పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్
పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్ | |
|---|---|
| స్థాపకులు | బేకిన్ పెర్టిన్ |
| స్థాపన తేదీ | 10 ఏప్రిల్ 1977 |
| ప్రధాన కార్యాలయం | Mowb-II, AG ఆఫీస్ దగ్గర ఇటానగర్ , అరుణాచల్ ప్రదేశ్ |
| రాజకీయ విధానం | ప్రాంతీయవాదం |
| ఈసిఐ హోదా | రాష్ట్ర పార్టీ[1] |
| కూటమి | ఫెడరల్ ఫ్రంట్ (2018) ఎన్‌డీఏ(2016–2018) |
| లోక్‌సభలో సీట్లు | 0 |
| రాజ్యసభలో సీట్లు | 0 / 245
|
| శాసనసభలో సీట్లు | 0 / 60
|
| Election symbol | |
 | |
| Website | |
| People's Party of Arunachal | |
పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్ భారతదేశంలోని అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని ఒక ప్రాంతీయ రాజకీయ పార్టీ. ఇది 1977 సెప్టెంబరులో బాకిన్ పెర్టిన్ పార్టీ అధ్యక్షుడిగా, ఒకెన్ లెగో ఉపాధ్యక్షుడిగా, ఎల్. వాంగ్లాట్ ప్రధాన కార్యదర్శిగా స్థాపించబడింది. టోమో రిబా పీకే తుంగోన్ ప్రభుత్వ కాంగ్రెస్ పార్టీకి రాజీనామా చేసి, పార్టీ ఉపాధ్యక్షుడిగా పీపీఏలో చేరాడు. ప్రస్తుతం కమెన్ రింగు ఆ పార్టీకి చైర్మన్‌గా ఉన్నాడు. వారి ఎమ్మెల్యేలందరూ తిరిగి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌లోకి ఫిరాయించే వరకు వారు అరుణాచల్‌లో అధికారంలో ఉన్నారు .
2016 సెప్టెంబరు 16న అధికార పార్టీకి చెందిన 43 మంది ఎమ్మెల్యేలు, ముఖ్యమంత్రి పెమా ఖండూ ఆధ్వర్యంలో భారతీయ జనతా పార్టీతో పొత్తు పెట్టుకుని, పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్ పార్టీలో చేరడానికి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌ను విడిచిపెట్టారు.
చరిత్ర
[మార్చు]పెర్టిన్ పార్లమెంటు సభ్యునిగా ఎన్నికైన తరువాత 1977 ఏప్రిల్లో పాసిఘాట్‌లో ఒక సమావేశం నిర్వహించబడింది. ఈ సమావేశంలో బాకిన్ పెర్టిన్ & ఒకెన్ లెగోలో చేరిన ఎల్.వాంగ్లాట్ అధ్యక్షతన పీపీఏ రాజ్యాంగం రూపొందించబడింది. అతను తిరాప్ జిల్లా కాంగ్రెస్ ప్రధాన కార్యదర్శి, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో సేవాదళ్ ప్రదేశ్ ఆర్గనైజర్. పీపుల్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్ ఏర్పాటు చేయబడింది.[2][3] పెర్టిన్ కొత్త పార్టీకి అధ్యక్షుడయ్యాడు.[4] పీపీఏ నాయకుడిగా ఉన్నప్పుడు పెర్టిన్ అప్పుడు ఢిల్లీలో ప్రభుత్వంలో ఉన్న జనతా పార్టీతో అనుబంధాన్ని కొనసాగించారు. పెర్టిన్‌కు జనతా పార్టీ 'అసోసియేటెడ్' సభ్యుని హోదా ఉంది. సిఎం పికె తుంగోన్ నేతృత్వంలోని కాంగ్రెస్ పార్టీని జనతా పార్టీలో విలీనం చేయడంతో అతను జనతా పార్టీతో తన సంబంధాలను తెంచుకున్నాడు.[5] బాకిన్ పార్టిన్ అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లో పీపీఏ కొనసాగిస్తూనే పార్లమెంటులో అసోసియేట్ మెంబర్‌గా పీపీఏలో చేరారు. ఆయన ఇందిరా గాంధీకి సన్నిహితుడు. సభను రద్దు చేయాలని డిమాండ్ చేసిన మొదటి ఎంపీ బాకిన్ పార్టిన్, తాజా ఎన్నికలకు పిలుపునిచ్చారు.[6][7]
1979లో పీపీఏ ఎమ్మెల్యే, కాంగ్రెస్ మాజీ మంత్రి టోమో రిబా తొలి పీపీఏ ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. ఇది 1979 సెప్టెంబరు నుండి 1979 నవంబరు వరకు మొత్తం 47 రోజుల పాటు విస్తరించిన స్వల్పకాల ప్రభుత్వం. 1980లో సాధారణ ఎన్నికలు ప్రకటించబడ్డాయి, కేంద్రపాలిత ప్రాంత ఎమ్మెల్యేలను ఎన్నుకోవడానికి అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్ర ఎన్నికలను సాధారణ ఎన్నికలతో కలిపి చేర్చారు. 30 సీట్లున్న సభలో టోమో రిబాకు చెందిన పీపీఏ, పీకే తుంగోన్‌కు చెందిన ఐఎన్‌సీ 13 చొప్పున గెలుపొందాయి. మిగిలిన 6 స్థానాలు పీపీఏ మద్దతు ఉన్న స్వతంత్ర సభ్యులు. ఇందిరా గాంధీ తిరిగి అధికారంలోకి రావడంతో కాంగ్రెస్ పార్టీ మొదటి సహచరుడు మొదటి బాధితుడు అయ్యాడు, దాని ప్రెసిడెంట్ బాకిన్ పార్టిన్ 2 తూర్పు ఎంపీ నియోజకవర్గం నుండి తన ఎంపీ సీటును కోల్పోయాడు, దానిలోని చాలా మంది సభ్యులతో, స్వతంత్రంగా అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లో కాంగ్రెస్ పార్టీలో చేరాడు. ఈ పార్టీ తర్వాత అరుణాచల్ ప్రదేశ్ శాసనసభలో స్వల్ప విజయం సాధించింది .
1996లో టోమో రిబా పార్టీని వీడి గెగాంగ్ అపాంగ్ క్యాంపులో చేరాడు. టోమో రిబా, గెగాంగ్ అపాంగ్ తమ రాజకీయ విభేదాలను సరిదిద్దడానికి ముందు ఇరువురు నాయకులు నెలల తరబడి చర్చలు జరిపారు. టోమో రిబా 1996లో పశ్చిమ పార్లమెంటరీ ఎన్నికలలో స్వతంత్ర అభ్యర్థిగా పోటీ చేసి గెగాంగ్ అపాంగ్ మద్దతుతో 11వ లోక్‌సభలో సభ్యుడయ్యారు, అయితే అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ఆపంగ్ కాంగ్రెస్ ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నాడు.
ప్రస్తుతం ఇది నేషనల్ డెమోక్రటిక్ అలయన్స్ (భారతదేశం) కి మద్దతిచ్చిన ఈశాన్య రాజకీయ పార్టీలతో కూడిన నార్త్-ఈస్ట్ రీజినల్ పొలిటికల్ ఫ్రంట్‌లో భాగ్యస్వామి.
2015 డిసెంబరులో ముఖ్యమంత్రి కలిఖో పుల్ సహా 30 మంది అసమ్మతి భారతీయ జాతీయ కాంగ్రెస్ ఎమ్మెల్యేలు పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్‌లో చేరారు, భారతీయ జనతా పార్టీతో కలిసి ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశారు.[8]
2016 మేలో భారతీయ జనతా పార్టీ నేతృత్వంలోని నేషనల్ డెమోక్రటిక్ అలయన్స్ అస్సాంలో మొదటి ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసిన తర్వాత, హిమంత బిస్వా శర్మ కన్వీనర్‌గా నార్త్-ఈస్ట్ డెమోక్రటిక్ అలయన్స్ (నేడ) అనే కొత్త కూటమి ఏర్పడింది . ఈశాన్య రాష్ట్రాలైన సిక్కిం, అస్సాం, నాగాలాండ్ ముఖ్యమంత్రులు కూడా ఈ కూటమికి చెందినవారే. అలా పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్ బీజేపీ నేతృత్వంలోని నేడలో చేరింది.[9]
మొత్తం 30 మంది ఎమ్మెల్యేలు 2016 జూలై 16న భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌కు తిరిగి చేరి పెమా ఖండూ అరుణాచల్ ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశాడు.
2016 సెప్టెంబరు 16న అధికార పార్టీకి చెందిన 43 మంది ఎమ్మెల్యేలు, సీఎం పెమా ఖండూ ఆధ్వర్యంలో భారతీయ జనతా పార్టీతో పొత్తు పెట్టుకుని పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్ పార్టీలో చేరడానికి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌ను విడిచిపెట్టారు. పెమా ఖండూ ఇప్పటికీ ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నప్పటికీ, అసెంబ్లీ స్పీకర్ కూడా సిఎం వైపు మారినందున బిజెపితో కలిసి సంకీర్ణ ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేయబడుతుందని లేదా భారత ప్రభుత్వం తాజా జనరల్ కోసం రాష్ట్ర అసెంబ్లీని రద్దు చేస్తుందని భావిస్తున్నారు.[10]
2016 అక్టోబరులో అరుణాచల్ ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి పెమా ఖండూ అధికారికంగా భారతీయ జనతా పార్టీతో చేతులు కలిపారు, అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌ని 14వ రాష్ట్రంగా బిజెపి అధికారంలో ఉంచారు, ఈ కొత్త సంకీర్ణంతో తమియో టాగా అరుణాచల్ ప్రదేశ్ క్యాబినెట్ మంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశాడు.[11]
2016 డిసెంబరు 21న పెమా ఖండూను పార్టీ అధ్యక్షుడు కహ్ఫా బెంగియా పార్టీ నుండి సస్పెండ్ చేశారు. పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్ ఖండూతో పాటు మరో 6 మంది ఎమ్మెల్యేలను సస్పెండ్ చేసిన తర్వాత ఖండూ స్థానంలో అరుణాచల్ ప్రదేశ్ తదుపరి ముఖ్యమంత్రిగా తకమ్ పారియోను నియమించాడు.[12][13][14]
2016 డిసెంబరున పెమా ఖండూ పీపుల్స్ పార్టీ ఆఫ్ అరుణాచల్‌లోని 43 మంది శాసనసభ్యులలో 33 మంది భారతీయ జనతా పార్టీలో చేరడంతో, బిజెపి పార్టీ తన బలాన్ని 45కి పెంచుకుంది & దానికి ఇద్దరు స్వతంత్రుల మద్దతు ఉంది. అతను 2003లో గెగాంగ్ అపాంగ్ ప్రభుత్వానికి 44 రోజుల నాయకత్వం వహించిన తర్వాత అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లోని భారతీయ జనతా పార్టీకి చెందిన అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌కి రెండవ ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు.[15][16]
ఎన్నికల చరిత్ర
[మార్చు]| ఎన్నికలు | ఎమ్మెల్యే | పోటీ చేశారు |
|---|---|---|
| 1978 | 8 | 21 |
| 1980 | 13 | 28 |
| 1984 | 4 | 13 |
| 1990 | 0 | 0 |
| 1995 | 0 | 0 |
| 1999 | 0 | 0 |
| 2004 | 0 | 0 |
| 2009 | 4 | 10 |
| 2014[17] | 5 | 16 |
| 2019[18] | 1 | 9 |
| 2024 | TDB | 11 |
ముఖ్యమంత్రుల జాబితా
[మార్చు]- టోమో రిబా
- మొదటి టర్మ్ ( 1979 సెప్టెంబరు 18 - 1979 నవంబరు 3).
- కలిఖో పుల్
- మొదటి టర్మ్ ( 2016 ఫిబ్రవరి 19 - 2016 జూలై 13).
- పెమా ఖండూ
- మొదటి టర్మ్ ( 2016 సెప్టెంబరు 16 - 2016 డిసెంబరు 31).
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "List of Political Parties and Election Symbols main Notification 1349 Dated 18.01.2013" (PDF). India: Election Commission of India. 2013. Retrieved 9 May 2013.
- ↑ Modi, Milorai. The Millangs. Itanagar: Himalayan Publishers, 2007. p. 90
- ↑ Begi, Joram. Education in Arunachal Pradesh Since 1947: Constraints, Opportunities, Initiatives and Needs. New Delhi: Mittal Publ, 2007. p. 17
- ↑ Johsi, H. G. Arunachal Pradesh: Past and Present. New Delhi, India: Mittal Publications, 2005. p. 126
- ↑ Shiv Lal. Elections Under the Janata Rule. New Delhi: Election Archives, 1978. p. 21
- ↑ Organiser, Vol. 30. Bharat Prakashan., 1978. p. 33
- ↑ Gurmit Singh. Failures of Akali Leadership. Sirsa, Haryana: Usha Institute of Religious Studies, 1981. p. 215
- ↑ Singh, Bikash (5 March 2016). "Arunachal Pradesh: Two deputy chief minister in Kalikho Pul's cabinet". The Economic Times.
- ↑ "Amit Shah holds meeting with northeast CMs, forms alliance". Hindustan Times. 25 May 2016.
- ↑ "Congress loses Arunachal two months after it got it, 43 of 44 MLAs defect". 26 October 2016.
- ↑ ANI (2016-10-14). "Tamiyo Taga sworn-in as Cabinet minister of Arunachal Pradesh". Business Standard India. Retrieved 2016-10-14.
- ↑ "Takam Pario: After Pema Khandu's suspension, Takam Pario likely to be new Chief Minister of Arunachal Pradesh | India News - Times of India". The Times of India. 30 December 2016.
- ↑ "Takam Pario likely to be Arunachal CM in 2017 after PPA suspends Pema Khandu, 6 MLAs". Firstpost. 30 December 2016.
- ↑ "Takam Pario, the richest Arunachal MLA, may replace Pema Khandu as CM". Hindustan Times. 30 December 2016.
- ↑ "In Arunachal, CM Pema Khandu wins musical chairs game for BJP". 1 January 2017.
- ↑ "Arunachal: Shifting to BJP, Pema Khandu drops 3 ministers, 2 advisors, 5 parliamentary secretaries". 3 January 2017.
- ↑ "Congress wins 42 assembly seats in Arunachal Pradesh" (in ఇంగ్లీష్). live mint. 17 May 2014. Retrieved 25 February 2016.
- ↑ "Arunachal Pradesh Legislative Assembly Election, 2019" (in ఇంగ్లీష్). ECI. 24 May 2019. Retrieved 14 June 2020.