Жорницкая Мария Яковлевна
Тас көрүҥэ
Жорницкая Мария Яковлевна (24.08.1921—06.09.1995) — история билимин кандидата, Саха АССР үтүөлээх артыыһа. киинэ артыыз
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1921 сыллаахха атырдьах ыйын 24 күнүгэр Днепропетровскай куоракка төрөөбүтэ.
- 1936—1940 сс. — Киев опера уонна балет Академическай театырын иһинэн балет техникумыгар үөрэммитэ.
- 1940—1941 сс. — опера уонна балет театырын артыыһа.
- 1941—1944 сс. — көһө сылдьар оперетта ансаамбылыгар балет солистката.
- 1944—1945 сс. — Красноярскай кыраай музыкальнай комедияҕа театырын балетын солистката.
- 1945—1948 сс. — Дьокуускайдааҕы музыкальнай театр-студия балетын солистката.
- 1948—1952 сс. — салаа лаборана.
- 1952—1956 сс. — старшай лаборант.
- 1955 с. — Дьокуускайдааҕы педагогическай институты бүтэрбитэ.
- 1958—1970 сс. — тыл, литература уонна история Институтын младшай научнай үлэһитэ.
- 1965 с. — история билимин кандидатыгар «Народные танцы Якутии» тиэмэҕэ диссертациятын ситиһиилээхтик көмүскээбитэ.
- 1970 сылтан — Россия билимин Академиятын этнологияҕа уонна антропологияҕа Институтыгар старшай научнай үлэһит.
- 1995 сыллаахха балаҕан ыйын 6 күнүгэр олохтон барбыта.
М.Я. Жорницкая — сахалар, эбээннэр, эбэҥкилэр, юкагирдар, чукчалар уонна Саха Сиригэр олорор төрүт олохтоох нууччалар олохторун-дьаһахтарын, культуураларын уонна үҥкүүлэрин туһунан элбэх матырыйаалы хомуйбута; 200-кэ Саха Сирин омуктарын үҥкүүлэрин культуураларын үөрэтиигэ сыһыаннаах научнай үлэлэри суруйбута.
Сүрүн үлэлэрэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- «Народные танцы Якутии» (М., 1966) - монография.
Кинигэлэрэ
- «Якутские танцы» (Якутск, 1956).
- «Четыре якутских танца» (Якутск, 1960).
- «Северные танцы» (М., 1970).
- «Хореографическое искусство коренного населения Северо-востока Сибири» (М., 1983).
Ыстатыйалара
- «Осуохай – якутский народный танец» (Кн.: Танцы народов СССР. – Вып. 4. – М., 1956).
- «М.Н. Жирков» (Научные сообщения. – Вып. 2. – Якутск, 1958).
- «О якутском балете» (Кн.: Якутия под знаменем Октября. – Якутск, 1967).
- «Некоторые вопросы культурного строительства в северных районах ЯАССР» (Кн.: Экономика и культура народов Севера Якутии. – М., 1968).
- «Опера «Нюргун Боотур» и балет «Полевой цветок»: К 20-летию первых постановок (Календарь знаменательных и памятных дат ЯАССР. – Якутск, 1968).
- «Из опыта изучения традиционных танцев народов Якутии» (Сб.: Массовость и мастерство. – М., 1966).
- «Якуты» (Ежегодник. Расы и народы. – Вып. 16. – М., 1986. – С. 202–212).
М.Я. Жорницкая туһунан
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Барашков И. Достойная работа о якутских танцах // Кыым. – 1956. – Ахсынньы 14 к. – Рец. на кн.: «Якутские танцы». – Якутск, 1956.
- Алексеев Н. Якутские танцы // Соц. Якутия. – 1957. – 31 мая.
- Авдеева Ф. Книга о якутских танцах. О книге М.Я. Жорницкой «Четыре якутских танца» // Соц. Якутия. – 1960. – 17 июня.
- Алексеев Н. Народные танцы Якутии // Советская этнография. – 1968. – № 2. – С. 165–167. – Рец. на кн.: «Народные танцы Якутии». – М., 1966.
- Устинова Т. В поисках новых жемчужин. Люди искусства // Соц. Якутия. – 1969. – 20 апр.
- Сведения о деятельности М.Я.Жорницкой // Вопросы историографии и источниковедения Якутии. – Якутск, 1971. – С. 44.
- Очерки советской историографии Якутии. – Якутск, 1976. – С. 144, 161, 229.
- Библиографический указатель. Издание Якутского филиала СО АН СССР 1973–1982. – Якутск, 1983. – С. 143, 245, 387, 435, 471, 629, 949.
- Очерет Л. Наука о житье-бытье // Неделя. – 1984. – № 49. — 3 дек.
- Омельчук А. Интервью с М.Жорницкой // Тюменская правда. – 1984. – 16 дек.
- Никитин П. Мастера якутской сцены. – Якутск, 1985. – С. 132–133.
- Петросян Э.Х., Хачатрян Ж.К. Рец. на кн. Жорницкой М.Я. Народное хореографическое искусство коренного населения Северо-востока Сибири // Советская этнография. – 1986. – N 1. – С. 144–146.
- Материалы к библиографии // Культура малочисленных народов Крайнего Севера СССР / Сост. канд. филол. наук Е.Кузакова. – М., 1991. –С. 58–81.
- Батьянова Е.П. Памяти М.Я. Жорницокой // Этнографическое обозрение. — 1996. — № 2. — С. 182—185.
- Список основных трудов к. и. н. М.Я. Жорницкой // Там же. — С. 186—189.
Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Биобиблиографический справочник Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 4 күнүгэр.