Koordinate: 44° 22′ 27" SGŠ, 20° 38′ 31" IGD
Markovac je naselje u Srbiji u opštini Mladenovac u gradu Beogradu. Udaljeno je 7 km od Mladenovca na putu za Topolu i Aranđelovac poznato po veštačkom jezeru (Markovačko jezero), po zaseoku Crkvine u kojem je umro despot Stefan Lazarević i Karađorđevom bunaru u Beljevcu.
U zaseoku Beljevac se nalazi bunar, za koji se veruje da ga je iskopao Karađorđe. Stanovnici zaseoka došli su iz okoline Sjenice za vreme Prvog srpskog ustanka. Oni su potomci Šumadinaca koji su posle smrti despota Stefana Lazarevića utočište našli na Durmitoru, a odatle su zbog osvete poturica, koji su nekoliko sela poturčili, otišli prema Sjenici. Za vreme bitke za Sjenicu u Prvom srpskom ustanku pomogli su Karađorđu, a on ih je zatim, posle nekoliko stotina godina, ponovo vratio u Šumadiju.[1]
Markovačko jezero, udaljeno je 6 kilometara južno od Mladenovca, na regionalnom putu R-202 Mladenovac - Aranđelovac, Topola. Nastalo je izgradnjom brane na rečici Košarnoj, 1969. godine. Dugo je skoro 1 km, do 500 m široko i oko 10 m duboko. Jezero nastanjuju šaran, amur, som, smuđ, štuka, tolstolobik, babuška, bodorka, deverika, kaugler, sunčica, bandar, zlatni karaš. U priobalju se nalaze divlje patke, veliki gnjurac, bela i siva čaplja, crna lisa, a u okolnim šumama zec, fazan i prepelica.[2]
Na Markovačkm jezeru planirana je gradnja centara za skijanja na vodi i kamp za decu.
U zaseoku Crkvine, u porti hrama Sv. proroka Ilije, nalazi se Spomenik despotu Stefanu Lazareviću iz 1427. godine u formi stuba od uglačanog belog venčačkog mermera, visine 1,86m, širine 0,68m i debljine 0,26m sa srednjovekovnim natpisom o smrti despota Stefana Lazarevića. Glavni natpis pisan je kaligrafski na zapadnoj površini, ispod urezanog trokrakog krsta. Tekst natpisa poklapa se sa biografijom koji navodi Konstantin Filozof u Žitijma despota Stefana Lazarevića. U natpisu se, takođe, pominju oblasti kojima je despot za života vladao, vreme njegove vladavine i smrti.[3] Spomenik je podigao Đurađ Zubrović, vlastelin iz oblasti kojoj je pripadao zaselak.[4]
Prema popisu iz 2002. bilo je 674 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 689 stanovnika).
U naselju Markovac živi 527 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,6 godina (38,3 kod muškaraca i 40,8 kod žena). U naselju ima 173 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,90.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [6]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
2 |
|
|
2 |
| 80+ |
6 |
|
|
14 |
| 75-79 |
9 |
|
|
16 |
| 70-74 |
14 |
|
|
20 |
| 65-69 |
11 |
|
|
15 |
| 60-64 |
23 |
|
|
19 |
| 55-59 |
18 |
|
|
10 |
| 50-54 |
26 |
|
|
28 |
| 45-49 |
26 |
|
|
25 |
| 40-44 |
28 |
|
|
23 |
| 35-39 |
26 |
|
|
15 |
| 30-34 |
25 |
|
|
31 |
| 25-29 |
15 |
|
|
17 |
| 20-24 |
26 |
|
|
27 |
| 15-19 |
15 |
|
|
16 |
| 10-14 |
27 |
|
|
30 |
| 5-9 |
20 |
|
|
14 |
| 0-4 |
19 |
|
|
16 |
| prosek |
38.3 |
|
|
40.8 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
134
|
144
|
157
|
154
|
154
|
160
|
173
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
23
|
32
|
20
|
29
|
28
|
24
|
10
|
6
|
1
|
-
|
3.90
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
270
|
65
|
180
|
16
|
9
|
-
|
278
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
43
|
181
|
50
|
4
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
155
|
51
|
-
|
-
|
58
|
4
|
2
|
7
|
1
|
22
|
| Ženski
|
89
|
42
|
-
|
-
|
17
|
1
|
-
|
13
|
-
|
2
|
| Oba
|
244
|
93
|
-
|
-
|
75
|
5
|
2
|
20
|
1
|
24
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
-
|
2
|
5
|
-
|
1
|
1
|
-
|
-
|
1
|
| Ženski
|
-
|
2
|
-
|
3
|
7
|
1
|
-
|
-
|
1
|
| Oba
|
-
|
4
|
5
|
3
|
8
|
2
|
-
|
-
|
2
|
- ↑ TO Mladenovac, Karađorđev bunar, Kostić Radišam Arhivirano 2014-07-19 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 26. 12. 2012.
- ↑ Moj Mladenovac: Markovačko i Rabrovačko jezero, Pristupljeno 26. 12. 2012.
- ↑ Spomenici kulture u Srbiji: Spomen obležje Despotu Stefanu Lazareviću, Pristupljeno 26. 12. 2012.
- ↑ Katalog nepokretnih kulturnih dobara na području grada Beograda: Spomenik na mestu smrti despota Stefana Lazarevića, Pristupljeno 26. 12. 2012.
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Za ostale upotrebe, v. Markovac.
Srbija
666
