Иза
Село около Хуста
Иза
Іза укр.
|
Иза — село в Хустском районѣ Закарпатской области Украины, центер сельской рады, котрой тыж подряджене село Карповтлаш.[3]
Административа
[едітовати | едітовати жрідло]- Ізянська сільська рада[2]укр.
- 90436, Закарпатська обл., Хустський р-н,
- с. Іза, вул. Леніна, 97
- тел. (03142) 56-0-23
Од року 2020 входить до Хустской громады.
Полога
[едітовати | едітовати жрідло]Лежить меджи двома горскыма пасмами на лѣвом березѣ Рѣкы, правого притока Тисы, за 5 км на сѣверовыход од районного центру Хуст.[3]
История
[едітовати | едітовати жрідло]Територия села была заселена оддавна. Тому свѣдчать найдены ту два могилникы од І. – III. стороча. Найстарша документарна упоминка походить з року 1387, коли село было дароване землепану Драгомеру. В роках 1859–1885 в селѣ быв парохом Иоанн Раковскый (1815–1885), редактор русскоязычных выдань, котрый ширив серед селян любовь ку России, русскому языку и литературѣ, идею перехода з грекокатолицкой вѣры на православну, ай е ту в селѣ и погребеный. Село одзначало ся револучныма протестныма традициями и подтримков комунистох, так, в часѣ парламентскых выберанок в року 1925 комунисты достали 50% голосох.[3]
В року 1910 зоз 2842 обывательох двѣ найвекшы групы чинили 2503 Русины и 252 Нѣмцѣ.[4]
В року 1930 село мало 3198 обывательох, з них были: 2797 Русины, 376 Евреи, 19 Чехы и Словаци, 2 Мадяре, 1 Нѣмець, 3 чужинцѣ. Православна громада числила 2738 вѣрникох. В селѣ была русинска школа (6 клас) и чешска (2 класы), нотарскый уряд, жандарска станиця, ходив державный автобус.[5]
24. октобра 1944 едноткы 151-го стрѣлецкого полку Червеной армады заяли Изу, и одтогды зачинать ся украинска доба истории села. В року 1950 поставлена нова штокова школа, од року 1955 — середня. В року 1967 — фелчарьско-породницкый пункт, в року 1968 — комбинат служеб з торговым домом, каварньов, рештаврациев, фризерньов. В року 1968 селяне передплачовали 3400 екземплары новинок и часописох (при числѣ обывательох 3677 особ).[3]
Вызнамны родаци
[едітовати | едітовати жрідло]- Димитрий Вакаров (1920–1945), русскоязычный поет
- Кирил Галас (1921–1995), поет, педагог, лингвиста
Жерела и одказы
[едітовати | едітовати жрідло]- A történelmi Magyarország atlasza és adattára 1914 ISBN 963 85683 3 X Доступно онлайн мад.
- Ярослав Достал: Підкарпатська Русь (Закарпаття періоду Чехословацької республіки: 1919–1938). Ужгород, «Карпати», 2014. ISBN 978-966-671-374-5укр.
- Тронько П. и др. (ред.): Історія міст і сіл України. Том 7. Закарпатська область. К. 1969. [1] укр.
- Информер: Иза, Хустскый район укр.
- Облікова картка: Иза, Хустський район укр.
Референции
[едітовати | едітовати жрідло]Навигация по Хустскому району (до р. 2020) Районный центер (в район не входить): Хуст
|
|