Eparhija sremska
| Osnovne informacije | |
|---|---|
| Država | Srbija |
| Sjedište | Sremski Karlovci |
| Broj manastira | 17 |
| Saborni hram | Saborna crkva u Sremskim Karlovcima |
| Arhijerej | |
| Eparhijski arhijerej | Vasilije |
| Čin arhijereja | Episkop |
| Titula arhijereja | Episkop sremski |
| |
Eparhija sremska je eparhija Srpske pravoslavne crkve, sa sedištem u Sremskim Karlovcima, gde se nalazi i Saborna crkva.
Nadležni arhijerej je gospodin Vasilije, na prestolu od 1986. godine.
Sremska eparhija, prvo sa sedištem u manastiru Krušedolu, kasnije u manastiru Hopovu, osnovana je 1500. godine, kad je sofijski mitropolit Kalevit zamonašio Đorđa Brankovića, davši mu monaško ime Maksim.
Uzdizanje značaja eparhije vezano je za razdoblje burne izgradnje fruškogorskih manastira, koje se može ograničiti na vreme boravka članova porodice Branković u Sremu, koji tu dolaze 1465. godine (te godine Vuk Grgurević je dobio na upravu Kupinik i Berkasovo).
Nakon pada Despotovine 1459., najveći deo područja Srpske patrijaršije je dospeo pod neposrednu upravu Ohridske arhiepiskopije.
Premeštanjem sedišta mitropolita iz Sentandreje početkom 18. veka prvo u manastir Krušedol 1708., a potom i u Sremske Karlovce 1713. godine, Sremska eparhija se utapa u Karlovačku mitropoliju, kasnije i patrijaršiju (razdoblje 1848-1920.). Tokom patrijaršijskog razdoblja Srem je bio pod neposrednom upravom podbeležnika patrijarha kao Arhidijeceza sremsko-karlovačka.
Sremski Karlovci su do zvanično do 1920. bili sedište Karlovačke mitropolije i patrijaršije (suštinski Patrijarh je ovde boravio do 1936.). Posle smrti patrijarha Lukijana 1913. godine, prestolom su administrirali episkopi Miron Nikolić, Mihailo Grujić i Georgije Letić.
Od 1920. do 1928. godine titularni episkop Sremske Mitrovice je bio Maksimilijan Hajdin. Posle toga kao vikarni episkop sremski bio je Irinej Đorđević (1928–1931.). Donošenjem Ustava SPC 1931. godine područje ove eparhije se spaja u arhiepiskopiju beogradsko-karlovačku. Srpski patrijarsi su potom imali vikarne sremske episkope za ovo područje, bili su to Tihon Radovanović (1932–1934.), Sava Trlajić (1934–1938.) i Valerijan Pribićević (1940-1941.).
Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve na svom prvom redovnom zasedanju posle Drugog svetskog rata 1947. godine doneo je odluku o osnivanju eparhije sremske. Za njenog administratora postavljen je episkop zletovsko-strumički Vikentije Prodanov, koji je bio proteran sa svoje eparhije u Makedoniji.
Episkopi ove eparhije:
- Maksimilijan Hajdin (1920—28), administrirao eparhijom
- Irinej Đorđević (1928—31), vikarni episkop
- Tihon Radovanović (1921—1934), vikarni episkop
- Sava Trlajić (1934—38), vikarni episkop
- Valerijan Pribićević (1940—41), vikarni episkop
- Vikentije Prodanov (1947—51), administrirao eparhijom
- Nikanor Iličić (1951—55)
- Makarije Đorđević (1955—78)
- Andrej Frušić (1980—86)
- Vasilije Vadić (od 1986)
Manastiri Eparhije sremske su:
- Beočin,
- Bešenovo,
- Velika Remeta,
- Vrdnik („Sremska Ravanica“),
- Grgeteg,
- Divša (Đipša),
- Jazak,
- Krušedol,
- Kuveždin,
- Mala Remeta,
- Novo Hopovo,
- Petkovica,
- Privina Glava,
- Rakovac,
- Staro Hopovo,
- Fenek,
- Šišatovac.
Osim manastira Feneka svi ostali manastiri pripadaju skupini Fruškogorskih manastira.
- Namestištvo zemunsko - sedište: Batajnica
- Namestištvo sremskokarlovačko - sedište: Indjija
- Namestištvo podunavsko - sedište: Petrovaradin
- Namestištvo rumsko - sedište: Ruma
- Namestištvo staropazovačko - sedište: Stara Pazova
- Namestištvo sremskomitrovačko - sedište: Sremska Mitrovica
- Namestištvo šidsko - sedište: Šid
- [1] Arhivirano 2012-02-18 na Wayback Machine-u