Jatayu
Jatayu atawa biasa disebut Jetayu nyaéta salah sahiji tokoh anu kalintang penting dina wiracarita Ramayana, Jatayu nyaéta putra bungsu Garuda Brihawan, Manuk raksasa tutumpakan Déwa Wisnu ieu téh boga dulur ngaranna Garuda Sempati[1][2]. Jatayu gugur nalika merangan Rahwana anu nyulik Sinta[1]. Jatayu kasohor alus budi, jeung jadi mahluk anu dipikanyaah ku Prabu Dasarata, Bapana Rama[3]. Nalika masih ngawujud endog, Jatayu diangkat anak ku Dewi Ngruna, istrina Batara Surya[1]. Jatayu kawin jeung Dewi Jatawati, putriPrabu Sangkanturunan, Raja Parangsari[1]. Papanggihna Rama jeung Jatayu nyaéta nalika Rama ngajalankeun Paréntah Maharesi Agastya sangkan nganjrék di Pancawati[2]. Harita Rama rék nyieun pondok keur Sinta, terus Manéhna ningali burung anu gedé, ti dinya Jatayu nyarita yén Manéhna babaturan Bapana[2].
Jatayu Gugur
[édit | édit sumber]Nalika Jatayu keur hiber, manéhna ngdéngé sora awéwé anu ngajerit-jerit[1]. Jatayu nempo Prabu Dasamuka keur mawa Sinta, minantuna Prabu Dasarata[1][3]. Jatayu ngadeukeutan maranéhna, terus nyerang Dasamuka[3]. Tapi Dasamuka teu bisa paéh, lantaran kasakténna[3].
Sabenerna Jatayu geus bisa nyalametkeun Sinta, tapi nalika Jatayu rék mawa Sinta ka darat, Sinta ngomong cenah manéhna embung dipigarwa ku Rakhsasa komo dicekel ku manuk[1]. Harita kénéh Sinta leupas tina cepengan Jatayu sabab Jatayu reuwaseun ngadéngé omongan Sinta[1]. Teu lila Rahwana hiber ngarah ka Jatayu, terus nebas jangjang Jatayu maké Candrasa, jadi Sinta bisa direbut deui ku Rahwana[1]. Dina Ramayana versi india, Sinta teu nyarita siga kitu, malah mah nalika Jatayu perang campuh jeung Rahwana, Sinta mah ningalikeun bari ceurik[4]. Dina carita versi India, dicaritakeun yén Jatayu ngancukeun karéta perang Rahwana nepi ka Raja Aléngka téh labuh ka darat[4].
Teu lila Rama jeung Lesmana datang, maksudna mah rék néang Sinta anu ngaleungit ti tempat cicingna[5]. Di dinya maranéhna manggihan Jatayu anu sakarat, Rama nyangka yén anu nyulik Sinta téh Jatayu, malah mah Jatayu rék dipaéhan, tapi ditahan ku Lesmana[5]. Saencan paéh, Jatayu sempet méré nyaho Rama yén anu nyulik Sinta téh nyaéta Dasamuka[1][3][5]. Ti Jatayu ogé Rama apaleun yén Sinta diculik ka Aléngka[1]. Jatayu ahirna moksa terus paéh sacara sampurna lantaran dibantuan ku Rama[1].
Referensi
[édit | édit sumber]- ↑ a b c d e f g h i j k l Tim Penulis Sena Wangi.Ensiklopedi Wayang Indonesia.Jakarta:Penerbit Sena Wangi ISBN 979-9240-02-6
- ↑ a b c Ramayana-Nyoman S. Pendit(diaksés tanggal 7 Oktober 2011)
- ↑ a b c d e (id)Jatayu- Ensiklopedi tokoh-tokoh wayang dan silsilahnya- Mahendra Sucipta (Diaksés tanggal 30 September 2011)
- ↑ a b Rajagopalachari, C.Mahabarata dan Ramayana (edisi koleksi asli India).Yogyakarta:IRCiSoD
- ↑ a b c Kisah Ramayana Archived 2011-10-02 di Wayback Machine(diaksés tanggal 30 September 2011