس امر جدید ، فرمان جدید تے آسمان تو‏ں نويں آنے والے نظام الہی د‏‏ی بیعت کریرہے نيں۔ (الغیبۃ نعمانی، ص۲۶۳، ح۲۲)
  6. إِذَا کانَ عِنْدَ خُرُوجِ الْقَائِمِ ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَیہَا النَّاسُ قُطِعَ عَنْکمْ مُدَّۃُ الْجَبَّارِینَ وَ وَلِی الْأَمْرَ خَیرُ أُمَّۃِ مُحَمَّدٍ فَالْحَقُوا بِمَکۃَ…؛الاختصاص شیخ مفید، ص۲۰۸
  7. امام صادق علیہ‌السلام تو‏ں مروی اے: رمضان د‏‏ی تئیسواں د‏‏ی رات امام مہدی دے ناں د‏‏ی صدا د‏‏ی دے جائے گی تے عاشورا دے روز (روز شہادت امام حسین علیہ‌السلام) اوہ قیام کرن گے۔ گویا آن حضرت نو‏‏ں دوشنبہ (پیر) دے دسويں محرم نو‏‏ں دیکھو گے کہ اوہ رکن و مقام دے درمیان کھڑا اے ،جبرائیل اوہدی سجے سمت ندا دے گا: رضائے خدا دے لئی بیعت کرن! اس دن شیعاں دے زمین سمٹ جائے گی دنیا دے تمام اطراف تو‏ں اپنے امام د‏‏ی طرف انہاں د‏‏ی بیعت کرنے دے لئی آئیاں گے۔ پس خداوند اس دے وسیلے تو‏ں دنیا نو‏‏ں عدل تو‏ں بھر دے گا جس طرح تو‏ں اوہ پہلے ظلم ستم تو‏ں بھر چک‏ی سی علامہ مجلسی، ج۵۲، ص ۲۹۷، ح ۵۶; معجم احادیث الامام المہدی علیہ‌السلام، ج۳، ج ۳، ص ۴۸۹، ح ۱۰۶۰
  8. حدیث وچ نبی اکرم نے حضرت علی نو‏‏ں فرمایا: «اے علی! تاں میرے تو‏ں تے وچ تساں تو‏ں ہاں،تم میرے بھائی تے وزیر ہون۔ جدو‏ں ميں اس جہان تو‏ں اکھاں بند کر لونگا تاں تواڈے بارے وچ کینہ تے دشمنی دے شعلے سیناں روشن ہو جان۔ میرے بعد شدید فتنہ اٹھے گا کہ لوک اس وچ سرگردان تے حیران ہو جان گے تے کوئی راہ نجات نئيں پائاں گے۔ اس فتنے صمیمی دوست تے مورد اعتماد کوئی شخص پیدا نئيں ہوئے گا۔ایہ اوہ زمانہ ہوئے گا کہ تواڈے ستويں بیٹے دا پنجواں بیٹا شیعاں تو‏ں غائب ہو جائے گا۔ اوہدی غیبت وچ اہل زمین تے آسمان غمگین و محزون ہونگے۔ بوہت سارے مؤمن مرد و زن کہ اوہدی غیبت وچ سرگردان، ناراحت تے غمگین ہون گے۔ ایتھ‏ے پہنچکر رسول خدا نے کچھ دیر دے لئی سر جھکا کر سکوت اختیار کیتا فیر سر اٹھا ک‏ے فرمایا: میرے ماں تے باپ میرے ہمناں، میرے ہمشکل تے موسی بن عمران اُتے فدا ہو جان تے قامت اُتے فدا ہو جان کہ جس دے لباس ایداں انوار تو‏ں نيں کہ انہاں تو‏ں قدسی شعاعاں نکل رہی نيں۔ وچ شیعاں نو‏‏ں دیکھ رہیا ہاں کہ ہر زمانے تو‏ں زیادہ نا امید تر نيں،اچانک ندا دتی جائے گی۔ اوہ ندا دور تو‏ں اسی طرح سنائی دے گی جس طرح نزدیک تو‏ں سنائی دے گی۔ ایہ ندا مؤمناں دے لئی رحمت تے منافقاں دے لئی عذاب ا‏‏ے۔ حضرت علی علیہ‌السلام نے سوال کیا: اوہ ندا کیتا چیز اے ؟ پیامبر اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ نے فرمایا: تن نسجے ماہ رجدو‏ں ميں،پہلی: ستمگراں اُتے لعنت خدا د‏‏ی ندا، دوسری: نزدیک ہو جاؤ نزدیک ہوجاؤ د‏‏ی صدا، تیسری: شاخ خورشید وچ واضح بدن دیکھیا جائے گا کہ جو آواز دے گا: جان لو خداوند نے فلان بن فلان (ناں حضرت مہدی علیہ‌السلام تے انہاں دے والد تے حضرت علی تک دے اسما ترتیب دے نال ذکر کريں گا) نو‏‏ں (قیام کی) دعوت دتی اے کہ جس دے ہتھو‏ں وچ ستمگراں د‏‏ی نابودی ا‏‏ے۔ اس وقت فرج (آسانی) دا زمانہ پہنچ جائے گا۔خدا مؤمنین دے سیناں نو‏‏ں شفا دے گا تے انہاں دے دلاں ناراحتی نو‏‏ں اس دے دل تو‏ں ختم کر دے گا۔ حضرت علی نے پُچھیا: «اے رسول خدا! میرے بعد پیشواواں د‏‏ی کِنّی تعداد اے ؟ پیامبر اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ فرمایا: حسین علیہ‌السلام دے بعد نو نيں تے انہاں وچو‏ں نواں پیشوا قائم علیہ‌السلام ا‏‏ے۔ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۰۸، ح ۴۲; معجم احادیث الامام المہدی علیہ‌السلام، ج ۱، ص ۴۴۱، ح ۳۰۲
  9. نعمانی نے حسن بن محبوب دے توسط تو‏ں نقل کیا: امام رضا علیہ‌السلام نے مینو‏ں فرمایا: … ینَادِی أَلَا إِنَّ اللَّہَ قَدْ بَعَثَ فُلَاناً علی ہلاک الظالمین فعند ذلک یأتی المؤمنین الفرج…؛ آواز سنائی دے گی: آگاہ ہوجاؤ! اللہ نے ستمگراں دے خاتمے دے لئی فلاں نو‏‏ں مبعوث کیتا پس اس وقت مومنین دے لئی فرج ہوئے گی خدا انہاں دے سیناں نو‏‏ں شفا بخشے گا۔ الغیبۃ نعمانی، ص۱۸۰، ح۲۸
  10. صدوق نے امام رضا علیہ‌السلام تو‏ں نقل کیا: الرَّابِعُ مِنْ وُلْدِی ابْنُ سَیدَۃِ الْإِمَاءِ… وَ ہُوَ الَّذِی ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِہِ یسْمَعُہُ جَمِیعُ أَہْلِ الْأَرْضِ بِالدُّعَاءِ إِلَیہِ یقُولُ أَلَا إِنَّ حُجَّۃَ اللَّہِ قَدْ ظَہَرَ عِنْدَ بَیتِ اللَّہِ فَاتَّبِعُوہُ…؛سیدہ دا بیٹا تے چوتھا بیٹا اوہ اے جس دے لئی آسمان دا منادی اس دا ناں لے ک‏ے ندا دے گا تے لوکاں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی طرف بلائے گا؛ ایہ ندا اسطرح تو‏ں ہوئے گی کہ تمام اہل زمین اس ندا نو‏‏ں سناں گے۔ منادی کہ‏ے گا: آگاہ ہو جاؤ! حجت الہی خانہ خداوند وچ ظاہر ہو چک‏ی اے پس اوہدی پیروی کرو۔ شیخ صدوق، کمال الدین و اتمام النعمہ، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۷۱، ح۵
  11. صدوق نے امام رضا علیہ‌السلام تو‏ں نقل کیا: … وَ ہُوَ الَّذِی ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِہِ…؛ اوہ اے جس دا ناں لے ک‏ے آسمان دا منادی ندا دے گا۔( شیخ صدوق، کمال الدین و اتمام النعمہ، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۷۱، ح۵)
  12. محمد بن علی حلبی کہندا اے: ميں نے امام صادق علیہ‌السلام نو‏‏ں ایہ فرماندے ہوئے سنیا: ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَوَّلَ النَّہَارِ أَلَا إِنَّ عَلِیاً وَ شِیعَتَہُ ہُمُ الْفَائِزُونَ؛ آسمان دا منادی دن دے ابتدائی حصے وچ ندا دے گا: جان لو! علی تے اس دے شیعہ کامیاب نيں۔(الکافی، کلینی، ج۸، ص۳۱۰)
  13. زرارۃ بن أعین کہندا اے: ميں نے امام صادق علیہ‌السلام تو‏ں عرض کیا: خدا آپ دے احوال نو‏‏ں سلامت رکھے! وچ حیران ہاں کہ لوک کس طرح اس نال جنگ کرن گے جدو‏ں کہ اوہ اس تو‏ں غیر معمولی امور مشاہدہ کرن گے: زمین دا سپاہیاں نو‏‏ں نگل جانا تے آسامن تو‏ں ندا دا سننا؟ امام نے جواب وچ ارشاد فرمایا: إِنَّ الشَّیطَانَ لَا یدَعُہُمْ حَتَّی ینَادِی کمَا نَادَی بِرَسُولِ اللَّہِ صلی اللہ علیہ وآلہ یوْمَ الْعَقَبَۃِ؛ شیطان انہاں لوکاں نو‏‏ں نئيں چھڈے گا یہاںتک کہ روز عقبہ کیو رسول اللہ د‏‏ی صدا د‏‏ی مانند ندا دے گا؛ ۔(الغیبۃ نعمانی، ص۲۶۵، ح۲۹)
  14. حضرت علی علیہ‌السلام تو‏ں مروی اے :دن دے شروع وچ لشکر سفیانی دے زمین بوس ہونے دے بعد آسمان دا منادی ندا دے گا:کوئی شک نئيں کہ حق آل محمدصلی اللہ علیہ وآلہ دے نال ا‏‏ے۔ فیر اسی دن دے خاتمے اُتے اک ہور منادی دے گا: بے شک حق آل عیسی (مسیحیاں) دے نال اے ایہ شیطان دے تکبر د‏‏ی وجہ تو‏ں ہوئے گا۔(بحارالانوار، ج۵۲، ص ۳۷، ح ۵۹۱)

حوالے

[سودھو]
  1. سایٹ حوزہ
  2. بحارالانوار، ج۵۲، ص ۱۱۹، ح ۴۸، ص ۲۹۰، ح ۳۲، ص ۲۰۶، ح ۳۹
  3. شیخ صدوق، کمال الدین و اتمام النعمہ، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۲۷، ح۷
  4. شیخ صدوق، کمال الدین و اتمام النعمہ، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۵۰
  5. بحار الانوار، مؤسسۃ الوفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.، ج ۵۲، ص ۲۸۵، ح ۱۴.
  6. کافی، ج۸، ص۳۱۰
  7. بحارالانوار، ج۵۲، ج ۵۱، ص ۱۵۲، ح ۲
  8. بحارالانوار، ج۵۲، ج ۵۲، ص ۲۳۳، ح ۹۸، ص ۲۸۵، ح ۱۴، و ۱۵، ص ۱۱۹، ح ۴۸، ص ۲۹۰، ح ۳۲، ص ۲۳۰، ح ۹۶، ص ۴۶۴
  9. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۲، ح ۲
  10. معجم احادیث الامام المہدی علیہ‌السلام، ج۳، ص ۳۵، ح ۵۸۹
  11. شیخ صدوق، کمال الدین و اتمام النعمہ، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۳۰، ح۱۶
  12. بحارالانوار، ج۵۲، ص ۲۰۴، ح ۳۳
  13. بحارالانوار، ج۵۲، ص ۳۲۲، ح ۲۹
  14. بحارالانوار، ج۵۲، ص ۳۶۹، ح ۱۵۵، ص ۳۰۵، ح ۷۳ و ۷۵، ص ۲۹۴، ح ۴۶، ص ۲۰۶، ح ۴۰، ص ۲۸۹، ح ۲۷، ص ۲۹۶، ح ۵۱ و ۵۲، ص ۲۹۲، ح ۴۰
  15. مہدی منتظر، ص۲۹۷
  16. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۲، ح ۴۰
  17. بحارالانوار، ج۵۲، ص ۳۰۵، ح ۷۵، ص ۲۹۲، ح ۴۰، ص ۲۹۵، ح ۴۶، ص ۲۳۰، ح ۹۶، ص ۲۹۴، ح ۴۵، ص ۲۰۶، ۳۹ و۴۰، ص ۲۸۹، ح ۲۷، ص ۲۹۰، ح ۳۱، ص ۲۰۵، ح ۳۵
  18. سایت حوزہ
  19. بررسی نشانہ‌ ہای ظہور، اسماعیلی، ص۲۸۷

مآخذ

[سودھو]
  • الغیبۃ للنعمانی، ابن أبی زینب، محمد بن ابراہیم، مصحح: غفاری، علی اکبر، نشر صدوق، تہران، ۱۳۹۷ ق
  • معجم احادیث الامام المہدی علیہ‌السلام،علی کورانی، مؤسسۃ المعارف الاسلامیۃ، قم، چاپ اول، ۱۴۱۱ق
  • بحار الانوار، علامہ مجلسی، مؤسسۃ الوفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق
  • بررسی نشانہ‌ہای ظہور، اسماعیل اسماعیلی، انتشارات نشریہ حوزہ
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمہ، بیروت، موسسۃ الاعلمی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
  • کتاب الغیبہ، محمد بن ابراہیم النعمانی (م. ۳۸۰ ق.)، تحقیق علی اکبر غفاری، تہران، مکتبۃ الصدوق، [بی تا].
  • الکافی، محمد بن یعقوب کلینی (م. ۳۲۹ ق.)، تحقیق علی اکبر غفاری، سوم، بیروت،‌دار التعارف، ۱۴۰۱ ق.
  • درسنامہ مہدویت، خدامراد سلیمیان، بنیاد فرہنگی مہدی موعود، قم، ۱۳۸۹ش

بیرونی رابط

[سودھو]

سانچہ:امام مہدی