Togo

Togo, zyrtarisht Republika Togoleze është një shtet në Afrikën perëndimore e kufizuar nga Gana në perëndim, Benini në lindje dhe Burkina Faso në veri. Togo zgjatet në jug në Gjirin e Guinesë, ku ndodhet kryeqyteti i saj Lome. Ajo ka një sipërfaqe prej 57.000 kilometra katrorë, duke e bërë atë një nga vendet më të vogla në Afrikë, me një popullsi prej rreth 7.5 milionë banorë.

Republika Togoleze République togolaise
Flamuri i Togos Stema e Togos
Vendndodhja e Togos Vendndodhja e Togos   (blu) –  në Afrikë   ( bojë qielli & gri e errët) –  në Bashkimin Afrikan   (bojë qielli)
Moto Kombëtare	Travail, Liberté, Patrie (Punë, Liri, Atdhe)
Himni Kombëtar	"Salut à toi, pays de nos aïeux" ("Përshëndetje ty, toka e të parëve")
Kryeqyteti	Lome (njëkohësisht qyteti më i madh)
Gjuha zyrtare	Frëngjisht
Pavarësia	27 prill 1960 (nga Franca)
Anëtarësimi në OKB	20 shtator 1960
Forma e qeverisjes	Republikë Presidenciale
President	Faure Gnassingbé
Kryeministër	Komi Sélom Klassou
Sipërfaqja – totale – % ujë	Vëndi i 125-të 56.785 km² 4,2
Popullsia (2015) – totale – dendësia	Vëndi i 100-të 7.552.318 banorë 125,9 banorë/km²
PBB (2016)  PBB për banor	4,499 miliard dollarë 610 dollarë
Monedha	Franga CFA (XOF)
Zona kohore – zakonisht – në verë	UTC+0 nuk ka
Prefiksi telefonik	+228
Kodi i internetit	.tg
Kodi ISO 3166-1	TG

Republika e Togos ndodhet në Afrikën perëndimore pranë Gjirit të Guinesë dhe zë një sipërfaqe prej 56 785 km ² të cilën banojnë diçka më shumë se 4,27 milion banorë që i përkasin më se 40-grupeve të ndryshme etnike. Për kryeqytet kanë qytetin e quajtur Lome (Lomé) dhe gjuhën franceze për gjuhë zyrtare.

Një fushë e gjerë e kufizuar në perëndim nga një rrip i ngushtë bregdetarë është sipërfaqja e Togos në të cilën sundo klimë topike e nxehtë.

Prodhime bujqësore më të njohura nga Togo janë kafeja, kako, bërthama të palmës. kikiriku dhe mëndafshi. Xehetaria e ngushtë në xehen e fosfateve është pjesë tjetër e ekonomisë së pa industri të Togos. Partner tregtar kryesorë llogaritet të jenë Franca dhe shtete e Bashkimit Evropian.

Nëpërmjet portës detare në Lomë bëhet edhe transporti i ndryshëm i vendeve fqinje edhe përtej Atlantikut.

Historia

Togoja ishte territor i mbrojtur (Shutzgebite) gjerman deri me ramjen nën mandatin e Lidhjes së Kombeve më 1919. Nga 1964-ta në këtë pjesë hynë OKB-ja pjesa britanike më 1957 ju bashkua Ganës, pjesa tjetër e mbetur franceze e shpalli pavarësinë. Nga 1969-1991 kishte sistem një-partiak dhe nga 1967 president të shtetit kishte E. G. Ejademin ( E. G. Eyadéma)

Gjeografia

Artikulli kryesorë : Gjeografia e Togos

Sipërfaqja e përgjithshme e Togos është 56,785 km² prej së cilës 2,400 km² janë ujë. Togo shtrihet rreth koordinatave gjeografike 8 00 V, 1 10 L. Togo ka një vijë bregdetare 56 km të gjatë dhe vijë kufitare 1,647 km.

Klima në Togo është tropikale e nxehtë në jug e lagësht ndërsa në veri gjysmë shkretinore.

Relievi i Togos në veri është terren i xhunglës, në pjesën qendrore shkëmborë dhe me rrafshnalta në pjesën jugore. Pika më e ultë e relievit 0m është përgjatë oqeanit Atlantik dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 986 metrave në malin "Agou" (ang.:Mont Agou).

Ekonomia

Togoja ka ballafaquar shumë probleme ekonomike,dhe tani po përjeton një zhvillim,përkundër statistikave të dobëta në akordim me botën por të kënaqshme me Afrikën.

Kultura

• Sporti

Si në shumë vende afrikane,futbolli është sporti më i famshëm në Togo.Togo u kualifikua për Kupën e Botës në 2006,që u mbajt në Gjermani.Ylli i skuadrës pa dyshim është Sheyi Emmanuel Adebayor,i cili ka luajtur me skuadra gjigante siq janë Real Madrid,Totenham Hotspur,Monako etj.Ai është i lindur nga prindë togolez me origjinë nigeriane.

Lidhje të jashtme

 Commons: Togo – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

 Commons: Togo – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale

• Qeveria :
• Kryetari :
• Parlamenti :
• Ministria :

---

---