1675 – razlika između verzija

**1675. po kalendarima**
Gregorijanski	1675. (MDCLXXV)
Ab urbe condita	2428.
Islamski	1085–1086.
Iranski	1053–1054.
Hebrejski	5435–5436.
Bizantski	7183–7184.
Koptski	1391–1392.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1730–1731.
• Shaka Samvat	1597–1598.
• Kali Yuga	4776–4777.
	Kineski
• Kontinualno	4311–4312.
• 60 godina	Yin Drvo Zec; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11675.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1640-e 1650-e 1660-e – 1670-e – 1680-e 1690-e 1700-e
Godine:	1672 1673 1674 – 1675 – 1676 1677 1678

Interaktivna pretraga historije

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija od 7. februara 2016. u 19:37

Ovo je članak o godini 1675.

Godina 1675 (MDCLXXV) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

5. 1. - Franko-holandski rat: zimska kampanja maršala Turenna u Alzasu - Bitka kod Turckheima je francuska pobeda nad Austrijom i Brandenburg-Pruskom.
januar - Brat Baja Pivljanina Dimitrije (Nikolić) se oženio Anom Janković, Stojanovom sestrom^[1]^[2].

6. 2. - Nicolò Sagredo je novi mletački dužd (do 1676).

April/Travanj – Jun/Lipanj

april - Ponesen burom, engleski kapetan Anthony de la Roché naišao na otok Južnu Georgiju (prvo kopno otkriveno iza Antarktičke konvergencije.

12. 6. - Mladi Viktor Amadeus II postaje vojvoda Savoje, regentkinja mu je majka Marie-Jeanne.
20. 6. - Počinje tzv. Rat kralja Filipa između naseljenika i Indijanaca u Novoj Engleskoj.
28. 6. - Skonski rat: Bitka kod Fehrbellina je pobeda Brandenburg-Pruske nad Šveđanima.
jun - Položen kamen-temeljac Katedrale Svetog Pavla u Londonu - arhitekta Christopher Wren, gradnja uglavnom dovršena 1708.
jun - Jacob Spon i Sir George Wheler putuju iz Venecije u Carigrad, Spon će opisati dalmatinsku obalu i spomenike.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

27. 7. - Bitka kod Salzbacha je francuska pobeda, ali poginuo maršal Henri de La Tour d'Auvergne, vicomte de Turenne.

2. 8. - Završena Portugalska sinagoga u Amsterdamu.
10. 8. - Kralj Čarls II položio kamen-temeljac Griničke opservatorije (prvi kraljevski astronom je John Flamsteed, postavljen u martu).
11. 8. - Bitka kod Konzer Brücke: carska pobeda nad Francuzima, zarobljen maršal François de Créquy - opasnost od invazije Francuske.
24. 8. - Poljsko-turski rat (1672–76): kralj Jan III Sobieski odnosi pobedu kod Lavova nad mnogobrojnijim Turcima.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

15. 9. - Počinje Bremensko-verdenska kampanja - severni Nemci i Danci protiv Šveđana.
20. 9. - 11. 10. - Neuspešna turska opsada Trembowle (Terebovlje).

11. 11. - Mogulske vlasti pogubile sičkog Guru Tegh Bahadura jer se ni nakon mučenja nije hteo preobratiti na islam; nasleđuje ga mladi sin Guru Gobind Singh (do 1708), poslednji od deset živih gurua.
11. 11. - Gottfried Leibniz upotrebio diferencijalni račun.
21. 11. - Smrću vojvode Georga Wilhelma, Legnička Kneževina u Šleziji dolazi pod direktnu habsburšku vlast.

Kroz godinu

Bosanski katolici se žale na Porti da im pećki patrijarh i pravoslavne vladike traže novac i teraju da čitaju jevanđelje po njihovom obredu - posredstvom Dubrovčana, sultan ih uzima u zaštitu^[3]. Inače, u Bosni je ostalo osam franjevačkih samostana (krajem 16. st. bilo ih je četrnaest), broj vjernika je opao sa 80 na 70 tisuća^[4].
Zatvoren bivši lepavinski arhimandrit Simeon Kordić, koji je podsticao Srbe na pobunu protiv unijatskog episkopa Zorčića (pogubljen sledeće godine); neki kaluđeri kažnjeni zbog odbijanja unije, drugi pobegli u Tursku^[5].
Andrija Zmajević završio "Ljetopis crkovni".
Turci traže od raje u Sremu da im izrade kola i brodove za rat^[6].
1675-77 - Đorđe Branković je poslanik erdeljskog kneza na Porti^[7].
Cassini ustanovio da je Saturnov prsten zapravo više manjih prstena.
Tito Livio Burattini predložio univerzalni sistem mera, uključujući metro cattolico ("univerzalni metar") od današnjih 994 mm.
U Francuskoj otkrivena trovačica Madame de Brinvilliers - dve godine kasnije izbija Afera otrova.
Delo Pia Desideria Philippa Spenera označava početak pijetizma unutar luteranizma.
Kapitulacije Osmanskog carstva: trgovački ugovor sa Engleskom, prvi put formalizovana funkcija dragomana (tumača).

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1675.

13. 2. - Ignjat Đurđević - Đorđić, dubrovački književnik i historičar († 1737)
28. 2. - Guillaume Delisle, kartograf († 1726)
31. 3. - Prospero Lorenzo Lambertini, papa Benedikt XIV. († 1758)
1. 6. - Scipione Maffei, arheolog († 1755)
14. 7. - Claude Alexandre de Bonneval, vojnik u austrijskoj pa osmanskoj vojsci († 1747)
18. 8. - Anselmo Banduri, povjesničar († 1743)
15. 9. - Vahtang VI, gruzinski vladar († 1737)
21. 10. - Higashiyama, japanski car († 1710)
? - Carlo Bartolomeo Rastrelli, skulptor i arhitekta († 1744)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1675.

26. 1. - Domenico II Contarini, mletački dužd (* 1585)
10. 2. - Ivan Belostenec, jezikoslovac, leksikograf (* ca. 1594)
18. 5. - Jacques Marquette, misionar i istraživač (* 1637)
12. 6. - Karlo Emanuel II, vojvoda Savoje (* 1634)
27. 7. - Henri de La Tour d'Auvergne, vicomte de Turenne, maršal Francuske (* 1611)
27. 10. - Gilles de Roberval, matematičar (* 1602)
11. 11. - Guru Tegh Bahadur, 9. guru Sika (* 1621)
30. 11. - Cecil Calvert, 2nd Baron Baltimore, prvi guverner Marylanda (* 1605)
15. 12. - Johannes Vermeer, slikar (* 1632)
? - Džore Palmotić, pjesnik i dramatičar (* 1606)

Reference

↑ Istorija s. n., 424
↑ Stojan Mitrović Janković (oko 1636—1687), riznicasrpska.net
↑ Ćorović, Vladimir Verski pokreti, rastko.rs
↑ Historija n. J., 596-7
↑ Istorija s. n., 485
↑ Historija n. J., 534
↑ Historija n. J., 821

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5

[1] Istorija s. n., 424

[2] Stojan Mitrović Janković (oko 1636—1687), riznicasrpska.net

[vcvp-3] Ćorović, Vladimir Verski pokreti, rastko.rs

[4] Historija n. J., 596-7

[5] Istorija s. n., 485

[6] Historija n. J., 534

[7] Historija n. J., 821

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Red 7: / Red 7: @@
 == Događaji ==
 === Januar/Siječanj &ndash; Mart/Ožujak ===
 * [[5. 1.]] - [[Franko-holandski rat]]: zimska kampanja maršala [[Henri de La Tour d'Auvergne, vicomte de Turenne|Turenna]] u Alzasu - [[Bitka kod Turckheima]] je francuska pobeda nad Austrijom i Brandenburg-Pruskom.
 * januar - Brat [[Bajo Pivljanin|Baja Pivljanina]] Dimitrije (Nikolić) se oženio Anom Janković, [[Stojan Janković|Stojanovom]] sestrom<ref>''Istorija s. n.'', 424</ref><ref>[http://www.riznicasrpska.net/ponossrpstva/index.php?topic=141.0 Stojan Mitrović Janković (oko 1636—1687)], riznicasrpska.net</ref>.
 * [[6. 2.]] - [[Nicolò Sagredo]] je novi mletački dužd (do 1676).
 === April/Travanj &ndash; Jun/Lipanj ===
 * april - Ponesen burom, engleski kapetan [[Anthony de la Roché]] naišao na otok [[Južna Georgija i otočje Sandwich|Južnu Georgiju]] (prvo kopno otkriveno iza [[Antarktička konvergencija|Antarktičke konvergencije]].
 * [[12. 6.]] - Mladi [[Viktor Amadeus II]] postaje vojvoda [[Savojsko Vojvodstvo|Savoje]], regentkinja mu je majka [[Marie-Jeanne-Baptiste de Savoie|Marie-Jeanne]].
 * [[20. 6.]] - Počinje tzv. [[Rat kralja Filipa]] između naseljenika i Indijanaca u [[Nova Engleska|Novoj Engleskoj]].
 * [[28. 6.]] - [[Skonski rat]]: [[Bitka kod Fehrbellina]] je pobeda [[Brandenburg-Pruska|Brandenburg-Pruske]] nad Šveđanima.
 * jun - Položen kamen-temeljac [[Katedrala Svetog Pavla u Londonu|Katedrale Svetog Pavla u Londonu]] - arhitekta [[Christopher Wren]], gradnja uglavnom dovršena [[1708]].
 * jun - [[Jacob Spon]] i [[Sir George Wheler]] putuju iz Venecije u Carigrad, Spon će opisati dalmatinsku obalu i spomenike.
@@ Red 24: / Red 24: @@
 * [[27. 7.]] - [[Bitka kod Salzbacha]] je francuska pobeda, ali poginuo maršal [[Henri de La Tour d'Auvergne, vicomte de Turenne]].
 * [[2. 8.]] - Završena [[Portugalska sinagoga (Amsterdam)|Portugalska sinagoga]] u Amsterdamu.
 * 10. 8. - Kralj [[Karlo II., kralj Engleske|Čarls II]] položio kamen-temeljac [[Grinička opservatorija|Griničke opservatorije]] (prvi kraljevski astronom je [[John Flamsteed]], postavljen u martu).
 * [[11. 8.]] - [[Bitka kod Konzer Brücke]]: carska pobeda nad Francuzima, zarobljen maršal [[François de Créquy]] - opasnost od invazije Francuske.
 * [[24. 8.]] - [[Poljsko-turski rat (1672–76)]]: kralj [[Jan III Sobieski]] odnosi [[Bitka kod Lavova (1675)|pobedu kod Lavova]] nad mnogobrojnijim Turcima.
 === Oktobar/Listopad &ndash; Decembar/Prosinac ===
 * [[15. 9.]] - Počinje [[Bremensko-verdenska kampanja]] - severni Nemci i Danci protiv Šveđana.
 * [[20. 9.]] - [[11. 10.]] - Neuspešna turska [[opsada Trembowle]] (Terebovlje).
 * [[11. 11.]] - Mogulske vlasti pogubile sičkog [[Guru Tegh Bahadur]]a jer se ni nakon mučenja nije hteo preobratiti na islam; nasleđuje ga mladi sin [[Guru Gobind Singh]] (do [[1708]]), poslednji od deset živih gurua.
 * 11. 11. - [[Gottfried Leibniz]] upotrebio [[diferencijalni račun]].
 * [[21. 11.]] - Smrću vojvode [[Georg Wilhelm (Legnica)|Georga Wilhelma]], [[Legnička Kneževina]] u Šleziji dolazi pod direktnu habsburšku vlast.
 === Kroz godinu ===
 * Bosanski katolici se žale na Porti da im pećki patrijarh i pravoslavne vladike traže novac i teraju da čitaju jevanđelje po njihovom obredu - posredstvom Dubrovčana, sultan ih uzima u zaštitu<ref name="vcvp">Ćorović, Vladimir [http://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/6_6_l.html Verski pokreti], rastko.rs</ref>. Inače, u Bosni je ostalo osam franjevačkih samostana (krajem 16. st. bilo ih je četrnaest), broj vjernika je opao sa 80 na 70 tisuća<ref>''Historija n. J.'', 596-7</ref>.
 * Zatvoren bivši [[manastir Lepavina|lepavinski]] arhimandrit [[Simeon Kordić]], koji je podsticao Srbe na pobunu protiv unijatskog episkopa [[Pavle Zorčić|Zorčića]] (pogubljen sledeće godine); neki kaluđeri kažnjeni zbog odbijanja unije, drugi pobegli u Tursku<ref>''Istorija s. n.'', 485</ref>.
 * [[Andrija Zmajević]] završio "Ljetopis crkovni".
 * Turci traže od raje u Sremu da im izrade kola i brodove za rat<ref>''Historija n. J.'', 534</ref>.
 * 1675-77 - [[Grof Đorđe Branković|Đorđe Branković]] je poslanik erdeljskog kneza na Porti<ref>''Historija n. J.'', 821</ref>.
 * [[Giovanni Domenico Cassini|Cassini]] ustanovio da je Saturnov prsten zapravo [[Saturnovi prstenovi|više manjih prstena]].
 * [[Tito Livio Burattini]] predložio univerzalni sistem mera, uključujući ''metro cattolico'' ("univerzalni metar") od današnjih 994 mm.
 * U Francuskoj otkrivena trovačica [[Madame de Brinvilliers]] - dve godine kasnije izbija [[Afera otrova]].
 * Delo ''Pia Desideria'' [[Philipp Spener|Philippa Spenera]] označava početak [[pijetizam|pijetizma]] unutar [[Luteranizam|luteranizma]].
 * [[Kapitulacije Osmanskog carstva]]: trgovački ugovor sa Engleskom, prvi put formalizovana funkcija [[dragoman]]a (tumača).
 == Rođenja ==