Zlatibor (Čajetina)

Zlatibor
Zlatibor;
	Zlatibor
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Zlatiborski
Opština	Čajetina
Stanovništvo
— 2022.	3.702
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 43′ 14″ S; 19° 42′ 09″ I / 43.720666° S; 19.7025° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	1010 m
	Zlatibor Zlatibor na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	31315
Pozivni broj	031
Registarska oznaka	UE

Zlatibor je gradsko naselje u Srbiji u opštini Čajetina u Zlatiborskom okrugu. Prema popisu iz 2022. ima 3.702 stanovnika (prema popisu iz 2011. bilo je 2.821 stanovnika).^[1]

Promene naziva naselja Zlatibor

Kulaševac — do 1893. godine
Kraljeva Voda — od 1893. do 1946. godine
Partizanske Vode — od 1946. do 1991. godine
Zlatibor — od 1991. godine

Istorija

Do kraja 19. vijeka, ovo tada još malo selo zvalo se Kulaševac, po izvoru i potoku u svom centru. Od građevina, ovde se nalazio samo drveni čardak Jovana Mićića. Zlatiborski serdar, a izgleda i knez Miloš, ovde su letovali sa porodicama.

Kralj Aleksandar Obrenović je 1893. godine boravio na Kulaševcu i obećao Petru Mićiću, tadašnjem predsedniku opštine, da će Zlatibor postati turistički kraj. Kralj je na Preobraženje Gospodnje te godine podigao česmu (Kraljeva česma) na izvoru Kulaševca i od tada se ovo mjesto zove Kraljeva Voda. Septembra 1905. godine, Kraljevu Vodu je posetio i kralj Petar I Karađorđević sa prestolonaslednikom Aleksandrom. Od tada se razvija brže turizam na Zlatiboru i na Kraljevoj Vodi. Hotel Kraljeva Voda i jedna vila završeni 1910. godine, prvi su objekti koji su počeli da primaju goste. Kraljeva Voda je 1927. godine modernim putem povezana sa Užicem. Podignut je novi hotel Švajcarija i besplatno se dijele ljetnjikovci. Dom za smještaj i oporavak invalida izgrađen je 1931. godine. Iste godine, Kraljeva Voda je dobila i vodovod.

Poslije Drugog svjetskog rata, u spomen strijeljanim partizanskim ranjenicima novembra i decembra 1941. godine, Kraljeva Voda dobija naziv Partizanske Vode. Sedamdesetih godina 20. vijeka se razvija, što nije prestala ni do danas. Krajem 20. vijeka, naziv Partizanske Vode promijenjen je u Zlatibor, pa često dolazi do miješanja imena mjesta i planine, posebno među turistima.

Rastući i šireći se, Zlatibor se povezao sa Palisadom, koji je nekada bio odvojeno mjesto. Na Palisadu se takođe razvijao turizam. Placevi za gradnju vikendica dijeljeni su besplatno, a u većini slučajeva, vlasnici su bili Beograđani^{[traži se izvor]}.

Ovde se nalaze OŠ „Dimitrije Tucović” IO Zlatibor, železnička stanica Zlatibor, crkva Svetog Preobraženja Gospodnjeg, vila „Jelje”, vila „Bled”, vila Đura Borošića, vila Radomira Milaćevića-Milaća, vila Aleksandra Pavlovića, vila Jančića.

Gradske četvrti

Gradske četvrti Zlatibora su:

Obudojevica, takođe i Obadovica i Obudovica, gradska je četvrt Zlatibora. Nekada su tu bili prostrani pašnjaci, a danas soliteri i hoteli. Cijela ova oblast dobila je ime po potoku koji je tuda tekao, a danas čini dio kanalizacije Zlatibora. Obudojevica je popularna zbog svojih skijaških staza.

Demografija

U naselju Zlatibor živi 1834 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 37,0 godina (36,3 kod muškaraca i 37,7 kod žena). U naselju ima 811 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,89.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika. Zlatibor je od svih zlatiborskih naselja zabilježio najveći porast stanovništva u posljednjih deset godina. 1991. godine.

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	115
1953.	362
1961.	357
1971.	834
1981.	1.237
1991.	1.684	1.668
2002.	2.344	2.385
2011.	2.821
2022.	3.702

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	2.296	97,95%
Crnogorci	13	0,55%
Muslimani	6	0,25%
Goranci	5	0,21%
Hrvati	4	0,17%
Mađari	2	0,08%
Rumuni	1	0,04%
Makedonci	1	0,04%
nepoznato	12	0,51%

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	10	8
80+	10	13
75—79	27	22
70—74	25	37
65—69	49	57
60—64	44	46
55—59	54	58
50—54	87	100
45—49	116	124
40—44	95	104
35—39	94	100
30—34	76	73
25—29	84	80
20—24	90	80
15—19	88	82
10—14	106	86
5—9	57	63
0—4	47	52
Prosek :	36,3	37,7

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	55	152	162	285	416	540	811

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	173	181	130	253	46	20	7	1	0	0	2,89

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	949	284	609	27	26	3
Ženski	984	225	601	106	52	0
UKUPNO	1.933	509	1.210	133	78	3

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	514	37	0	3	63
Ženski	495	19	0	0	27
UKUPNO	1.009	56	0	3	90
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	29	27	48	148	28
Ženski	8	11	73	189	10
UKUPNO	37	38	121	337	38
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	3	11	43	4	40
Ženski	11	5	19	14	92
UKUPNO	14	16	62	18	132
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	19	0	0	11
Ženski	12	0	0	5
UKUPNO	31	0	0	16

Galerija

Jezero u centru Zlatibora
Kraljeva česma na izvoru Kulaševac
Panorama Zlatibora
Zimi jezero uvijek zaledi
Zima na Zlatiboru
Park Jezero pored Zlatiborskog jezera
„Zlatiborski brzi voz”

Vidi još

Reference

^ „Popis u Srbiji prema polu i starosti po naseljima” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 21. 1. 2024.
^ Popis stanovništva pop-stat.mashke.org (jezik: srpski)
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
Satelitska mapa (Wikimapia)^{[mrtva veza]}
Gugl satelitska mapa (Maplandia)
Plan naselja na mapi (Mapquest)
Turistička organizacija Zlatibor zlatibor.org.rs (jezik: srpski)(jezik: engleski)(jezik: ruski)(jezik: nemački)
Kralj Aleksandar Obrenović otkrio je 1893. godine jednu od naših najlepših planina (B92, 8. jun 2020)
Kraljeva voda na Zlatiboru („Politika”, 11. avgust 2021)

[1] „Popis u Srbiji prema polu i starosti po naseljima” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 21. 1. 2024.

[2] Popis stanovništva pop-stat.mashke.org (jezik: srpski)

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

Normativna kontrola
Međunarodne	VIAF
Državne	Izrael Sjedinjene Države