Daur asam sitrat
Daur asam sitrat atawa siklus asam sitrat (ogé katelah daur asam trikarboksilat, daur TCA, atawa daur Krébs) nyaéta saruntuyan réaksi kimia nu penting pisan dina sakabéh sél mahluk hirup nu ngagunakeun oksigén dina réspirasi sélularna. Dina organisme aérobik ieu, daur asam sitrat téh jalur métabolik nu ngabentuk sabagian tina prosés ngarecah karbohidrat, gajih, jeung protéin jadi karbon dioksida jeung cai sangkan ngahasilkeun énergi. Daur ieu mangrupa nu kadua ti tilu jalur métabolik katabolisme molekul sumber énergi jeung produksi ATP.
Daur asam sitrat ogé nyadiakeun prékursor pikeun rupa-rupa sanyawa kawas asam amino, jaba réaksi-réaksina penting pisan dina prosés fermentasi.
Sajarah
[édit | édit sumber]Daur asam sitrat ogé katelah Daur Krébs nu nujul ka Sir Hans Adolf Krebs (1900-1981), nu ngajukeun unsur konci dina jalur ieu taun 1937 sarta dileler Hadiah Nobel Kadokteran pikeun papanggihanana taun 1953.
Lokasi, asupan & hasil daur
[édit | édit sumber]Daur asam sitrat lumangsung dina jero mitokondria pikeun eukariot, sedengkeun pikeun prokariot lumangsung di sitoplasma.
Katabolisme molekul sumber énergi (kaasup glikolisis) ngahasilkeun asetil-KoA, gugus asetil dua-karbon nu kabeungkeut ku koénzim A. Asetil-KoA mangrupa asupan utama dina daur asam sitrat. Sitrat sakaligus mangrupa produk munggaran jeung ahir daur ieu (Gbr. 1) nu dihasilkeun deui tina kondensasi oksaloasetat jeung asetil-KoA.
| Molekul | Énzim | Tipe réaksi | Réaktans/ Koénzim |
Hasil/ Koénzim |
|---|---|---|---|---|
| I. Sitrat | 1. Akonitase | Dehidrasi | H2O | |
| II. cis-Akonitat | 2. Akonitase | Hidrasi | H2O | |
| III. Isositrat | 3. Isositrat dehidrogénase | Oksidasi | NAD+ | NADH + H+ |
| IV. Oksalosuksinat | 4. Isositrat dehidrogénase | Dekarboksilasi | ||
| V. α-Ketoglutarat | 5. α-Ketoglutarat dehidrogénase |
Oksidatif dekarboksilasi |
NAD+ + KoA-SH |
NADH + H+ + CO2 |
| VI. Suksinil-KoA | 6. Suksinil-KoA sintétase | Hidrolisis | GDP + Pi |
GTP + KoA-SH |
| VII. Suksinat | 7. Suksinat dehidrogénase | Oksidasi | FAD | FADH2 |
| VIII. Fumarat | 8. Fumarase | Adisi (H2O) | H2O | |
| IX. L-Malat | 9. Malat dehidrogénase | Oksidasi | NAD+ | NADH + H+ |
| X. Oksaloasetat | 10. Sitrat sintase | Kondensasi | ||
| XI. Asetil-KoA |
Jumlah sadaya réaksi na daur asam sitrat, nyaéta:
- Asetil-KoA + 3 NAD+ + FAD + GDP + Pi + 2 H2O ⇒
KoA-SH + 3 NADH + H+ + FADH2 + GTP + 2 CO2 + 3 H+
Dua karbon dioksidasi jadi CO2, énergi nu dihasilkeunana disimpen na ATP (ATP mangrupa "alat tukeur énergi universal" sél), NADH, jeung FADH2. NADH jeung FADH2 mangrupa koénzim (molekul nu ngafungsikeun atawa ngaronjatkeun fungsi énzim) nu neundeun énergi, nu bisa dipaké nalika butuh.
