రొమేనియా

వికీపీడియా నుండి
(రొమానియా నుండి దారిమార్పు చెందింది)
Jump to navigation Jump to search
రొమేనియా
Flag of రొమేనియా రొమేనియా యొక్క చిహ్నం
జాతీయగీతం
Deşteaptă-te
మేలుకో, రొమేనియన్!

రొమేనియా యొక్క స్థానం
రొమేనియా యొక్క స్థానం
Location of  Romania  (orange)

– on the European continent  (camel & white)
– in the European Union  (camel)                  [Legend]

రాజధాని
అతి పెద్ద నగరం
బుచారెస్ట్ (బుకురెష్టి (Bucureşti))
44°25′N 26°06′E / 44.417°N 26.100°E / 44.417; 26.100
అధికార భాషలు రొమేనియన్1
జాతులు  89.5% రొమేనియన్లు, 6.6% హంగేరియన్లు, 2.5% రోమా, 1.4% other minority groups
ప్రజానామము రొమేనియన్
ప్రభుత్వం ఏకీకృత అర్ధ-అధ్యక్షతరహా రిపబ్లిక్
 -  అధ్యక్షుడు క్లాస్ Iohannis
 -  ప్రధానమంత్రి విక్టర్ పోంట
ఏర్పడుట
 -  ట్రాన్సిల్వేనియా 10వ శతాబ్దం 
 -  వల్లాచియా 1290 
 -  మోల్దావియా 1346 
 -  మొదటి ఏకీకరణ 1599 
 -  వాలాచియా & మోల్డావియ పునరేకీకరణ January 24, 1859 
 -  Officially recognised independence July 13, 1878 
 -  Reunification with ట్రాన్సిల్వేనియా December 1, 1918 
Accession to
the
 European Union
January 1, 2007
 -  జలాలు (%) 3
జనాభా
 -  జూలై 2008 అంచనా 22,246,862 (50వది)
 -  2002 జన గణన 21,680,974 
జీడీపీ (PPP) 2007 అంచనా
 -  మొత్తం $245.847 billion[1] (41st)
 -  తలసరి $11,400[1] (64వది)
జీడీపీ (nominal) 2007 అంచనా
 -  మొత్తం $165.983 billion[1] (38వది)
 -  తలసరి $7,697[1] (58వది)
జినీ? (2003) 31 (medium
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2005) Increase 0.825 (high) (62nd)
కరెన్సీ ల్యూ (RON)
కాలాంశం EET (UTC+2)
 -  వేసవి (DST) EEST (UTC+3)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ .ro
కాలింగ్ కోడ్ +40
1 Other languages, such as Hungarian, German, Romani, Croatian, Ukrainian and Serbian, are official at various local levels.
2 Romanian War of Independence.
3 Treaty of Berlin.

రొమేనియా లేక రొమానియా (పురాతన ఉఛ్ఛారణలు: రుమానియా, రౌమానియా) ఆగ్నేయ ఐరోపాలోని ఒక దేశము. దేశప్రధాన సరిహద్దు దేశాలలో ఉత్తరాన ఉక్రెయిన్, దక్షిణాన బల్గేరియా, తూర్పున మోల్డోవా, పశ్చిమాన హంగేరీ, సెర్బియాలు ఉన్నాయి.దేశం నల్లసముద్రం తీరంలో ఉంది.దేశవైశాల్యం 238397 చ.కి.మీ. దేశంలో టెంపరేట్ కాంటినెంటల్ వాతావరణం ఉంటుంది. దేశజనసంఖ్య 20 మిలియన్లు.యురేపియన్ యూనియన్‌లో జనసాంధ్రతలో 7 వ స్థానంలో ఉంది.దీని రాజధాని, అతిపెద్ద నగరం అయిన " బుకరెస్ట్ " వైల్యపరంగా యురేపియన్ యూనియన్‌లో 6వ స్థానంలో ఉంది.2014 గణాంకాల ఆధారంగా బుకరెస్ట్ నగర జనసంఖ్య 18,83,425.[2]

ఐరోపా రెండవ అతి పొడవైన నది డానుబే నది జర్మనీలో పుట్టి 2,857 km (1,775 మై) ఆగ్నేయ దిశలో ప్రవహిస్తుంది. ఇది రొమేనియా డానుబే ముఖద్వారానికి చేరి సముద్రంలో సంగమించే ముందు పది దేశాల గుండా ప్రవహిస్తుంది. ఉత్తరం నుండి నైరుతి వరకు రోమేనియాలో విస్తరించి రోమేనియాను దాటి కార్పతియన్ పర్వతాలు మోల్దోవాలో ప్రవేశిస్తాయి. ఈపర్వతాల అత్యున్నత శిఖరం ఎత్తు 2,544 మీ (8,346 అడుగులు) వద్ద ఉన్నాయి.[3]

మోల్డావియా, వాలచియా డానుబేయన్ ప్రిన్సిపాలిటీల పర్సనల్ యూనియన్ ద్వారా ఆధునిక రోమానియా 1859 లో ఏర్పడింది. 1866 నుండి అధికారికంగా రోమానియా అని పేరు పెట్టబడింది. 1877 లో ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం నుండి స్వతంత్రం పొందింది. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం ముగింపులో ట్రాన్సిల్వానియా బుకోవినా, బెస్సరేబియా రోమానియా సార్వభౌమ రాజ్యంతో విలీనం చేయబడ్డాయి. రెండో ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో 1944 వరకు వేర్మ్‌చత్‌తో పోరాడుతూ ఇది మిత్రరాజ్యాల శక్తులలో చేరి రెడ్ ఆర్మీ దళాల ఆక్రమణను ఎదుర్కొని రోమానియా అనేక భూభాగాలను కోల్పోయింది. యుద్ధం తర్వాత తిరిగి నార్తరన్ ట్రాన్సిల్వేనియా పొందింది. యుద్ధం తరువాత రొమేనియా ఒక సామ్యవాద గణతంత్రం, వార్సా ఒప్పందం సభ్యదేశంగా మారింది. 1989 విప్లవం తరువాత రొమేనియా ప్రజాస్వామ్యం, పెట్టుబడిదారీ మార్కెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థపై పరివర్తన చెందడం ప్రారంభించింది.

రోమానియా ఒక అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశం, ఐరోపా సమాఖ్యలో అత్యంత పేద దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. మానవ అభివృద్ధి సూచికలో 50 వ స్థానాన్ని పొందింది.[4][5] 2000 ల ఆరంభంలో వేగవంతమైన ఆర్థికాభివృద్ధి తరువాత రోమేనియా ఆర్థికరంగం ప్రధానంగా సేవలపై ఆధారపడింది. యంత్రాలు, విద్యుత్ శక్తి ఉత్పత్తి, నికర ఎగుమతి, ఆటోమొబైల్ డేసియా, ఓఎంవి పెట్రోమ్ వంటి కంపెనీలు ఆర్థికరంగాన్ని బలోపేతం చేస్తూ ఉన్నాయి. ఇది 2004 నుండి నాటో సభ్యదేశంగా ఉంది. 2007 నుండి యురోపియన్ యూనియన్లో భాగంగా ఉంది. జనాభాలో అధిక సంఖ్యలో తాము తూర్పు సాంప్రదాయ క్రైస్తవులుగా చెప్పుకుంటున్నారు. రోమేనియన్లు రోమన్స్ భాషను మాట్లాడతారు. రోమానియా సాంస్కృతిక చరిత్ర తరచూ ప్రభావశీలురైన కళాకారులు, సంగీతకారులు, పెట్టుబడిదారులు, క్రీడాకారులతో సంబంధితమై ఉంది.

2007జనవరి 1 నుండి రొమేనియా ఐరోపా సమాఖ్యలో సభ్యదేశంగా ఉంటోంది. ఐరోపా సమాఖ్య సభ్యదేశాలలో రొమేనియా వైశాల్యం రీత్యా తొమ్మిదవ స్థానంలో, జనాభా రీత్యా ఏడవ స్థానంలో ఉంది. 19 లక్షల జనాభాతో ఐరోపా సమాఖ్యలోని ఆరవ అతిపెద్ద నగరంగా ఉంది. 2007లో రొమేనియాలోనే ఉన్న సిబియు నగరం ఐరోపా సాంస్కృతిక రాజధానిగా ఎంపిక చేయబడింది. మార్చి 29, 2004 నుండి రొమేనియా నాటో సభ్యదేశంగా కొనసాగుతోంది.

పేరువెనుక చరిత్ర

[మార్చు]

రోమేనియా లాటిన్ రోమనస్ నుండి వచ్చింది. దీని అర్థం "రోమ్ పౌరుడు".[6] 16 వ శతాబ్దంలో ఇటాలియన్ మానవవేత్తలు ట్రాన్సిల్వానియా, మోల్డవియా,, వాలచాయా సందర్శించిన సమయంలో ఈపదం ఉపయోగం మొదటిసారిగా గుర్తించబడింది.[7][8][9][10]

రోమానియాలో వ్రాయబడిన 1521 నాటి పురాతన లేఖలో ఉన్న నీకసు యొక్క లేఖ.

రొమేనియాలో వ్రాసిన అత్యంత పాతదైన ప్రాముఖ్యత కలిగిన పత్రం అయిన "కామ్పులుంగ్ నుండి నీకాస్కు ఉత్తరం" అని పిలవబడే ఒక 1521 ఉత్తరము, [11] కూడా దేశం పేరు మొదటి డాక్యుమెంట్ ఉనికిని కలిగి ఉంటుంది: వాలచాయా టియారా రుమానిస్కా (పాత వర్ణక్రమం "ది రోమేనియన్ ల్యాండ్"; లాటిన్ టెర్రా నుండి, "భూమి"; ప్రస్తుత స్పెల్లింగ్: టార్మా రోమానియాస్).రెండు స్పెల్లింగ్ రూపాలు:రోమన్, రుమాన్ పరస్పరం ఉపయోగించారు.[a] 17 వ శతాబ్దం చివరలో సామాజిక అభివృద్ధి రెండు రూపాల అర్థ భేదానికి దారితీసింది: రుమాన్ బాండుమన్ అని అర్థం వచ్చింది. అయితే రోమన్ అసలు సంప్రదాయ భాషా అర్థం అలాగే.[12] 1746 లో బానిసత్వమును నిషేధించిన తరువాత రుమన్ అనే పదం క్రమంగా రోమన్ రూపానికి స్థిరీకరించబడింది.[b] 19 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ఒక విప్లవాత్మక నాయకుడైన టుడోర్ వ్లాదిమిరెస్కు ప్రత్యేకంగా రుమానియా అనే పదాన్ని వాలచాయా రాజ్యం మినహాయించి.[13] 19 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో రొమేనియన్ల సాధారణ మాతృభూమిని సూచించడానికి రొమేనియా అనే పేరు -దాని ఆధునిక అర్ధం-మొదట నమోదు చేయబడింది. [c] 1861 డిసెంబరు 11 నుండి అధికారికంగా ఉపయోగంలో ఉంది.[14] ఆంగ్లంలో దేశం పేరు గతంలో రోమేనియా లేదా రూమానియా అని పిలుస్తారు.[15] ' 1975 లో రోమానియా ప్రబలమైంది.[16] రోమేనియన్ ప్రభుత్వంచే ఉపయోగించబడే అధికారిక ఆంగ్ల-భాష అక్షరక్రమం రోమానియా.[17] ఇతర భాషలలో (ఇటాలియన్, హంగేరియన్, పోర్చుగీస్, నార్వేజియన్లతో సహా) కూడా ఆంగ్ల భాషలో "ఓ"గా మారాయి, అయితే చాలా భాషలు యుతో రూపాలు, ఉదా. ఫ్రెంచ్ రూమానీ, జర్మన్, స్వీడిష్ రూమానియన్, స్పానిష్ రోమనియా, పోలిష్ రుమునియా,, రష్యన్ రూమినియ (రుమినియ).

అధికార నామాలు

[మార్చు]

అధికారిక పేర్లు మార్చు మూలపాఠస్తం సవరించు

  • 1859-1862: యునైటెడ్ ప్రిన్సిపాలిటీలు
  • 1862-1866: రోమేనియన్ యునైటెడ్ ప్రిన్సిపాలిటీలు లేదా రోమానియా
  • 1866-1881: రోమానియా
  • 1881-1947: రోమానియా రాజ్యం లేదా రోమానియా
  • 1947-1965: రోమేనియన్ పీపుల్స్ రిపబ్లిక్ (RPR) లేదా రోమానియా
  • 1965-1989 డిసెంబరు: సోషలిస్ట్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ రొమేనియా (RSR) లేదా రోమానియా
  • 1989 డిసెంబరు-ప్రస్తుతం: రోమానియా

నైసర్గిక స్వరూపం

[మార్చు]

చరిత్ర

[మార్చు]

రొమేనియన్లు ఒకప్పుడు బానిసలుగా ఉన్నా, వారి భాషను, సంస్కృతిని నేటికీ కాపాడుకుంటున్నారు. చుట్టూ ఉన్న దేశాల వాళ్ళు ఎంత ఒత్తిడి చేసినా వీరు తమ సత్తా చాటుకున్నారు. ముఖ్యంగా టర్కీ రాజులతో రొమేనియన్లు ఎక్కువగా పోరాటాలు చేశారు. 14వ శతాబ్దం నుండి టర్కీయులు, రొమేనియన్లను ఎన్నో హింసలకు గురిచేశారు. 1877లో పాక్షిక స్వాతంత్య్రం లభించింది. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో జర్మనీకి వ్యతిరేకంగా యుద్ధం చేశారు. దేశంలో డాన్యూబ్‌నది పరీవాహక ప్రాంతం మంచి సారవంతమైన భూమి. ఈ నది నల్లసముద్రంలో కలుస్తుంది. ఈ డెల్టా ప్రాంతంలో వ్యవసాయం ఎక్కువగా సాగు అవుతుంది. శతాబ్దాల నాటి సంస్కృతి ప్రస్తుతం మారామూర్స్, మోల్డావియా, వాల్లాబియా ప్రాంతాలలో ప్రస్ఫుటంగా కనబడుతుంది.

ఆరంభకాల చరిత్ర

[మార్చు]
Map of Roman Dacia
The newly established Roman province of Dacia Trajana and the lands temporarily incorporated into Moesia province in the 110s AD
Decebalus, king of Dacia, as depicted in Cartea omului matur (1919)

పెస్ట్రా క్యూ ఒయాసే (ఎముకల గ్రుహ) వద్ద లభించిన మానవ అవశేషాలు రేడియోకార్బన్ ఆధారంగా 40,000 సంవత్సరాల క్రితం సిర్కా నుండి వచ్చిన ఐరోపా‌కు చెందిన పురాతన హోమో సేపియన్లవని భావిస్తున్నారు.[18][19] ఈశాన్య రొమేనియాలో ఉన్న నియోలిథిక్-ఏజ్ కుకుటేని ప్రాంతాన్ని ప్రారంభ యూరోపియన్ నాగరికత పశ్చిమ ప్రాంతంగా భావిస్తున్నారు. దీనిని కుకుటేని-ట్రిప్పిల్లియన్ సంస్కృతి అని పిలుస్తారు.[20] రొమానియాలో లన్కా గ్రామానికి సమీపంలో ఉన్న పోయానా స్లాటినీలో ప్రపంచంలోనే మొట్టమొదటి ఉప్పు ఉత్పత్తి చేయబడిందని భావిస్తున్నారు. ఇది మొదటగా నీయోలిథిక్ సుమారు సుమారు క్రీ.పూ. 6050 లో స్టార్జెవో సంస్కృతిచే తరువాత ప్రీ-కుకుటేని కాలానికి చెందిన కుకుటేని-ట్రిప్పిల్లియన్ సంస్కృతికి చెందిన ప్రజలు ఉపయోగించారని భావిస్తున్నారు.[21] ఈ, ఇతర ప్రాంతాల నుండి వచ్చిన రుజువులు కుకుటేని-ట్రిప్పిల్లియన్ సంస్కృతి అనేది ఉప్పు-నిండిన నీటి ఊటల నుండి ఉప్పును తీయడం ద్వారా ఉప్పును సేకరించారని తెలియజేస్తుంది.రోమన్ డాషియాను స్వాధీనం చేసుకునే ముందు డానుబే, డ్నీస్టర్ నదుల మధ్య ఉన్న భూభాగాలలో డాసియస్, గెట్టితో సహా పలు థ్రేసియన్ ప్రజలు నివసించారు. హేరోడోటస్, తన రచన "హిస్టరీస్"లో గెట్టి , ఇతర థ్రేసియన్ల మధ్య ఉన్న మత వైవిధ్యాలను వివరించాడు.[22] అయినప్పటికీ స్ట్రాబో అభిప్రాయం ఆధారంగా డయాసియన్లు , గెట్టి అదే భాష మాట్లాడారని భావిస్తున్నారు. [23] ఇద్దరు వ్యక్తుల మధ్య సాంస్కృతిక పోలికను వివరించి డియో కాసియస్ దృష్టిని ఆకర్షించాడు.[23] డాసియస్ , గటే అనేవారు ఒకే ప్రజలన్న వివాదం ఉంది.[24][25]

ట్రాన్ చక్రవర్తి ఆధ్వర్యంలో రోమన్ చొరబాట్లు సా.శ. 101-102 , సా.శ. 105-106 ల మధ్య ట్రాజన్ చక్రవర్తి ఆధ్వర్యంలో డేసియా రాజ్యంలో సగభాగం రోమన్ సామ్రాజ్యం భూభాగంగా "డసియా ఫెలిక్స్" అయ్యింది. రోమన్ పాలన 165 సంవత్సరాలు కొనసాగింది. ఈ సమయంలో రోమ్ సామ్రాజ్యంలో పూర్తిగా రాజ్యంగా విలీనం చేయబడింది,, జనాభాలో గణనీయమైన భాగం ఇతర ప్రావిన్సుల నుండి నూతనంగా వచ్చి నివసించారు. [26] రోమన్ వలసవాదులు ఈప్రాంతంలో లాటిన్ భాషను పరిచయం చేశారు. నిరంతర సిద్ధాంతం ప్రకారం, తీవ్రమైన రోమనీకరణ ప్రోటో-రోమేనియన్ భాషకు జన్మనిచ్చింది. [27][28] ఈఈప్రాంతంలోని ఖనిజ నిక్షేపాలు (అల్బరునస్ మైయార్ వంటి ప్రదేశాల్లో ముఖ్యంగా బంగారం, వెండి) లో ఈ రాజ్యం ఎంతో ప్రాచుర్యం పొందేలా చేసాయి.సా.శ. 271 లో డాసియ నుండి రోమన్ దళాలు వైదొలిగాయి.[29][30][31][32][33][34] ఈ భూభాగం తరువాత అనేక వలస ప్రజల చేత దాడి చేయబడింది. రోమేనియన్ చరిత్రపత్రికలో రొమేనియా పూర్వీకులు బ్యూర్బిస్టా, డీసెబాలస్, ట్రాజన్ ప్రజలుగా భావిస్తారు.[35][36][37]

మద్య యుగం

[మార్చు]
The three principalities of Wallachia, Moldavia and Transylvania under Michael the Brave.

మధ్యయుగంలో రోమేనియన్లు మూడు రాజ్యాలలో నివసించారు: వాలచాయా, మోల్డవియా, ట్రాన్సిల్వేనియాలో.[38] 9 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ట్రాన్సిల్వేనియాలో స్వతంత్రమైన రొమేనియా బోధనలు ఉనికిలో ఉన్నాయి గెస్టా హంగరారోంలో వివరించబడింది.[39] కానీ 11 వ శతాబ్దం నాటికి ట్రాన్సిల్వానియా హంగేరి రాజ్యంలో అధిక స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన భాగంగా మారింది.[40] ఇతర ప్రాంతాలలో వివిధ స్థాయిలలో స్వతంత్రం ఉన్న అనేక చిన్న స్థానిక రాష్ట్రాలు అభివృద్ధి చెందాయి. కాని మొదటి బసరాబ్, మొదటి బొగ్డాన్ పాలనలో మాత్రమే 14 వ శతాబ్దంలో వాలచాయా, మోల్డావియా పెద్ద రాజ్యాలు ఉద్భవించాయి. ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం బెదిరింపుతో పోరాడటానికి సిద్ధం అయ్యాయి. [41][42]

Writ issued on 14 October 1465 by Radu cel Frumos, from his residence in Bucharest, indicating Ottoman victory.

1541 నాటికి బాల్కన్ ద్వీపకల్పం, హంగరీలో అత్యధికభాగాన్ని ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం స్వాధీనం చేసుకుంది. ఇందుకు విరుద్ధంగా, మోల్డోవియా, వల్లాచీయా, ట్రాన్సిల్వానియా ఒట్టోమన్ ఆధీనంలో ఉన్నసమయంలో 19 వ శతాబ్దం మధ్య వరకు (ట్రాన్సిల్వానియా 1711 [43]). పాక్షిక లేదా పూర్తి అంతర్గత స్వయంప్రతిపత్తిని సంరక్షించబడింది. ఈ కాలంలో అనేక ప్రసిద్ధ పాలకులు వారి రాజ్యాలు: స్టీఫెన్ ది గ్రేట్, వాసిలే లుపు, అలెగ్జాండర్ ది గుడ్ అండ్ డైమిట్రీ కంటెమిర్ మోల్డావియా; వ్లాడ్ ది ఇంపాలర్, మిర్సీ ది ఎల్డర్, మాటీ బసరాబ్, నెగో బసరాబ్, కాన్స్టాన్టిన్ బ్రొక్కోకోవాను వాలచాయా; ట్రాన్సిల్వేనియా ప్రిన్సిపాలిటీలో గాబ్రియెల్ బెత్లెన్, అలాగే ట్రాన్సల్వానియాలోని జాన్ హున్నాడి, మాథియాస్ కోర్వినస్లు హంగేరి రాజ్యంలో భాగంగా ఉన్నారు.[44][45] 1600 లో మూడు రాజ్యాలను వాలాచియన్ రాకుమారుడు మైఖేల్ ది బ్రేవ్ (మిహై వైటేజుల్) ఏకకాలంలో పరిపాలించాడు. తరువాత ఆయనను ఆధునిక రోమానియా పూర్వపాలకునిగా పరిగణించారు. జాతీయవాదులకు ఇది అధ్యయన సూచనగా మారింది.[46]

స్వతంత్రం , రాజపాలన

[మార్చు]
1859 నుండి రొమేనియా భూభాగంలో మార్పులు
రోమానియా రాజు మొదటి కరోల్

ట్రాన్సిల్వానియాలో, ఆస్ట్రియా-హంగేరి పరిపాలన కాలంలో వాలచాయా, మోల్డావియాపై ఒట్టోమన్ ఆధిపత్యంలో రోమేనియన్లు చాలామంది కొన్ని హక్కులు ఇవ్వబడ్డాయి.[47] నాటి వాలాచాన్ తిరుగుబాటు సమయంలో జాతీయవాద విధానాలు ప్రధానం అయ్యాయి.[48][49]

నాటి వాలాచాన్ తిరుగుబాటు (1821), వాల్చియా, మోల్డావియాలో 1848 తిరుగుబాట్లు సమయంలో జాతీయవాద విధానాలు ప్రధానం అయ్యాయి. . విలాస్సియాకు విప్లవకారులచే తీసుకోబడిన వాల్చియా జెండా నీలం-పసుపు-ఎరుపు- సమాంతర త్రివర్ణ (నీలంతో, "లిబర్టీ, జస్టిస్, ఫ్రాటెర్నిటీ" అనే అర్ధంతో), [50] పారిస్‌లోని రోమేనియన్ విద్యార్థులు నూతన ప్రభుత్వాన్ని అదే జెండా "మోల్దవియన్స్ , వాలచానియన్ల మధ్య యూనియన్ చిహ్నంగా".[51][52] అదే జెండా త్రివర్ణ నిలువుగా మౌంట్ చేయబడి తర్వాత అధికారికంగా రోమేనియా జాతీయ పతాకం వలె స్వీకరించబడింది.[53] 1848 తిరుగుబాటు విఫలమైన తరువాత గొప్ప అధికారాలు అన్నింటినీ కలిపి ఒకే రాజ్యంగా అధికారింగా సమైక్యం చేయాలనే రోమేనియన్ల కోరికను వ్యక్తంచేయబడింది.[54] కానీ క్రిమియన్ యుద్ధం తరువాత మోల్డోవా, వల్లాచియాలో ఉన్న 1859 లో " అలెగ్జాండ్రు ఇయోన్ కుజాను " డొమేనిటర్గా (రోమేనియన్లో "పాలక ప్రిన్స్")కు మద్దతుగా ఓటు వేసారు. రెండు రాజ్యాలు అధికారికంగా ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం ఆధిపత్యంలో ఉన్నాయి.[55] 1866 లో తిరుగుబాటు తరువాత కుజాను దేశం నుండి పంపి రోమన్‌కు చెందిన రాకుమారుడు మొదటి కరోల్‌ను " హోహెన్జోలెర్న్ - సిగ్మెరెరింగ్ " రాజును చేసారు. 1877-1878 సమయంలో రష్యా-టర్కిష్ యుద్ధంలో రోమానియా రష్యన్ వైపు పోరాడారు, [56] దాని తరువాత ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం, గ్రేట్ పవర్స్ " శాన్ స్టెఫానో ఒప్పందం ", బెర్లిన్ ఒడంబడిక " ద్వారా స్వతంత్ర రాజ్యంగా గుర్తింపు పొందింది.[57][58] రోమానియా నూతన సామ్రాజ్యం 1914 వరకు స్థిరత్వం, పురోగతికి లోనయ్యింది. రెండవ బల్కిన్ యుద్ధం తరువాత బల్గేరియా నుండి సదరన్ డొబ్రుజాను స్వాధీనం చేసుకుంది.[59]

ప్రపంచ యుద్ధాలు , గ్రేట్ రొమానియా

[మార్చు]
A 1917 British map showing territories with majority Romanian populations.
Romania's territorial losses in the summer of 1940. Of these territories, only Northern Transylvania was regained.
Romanian dictator Ion Antonescu meeting with Adolf Hitler in June 1941.

రొమేనియా మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం మొదటి తటస్థంగా ఉండేది.బుకారెస్ట్ యొక్క రహస్య ఒప్పందం తరువాత రోమేనియా ఆస్ట్రియా-హంగేరి నుండి రోమేనియా జనాభా అధికంగా ఉన్న భూభాగాలను సాధించి ఎంటెంట్ పవర్స్‌లో చేరింది. 1916 ఆగస్టు 27 ఆగస్టు 27 న యుద్ధాన్ని ప్రకటించింది.[60] ప్రారంభ పురోగతులు తరువాత రోమేనియన్ సైన్యం త్వరగా నాశనమైంది. ఎందుకంటే సెంట్రల్ పవర్స్ కొన్ని నెలల్లో దేశంలో మూడింట రెండు వంతుల ఆక్రమించింది. 1917 లో ప్రతిష్టంభనను అధిగమించడానికి ముందు. అక్టోబరు విప్లవం, యుద్ధం నుండి రష్యన్ ఉపసంహరణ రోమేనియాను ఒంటరిని చేసింది. డిసెంబరులో ఫిక్సాని వద్ద కాల్పుల విరమణ చర్చలు జరిగాయి. రోమేనియా ఆక్రమించబడింది, 1918 మేలో ఒక కఠినమైన శాంతి ఒప్పందం సంతకం చేయబడింది. నవంబరులో రోమేనియా ఈ సంఘర్షణను తిరస్కరించింది. సంఘర్షణలలో 1916 నుండి 1918 వరకు రొమేనియాలో మొత్తం 7,48,000 సైనిక, పౌర నష్టాలు సంభవించాయి.[61] యుద్ధం తరువాత 1919 నాటి ట్రినన్ ఒప్పందం ద్వారా ఆస్ట్రియా నుండిబుకోవినా [62] హంగేరీ నుండి బనాత్, ట్రాంసిల్వేనియా,[63] రష్యా పాలనలో ఉన్న బెస్సరబియా [64] కాల్పుల విరమణ, ఒప్పందంలో సెంట్రల్ పవర్స్కు చేసిన అన్ని అంగీకారాలు రద్దు చేయబడ్డాయి.[65]

ఆ సమయంలో అంతర్గత కాలాన్ని గ్రేటర్ రోమానియాగా ప్రస్తావించబడింది. ఆ సమయంలో దేశం గొప్ప భూభాగ విస్తరణను సాధించింది (దాదాపు 3,00,000 చ.కి.మీ లేదా 1,20,000 చ.మై).[66] రాడికల్ వ్యవసాయ సంస్కరణల దరఖాస్తు, నూతన రాజ్యాంగం ఆమోదించడం ఒక ప్రజాస్వామ్య ప్రణాళికను సృష్టించింది, త్వరిత ఆర్థిక వృద్ధికి అనుమతించింది. 1937 లో 7.2 మిలియన్ టన్నుల చమురు ఉత్పత్తితో, రొమేనియా ఐరోపాలో రెండవ స్థానంలో, ప్రపంచంలోని ఏడో స్థానంలో ఉంది.[67][68], ఐరోపా రెండవ అతిపెద్ద ఆహార ఉత్పత్తిదారు.[69] అయినప్పటికీ 1930 ల ప్రారంభంలో సామాజిక అశాంతి అధిక నిరుద్యోగం, సమ్మెలు ఉన్నాయి ఎందుకంటే దశాబ్దం మొత్తం 25 కంటే ఎక్కువ ప్రత్యేక ప్రభుత్వాలు ఉన్నాయి.[ఆధారం చూపాలి] రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానికి ముందు గత కొన్ని సంవత్సరాలలో అనేక సందర్భాలలో ప్రజాస్వామ్య పార్టీలు ఫాసిస్ట్, చావినిసిస్ట్ ఐరన్ గార్డ్, రాజు రెండవ కరోల్ యొక్క అధికార ధోరణులకు మధ్య ఒత్తిడికి చేయబడ్డాయి.[70] రెండో ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో, రొమేనియా మళ్లీ తటస్థంగా నిలిచింది. అయితే 1940 జూన్ 28 న అసంతృప్తితో ముట్టడికి ముప్పు ఉందని సోవియట్ అల్టిమేటం హెచ్చరించింది.[71] 1939 ఆగస్టు 23 నుండి మోలోటోవ్-రిబ్బెంత్రోప్ ఒప్పందం అణచివేత ద్వారా రోమేనియన్‌ మీద విదేశీ అధికారాలు భారీ ఒత్తిడిని సృష్టించాయి. దీని ఫలితంగా రోమేనియన్ ప్రభుత్వం, సైన్యం బెస్సరబియా నుండి ఉత్తర బుకోవినా నుండి సోవియట్ యూనియన్‌తో యుద్ధాన్ని నివారించడానికి సిద్ధం అయ్యాయి.[72] రాజా శాసనం ద్వారా రాజ్యాన్ని పాలించే ప్రధానమంత్రిని తొలగించి పూర్తి అధికారాలతో కొత్త ప్రధానమంత్రిగా జనరల్ అయాన్నేస్ ఆంటోనెస్క్యూను నియమించాలని నియమించాలని రాజు ఒత్తిడి చేయబడ్డాడు.[73] రోమానియా సైనిక ప్రాచుర్యంలో చేరడానికి ప్రేరేపించబడింది. ఆ తరువాత దక్షిణ డోబ్రుజాను బల్గేరియాకు అప్పజెప్పారు. అయితే హంగేరీ ఉత్తర ట్రాంసిల్వేనియాను యాక్సిస్ శక్తుల మధ్యవర్తిత్వ ఫలితంగా పొందింది.[74] ఆంటోనెన్‌స్క్యూ ఫాసిస్ట్ పాలన రొమేనియాలో హోలోకాస్ట్‌లో ప్రధాన పాత్ర పోషించింది.[75], సోవియట్ యూనియన్ నుండి రోమేనియన్లు తిరిగి ఆక్రమించిన తూర్పు ప్రాంతాలలో యూదులు, రోమాల అణచివేత క్రమంలో జాతి నిర్మూలన చేయడానికి నాజీ విధానాలను విధానాలను అనుసరించింది.యుద్ధ సమయంలో రోమేనియాలో (బెస్సరబియా, బుకోవినా, ట్రాన్స్నిస్ట్రియా గవర్నరేట్లతో సహా) 2,80,000, 380,000 మంది యూదులు చంపబడ్డారు,[76][77] కనీసం 11,000 రోమేనియన్ జిప్సీలు ("రోమా") కూడా చంపబడ్డారు.[78] 1944 ఆగస్టు ఆగస్టులో కింగ్ మైకేల్ నాయకత్వంలోని ఒక తిరుగుబాటుదారుడు అయాన్ ఆంటోనెస్క్, అతని పాలనను అధిగమించాడు. ఆంటోనెస్కు యుద్ధ నేరాలకు పాల్పడినట్లు, 1946 జూన్ 1 న ఉరితీయబడ్డాడు.[79] రోమానియాలో హోలోకాస్ట్ జ్ఞాపకార్థం 9 అక్టోబరు జాతీయ దినంగా జరుపుకుంటారు. [80] 1941 వేసవిలో ఆంటోనెస్క్ ఫేసిస్ట్ పాలనలో ఆపరేషన్ బర్బరోస్సాకు సహకారంగా రోమేనియన్ 1.2 మిలియన్ల మంది రోమన్ సైన్యంతో నాజీ జర్మనీకి రెండవ స్థానంలో ఉంది.[81] నాజీ జర్మనీకి రోమానియా ప్రధాన ఆయిల్ వనరుగా ఉంది.,[82] అందువలన మిత్రరాజ్యాలు తీవ్ర బాంబు దాడికి గురయ్యాయి. 1944 ఆగస్టులో కింగ్ మైఖేల్ తిరుగుబాటుతో జనాభాలో పెరుగుతున్న అసంతృప్తి చివరకు మిత్రరాజ్యాలు చేరడానికి పక్కకు చేరడానికి ప్రేరణ ఇచ్చాయి. ఈ తిరుగుబాటు యుద్ధాన్ని ఆరు నెలల వరకు తగ్గించింది.[83] రోమేనియన్ సైన్యం మిత్రరాజ్యాల వైపు మారిన తరువాత 1,70,000 మంది గాయపడ్డారు.[84] నాజీ జర్మనీల ఓటమిలో రోమానియన్ల పాత్ర " 1947 పారిస్ పీస్ కాన్ఫరెన్స్ " గుర్తించబడలేదు.[85] సోవియట్ యూనియన్ బెస్సరేబియా, ప్రస్తుత మోల్డోవా రిపబ్లిక్ మోల్డోవాకు అనుగుణంగా ఉన్న ఇతర భూభాగాలను కలిపి నాజీ జర్మనీ ఓటమిలో రోమేనియన్ పాత్రను గుర్తించలేదు, బల్గేరియా దక్షిణ ద్రోబ్రుజాను నిలుపుకుంది. అయితే రొమేనియా హంగరీకి చెందిన నార్తరన్ ట్రాన్సిల్వేనియాని తిరిగి పొందింది.

కమ్యూనిజం

[మార్చు]
1947 నుండి 1965 వరకు అతని మరణం వరకు రోహ్రు యొక్క గౌహార్ఘే గెహార్గి-దేజ్ కమ్యునిస్ట్ నాయకుడు

సోవియట్ ఆక్రమణ సమయంలో కమ్యూనిస్ట్-ఆధిపత్య ప్రభుత్వం 1946 లో నూతన ఎన్నికలకు పిలుపునిచ్చింది. ఇవి మోసపూరితంగా భావించబడిన ఎన్నికలలో రోమానియన్ కమ్యూనిస్ట్ 70% ఓట్లతో ఆధిక్య సాధించింది.[86] ఆ విధంగా వారు తమని తాము బలమైన రాజకీయ శక్తిగా స్థిరపరచుకున్నారు. [87] 1933 లో ఖైదు చేయబడిన ఖైర్గే గెహార్గియు-దేజ్ 1944 లో తప్పించుకుని రోమేనియా మొట్టమొదటి కమ్యూనిస్ట్ నాయకుడిగా మారాడు. 1947 లో ఇతరుల నిర్భంధంతో రాజు మైఖేల్ను దేశమును విడిచిపెట్టి వెళ్లిపోయాడు. రోమేనియా ప్రజల రిపబ్లిక్ ప్రకటించారు.[88][89] 1950 ల చివరి వరకు సోవియట్ ప్రత్యక్ష సైనిక ఆక్రమణ, ఆర్థిక నియంత్రణలో రోమానియా ఉంది. ఈ కాలంలో రొమేనియా విస్తృత సహజ వనరులు ఏకపక్ష దోపిడీ ప్రయోజనాల కోసం ఏర్పాటు చేయబడిన సోవియట్-రోమేనియన్ కంపెనీల (సోవోరమ్స్) నిరంతరాయంగా ఖాళీ చేయబడ్డాయి.[90][91][92] 1948 లో రాజ్యం ప్రైవేటు సంస్థలను జాతీయం చేయటానికి, సమష్టి వ్యవసాయాన్ని ప్రారంభించింది.[93] 1960 ల ప్రారంభం వరకు ప్రభుత్వం తీవ్రంగా రాజకీయ స్వేచ్ఛలను తగ్గించింది, సెక్యూరిటీ (రోమేనియన్ రహస్య పోలీసుల సహాయంతో) తీవ్రంగా అణచివేసింది. ఈ కాలంలో పాలన అనేక ప్రచార చర్యలను ప్రారంభించింది. ఇందులో అనేక "రాష్ట్ర శత్రువులు", "పరాన్న జీవుల" అనేవి వివిధ రకాల శిక్షలు, బహిష్కరణ, అంతర్గత ప్రవాస, బలవంతంగా నిర్బంధిత శ్రామిక శిబిరాలు, జైళ్లలో కొన్నిసార్లు జీవితం, అలాగే న్యాయవ్యవస్థ ద్వారా చంపడం.[94] ఏది ఏమయినప్పటికీ తూర్పు బ్లాక్లో దీర్ఘకాలం కొనసాగిన కమ్యూనిస్టు వ్యతిరేక ప్రతిఘటన.[95] 2006 కమీషంస్ కమ్యూనిస్టు అణిచివేతకు 2 మిలియన్ల మంది ప్రత్యక్షంగా బలైయ్యారని తెలియజేసింది.[96]

Nicolae Ceaușescu ruled Romania as its Communist leader from 1965 until 1989.

1965 లో నికోలే సియుసెస్కు అధికారంలోకి వచ్చారు, సోవియట్ యూనియన్ నుండి మరింత స్వతంత్రంగా విదేశాంగ విధానాన్ని నిర్వహించడం ప్రారంభించారు. ఈ విధంగా కమ్యూనిస్ట్ రోమానియా మాత్రమే సోవియట్-నేతృత్వంలోని 1968 చెకోస్లోవేకియాపై (సెయస్సస్కు చర్యను "ఒక పెద్ద తప్పుగా" ఖండించింది. "[97]); ఇది 1967 సిక్స్-డే యుద్ధం తర్వాత ఇజ్రాయెల్‌తో దౌత్య సంబంధాలను కొనసాగించే ఏకైక కమ్యూనిస్ట్ రాజ్యంగా, అదే సంవత్సరం పశ్చిమ జర్మనీతో దౌత్య సంబంధాలు ఏర్పడ్డాయి.[98] అదే సమయంలో అరబ్ దేశాలతో (, పి.ఎల్.ఒ.) ఇరు దేశాలు ఇజ్రాయెల్-ఈజిప్ట్, ఇజ్రాయెల్- పి.ఎల్.ఒ.శాంతి చర్చలలో రోమానియా కీలక పాత్ర పోషించటానికి అనుమతించాయి. [99] 1977, 1981 మధ్యకాలంలో (3 బిలియన్ డాలర్ల నుండి 10 బిలియను వరకు) రోమానియా విదేశీ రుణం గణనీయంగా పెరిగింది[100] అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సంస్థల ప్రభావం (ఐ.ఎం.ఎఫ్., ప్రపంచ బ్యాంకు వంటివి) పెరిగింది క్రమంగా చెసాసెస్కు నిరంకుశ పాలన విరుద్ధంగా ఉంది. చివరికి చివరికి విదేశీ అప్పుల మొత్తము తిరిగి చెల్లించే విధానాన్ని ప్రోత్సహించారు. జనాభాను బలహీనపర్చిన, ఆర్థిక వ్యవస్థను తగ్గించే కాఠిన చర్యలను విధించింది. ఈ విధానంలో రోమానియా అన్ని విదేశీ ప్రభుత్వ రుణాలను చెల్లించ బడ్డాయి. సెక్యూరిటీ సీక్రెట్ పోలీస్ అధికారం ఉపయోగించి 1989 లో అధ్యక్షుని పదవీ విరమణ, చివరికి మరణశిక్షను విధించడంలో విజయం సాధించి అధ్యక్షుడు అతని భార్యతో కలిసి మరణశిక్షకు గురైయ్యాడు.హింసాత్మకమైన ఈ తిరుగుబాటులో వేలాది ప్రజలు మరణించడం, గాయపడడం సంభవించాయి.జాతి నుర్మూలన హత్యలలో పస్తులతో సంభవించిన మరణాలు ఉన్నాయి.

సమకాలీన కాలం

[మార్చు]

1989 విప్లవం తరువాత అయోన్ ఇలైస్క్యూ నాయకత్వంలోని నేషనల్ సాల్వేషన్ ఫ్రంట్ (ఎన్.ఎస్.ఎఫ్.) పార్షియల్ మల్టీ-పార్టీ ప్రజాస్వామ్య, స్వేచ్ఛా మార్కెట్ చర్యలను తీసుకుంది.[101][102] 1990 ఏప్రిల్ లో మాజీ శాసనసభ ఎన్నికల ఫలితాలపై ఎన్ఎస్ఎఫ్‌ను నిందిస్తూ, మాజీ కమ్యునిస్టులు, సెక్యూరిట్ సభ్యులయిన ఇలియస్‌తో సహా గోలయనడ్‌గా వేగంగా అభివృద్ధి చెందింది. బొగ్గు గనుల పరిశ్రమలకు ఇలియెస్చే పల్పిన సమ్మన్లు శాంతియుత ప్రదర్శనలు హింసాకాండకు లోనైయ్యేలా చేసాయి.[103] దేశ పరిస్థితిని విదేశీ మాధ్యమాలచే విస్తృతంగా డాక్యుమెంట్ చేసాయి.[104] ఇది 1990 జూన్ మినేయరాడ్ గా జ్ఞాపకం చేసుకొనబడుతూ ఉంది.[105][106] తదనంతర సంఘటనలో అనేక రాజకీయ పార్టీలు ముఖ్యంగా సోషల్ డెమోక్రాటిక్ పార్టీ, డెమోక్రాటిక్ పార్టీలు ఉన్నాయి. 1990 నుండి 1996 వరకు ఇయాన్ ఇలెస్క్యూ రాష్ట్ర అధినేతగా అనేక సంకీర్ణాలు, ప్రభుత్వాల ద్వారా మాజీ రోమానియాను పాలించారు. అప్పటి నుండి ప్రభుత్వ అనేక ఇతర ప్రజాస్వామ్య మార్పులు ఉన్నాయి. 1996 లో ఎమిల్ కాన్స్టాంటైనెస్క్యూ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు. 2000 లో ఇలియస్కు తిరిగి అధికారంలోకి వచ్చారు. ట్రయాన్ బసెస్కు 2004 లో ఎన్నికయ్యారు. 2009 లో తృటిలో తిరిగి ఎన్నికయ్యారు.[107] 2014 నవంబరులో సిబియూ మేయర్ క్లాస్ ఐహోన్నీస్ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు. ఒపీనియన్ పోల్స్‌లో ప్రధానమంత్రిగా ఉన్న ప్రధాని విక్టర్ పొంటోని ఓడించలేకపోయారు. ఈ ఆశ్చర్యం విజయానికి రోమేనియన్ ప్రవాసులు అనేక మంది కారణమని చెప్పబడింది. వీటిలో దాదాపు 50% మొదటి విడత ఇయోహనీలకు ఓటు వేశారు.పొంటా 16% పోలిస్తే [108]

Romania has seen the largest anti-government protests in its history in the first half of 2017.

మాజీ ప్రెసిడెంట్ ట్రెయిన్ బసెస్కు (2004-2014) రోమానియా పార్లమెంటు (2007 లో, 2012 లో) రెండింటిని ఇంతకు ముందే వీధి నిరసన నేపథ్యంలో రెండోసారి అభిశంసించింది. రెండు సార్లు ప్రజాభిప్రాయ సేకరణకు పిలుపునిచ్చారు. రెండోసారి రోమేనియన్ అధ్యక్ష ఎన్నికల రిఫరెండమ్లో 7 మిలియన్ల కంటే ఎక్కువ మంది ఓటర్లు (88% మంది పాల్గొన్నవారు)[109] మొదటిసారి రోమేనియన్ అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో తనకు మద్దతు ఇచ్చిన 5.2 మిలియన్ల ఓటు వేసారు. ఇప్పుడు బెస్సస్కును తొలగించడానికి ఓటు వేశారు. అయితే రొమేనియా రాజ్యాంగ న్యాయస్థానం విభజన నిర్ణయంలో ప్రజాభిప్రాయ ఫలితాన్ని రద్దు చేసింది. సభలో విజయం సాధించడానికంటే ఇవి తక్కువగా (46.24% అధికారిక గణాంకాలు) ఉండడం కారణంగా చూపబడింది.[110] బెస్సస్కు మద్దతుదారులు అతనికి, అతని మాజీ పార్టీ ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో పాల్గొనవద్దని పిలుపునిచ్చారు. తద్వారా అది తగినంతగా సభలో పాల్గొనలేక పోయింది.[111] కాలానుగుణ కాలంలో పారిశ్రామిక, ఆర్థిక సంస్థలలో చాలామంది కమ్యునిస్ట్ కాలంలో నిర్మించబడి నిర్వహించబడుతున్నారనే వాస్తవానికి 1989 నాటి కాలానికి చెందిన ప్రభుత్వాల ప్రైవేటీకరణ విధానాల ఫలితంగా ముగిపు పలికింది.[112] వాయిస్ ఆఫ్ రష్యా రోమేనియన్ భాషా సంపాదకుడు " వాలెంటిన్ మాండ్రెస్సస్కు " అభిప్రాయం ఆధారంగా, జాతీయ పెట్రోలియం కంపెనీ పెట్రోలు విపరీత తక్కువ ధరలకు విదేశీయులకు విక్రయించబడింది.[113][114] అంతేకాకుండా బాంకా కామర్షిలా రోమన్‌ను ఇతర ప్రధాన ప్రైవేటీకరణలు రోమేనియన్ ప్రజలకు హాని కలిగిస్తాయని ప్రత్యర్థులచే విమర్శించబడుతున్నాయి.[115] రోస్సియా మొన్టానా వద్ద ఖనిజాలు అరుదైన లోహాలు, బంగారు నిల్వలు [116] విదేశీ దోపిడీలను అనుమతించడం కోసం 1989 వ సంవత్సర పాలనలను కూడా విమర్శించారు. అలాగే అమెరికన్ బహుళజాతి ఇంధన దిగ్గజం చెవ్రాన్కు షెల్ వాయువు కోసం అవకాశమివ్వటానికి అనుమతి ఇచ్చిన హైడ్రాలిక్ ఫ్రేకింగ్ టెక్నిక్ ఉపయోగించి ప్రభావిత ప్రాంతాల్లో విస్తారమైన భూగర్భ మంచినీటి నిల్వలను కలుషితం చేస్తాయని భావించారు. ఈ రెండు చర్యలు 2012-2014లో జనాభా గణనీయమైన నిరసనలకు దారితీశాయి. 2015 నవంబరులో రోమ్‌కు చెందిన ప్రధాన మంత్రి విక్టర్ పోంట క్యాలెక్టివ్ నైట్‌క్లబ్ అగ్నిప్రమాదం నేపథ్యంలో భారీ అవినీతి వ్యతిరేక నిరసనల ప్రభావానికి పదవికి రాజీనామా చేశాడు. [117]

నాటో , యురేపియన్ యూనియన్

[మార్చు]
Romania joined NATO in 2004 and hosted its 2008 summit in Bucharest.

కోల్డ్ వార్ ముగిసిన తరువాత రొమేనియా పశ్చిమ ఐరోపా, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌తో దగ్గరి సంబంధాలను అభివృద్ధి చేసింది. చివరకు 2004 లో నాటోలో చేరింది 2008 జనవరిలో బుకారెస్టు సదస్సును నిర్వహించింది.[118]

Romania joined the European Union in 2007 and signed the Treaty of Lisbon.

2007 లో రోమానియా యురోపియన్ యూనియన్లో చేరి లిస్బన్ ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది.ఈ దేశం 1993 జూన్ లో యూరోపియన్ యూనియన్ లో సభ్యత్వం కోసం దరఖాస్తు చేసుకుంది, 1995 లో ఒక అసోసియేటెడ్ స్టేట్ ఆఫ్ ది యురేపియన్ యూనియన్‌గా మారింది. 2004 లో ఒక అక్కింగ్ కంట్రీ, 2007 జనవరి 1 న పూర్తి సభ్యదేశంగా మారింది.[119] 2000 లలో రొమేనియా ఐరోపాలో అత్యంత ఎత్తైన ఆర్థిక వృద్ధి శాతం సాధించిన దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. "తూర్పు ఐరోపా యొక్క టైగర్"గా పిలవబడింది.[120] దేశంలో విజయవంతంగా అంతర్గత పేదరికం తగ్గి ఒక క్రియాత్మక ప్రజాస్వామ్య స్థితిని ఏర్పాటు చేయడంతో ఇది జీవన ప్రమాణాల గణనీయమైన మెరుగుదలతో కూడిపోయింది.[121][122] అయితే రొమేనియా అభివృద్ధి 2000 వ దశాబ్దంలో మాంద్యం సమయంలో పెద్దయెత్తున ఎదురుదెబ్బను ఎదుర్కొంది. ఇది 2009 లో పెద్ద స్థూల దేశీయ ఉత్పత్తి సంకోచం , బడ్జెట్ లోటుకు దారితీసింది.[123] అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి నుండి రుమేనియా రుణాలు తీసుకుంది. [124] తీవ్రమైన ఆర్థిక పరిస్థితులు అశాంతికి దారితీశాయి , 2012 లో రాజకీయ సంక్షోభాన్ని ప్రేరేపించాయి.[125] రొమానియా ఇప్పటికీ మౌలిక సదుపాయాలు [126] వైద్య సేవలు.[127] విద్య [128] , అవినీతికి సంబంధించిన సమస్యలను రోమేనియా ఇప్పటికీ ఎదుర్కొంటుంది.[129] 2013 చివరి నాటికి ది ఎకనామిస్ట్ రొమేనియా మళ్లీ ఆర్థిక వృద్ధిని 4.1% వృద్ధి చెందిందని నివేదించింది. వేతనాలు పెరుగుతున్నాయి , బ్రిటన్లో కంటే తక్కువ నిరుద్యోగం.వాణిజ్య పోటీ , పెట్టుబడులకు నూతన రంగాలను తెరవడంలో ప్రభుత్వ ఉదారవాదాల మధ్య ఆర్థిక వృద్ధి వేగవంతమైంది - ముఖ్యంగా విద్యుత్తు శక్తి , టెలికాం.[130] 2016 లో హ్యూమన్ డెవలప్మెంట్ ఇండెక్స్ రోమేనియాని "చాలా ఉన్నత మానవ అభివృద్ధి" దేశంగా పేర్కొంది.[131]

1990 లలో ఆర్థిక అస్థిరత్వం అనుభవాన్ని, యురేపియన్ యూనియన్‌తో ఉచిత ప్రయాణ ఒప్పందాన్ని అమలుచేసిన తరువాత రోమేనియా ప్రజలు పెద్ద సంఖ్యలో పశ్చిమ ఐరోపా, ఉత్తర అమెరికాలకు వలసవెళ్లారు. ముఖ్యంగా ఇటలీ, స్పెయిన్ పెద్ద సమూహాలుగా వలసగా వెళ్ళారు. 2008 లో రోమేనియన్ డయాస్పోరా రెండు మిలియన్లకుపైగా అంచనా వేయబడింది.[132] ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థ చక్రీయ స్వభావం, రోమానియా, ఆధునిక ఐరోపా ఆర్థిక వ్యవస్థల మధ్య ఆర్థిక అసమానతలు దేశంలోని మరింత వలసలకు ఇంధనంగా మారింది. వలసలు రోమేనియాలో సామాజిక మార్పులకు దారితీశాయి. తద్వారా తల్లిదండ్రులు పేదరికం నుండి బయటపడేందుకు పాశ్చాత్య ఐరోపాకు వలసగా వెళ్లిపోయారు. వీరు వారి పిల్లలకు మంచి జీవన ప్రమాణాన్ని అందించడానికి దేశంలోనే వదిలి వెళ్ళారు. కొందరు పిల్లలు తాతలు, బంధువులు పోషణ బాధ్యత వహించారు. కొంతమంది ఒంటరిగా జీవించారు. తల్లితండ్రులు తమ పిల్లలు తమకు తాము తగినముగా స్వీయ ఆధారంగా జీవనం సాగించాలని కొందరు తల్లి తండ్రులు భావించారు.[133] తదనంతరం యువత యూరో-అనాధలుగా పిలువబడ్డారు.[134]

భౌగోళికం , వాతావరణం

[మార్చు]
Topographic map of Romania
Moldoveanu Peak, the highest mountain of Romania
The Rodna Mountains in Maramureș County
The Danube Delta

రొమేనియా వైశాల్యం 238,391 చదరపు కిలోమీటర్ల (92,043 చదరపు మైళ్ళు). రొమేనియా ఆగ్నేయఐరోపాలో అతిపెద్ద దేశం, ఐరోపాలో పన్నెండవ అతిపెద్ద దేశం.[135] ఇది అక్షాంశాల 43 ° నుండి 49 ° ఉత్తర అక్షాంశం, 20 °, 30 ° తూర్పురేఖాంశంలో ఉంది. భూభాగం పర్వతాలు, కొండలు, మైదానాల మధ్య సమానంగా సమానంగా పంపిణీ చేయబడుతుంది.

రొమేనియా కేంద్రంగా కార్పటానియన్ పర్వతాలు ఉన్నాయి. 2,000 మీ. నుండి 6,600 అడుగుల ఎత్తు మధ్య 14 పర్వత శ్రేణులు ఉన్నాయి. వీటిలో మోల్దోవాను శిఖరం 2,544 మీటర్లు లేదా 8,346 అడుగులు ఎత్తుతో దేశంలో అత్యధికమైన ఎత్తైన శిఖరంగా గుర్తించబడుతూ ఉంది.[135] వీటి చుట్టూ మోల్దవియన్, ట్రాన్సిల్వేనియా పీఠభూములు, కార్పాథియన్ బేసిన్, వల్లాచియన్ మైదానాలు ఉన్నాయి.

దేశంలోని 47% భూభాగం సహజ, పాక్షిక-సహజ పర్యావరణ వ్యవస్థలతో నిండి ఉంది.[136] రోమానియా 13 జాతీయ ఉద్యానవనాలు, మూడు జీవావరణ రిజర్వులను కలిగి ఉన్న దాదాపు 10,000 కిమీ 2 (3,900 చదరపు మైళ్ళు) (పరిసర ప్రాంతములో 5%) ఉంది.[137]

డానుబే నది సెర్బియా, బల్గేరియాల సరిహద్దులో చాలా భాగంలో ప్రవహించి, నల్ల సముద్రంలోకి సంగమిస్తుంది. ఇది డానుబే డెల్టాను ఏర్పరుస్తుంది. ఇది ఐరోపాలో రెండవ అతిపెద్ద, ఉత్తమ సంరక్షించబడిన డెల్టా, ఒక జీవావరణ రిజర్వ్, జీవవైవిధ్యం ప్రపంచ హెరిటేజ్ సైట్ కలిగి ఉంది.[138] దీని వైశాల్యం 5,800 చ.కి.మీ (2,200 చ.మై) [139] డానుబే డెల్టా ఐరోపాలో అతిపెద్ద నిరంతర చిత్తడి భూమి [140] ఇందులో 1,688 విభిన్న మొక్క జాతులకు మద్దతు ఇస్తుంది. [141] ఐరోపాలో సురక్షితంగా ఉన్న అటవీప్రాంతాన్ని అధికంగా కలిగిన దేశంగా రొమేనియా ప్రత్యేకత సంతరించుకుంది. రోమానియాదాదాపు 27% అటవీ భూభాగంతో కప్పబడి ఉంది.[142] దేశంలో సుమారు 3,700 వృక్ష జాతులు గుర్తించబడ్డాయి. వీటిలో ఇప్పటి వరకు 23 వరకు సహజ స్మారక చిహ్నాలుగా గుర్తించబడ్డాయి. 74 తప్పిపోయిన వృక్షజాతులు, 39 అంతరించిపోయే, 171 దుర్బలమైనవి, 1,253 అరుదైనట్లు ప్రకటించబడ్డాయి.[143]

రొమానియాలో 33,792 జంతుజాతులు కనుగొనబడ్డాయి. వీటిలో 33,085 అకశేరుకాలు, 707 సకశేరుకాలు [143] దాదాపు 400 ప్రత్యేక జాతుల క్షీరదాలు, పక్షులు, సరీసృపాలు, ఉభయచరాలు.[144] ఐరోపా 50% (రష్యా మినహాయించి)తో గోధుమ ఎలుగుబంట్లు,[145] 20% దాని తోడేళ్ళు.[146]

వాతావరణం

[మార్చు]

ఐరోపా ఖండంలోని ఆగ్నేయ భాగంలో సముద్రం దూరంగా ఉన్న కారణంగా రొమేనియాలో నాలుగు విభిన్న రుతువులతో సమశీతోష్ణ, ఖండాంతర వాతావరణం ఉంటుంది. సగటు వార్షిక ఉష్ణోగ్రత 11 ° సె (52 ° ఫా) ఉండగా దక్షిణ, ఉత్తరప్రాంతాలలో 8 ° సె (46 ° ఫా)ఉంది.[147] వేసవిలో బుకారెస్ట్ లో సగటు గరిష్ఠ ఉష్ణోగ్రతలు 28 ° సె (82 ° ఫా) కు ఉన్నాయి. దేశంలోని దిగువ ప్రాంతాలలో చాలా సాధారణంగా 35 ° సె (95 ° ఫా) కంటే అధికమైన ఉష్ణోగ్రతలు ఉంటాయి.[148] శీతాకాలంలో సగటు గరిష్ఠ ఉష్ణోగ్రత 2 ° సె (36 ° ఫా) కంటే తక్కువగా ఉంటుంది.[148] అత్యధిక వెస్ట్రన్ పర్వతాలలో మాత్రమే సంవత్సరానికి 750 మి.మీ (30 అం) కంటే తక్కువగా ఉంటుంది. బుకారెస్ట్ చుట్టూ ఇది సుమారు 600 మి.మీ (24 అం) కు పడిపోతుంది.[149] కొన్ని ప్రాంతీయ తేడాలు ఉన్నాయి: పానాట్ వంటి పశ్చిమ ప్రాంతాల్లో తేలికపాటి వాతావరణం కొన్ని మధ్యధరా ప్రభావాలు ఉన్నాయి; దేశంలోని తూర్పు భాగం మరింత ఖండాంతర వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంది. డాబ్రుజాలో నల్ల సముద్రం కూడా ఈ ప్రాంతం వాతావరణంపై ప్రభావాన్ని చూపుతుంది.[150]

Romania map of Köppen climate classification, according with Clima României from the Administrația Națională de Meteorologie, Bucharest 2008
Average daily maximum and minimum temperatures for the eight largest cities in Romania[151]
Location July (°C) July (°F) January (°C) January (°F)
Bucharest 28.8/15.6 84/60 1.5/−5.5 35/22
Cluj-Napoca 24.5/12.7 76/55 0.3/−6.5 33/20
Timișoara 27.8/14.6 82/58 2.3/−4.8 36/23
Iași 26.8/15 80/59 −0.1/−6.9 32/20
Constanța 25.9/18 79/64 3.7/−2.3 39/28
Craiova 28.5/15.7 83/60 1.5/−5.6 35/22
Brașov 24.2/11.4 76/53 −0.1/−9.3 32/15
Galați 27.9/16.2 82/61 1.1/–5.3 34/22

పరిపాలనా విధానాలు

[మార్చు]

రొమేనియా దేశాన్ని పరిపాలనా సౌలభ్యం కోసం 41 కౌంటీలుగా విభజించారు. ప్రతి కౌంటీ కూడా తిరిగి సిటీ, కమ్యూన్‌లుగా విభజింపబడి ఉంటాయి. ప్రతి స్థాయిలో ప్రభుత్వ అధికారులు పాలన కొనసాగిస్తారు. పెద్ద నగరాలను మున్సిపాలిటీలుగా పిలుస్తారు. రాజధాని బుఖారెస్ట్ నగరం ఆరు సెక్టార్‌లుగా విడిపోయి ఉంటుంది. దేశంలో 54 శాతం మంది ప్రజలు పట్టణాలలో నివసిస్తారు. దేశ రాజధానితో పాటు అతి పెద్ద నగరాలు దేశంలో 20కి పైగా ఉన్నాయి.

గణాంకాలు

[మార్చు]
చారిత్రికంగా జనాభా
సంవత్సరంజనాభా±%
186644,24,961—    
188755,00,000+24.3%
189959,56,690+8.3%
191272,34,919+21.5%
19301,80,57,028+149.6%
19391,99,34,000+10.4%
19411,35,35,757−32.1%
19481,58,72,624+17.3%
19561,74,89,450+10.2%
19661,91,03,163+9.2%
19772,15,59,910+12.9%
19922,27,60,449+5.6%
20022,16,80,974−4.7%
20112,01,21,641−7.2%
2016 (est.)1,94,74,952−3.2%
Figures prior to 1948 do not reflect current borders.
రొమేనియా ఎత్నిక్ మ్యాప్ 2011 సెన్సస్ డేటా ఆధారంగా.

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం రొమేనియా జనాభా 2,01,21,641.[152] ఈ ప్రాంతంలోని ఇతర దేశాల మాదిరిగా దాని జనాభా భర్తీ శాతం, ప్రతికూలంగా ఉంది. నికర వలస శాతం ఫలితంగా రాబోయే సంవత్సరాల్లో క్రమంగా జనసఖ్య తగ్గుతుంది. 2011 అక్టోబరులో రోమేనియన్లు 88.9% ఉన్నారు. జనాభాలో 6.1% మంది హంగరీలు, రోమా ప్రజలు 3.0%.[d][153] హంగరీ, కావొస్సా కౌంటీలలో హంగేరియన్లు సంఖ్యాపరంగా ఆధిక్యత కలిగి ఉన్నారు. ఇతర మైనారిటీలలో ఉక్రైనియన్లు, జర్మన్ లు, టర్కులు, లిపోవన్లు, ఆరోమేనియన్లు, తతార్స్, సెర్బులు ఉన్నారు.[154] 1930 లో రోమానియాలో 7,45,421 జర్మన్లు ​​ఉన్నారు.[155] కానీ ప్రస్తుతం 36,000 మంది మాత్రమే ఉంటారు.[154] 2009 నాటికి రోమానియాలో నివసిస్తున్న సుమారు 1,33,000 వలసదారులు ప్రధానంగా మోల్డోవా, చైనా నుండి వచ్చారు.[121]

2015 లో మొత్తం సంతానోత్పత్తి శాతం మహిళ 1.33 ఉంది. అంచనా వేయగా అంచనా వేయబడింది. ఇది 2.1 స్థానపు భర్తీ శాతం కంటే తక్కువగా ఉంది. ప్రపంచంలో అతి తక్కువగా ఉంది.[156] 2014 లో 31.2% జననాలు పెళ్ళి కాని మహిళలలో సంభవిస్తున్నాయి.[157] జనన శాతం (9.49 ‰, 2012) మరణాల రేటు కంటే తక్కువ (11.84 శాతం 2012). దీని ఫలితంగా తగ్గిపోతున్న (2012 సంవత్సరానికి -0.26%) జనాభా, వయోజన జనాభా (మధ్యస్థ వయస్సు: 39.1, 2012). సుమారుగా 65 సంవత్సరాల, అంతకన్నా ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వారు మొత్తం జనాభాలో 14.9% ఉన్నారు.[158][159][160] 2015 లో సరాసరి ఆయుర్ధాయం 74.92 సంవత్సరాలుగా అంచనా వేయబడింది (71.46 సంవత్సరాలు మగ, 78.59 సంవత్సరాల స్త్రీ).[156] రోమానియాలో విదేశాలలో నివసిస్తున్న పూర్వీక జాతి ప్రజలలో రోమేనియా సంఖ్య సుమారు 12 మిలియన్ల ఉంటుందని అంచనా వేయబడింది.[132] 1989 రోమేనియన్ విప్లవం తరువాత గణనీయమైన సంఖ్యలో రోమేనియన్లు ఇతర యూరోపియన్ దేశాలకు, ఉత్తర అమెరికా, ఆస్ట్రేలియాకు వలస వచ్చారు.[161] ఉదాహరణకు 1990 లో 96,919 రోమేనియా ప్రజలు శాశ్వతంగా విదేశాల్లో స్థిరపడ్డారు.[162]

భాషలు

[మార్చు]

అధికారిక భాష రోమేనియన్.ఇది తూర్పు రోమన్ల భాష. అరోమానియన్, మెగ్లెనో-రోమేనియన్, ఇష్ట్రో-రోమేనియన్ వంటి తూర్పు రొమాన్స్ భాషలను పోలి ఉంటుంది. కానీ ఇటాలియన్, ఫ్రెంచ్, స్పానిష్, పోర్చుగీస్ వంటి ఇతర రొమాన్స్ భాషలతో అనేక లక్షణాలను పంచుకుంటుంది. (రోమేనియన్ వర్ణమాల లాటిన్‌లో ఉన్నట్లు అదే 26 అక్షరాలను కలిగి ఉంది. అదనంగా 5 ఇతర అక్షరాలతో మొత్తం 31.) రోమేనియన్ జనాభాలో 85% మంది మొదటి భాషగా మాట్లాడతారు. హంగేరియన్, వ్లాక్స్ భాషలను వరుసగా 6.2%, 1.2% మాట్లాడుతుంటారు. రోమానియాలో 25,000 స్థానిక జర్మన్ మాట్లాడేవారు, 32,000 మంది టర్కిష్ మాట్లాడేవారు ఉన్నారు. అలాగే దాదాపు 50,000 మంది ఉక్రేనియన్ మాట్లాడే వారు ఉన్నారు.[163] వీరు సరిహద్దు సమీపంలో కొన్ని కాంపాక్ట్ ప్రాంతాలలో కేంద్రీకృతమై ఉన్నారు. ఇక్కడ వారు మెజారిటీగా ఉన్నారు.[164] రాజ్యాంగం ప్రకారం మైనారిటీ భాషలకు భాషా హక్కులను కల్పిస్తున్నారు. సంప్రదాయ అల్పసఖ్యాక ప్రజలు 20% పైగా ఉన్న ప్రాంతాలలో మైనారిటీ భాషను ప్రజా పరిపాలన, న్యాయ వ్యవస్థ, విద్యలో ఉపయోగించుకోవచ్చు. రోమానియాలో నివసించే విదేశీ పౌరులు, స్వదేశీ స్థితిలేని వ్యక్తులు వారి స్వంత భాషలో న్యాయం, విద్యకు ప్రాప్యత కలిగి ఉన్నారు.[165] ఇంగ్లీష్, ఫ్రెంచ్‌లు ప్రధానంగా విదేశీ భాషలుగా బోధించబడుతున్నాయి.[166] 2010 లో ఇంటర్నేషనల్ సంస్థ " డి లా ఫ్రాంకోఫోనీ " దేశంలో 47,56,100 ఫ్రెంచ్ మాట్లాడేవారిని గుర్తించింది.[167] 2012 యూరోబారోమీటర్ ప్రకారం 31% మంది రొమేనియన్లు ఇంగ్లీష్ మాట్లాడతారు,17% మంది ఫ్రెంచ్ మాట్లాడతారు, 7% మంది ఇటాలియన్ మాట్లాడతారు.[168]

The Iași Metropolitan Cathedral, founded in 1833, is the largest historical Orthodox church in Romania.
Religion in Romania (2011 census)
Religion Percentage
Eastern Orthodox
  
81.0%
Roman Catholic
  
4.3%
Reformed
  
3.0%
Pentecostal
  
1.8%
Greek Catholic
  
0.7%
Baptist
  
0.6%
Seventh-day Adventist
  
0.4%
Other
  
1.8%
Non-Religious
  
0.2%
No data
  
6.2%

రొమేనియా ఒక లౌకిక రాజ్యం.రాజ్యాంగ మతం లేదు. జనాభాలో అధిక శాతం మంది క్రైస్తవులుగా తమని తాము గుర్తిస్తున్నారు. దేశం 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం రోమేనియన్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చికి చెందిన ఆర్థడాక్స్ క్రైస్తవులు 81.0% మంది ఉన్నారు. ఇతర ప్రొటెస్టాంటిజం (6.2%), రోమన్ కాథలిక్కులు (4.3%), గ్రీక్ కాథలిక్కులు (0.8%) ఉన్నారు. మిగిలిన జనాభాలో 1,95,569 మంది ఇతర క్రైస్తవ వర్గాలకు చెందినవారు ఉన్నారు. వారిలో 64,337 మంది ముస్లింలు (ఎక్కువగా టర్కిష్, టాటర్ జాతికి చెందినవారు) 3,519 యూదులు ఉన్నారు. అంతేకాకుండా 39,660 ఏ మందికి మతం చెందని వారూ, నాస్తికులు ఉన్నారు. మిగిలినవారి మతం తెలియనిది. [169]

రోమేనియన్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చి అనేది ఒక ఆర్థోపలాల్ ఈస్ట్రన్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చి. ఇది ఇతర సంప్రదాయ చర్చిలతో సంబంధాలు కలిగి ఉంది. దాని నాయకుడిగా ఒక పాట్రియార్క్ ఉన్నాడు. ఇది ప్రపంచంలో రెండవ అతిపెద్ద ఆర్థడాక్స్ చర్చి. ఇతర ఆర్థోడాక్స్ చర్చిల మాదిరిగా కాకుండా ఇది లాటిన్ సంస్కృతిలో పనిచేస్తుంది. రొమాన్స్ ప్రార్థనా భాషని ఉపయోగించుకుంటుంది.[170] దీని కాననికల్ అధికార పరిధిలో రోమేనియా, మోల్డోవా ఉన్నాయి.[171] సమీపంలోని సెర్బియా, హంగరీలో నివసిస్తున్న రోమేనియన్లకు అలాగే సెంట్రల్, పశ్చిమ ఐరోపా, ఉత్తర అమెరికా, ఓషియానియాలో ఉన్న విదేశీఉపాధి రొమానియన్ల సమూహాలను కలిగి ఉంది.

నగరీకరణ

[మార్చు]

2011 లో పట్టణ ప్రాంతాల్లో 54.0% మంది జనాభా నివసిస్తున్నప్పటికీ,[152] ఈ శాతం 1996 నుండి తగ్గుతూనే ఉంది.[172] పట్టణ జనాభా ఉన్న కౌంటీలు హిందెడోరా, బ్రోసోవ్, కాన్‌స్టాన్టా ఉన్నాయి. అయితే మూడింట ఒక వంతు మంది డబ్బోవిటి (30.06%), గియుర్జియు, టెలిమోర్న్ ప్రాంతాలలో ఉన్నారు.[152] బుకారెస్ట్ రాజధాని రొమేనియాలో అతిపెద్ద నగరంగా ఉంది. ఇందులో 2011 లో 1.8 మిలియన్ల జనాభా ఉంది. దీని పెద్ద పట్టణ ప్రాంతాలలో దాదాపు 2.2 మిలియన్ల జనాభా కలిగి ఉంది.[173] ఇవి మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతంలో చేర్చాలని 20 సార్లు ప్రణాళిక వేయబడింది. [174][175][176] మరో 19 నగరాల్లో 1,00,000 కన్నా ఎక్కువ మంది జనాభా ఉన్నారు. క్లూజ్-నపోకా, టిమిషోరాలలో 3,00,000 మంది నివాసితులు ఇసాసి, కాన్‌స్టాంటా, క్రైయోవా, బ్రస్సోవ్లతో 2,50,000 మంది పౌరులు ఉన్నారు. గాలటి, ప్లోయిటిటితో 2,00,000 మంది పౌరులు నివసిస్తున్నారు.[177] ఈ నగరాల్లో చాలా వరకు మహానగర ప్రాంతాలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి.

విద్య

[మార్చు]
University of Bucharest was opened in 1864.
Illiteracy rate by county (2011). Cooler colors indicate a lower rate of illiteracy, and warmer colors indicate a higher rate of illiteracy. The national average is 1.22%.

1989 నాటి రోమేనియన్ విప్లవం నుండి రోమేనియన్ విద్యా వ్యవస్థలో జరిగిన సంస్కరణలు మిశ్రమ విమర్శలను ఎదుర్కొన్నాయి.[178] 2004 లో జనాభాలో 4.4 మిలియన్ల మంది విద్యార్థులు పాఠశాలలో చేరారు. వీటిలో 6,50,000 కిండర్ గార్టెన్ (3-6 సంవత్సరాలు), 3.11 మిలియన్ల ప్రాథమిక, మాధ్యమిక స్థాయిలలో, 6,50,000 మంది ఉన్నత స్థాయి (విశ్వవిద్యాలయాలలో) ప్రవేశం పొందారు. [179] అదే సంవత్సరంలో వయోజన అక్షరాస్యత రేటు 97.3% (ప్రపంచవ్యాప్తంగా 45 వ స్థానంలో ఉంది) ఉంది. ప్రాథమిక, ద్వితీయ, తృతీయ పాఠశాలల సంయుక్త స్థూల నమోదు నిష్పత్తి 75% (ప్రపంచవ్యాప్తంగా 52వ స్థానం) గా ఉంది.[180] కిండర్ గార్టెన్ 3 - 6 సంవత్సరాల మధ్య ఇష్టానుసారం. 2012 నుండి 6 సంవత్సరాల వయసు నుండి 10 తరగతి వరకు తప్పనిసరి విద్య (క్లాసా ప్రిగాటియోరే) చేయబడింది. [181][182] ప్రాథమిక, మాధ్యమిక విద్య 12 - 13 తరగతులుగా విభజించబడింది. ఉన్నత పాఠశాలలో సెమీ-లీగల్, అనధికారిక ప్రైవేటు శిక్షణా వ్యవస్థ కూడా ఎక్కువగా ఉపయోగించబడింది. ఇది కమ్యూనిస్ట్ పాలనలో అభివృద్ధి చెందింది. [183]

ఉన్నత విద్య యూరోపియన్ ఉన్నత విద్య ప్రాంతంతో సమానంగా ఉంటుంది. 2012 సంవత్సరానికి పాఠశాలల్లో పి.ఐ.ఎస్.ఎ. అంచనా అధ్యయనం ఫలితాలు 65 సభ్య దేశాలలో రోమానియా 45 వ స్థానంలో ఉంది.[184] 2016 లో రోమేనియన్ ప్రభుత్వం విడుదల చేసిన గణాంకాల ప్రకారం 15 సంవత్సరాల వయస్సు ఉన్నవారిలో 42% మంది చదవడంలో అసమర్ధులుగా ఉన్నారని భావిస్తున్నారు.[185] రోమేనియా తరచూ గణిత శాస్త్ర ఒలింపియాడ్లలో విజయం సాధిస్తుంది.[186][187][188] " అలెశాండ్రు ఐవాన్ కుజా యూనివర్సిటీ " (ఇసాయి) బాబ్స్-బోలైయ్ యూనివర్సిటీ " (క్లుజ్-నపోకా), బుకారెస్ట్ విశ్వవిద్యాలయం, " వెస్ట్ యూనివర్సిటీ " టిమిసోవార, వరల్డ్ యూనివర్సిటీ రాంకింగ్స్ టాప్ 800 లో చేర్చబడ్డాయి.[189]

ఆరోగ్యరక్షణ

[మార్చు]

రోమేనియా సార్వజనిక ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. ప్రభుత్వం జి.డి.పి.లో సుమారు 5% ఆరోగ్య సంరక్షణ కొరకు వ్యయం చేస్తుంది.[190] ఇది వైద్య పరీక్షలు, శస్త్రచికిత్స, ఏదైనా ఒక పోస్ట్-ఆపరేటర్ వైద్య సంరక్షణను కలిగి ఉంటుంది. అనేక రకాల వ్యాధులకు ఉచితంగా లేదా సబ్సిడీ ధరలతో ఔషధాలను అందిస్తుంది. ప్రభుత్వ ఆసుపత్రులు క్లినిక్లకు నిధులు ఇవ్వాలి. మరణాలకు హృదయ వ్యాధులు, క్యాన్సర్. క్షయవ్యాధి, సిఫిలిస్ లేదా వైరల్ హెపటైటిస్ వంటి పరివర్తన వ్యాధులు అత్యంత సాధారణ కారణాలుగా ఉన్నాయి.ఇది యూరోపియన్ ప్రమాణాల ద్వారా సాధారణం.[191] 2010 లో రొమేనియాలో 428 ప్రభుత్వ, 25 ప్రైవేటు ఆసుపత్రులు,[192] ప్రతి 1,000 మందికి 6.2 ఆసుపత్రి పడకలు[193], 52,000 వైద్యులు 2,00,000 మంది వైద్య సిబ్బంది ఉన్నారు.[194] 2013 నాటికి వైద్యుల వలస శాతం 9%, యూరోపియన్ సగటు 2.5% కంటే ఎక్కువ.[195]

సంస్కృతి

[మార్చు]

దేశంలో స్వాతంత్య్రదినాన్ని చాలా ఘనంగా జరుపుకుంటారు. గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాలలో నృత్యాలు, ఆటపాటలు నిర్వహిస్తారు. ఈ సమయంలో ప్రజలు సంస్కృతిని ప్రతిబింబించే దుస్తులను ధరిస్తారు. క్రిస్‌మస్ రోజున పందులను బలి ఇవ్వడం వీరి సంప్రదాయం. అలాగే ఈస్టర్ రోజున గొర్రెలను బలి ఇస్తారు. ఈ రోజున అందంగా పెయింటింగ్ చేసి గుడ్లను ప్రతి కుటుంబం కొనుగోలు చేసి ఇంట్లో అలంకరణగా పెట్టుకుంటుంది.

సంప్రదాయాలు

[మార్చు]

ప్రజలు సంప్రదాయరీతిలో తెల్లటి దుస్తులు, వాటిమీద రకరకాల అల్లికలు చేసిన వేస్ట్‌కోట్లలాంటివి ధరిస్తారు. తలకు చిత్రవిచిత్ర ఆకారాలలో ఉండే టోపీలు ధరిస్తారు. ప్లుగుసోరులుల్, సోర్కొవా, ఉర్సుల్, కాప్రా అనే నృత్యాలను ప్రదర్శిస్తారు.

ఆహారం

[మార్చు]

వీరి ఆహారం అంతా గ్రీకు, బల్గేరియా, టర్కిష్ ఆహార రీతులను తలపిస్తుంది. పుల్లగా ఉండే సూప్‌లను బాగా తాగుతారు. వీటిని కియోర్బా అంటారు. పందిమాంసం, చేపలు, ఎద్దుమాంసం, గొర్రె,, చేప వీరికి ముఖ్యమైన ఆహారం. మాంసంతో దాదాపు 40 రకాల వంటకాలు చేస్తారు. చేపలతో 8 రకాల వంటకాలు చేస్తారు. కూరగాయలతో 25 రకాల వంటకాలను చేస్తారు. బ్రెడ్డు, చీజ్ ఎక్కువగా తింటారు. బ్రెడ్డుతో రకరకాల వెరైటీలు తయారుచేస్తారు. క్రిస్మస్ సమయంలో వీరు మాంసం అధికంగా తింటారు. ఈ సీజన్‌లో ప్రతిరోజూ మత్తు పానీయాలు తప్పనిసరిగా సేవిస్తారు.

దర్శనీయ ప్రదేశాలు

[మార్చు]

ప్యాలెస్ ఆఫ్ కల్చర్

[మార్చు]

రాజధాని నగరంలో నిర్మించబడిన ఒక గొప్ప కట్టడం ప్యాలెస్ ఆఫ్ కల్చర్. 3 లక్షల 90 వేల చదరపు అడుగుల స్థలంలో 290 గదులతో ఎంతో విశాలంగా, అద్భుతంగా నిర్మితమైంది. 1906వ సంవత్సరంలో ఈ భవనం నిర్మించబడింది. దాదాపు 20 సంవత్సరాల సమయంలో దీని నిర్మాణం పూర్తయింది. ఈ భవనంలోనే నాలుగు విశాలమైన అద్భుతమైన మ్యూజియాలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం ఇది దేశ చారిత్రక కట్టడంగా వెలుగొందుతోంది.

బుఖారెస్ట్

[మార్చు]

ఈ నగరం 1459లో నిర్మితమైంది అని చరిత్ర చెబుతోంది. ఇది డాంబోవిటా నది ఒడ్డున ఉంది. ఈ నగరంలో ముప్పై లక్షలకు పైగా జనాభా ఉంటుంది. దాదాపు 500 కి.మీ. పరిధిలో ఈ నగరం విస్తరించి ఉంది. నగరంలో రకరకాల మ్యూజియమ్‌లు, బొటానికల్ గార్డెన్‌లు, సరస్సులు ఉన్నాయి. ఈ నగరం ఆరు సెక్టార్‌లుగా విభజింపబడి ఉంది. ఈ నగరంలోనే ప్యాలెస్ ఆఫ్ జస్టిస్ భవనం ఉంది. ఫ్లోరెస్కా సిటీసెంటర్, షెన్రీకోండా అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం, విక్టరీ అవెన్యూ, నేషనల్ లైబ్రరీ, అర్కుల్ డి ట్రంఫ్, నేషనల్ మ్యూజియం, రొమేనియా అథేనియం, సియసి ప్యాలెస్, ప్యాలెస్ ఆఫ్ పార్లమెంట్. రాజధాని నగరం చాలా విశాలంగా ఉంటుంది. జనాభా కూడా ఎక్కువే. అయితే ఏ రోడ్డు చూసినా ఎంతో పరిశుభ్రంగా ఉంటుంది. చెత్తా చెదారం ఎక్కడా కనబడదు.

ట్రాన్స్ పగరాసన్

[మార్చు]

ఇది ఒక పర్వత భాగం. ఇది సిబియు, పిటేస్టి నగరాల మధ్యన ఉంటుంది. ఈ పర్వత భాగాన్ని ఓ వైపు నుండి బయలుదేరి మరోవైపు దిగడానికి నిర్మించిన రోడ్డు మార్గం తప్పనిసరిగా చూసితీరవలసిందే. దీని పొడవు 60 మైళ్ళు ఉంది. 1970-1974 మధ్యకాలంలో నిర్మించిన ఈ రోడ్డు మొదట మిలిటరీ అవసరాలకు ఉద్దేశించారు. కాని ఇప్పుడు అది యాత్రీకులకు ఒక గొప్ప అనుభూతిని కలిగించే మార్గంగా మారిపోయింది. ఈ రోడ్డు నిర్మాణానికి 13 వేల పౌండ్ల ైడైనమైట్ పదార్థాలను ఉపయోగించారు. విహంగవీక్షణం చేస్తే ఈ మార్గం ఓ పొడవాటి సర్పం మెలికలు తిరుగుతూ పాకుతూ ఉన్నట్లు కనిపిస్తుంది. ఈ రోడ్డు మార్గంలో ప్రయాణించడం గొప్ప అనుభూతిని మిగిలిస్తుంది. ఈ రోడ్డు మార్గాన్ని అక్టోబరు నుండి జూన్ నెలల మధ్యకాలంలో మూసివేస్తారు. ఆ సమయంలో విపరీతమైన మంచు కురుస్తుంది.

నీమెట్ సిటాడెల్

[మార్చు]

ఇది దేశానికి ఉత్తర తూర్పు భాగంలో ఉంది. టర్గు నీమెట్ నగరానికి సమీపంలో ఉంది. 14వ శతాబ్దంలో నిర్మించిన ఈ కట్టడం నేటికీ చెక్కుచెదరకుండా ఉంది. దీని నిర్మాణశైలి అత్యంత పటిష్ఠంగా, శత్రు దుర్భేద్యంగా ఉంటుంది. నదీ గర్భంలో లభించే రాళ్ళు, ఇసుకతో దీనిని నిర్మించారు. ఇదొక పెద్ద కోట. భవనం మధ్యభాగంలో ఒక విశాల ప్రదేశం ఉంది. దీనికి చుట్టు అనేక నిర్మాణాలు ఉన్నాయి. ప్రతిభవనం కూడా ఒక ప్రత్యేకత ఉంటుంది. ఈ కోట తూర్పు భాగంలో ఆనాటి రాజుల భోజనశాలలు, భాండాగారాలు, జైలుగదులు కోశాగారం, ఆయుధాగారం, న్యాయశాల ఇలా ఎన్నో నిర్మాణాలు ఉన్నాయి. నిర్మాణశైలి ఎంతో పటిష్ఠంగా ఉండడం వల్ల నేటికీ అది ఒక గొప్ప చారిత్రక ప్రదేశంగా నిలిచి ఉంది. ఎతైన, గోడలు ఇప్పటికీ నిలిచి ఉండడం ఆశ్చర్యాన్ని కలిగిస్తాయి.

బాలియా ఐస్ హోటల్

[మార్చు]

ఐస్‌తో నిర్మితమైన అద్భుతమైన హోటల్ ఇది. ఇది ఫరాగాస్ పర్వత ప్రాంతంలో ఉంది. దేశం మొత్తంలో యాత్రీకులకు అత్యంత ఆకర్షణీయమైన, సహజ సిద్ధమైన కట్టడంగా ఇది ప్రఖ్యాతి చెందింది. ఈ హోటల్‌ను చలికాలంలోనే తెరిచి ఉంచుతారు. ఈ హోటల్ కొంత సమయాన్ని గడపడం గొప్ప అనుభూతిని ఇస్తుంది. పెద్ద పెద్ద ఐస్ బ్లాకులను దీని నిర్మాణానికి ఉపయోగించారు. గోడలు, స్తంభాలు, ఇతరత్రా అన్నీ ఐస్‌తోనే నిర్మించారు. దీనిని చేరుకోవడానికి కేబుల్‌కారులో వెళ్లాల్సి ఉంటుంది.

బుసెగి పర్వతాలు

[మార్చు]

కొండశిఖరం చూస్తే ఒక పెద్ద మనిషి తలలా కనిపించే ఈ బుసెగి పర్వత ప్రాంతాలను చూసితీరవలసిందే. బ్రాసోవ్ నగరానికి సమీపంలో దక్షిణ భాగంలో ఇవి ఉన్నాయి. ఒక పర్వత అగ్రభాగం సింహపు తలను పోలి ఉంటుంది. దీనినే స్ఫింక్స్ అంటారు. మరొకటి కూడా ఇలాగే ఉంటుంది. దానిని బబేలే అంటారు. ఈ పర్వత శిఖరాలలో కొన్ని 7519 అడుగుల ఎత్తు ఉంటాయి. వేలాది సంవత్సరాలుగా ఈ పర్వత అగ్రాలు వాతావరణ మార్పులకు లోనై తలల మాదిరిగా రూపాంతరం చెందాయి. ఒక పర్వత శిఖరం పుట్టగొడుగులా కనబడుతుంది. వేలాది సంవత్సరాల క్రితమే ఏర్పడిన ఈ పర్వత శిఖరాలు నేటికి మానవులకు ఒక ప్రశ్నగా మిగిలి ఉన్నాయి.

రొమేనియా దేశంలో ఇంకా ఎన్నో ప్రాంతాలలో అద్భుతమైన స్థలాలు చూడాల్సినవి ఉన్నాయి. డాన్యూబ్‌నది నల్ల సముద్రంలో కలిసే ప్రాంతంలో ఏర్పడిన డెల్టా భాగం కూడా ఎంతో మనోహరంగా కనబడుతుంది.

చిత్ర మాలిక

[మార్చు]

ఆర్ధికరంగం

[మార్చు]
Dacia Duster concept at the Geneva Motor Show (2009).

2016 లో రోమానియా జి.డి.పి. $ 441.601 బిలియన్ల (పి.పి.పి), తలసరి జి.డి.పి. (పి.పి.పి.) $ 22,348. [196] ప్రపంచ బ్యాంకు ప్రకారం రొమేనియా అనేది ఎగువ మధ్యతరగతి ఆదాయం కలిగిన దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థగా వర్గీకరించబడింది. [197] యూరోస్టాట్ ప్రకారం, రోమానియా తలసరి జి.డి.పి. (పీఎస్పీ) 2016 లో యు.యూ సగటు 59% ఉంది. 2007 లో 41% (రోమానియాయు.యూకి చేరిన సంవత్సరం) నుండి పెరిగింది. యు.యూలో రోమానియాలో అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థికవ్యవస్థలలో ఒకటి.[198]

ఇది పారిశ్రామిక స్థావరం లోటు, నిర్మాణాత్మక సంస్కరణలు లేని కారణంగా 1989 తరువాత దేశంలో ఒక దశాబ్దం ఆర్థిక అస్థిరత, క్షీణత చోటుచేసుకుంది. అయితే 2000 నుండి రోమేనియన్ ఆర్థిక వ్యవస్థ స్థూల ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని మార్చింది. ఇది అధిక వృద్ధి, నిరుద్యోగం తక్కువ చేయడం, ద్రవ్యోల్బణం తరుగుదలకు దారితీసింది. 2006 లో రోమేనియన్ స్టాటిస్టిక్స్ ఆఫీస్ ప్రకారం వాస్తవంగా జి.డి.పి. పెరుగుదల 7.7% వద్ద నమోదైంది. ఇది ఐరోపాలో అత్యధిక స్థాయిలో ఒకటి.[199] ఏదేమైనా 2008-2009 ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభం నేపథ్యంలో మాంద్యం ప్రభుత్వం ఐ.ఎం.ఎఫ్. బెయిల్ ఔట్ € 20 బిలియన్లు బాహ్యంగా ఋణం తీసుకొనేలా వత్తిడి చేసింది.[200] ప్రతి సంవత్సరం నుండి జి.డి.పి. 2% పైగా పెరుగుతోంది.[201] ప్రపంచ బ్యాంకు ప్రకారం, తలసరి కొనుగోలు శక్తి జి.డి.పి. 2007 లో $ 13,442 నుండి 2015 లో $ 22,124 గా అంచనా వేయబడింది.[202] 2016 లో యూరోపియన్ యూనియన్లో రోమానియా అత్యల్ప సగటు నెలకు సగటు వేతనంగా € 540 పరిస్థితి ఇప్పటికీ ఉంది,[203] 2016 లో -1.1% ద్రవ్యోల్బణం.[204] రోమానియాలో నిరుద్యోగం 2017 లో 5.4% వద్ద ఉంది. ఇది ఇతర యు.యూ దేశాలతో పోలిస్తే చాలా తక్కువగా ఉంది.[202]

రోమానియా అనేది EU సింగిల్ మార్కెట్లో భాగం

ఫిబ్రవరిలో పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి వృద్ధిరేటు 6.5% చేరుకుంది, యు.యూ 27 లో ఇది అత్యధికం.[205] అతిపెద్ద స్థానిక కంపెనీలు కార్ల తయారీలో ఆటోమొబైల్ డేసియా, పెట్రోమ్, రోమ్పెట్రోల్, ఫోర్డ్ రోమానియా, ఎలక్ట్రిటా, రోమ్గజ్, ఆర్.సి.ఎస్.& ఆర్.డి.ఎస్, బాంకా ట్రాన్స్నివానియా ఉన్నాయి.[206] ఎగుమతులు గత కొన్ని సంవత్సరాల్లో గణనీయంగా పెరిగాయి. 2010 లో ఎగుమతులు 13% పెరిగాయి. రోమానియా ప్రధాన ఎగుమతులు కార్లు, సాఫ్ట్వేర్, దుస్తులు, వస్త్రాలు, పారిశ్రామిక యంత్రాలు, విద్యుత్, ఎలక్ట్రానిక్ పరికరాలు, లోహశోధన ఉత్పత్తులు, ముడి పదార్థాలు, సైనిక పరికరాలు, ఫార్మాస్యూటికల్స్, ఫైన్ కెమికల్స్,, వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు (పండ్లు, కూరగాయలు, పువ్వులు)ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. వాణిజ్యం ఎక్కువగా యూరోపియన్ యూనియన్ సభ్య దేశాలపై కేంద్రీకృతమై ఉంది. జర్మనీ, ఇటలీ దేశం అతి పెద్ద వ్యాపార భాగస్వాములుగా ఉన్నాయి. 2012 లో ఖాతా సంతులనం జి.డి.పి.లో -4.52%గా అంచనా వేయబడింది. [207] 1990 ల, 2000 ల చివరిలో ప్రైవేటీకరణ, సంస్కరణల పరంపర తరువాత, రోమేనియన్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో ప్రభుత్వ జోక్యం ఇతర ఐరోపా ఆర్థిక వ్యవస్థల కంటే కొంత తక్కువగా ఉంది.[208] 2005 లో రోమేనియన్ ప్రగతిశీల పన్ను వ్యవస్థను వ్యక్తిగత ఆదాయం, కార్పొరేట్ లాభం రెండింటి కొరకు ఫ్లాట్ టాక్స్ 16% యూరోపియన్ యూనియన్‌లో అత్యల్పం భావించబడింది.[209] పరిశ్రమలు, వ్యవసాయాలలో గణనీయమైన అభివృద్ధి సాధించింది. జి.డి.పి వరుసగా 36%, 13% ఉండగా. ఆర్థికంగా ప్రధానంగా సేవల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. ఇది జి.డి.పి.లో 51%. అదనంగా 2006 లో రొమేనియన్ జనాభాలో 30% మంది వ్యవసాయం, ప్రాథమిక ఉత్పత్తిలో పనిచేశారు. ఐరోపాలో ఇది అత్యధిక స్థాయిలో ఒకటి.[210]

2000 నుండి రొమేనియా విదేశీ పెట్టుబడులను అధిక సంఖ్యలో ఆకర్షించింది. తూర్పు, మధ్య ఐరోపాలో ఒకే అతిపెద్ద పెట్టుబడుల కేంద్రంగా ఉంది. 2006 లో విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడుల విలువ € 8.3 బిలియన్లు ఉంది.[211] ఒక 2011 ప్రపంచ బ్యాంకు నివేదిక ప్రకారం రోమానియా ప్రస్తుతం జర్మనీలో 175 దేశాలలో 72 వ స్థానంలో ఉంది. చెక్ రిపబ్లిక్ వంటి ప్రాంతంలోని ఇతర దేశాల కంటే ఇది తక్కువగా ఉంది.[212] అంతేకాకుండా 2006 లో ఒక అధ్యయనం దీనిని ప్రపంచంలో రెండో వేగవంతమైన ఆర్థిక సంస్కర్త (జార్జియా తర్వాత) గా నిర్ణయించింది.[213]

1867 నుండి అధికారిక ద్రవ్యం రోమేనియన్ లియు ("సింహం"), 2005 లో ఒక వర్గీకరణ తరువాత అది € 0.2-0.3 విలువతో ఉంది. 2007 లో యు.యూలో చేరిన తరువాత రోమానియా 2020 నాటికి యురోను దత్తత తీసుకుంటుంది.[214]

జులై 1, 2015 జూలై 1 నాటికి రోమేనియన్ విదేశీ రుణం € 90.59 బిలియన్లు.[215]

మౌలికనిర్మాణాలు

[మార్చు]
Romania's road network.
Graph Romania electricity supply mix 2015

ఐ.ఎన్.ఎస్.ఎస్.ఇ. ప్రకారం రొమేనియా మొత్తం రహదారి నెట్వర్క్ 2015 లో 86,080 కిలోమీటర్లు (53,488 మైళ్ళు)గా అంచనా వేయబడింది.[216] ప్రపంచ బ్యాంకు 22,298 కిలోమీటర్ల (13,855 మైళ్ళ) ట్రాక్ వద్ద రైల్వే నెట్వర్కును అంచనా వేసింది. ఐరోపాలో నాల్గవ అతిపెద్ద రైల్రోడ్ నెట్వర్క్‌గా గుర్తించబడింది.[217] 1989 తరువాత రైల్ రవాణాలో నాటకీయ క్షీణత చోటు చేసుకుంది. 2004 లో 99 మిలియన్ ప్యాసింజర్ ప్రయాణాలు జరిగాయి; కానీ దేశంలో అన్ని ప్రయాణీకుల, సరుకు రవాణా ఉద్యమాలలో 45% వాటాను మెరుగుపరచటం, మార్గాల పాక్షిక ప్రయివేటీకరణ కార్యక్రమాలు చేపట్టబడ్డాయి.[218] కారణంగా ఇటీవలి (2013) పునరుద్ధరణను సంభవించింది.[218] బుచాటెస్ట్ మెట్రో 1979 లో 61.41 కి.మీ (38.16 మై)పొడవైన మార్గం ప్రారంభమైంది. 2007 లో 6,00,000 మంది సగటు ప్రయాణీకులతో శిఖరాగ్రానికి చేరింది.[219] రొమేనియాలో పదహారు అంతర్జాతీయ వాణిజ్య విమానాశ్రయాలు ఉన్నాయి. వాటిలో ఐదు (హెన్రి కోండౌ ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్పోర్ట్, అరేల్ వాలియు ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్పోర్ట్, టిమిసియోరా ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్పోర్ట్, కాన్‌స్టన్ట్ ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్పోర్ట్, సిబియూ ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్పోర్ట్) వైడ్-బాడీ విమానాలను నిర్వహించగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. 2015 లో 9.2 మిలియన్ల మంది ప్రయాణికులు బుచారెస్ట్ హెన్రీ కోండౌ ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్పోర్ట్ ద్వారా వెళ్లారు.[220]

రొమేనియా విద్యుత్ శక్తి నికర ఎగుమతి, విద్యుత్ శక్తి వినియోగం కోసం ప్రపంచవ్యాప్తంగా 48 వ స్థానంలో ఉంది. మూలం ఉత్పాదక శక్తిలో మూడింట ఒకవంతు పునరుత్పాదక మూలాల నుండి లభిస్తుంది. ఎక్కువగా జలవిద్యుత్ శక్తిగా లభిస్తాయి.[221] 2015 లో ప్రధాన వనరులు బొగ్గు (28%), జలవిద్యుత్ (30%), అణు (18%), హైడ్రోకార్బన్లు (14%).[222] ఇది తూర్పు ఐరోపాలో అతిపెద్ద రిఫైనింగ్ సామర్థ్యాలలో ఒకటిగా ఉంది. సహజ వాయువు ఉత్పత్తి ఒక దశాబ్దం కాలంకంటే ముందు నుండి తగ్గుతూ ఉంది. ఐరోపా‌లో అతిపెద్ద ముడి చమురు, పొరల వాయువు నిలువలు కలిగిన దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. ఇది యూరోపియన్ యూనియన్లో అధిక శక్తి-స్వతంత్రత కలిగిన దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది.[223] సెనర్వోడాలో అణు విద్యుత్ ప్లాంటును మరింత విస్తరించాలని చూస్తోంది.[224]

2014 జూన్ లో ఇంటర్నెట్కు దాదాపు 18.3 మిలియన్ కనెక్షన్లు ఉన్నాయి. There were almost 18,3 million connections to the Internet in June 2014.

[225] బ్లూమ్బెర్గ్ ప్రకారం 2013 లో రొమేనియా ప్రపంచంలోని 5 వ స్థానంలో ఉంది. ది ఇండిపెండెంట్ ప్రకారం ఇది ఇంటర్నెట్ వేగంతో ఐరోపా‌లో మొదటి స్థానానికి చేరుకుంది.[226][227] టిమిసొయేరా ప్రపంచంలో అత్యున్నత స్థానంలో ఉంది.[228]

పర్యాటకం

[మార్చు]
Bran Castle near Brașov, sometimes advertised as "Dracula's Castle", is a popular attraction for tourists.

రోమేనియన్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో పర్యాటక రంగం ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది, GDP లో సుమారు 5% ఉత్పత్తి చేస్తుంది. Tourism is a significant contributor to the Romanian economy, generating around 5% of GDP.[229] వరల్డ్ ట్రావెల్ అండ్ పర్యాటకం కౌన్సిల్ ప్రకారం రొమేనియా ప్రపంచంలోనే అతివేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న యాత్ర, పర్యాటక రంగం మొత్తం డిమాండ్‌లో రొమేనియా 4 వ స్థానంలో ఉందని అంచనా వేసింది. 2007 నుండి 2016 వరకు పర్యాటకం సంవత్సరానికి 8% అభివృద్ధివ్చెందిందని అంచనా వేసింది.[230] ప్రపంచ బ్యాంక్ ప్రకారం 2016 లో పర్యాటకుల సంఖ్య క్రమంగా పెరుగుతూ 9.33 మిలియన్ విదేశీ పర్యాటకుల సంఖ్యకు చేరుకుంది.[231] 2005 లో రోమానియాలో పర్యాటకరంగం 400 మిలియన్ల పెట్టుబడులను ఆకర్షించాయి.[232]

2007 లో విదేశీ సందర్శకులలో 60% మంది ఇతర యు.యూ దేశాల నుండి వచ్చారు.[233] ప్రబలమైన వేసవి ఆకర్షణలలో మామైయా, ఇతర రొమేనియన్ నల్లసముద్ర రిసార్టులు 2009 లో 1.3 మిలియన్ల పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తున్నాయి.[234][235] చాలా ప్రముఖ స్కీయింగ్ రిసార్టులలో వాలీ ప్రావొవే, పోయానా బ్రాసావ్‌లో ఉన్నాయి. సిబియూ, బ్రోసోవ్, సిఘిసొరార వంటి ట్రాన్సిల్వేనియన్ నగరాల్లోని కోటలు పెద్ద సంఖ్యలో పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తున్నాయి. బ్రుసోవ్ దగ్గర ఉన్న బ్రౌన్ కాజిల్, రోమానియాలోని అత్యంత ప్రసిద్ధ ఆకర్షణలలో ఒకటిగా ఉంది. ఇది ప్రతి సంవత్సరం వందల వేలమంది పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తోంది. తరచూ డ్రాక్యుల కాసిల్గా ప్రచారం జరుగుతుంది.[236]

గ్రామీణ పర్యాటక రంగం జానపద, సంప్రదాయాలపై దృష్టి కేంద్రీకరించింది. ఇది ఒక ముఖ్యమైన ప్రత్యామ్నాయంగా మారింది.[237] బ్రౌన్, దాని డ్రాకులాస్ కాజిల్, నార్తర్న్ మోల్దవియా పెయింటెడ్ చర్చలు, మరామూర్స్ కలప చర్చిలు వంటి ప్రదేశాలను పర్యాటక ఆకర్షణలుగా ప్రోత్సహించడానికి లక్ష్యంగా ఉంది.[238] ఇతర ఆకర్షణలలో డనౌబే డెల్టా, స్కల్ప్చరల్ ఎంసెంబుల్ ఆఫ్ కంస్టాంటిన్ బ్రాంకుసి ఎట్ తర్గు జియు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. [239][240]

2014 లో రోమానియాలో హోటల్, రెస్టారెంట్ పరిశ్రమలలో చురుకుగా ఉన్న 32,500 కంపెనీలు. మొత్తం 2.6 బిలియన్ యూరోల టర్నోవర్తో ఉన్నాయి.[241] 2014 లో 1.9 మిలియన్ల పర్యాటకులు రొమేనియాను సందర్శించారు.2013 కంటే ఇది 12% అధికం.[242] దేశంలోని నేషనల్ స్టాటిస్టిక్స్ ఇన్స్టిట్యూట్ ప్రకారం ఐరోపా నుండి (ముఖ్యంగా జర్మనీ, ఇటలీ, ఫ్రాన్స్) 77%, ఆసియా నుండి 12%, ఉత్తర అమెరికా నుండి 7% కంటే తక్కువ.[242]

సైంస్ , సాంకేతికం

[మార్చు]
Coandă-1910 was an early aircraft with ducted fan propulsion.

చారిత్రాత్మకంగా రోమేనియన్ పరిశోధకులు, సృష్టికర్తలు అనేక రంగాల్లో ప్రముఖ రచనలు చేశారు. ఫ్లైట్ చరిత్ర, ట్రావియాన్ వుయాయా ఇందులో మొదటి విమానం తన సొంత శక్తితో [243] ఔరేల్ విలాసు నిర్మించారు. ప్రారంభమైన తరువాత కొన్ని విజయవంతమైన విమానాలను నడిపబడ్డాయి. అయితే హెన్రి కోండా ద్రవంలో కోండా ప్రభావాన్ని కనుగొన్నారు. విక్టర్ బేబెస్ 50 రకాల బ్యాక్టీరియాలను కనుగొన్నాడు; జీవశాస్త్రవేత్త నికోలే పౌలెస్కు ఇన్సులిన్ కనుగొన్నాడు. అయితే ఎమిల్ పరేడ్, సెల్ జీవశాస్త్రానికి తన రచనలకు నోబెల్ బహుమతిని అందుకున్నాడు. లాజరు ఎడెలనాను అంఫేటమిన్ను సంయోగం చేసే మొదటి రసాయన శాస్త్రవేత్త, అతను ఎంచుకున్న ద్రావకాలతో విలువైన పెట్రోలియం భాగాలను వేరుచేసే విధానాన్ని కూడా కనుగొన్నాడు. కాస్టీన్ నేనిటిస్కూ సేంద్రీయ కెమిస్ట్రీలో అనేక నూతన కాంపౌండ్స్‌ను అభివృద్ధి చేశాడు. ప్రముఖ గణిత శాస్త్రజ్ఞుల స్పిరు హారెట్, గ్రిగోర్ మొయిసిల్, స్టఫన్ ఊడోబ్లెజా; భౌతిక శాస్త్రవేత్తలు, ఆవిష్కర్తలు: సర్బన్ టిటికా, అలెగ్జాండ్రా ప్రోకా, స్టీఫన్ ప్రోకోపి ముఖ్యులు.

1990 ల, 2000 ల్లో అవినీతి, తక్కువ నిధులు, గణనీయమైన మేధాసంపత్తి కలిగిన నిపుణుల ప్రవాహంతో సహా పలు అంశాలచే పరిశోధన అభివృద్ధి చేయబడింది.[244] అయితే ఐరోపా సమాఖ్యకు దేశం దరఖాస్తు నుండి మార్చడానికి ఇది ప్రారంభంగా ఉంది.[245] ప్రపంచ మాంద్యం కారణంగా 2009 లో 50% తగ్గాయి. ఆర్ & డి ఖర్చు 2010 లో 44% పెరిగింది. ప్రస్తుతం $ 0.5 బిలియన్లు (1.5 బిలియన్ లీ) ఉంది.[246] 2011 జనవరిలో పార్లమెంటు "విశ్వవిద్యాలయాలపై ఖచ్చితమైన నాణ్యత నియంత్రణను అమలు చేస్తుంది. నిధుల అంచనా , పీర్ సమీక్ష కోసం కఠినమైన నిబంధనలను అమలుచేస్తుంది".[247] సి.ఇ.ఆర్.ఎన్., యూరోపియన్ స్పేస్ ఏజెన్సీ వంటి అనేక ప్రధాన అంతర్జాతీయ సంస్థలలో దేశం చేరింది.[248][249] మొత్తంమీద పరిస్థితి అనుకూలంగా లేనప్పటికీ "వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్నది"గా వర్గీకరించబడింది.[250]

యురోపియన్ యూనియన్ ప్రతిపాదిత ఎక్స్ట్రిక్ లైట్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ (ఇ.ఎల్.ఐ) లేజర్ అణు భౌతిక సౌలభ్యం రోమేనియాలో నిర్మించబడుతుంది.[251] 2012 ప్రారంభంలో రోమానియా తన మొదటి ఉపగ్రహాన్ని ఫ్రెంచ్ గయానాలోని సెంటర్ స్పాటియల్ గయానాయిస్ నుండి ప్రారంభించింది.[252] 2014 డిసెంబరు ప్రారంభంలో రొమేనియా ఇంటర్నేషనల్ స్పేస్ స్టేషన్ సహ యజమాని అయింది.[253]

ఇవీ చూడండి

[మార్చు]

గమనికలు

[మార్చు]
  1. "am scris aceste sfente cărți de învățături, să fie popilor rumânesti ... să înțeleagă toți oamenii cine-s rumâni creștini" "Întrebare creștinească" (1559), Bibliografia românească veche, IV, 1944, p. 6.
    "... că văzum cum toate limbile au și înfluresc întru cuvintele slăvite a lui Dumnezeu numai noi românii pre limbă nu avem. Pentru aceia cu mare muncă scoasem de limba jidovească si grecească si srâbească pre limba românească 5 cărți ale lui Moisi prorocul si patru cărți și le dăruim voo frați rumâni și le-au scris în cheltuială multă ... și le-au dăruit voo fraților români, ... și le-au scris voo fraților români" Palia de la Orăștie (1581–1582), București, 1968.
    În Țara Ardealului nu lăcuiesc numai unguri, ce și sași peste seamă de mulți și români peste tot locul ..., Grigore Ureche, Letopisețul Țării Moldovei, p. 133–134.
  2. In his literary testament Ienăchiță Văcărescu writes: "Urmașilor mei Văcărești!/Las vouă moștenire:/Creșterea limbei românești/Ș-a patriei cinstire."
    In the "Istoria faptelor lui Mavroghene-Vodă și a răzmeriței din timpul lui pe la 1790" a Pitar Hristache writes: "Încep după-a mea ideie/Cu vreo câteva condeie/Povestea mavroghenească/Dela Țara Românească.
  3. In 1816, the Greek scholar Dimitrie Daniel Philippide published in Leipzig his work The History of Romania, followed by The Geography of Romania.
    On the tombstone of Gheorghe Lazăr in Avrig (built in 1823) there is the inscription: "Precum Hristos pe Lazăr din morți a înviat/Așa tu România din somn ai deșteptat."
  4. 2002 census data, based on population by ethnicity Archived 24 మార్చి 2012 at the Wayback Machine, gave a total of 535,250 Roma in Romania. Many ethnicities are not recorded, as they do not have ID cards Archived 15 నవంబరు 2013 at the Wayback Machine. International sources give higher figures than the official census (e.g., [1]UNDP's Regional Bureau for Europe, World Bank, "International Association for Official Statistics" (PDF). Archived from the original (PDF) on 26 ఫిబ్రవరి 2008. Retrieved 11 మే 2018.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Romania". International Monetary Fund. Retrieved 2008-10-09.
  2. "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 13 నవంబరు 2014. Retrieved 2 డిసెంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  3. "Romania Geography". aboutromania.com. Archived from the original on 28 మార్చి 2015. Retrieved 4 April 2015.
  4. "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2017-04-25. Retrieved 2017-12-02.
  5. https://qz.com/763630/one-of-the-poorest-countries-in-the-eu-could-be-its-next-tech-startup-hub/
  6. "Explanatory Dictionary of the Romanian Language, 1998; New Explanatory Dictionary of the Romanian Language, 2002" (in రోమేనియన్). Dexonline.ro. Retrieved 25 September 2010.
  7. Verres, Andréas. Acta et Epistolae. Vol. I. p. 243. nunc se Romanos vocant
  8. Cl. Isopescu (1929). "Notizie intorno ai romeni nella letteratura geografica italiana del Cinquecento". Bulletin de la Section Historique. XVI: 1–90. ... si dimandano in lingua loro Romei ... se alcuno dimanda se sano parlare in la lingua valacca, dicono a questo in questo modo: Sti Rominest ? Che vol dire: Sai tu Romano, ...
  9. Holban, Maria (1983). Călători străini despre Țările Române (in Romanian). Vol. II. Ed. Științifică și Enciclopedică. pp. 158–161. Anzi essi si chiamano romanesci, e vogliono molti che erano mandati quì quei che erano dannati a cavar metalli ...{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  10. Cernovodeanu, Paul (1960). Voyage fait par moy, Pierre Lescalopier l'an 1574 de Venise a Constantinople, fol 48 (in Romanian). Vol. IV. p. 444. Tout ce pays la Wallachie et Moldavie et la plus part de la Transilvanie a eté peuplé des colonies romaines du temps de Traian l'empereur ... Ceux du pays se disent vrais successeurs des Romains et nomment leur parler romanechte, c'est-à-dire romain ... {{cite book}}: |journal= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  11. Ion Rotaru, Literatura română veche, "The Letter of Neacșu from Câmpulung" Archived 9 జూన్ 2011 at the Wayback Machine, București, 1981, pp. 62–65
  12. Brezeanu, Stelian (1999). Romanitatea Orientală în Evul Mediu. Bucharest: Editura All Educational. pp. 229–246.
  13. Goina, Călin. How the State Shaped the Nation: an Essay on the Making of the Romanian Nation in Regio – Minorities, Politics, Society.
  14. "Wallachia and Moldavia, 1859–61". Archived from the original on 9 జూన్ 2007. Retrieved 2 డిసెంబరు 2017.
  15. See, for example, "Rumania: Remarkable Common Ground", The New York Times (December 21, 1989).
  16. See the Google Ngrams for Romania, Rumania, and Roumania.
  17. "General principles" (in Romanian). cdep.ro. Archived from the original on 7 సెప్టెంబరు 2017. Retrieved 7 September 2009.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  18. Europe Before Rome: A Site-by-Site Tour of the Stone, Bronze, and Iron Ages (T. Douglas Price) [2]
  19. Zilhão, João (2006). "Neanderthals and Moderns Mixed and It Matters". Evolutionary Anthropology. 15 (5): 183–195. doi:10.1002/evan.20110.
  20. John Noble Wilford (1 December 2009). "A Lost European Culture, Pulled From Obscurity". The New York Times (30 November 2009).
  21. Gibbs, Patrick. "Antiquity Vol 79 No 306 December 2005 The earliest salt production in the world: an early Neolithic exploitation in Poiana Slatinei-Lunca, Romania Olivier Weller & Gheorghe Dumitroaia". Antiquity.ac.uk. Archived from the original on 30 ఏప్రిల్ 2011. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  22. Herodotus. Histories, 4.93–4.97.
  23. 23.0 23.1 Hitchins 2014, p. 7.
  24. The Cambridge Ancient History (Volume 10) (2nd ed.). Cambridge University Press. 1996. J. J. Wilkes mentions "the Getae of the Dobrudja, who were akin to the Dacians" (p. 562)
  25. Mócsy, András (1974). Pannonia and Upper Moesia. Routledge and Kegan Paul. ISBN 0-7100-7714-9. See p. 364, n. 41: "If there is any justification for dividing the Thracian ethnic group, then, unlike V. Georgiev who suggests splitting it into the Thraco-Getae and the Daco-Mysi, I consider a division into the Thraco-Mysi and the Daco-Getae the more likely."
  26. Hitchins 2014, pp. 13–14.
  27. Matley, Ian (1970). Romania; a Profile. Praeger. p. 85.
  28. Giurescu, Constantin C. (1972). The Making of the Romanian People and Language. Bucharest: Meridiane Publishing House. pp. 43, 98–101, 141.
  29. Eutropius, Abridgment of Roman History BOOK IX.
  30. Watkins, Thayer. "The Economic History of the Western Roman Empire". Archived from the original on 17 సెప్టెంబరు 2008. Retrieved 31 August 2008. The Emperor Aurelian recognized the realities of the military situation in Dacia and, around 271 AD., withdrew Roman troops from Dacia, leaving it to the Goths. The Lower Danube once again became the northern frontier of the Roman Empire in Eastern Europe
  31. Jordanes (551). Getica, sive, De Origine Actibusque Gothorum. Constantinople. Retrieved 31 August 2008.
  32. Iliescu, Vl.; Paschale, Chronicon (1970). Fontes Historiae Daco-Romanae. Vol. II. București. pp. 363, 587.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  33. Teodor, Dan Gh. (1995). Istoria României de la începuturi până în secolul al VIII-lea. Vol. 2. București. pp. 294–325.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  34. Constantine VII, Porphyrogenitus (950). Constantine Porphyrogenitus De Administrando Imperio. Constantinople. Retrieved 31 August 2008.
  35. Lupșa, Cristian (1 March 2008). "Regele Decebal" (in Romanian). Lumea-Copiilor. Archived from the original on 19 ఏప్రిల్ 2015. Retrieved 13 April 2015.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  36. "Împăratul Traian, strămoșul uitat" (in Romanian). Adevărul. 4 July 2013. Retrieved 13 April 2015.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  37. "Mitul strămoșilor în "epopeea națională": Dacii, Columna și Burebista" (in Romanian). Realitatea TV. 13 April 2015. Retrieved 13 April 2015.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  38. Pop, Ioan-Aurel (Winter 2001). "The Romanians' Identity in the 16th Century According to Italian Authors" (PDF). Transylvanian Review. 10 (4). Romanian Cultural Foundation: 3. Archived from the original (PDF) on 14 October 2014.
  39. "Gesta Hungarorum, the chronicle of Bele Regis Notarius". Scribd.com. Retrieved 29 August 2011.
  40. Makkai, László (2001). Köpeczi, Béla (ed.). "History of Transylvania: III. Transylvania in the Medieval Hungarian Kingdom (896–1526)". New York: Institute of History of the Hungarian Academy of Sciences, Columbia University Press. Retrieved 31 August 2008.
  41. Ștefănescu, Ștefan (1991). Istoria medie a României. Vol. I. Bucharest. p. 114.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  42. Predescu, Lucian (1940). Enciclopedia Cugetarea.
  43. Várkonyi, Ágnes R. (2001). "Columbia University Press". In Köpeczi, Béla (ed.). History of Transylvania: VI. The Last Decades of the Independent Principality (1660–1711). Vol. 2. New York: Institute of History of the Hungarian Academy of Sciences. Retrieved 31 August 2008.
  44. István, Vásáry. "Cumans and Tatars". cambridge.org. Retrieved 7 September 2009.
  45. Copy of Domnitori Romani. Retrieved 5 April 2015.
  46. Giurescu, p. 211–13. Giurescu, Constantin C. (2007) [1935]. Istoria Românilor (in రోమేనియన్). Bucharest: Editura All.
  47. David Prodan, Supplex Libellus Valachorum, Bucharest, 1948.
  48. Kocsis, Karoly; Kocsis-Hodosi, Eszter (1999). Ethnic structure of the population on the present territory of Transylvania (1880–1992). Archived from the original on 22 February 2008. Retrieved 31 August 2008.
  49. Kocsis, Karoly; Kocsis-Hodosi, Eszter (2001). Ethnic Geography of the Hungarian Minorities in the Carpathian Basin. Simon Publications. p. 102. ISBN 1-931313-75-X.
  50. Gazeta de Transilvania, year XI, no. 34 of 26 April 1848, p. 140.
  51. Dogaru (1978), p. 862.
  52. Căzănișteanu (1967), p. 36.
  53. Năsturel (1900/1901), p. 257. Năsturel, Petre Vasiliu, Steagul, stema română, însemnele domnești, trofee (The Romanian flag [and] coat of arms; the princely insignias [and] trophies), Bucharest, 1903.
  54. The establishment of the Balkan national states, 1804–1920. Books.google.com. Retrieved 28 March 2012.
  55. Bobango, Gerald J (1979). The emergence of the Romanian national State. New York: Boulder. ISBN 978-0-914710-51-6.
  56. "San Stefano Preliminary Treaty" (in Russian). 1878. Retrieved 31 August 2008.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  57. The Treaty of Berlin, 1878 – Excerpts on the Balkans. Berlin: Fordham University. 13 July 1878. Archived from the original on 8 జూన్ 2008. Retrieved 31 August 2008. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  58. Patterson, Michelle (August 1996). "The Road to Romanian Independence". Canadian Journal of History. Archived from the original on 24 March 2008. Retrieved 31 August 2008.
  59. Anderson, Frank Maloy; Hershey, Amos Shartle (1918). Handbook for the Diplomatic History of Europe, Asia, and Africa 1870–1914. Washington D.C.: Government Printing Office.
  60. Horne, Charles F. "Romania's Declaration of War with Austria-Hungary". Source Records of the Great War. Retrieved 31 August 2008.
  61. Erlikman, Vadim (2004). Poteri narodonaseleniia v XX veke : spravochnik. Moscow. ISBN 5-93165-107-1.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  62. Bernard Anthony Cook (2001). Europe Since 1945: An Encyclopedia. Taylor&Francis. p. 162. ISBN 0-8153-4057-5.
  63. "Text of the Treaty of Trianon". World War I Document Archive. Retrieved 31 August 2008.
  64. Malbone W. Graham (October 1944). "The Legal Status of the Bukovina and Bessarabia". The American Journal of International Law. 38 (4). American Society of International Law: 667–673. doi:10.2307/2192802. JSTOR 2192802.
  65. "World War I: The Players". www.mtholyoke.edu. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 2 May 2017.
  66. "Statul National Unitar (România Mare 1919–1940)" (in Romanian). ici.ro. Archived from the original on 8 జనవరి 2010. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  67. "his1". Aneir-cpce.ro. Archived from the original on 3 మార్చి 2016. Retrieved 15 August 2014.
  68. "VIDEO Înregistrare senzațională cu Hitler: "Fără petrolul din România nu aș fi atacat niciodată URSS-ul"". adevarul.ro. Retrieved 15 August 2014.
  69. "Business in Romania: a country that's fast off the Bloc – Two years of EU membership have transformed the business face of Romania and savvy UK firms are reaping the rewards. Paul Bray reports". The Daily Telegraph. London. 24 February 2010. Retrieved 1 May 2010.
  70. "Post-War Romania". www.shsu.edu. Archived from the original on 9 మార్చి 2017. Retrieved 2 మే 2017.
  71. Ioan Scurtu; Theodora Stănescu-Stanciu; Georgiana Margareta Scurtu (2002). Istoria Românilor între anii 1918–1940 (in Romanian). University of Bucharest. Archived from the original on 13 November 2007.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  72. Nagy-Talavera, Nicolas M. (1970). Green Shirts and Others: a History of Fascism in Hungary and Romania. Hoover Institution Press. p. 305. ISBN 973-9432-11-5.
  73. Ioan Scurtu; Theodora Stănescu-Stanciu; Georgiana Margareta Scurtu. "Decret regal privind investirea generalului Ion Antonescu cu depline puteri". Istoria românilor între anii 1918–1940 (in Romanian). Archived from the original on 2 అక్టోబరు 2011. Retrieved 19 September 2011.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  74. M. Broszat (1968). "Deutschland – Ungarn – Rumänien. Entwicklung und Grundfaktoren nationalsozialistischer Hegemonial- und Bündnispolitik 1938–1941". Historische Zeitschrift (in German) (206): 552–553.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  75. Note: follow the World War II link: Ronald D. Bachman, ed. (9 November 2005). Romania:World War II (Report) (2 ed.). Washington D.C.: Library of Congress.Federal Research Division. Retrieved 31 August 2008.
  76. Ilie Fugaru, Romania clears doubts about Holocaust past, UPI, 11 November 2004
  77. International Commission on the Holocaust in Romania (28 January 2012). "Executive Summary: Historical Findings and Recommendations" (PDF). Final Report of the International Commission on the Holocaust in Romania. Yad Vashem (The Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority). Archived from the original (PDF) on 12 జనవరి 2012. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  78. Associated, The (17 April 2012). "Study: More than 280,000 Jews killed in Romania in WWII – Haaretz Daily Newspaper | Israel News". Haaretz.com. Retrieved 24 April 2012.
  79. "Ion Antonescu | ruler of Romania". Retrieved 28 June 2016.
  80. "Holocaust Education, Remembrance, and Research in Romania". holocaustremembrance.com. Archived from the original on 17 ఏప్రిల్ 2015. Retrieved 4 April 2015.
  81. Axworthy, Mark; Scafes, Cornel; Craciunoiu, Cristian, eds. (1995). Third axis, Fourth Ally: Romanian Armed Forces In the European War 1941–1945. London: Arms & Armour Press. pp. 1–368. ISBN 963-389-606-1.
  82. "The Biggest Mistakes in World War 2:Ploesti – the most important target". Retrieved 31 August 2008.
  83. Constantiniu, Florin, O istorie sinceră a poporului român ("An Honest History of the Romanian People"), Ed. Univers Enciclopedic, București, 1997, ISBN 973-9243-07-X
  84. Clodfelter, Michael (2002). Warfare and Armed Conflicts- A Statistical Reference to Casualty and Other Figures, 1500–2000 (2 ed.). Jefferson, NC: McFarland. p. 582. ISBN 0-7864-1204-6.
  85. Tomiuc, Eugen (6 May 2005). "World War II – 60 Years After: Former Romanian Monarch Remembers Decision To Switch Sides". Archived from the original on 30 సెప్టెంబరు 2007. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  86. Giurescu, "«Alegeri" după model sovietic", p.17 (citing Berry), 18 (citing Berry and note); Macuc, p.40; Tismăneanu, p.113
  87. "Romania: Country studies – Chapter 1.7.1 "Petru Groza's Premiership"". Federal research Division, Library of Congress. Retrieved 31 August 2008.
  88. "Romania". CIA – The World Factbook. Archived from the original on 15 మే 2020. Retrieved 31 August 2008.
  89. "Romania – Country Background and Profile". ed-u.com. Archived from the original on 10 డిసెంబరు 2008. Retrieved 31 August 2008.
  90. Rîjnoveanu, Carmen (2003). "Romania's Policy of Autonomy in the Context of the Sino-Soviet Conflict" (PDF). Czech Republic Military History Institute, Militärgeschichtliches Forscheungamt. p. 1. Archived from the original (PDF) on 24 జూన్ 2008. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  91. Roper, Stephen D. (2000). Romania: The Unfinished Revolution. London: Routledge. p. 18. ISBN 90-5823-027-9.
  92. Cioroianu, Adrian (2005). On the Shoulders of Marx. An Incursion into the History of Romanian Communism (in Romanian). Bucharest: Editura Curtea Veche. pp. 68–73. ISBN 973-669-175-6.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  93. Stoica, Stan (2007). Dicționar de Istorie a României (in Romanian). Bucharest: Editura Merona. pp. 77–78, 233–34. ISBN 973-7839-21-8.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  94. Ionițoiu, Cicerone (2000). Victimele terorii comuniste. Arestați, torturați, întemnițați, uciși. Dicționar (in Romanian). Bucharest: Editura Mașina de scris. ISBN 973-99994-2-5.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)[page needed]
  95. Consiliul National pentru Studierea Ahivelor Securității, Bande, bandiți si eroi; Grupurile de rezistență și Securitatea (1948–1968), Editura Enciclopedica, București, 2003
  96. Raportul Comisiei Prezidențiale pentru Analiza Dictaturii Comuniste din România (Report). Comisia Prezidențială pentru Analiza Dictaturii Comuniste din România. 15 December 2006. pp. 215–217.
  97. Political Tension 1968 (in Romanian). Bucharest: British Pathé. 21 August 1968.{{cite AV media}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  98. "Romania: Soviet Union and Eastern Europe". Country Studies.us. Retrieved 31 August 2008.
  99. "Middle East policies in Communist Romania". Country Studies.us. Retrieved 31 August 2008.
  100. Deletant, Dennis. "New Evidence on Romania and the Warsaw Pact, 1955–1989" (PDF). Cold War International History Project e-Dossier Series.
  101. Carothers, Thomas. "Romania: The Political Background" (PDF). Retrieved 31 August 2008. This seven-year period can be characterized as a gradualistic, often ambiguous transition away from communist rule towards democracy.
  102. Hellman, Joel (January 1998). "Winners Take All: The Politics of Partial Reform in Postcommunist". Transitions World Politics. 50 (2): 203–234.
  103. "Institutul de Investigare a Crimelor Comunismului si Memoria Exilului Romanesc". mineriade.iiccr.ro. Archived from the original on 22 ఆగస్టు 2011. Retrieved 14 March 2011.
  104. "Institutul de Investigare a Crimelor Comunismului si Memoria Exilului Romanesc". mineriade.iiccr.ro. Archived from the original on 22 ఆగస్టు 2011. Retrieved 14 March 2011.
  105. Bohlen, Celestine (15 June 1990). "Evolution in Europe; Romanian miners invade Bucharest". The New York Times. Retrieved 31 August 2008. Responding to an emergency appeal by President Ion Iliescu, thousands of miners from northern Romania descended on the capital city today
  106. "Institutul de Investigare a Crimelor Comunismului si Memoria Exilului Romanesc". mineriade.iiccr.ro. Archived from the original on 22 ఆగస్టు 2011. Retrieved 14 March 2011.
  107. Presa internationala despre alegerile din Romania: Traian Basescu a castigat la limita; Romanii au mici sperante sa se dezghete ajutorul de la FMI – International. HotNews.ro. Retrieved on 21 August 2010.
  108. "Romania profile – Leaders – BBC News-GB". Retrieved 28 June 2016.
  109. "Biroul Electoral Central, rezultate". Biroul Electoral Central. 2012. Archived from the original on 15 మార్చి 2016. Retrieved 7 October 2016.
  110. "Curtea Constitutionala a invalidat referendumul cu scorul 6–3. Traian Basescu revine la Cotroceni". Hotnews. 2012. Retrieved 7 October 2016.
  111. Bucharest, Ian Traynor Roberta Radu in; agencies-GB (30 July 2012). "Romania's president Basescu survives impeachment vote". The Guardian. ISSN 0261-3077. Retrieved 2 May 2017.
  112. Claudia POPESCU. "DEINDUSTRIALIZATION AND URBAN SHRINKAGE IN ROMANIA. WHAT LESSONS FOR THE SPATIAL POLICY?". Retrieved 8 October 2016.
  113. "Statul român a pierdut 20 miliarde de dolari prin privatizarea Petrom". Vocea Rusiei. Archived from the original on 16 సెప్టెంబరు 2016. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  114. "Statul a oferit OMV Petrom zăcăminte de 14 miliarde de dolari". www.jurnalul.ro. Archived from the original on 31 డిసెంబరు 2016. Retrieved 27 August 2016.
  115. "CER | Romania's Unforeseeable Turning Point". www.ce-review.org. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 2 May 2017.
  116. "Romania shuts door on Gabriel's giant Rosia Montana gold mine". Financial Post. Retrieved 2 May 2017.
  117. "Romania PM Ponta resigns over Bucharest nightclub fire". BBC News. 4 November 2015.
  118. "NATO update: NATO welcomes seven new members". NATO. Retrieved 31 August 2008.
  119. "EU approves Bulgaria and Romania". BBC News. 26 September 2006. Retrieved 31 August 2008.
  120. "Adevarul". Adevarul.ro. Archived from the original on 20 సెప్టెంబరు 2008. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  121. 121.0 121.1 Human Development Report 2009 – Country Fact Sheets – Romania Archived 1 నవంబరు 2013 at the Wayback Machine. Hdrstats.undp.org. Retrieved on 21 August 2010.
  122. Tracking the Millennium Development Goal. MDG Monitor. Retrieved on 21 August 2010.
  123. Joe Parkinson (4 December 2009). "Romania Faces Crucial Vote". Wall Street Journal.
  124. Romania and the IMF
  125. Gheorghe Stoica; Lavinia Stan. "Romanian Politics in 2012: Intra-Cabinet Coexistence and Political Instability". South-East European Journal of Political Science. Archived from the original on 24 ఫిబ్రవరి 2014. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  126. "Romania's Infrastructure and International Transport Links". Assessment of the Romanian Economy. Romania Central. Archived from the original on 21 March 2009. Retrieved 21 August 2010.
  127. Romania, world's 53rd country in quality of life index « Denisa Morariu Archived 2013-12-16 at the Wayback Machine. Denisamorariu.wordpress.com (8 January 2010). Retrieved on 21 August 2010.
  128. Sistemul de invatamant distrus de lipsa reformelor – Cluj Archived 2011-10-05 at the Wayback Machine. citynews.ro. Retrieved on 21 August 2010.
  129. D+C 2010/03 – Focus – Roos: In Romania and Bulgaria, civil-society organisations are demanding rule of law – Development and Cooperation – International Journal Archived 9 ఆగస్టు 2011 at the Wayback Machine. Inwent.org. Retrieved on 21 August 2010.
  130. "Romania is booming". The Economist. 17 December 2013.
  131. "Human Development Report 2016 – "Human Development for Everyone"" (PDF). HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Retrieved 22 March 2017.
  132. 132.0 132.1 "Romania". Germany: focus-migration.de. Retrieved 28 August 2008.
  133. Thorpe, Nick (2 January 2014). "EU migration: Romania's absent parents". BBC. Retrieved 27 May 2016.
  134. Schmitt, Caroline (27 November 2014). "Mothering via Skype: Europe's absentee parents". Deutsche Welle. Retrieved 27 May 2016.
  135. 135.0 135.1 "Geography, Meteorology and Environment" (PDF) (in Romanian). Romanian Statistical Yearbook. 2004. Archived from the original (PDF) on 27 సెప్టెంబరు 2007. Retrieved 20 ఫిబ్రవరి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  136. "Romania's Biodiversity". Ministry of Waters, Forests and Environmental Protection of Romania (via enrin.grida.no). Archived from the original on 10 ఫిబ్రవరి 2008. Retrieved 20 ఫిబ్రవరి 2018.
  137. "Protected Areas in Romania". Romanian Ministry of Waters, Forests and Environmental Protection (via envir.ee). Archived from the original on 17 November 2007. Retrieved 10 January 2008.
  138. "Danube Delta". UNESCO's World Heritage Centre. Archived from the original on 27 జనవరి 2008. Retrieved 9 జనవరి 2008.
  139. "Danube Delta Reserve Biosphere". Romanian Ministry of Waters, Forests and Environmental Protection (via envir.ee). Archived from the original on 26 April 2005. Retrieved 10 January 2008.
  140. "Danube Delta". UNESCO's World Heritage Centre. Archived from the original on 27 జనవరి 2008. Retrieved 10 జనవరి 2008.
  141. Wohl, Ellen (2010). A World of Rivers: Environmental Change on Ten of the World's Great Rivers. University of Chicago Press. p. 130. ISBN 978-0-226-90480-1.
  142. "Romania". Fao.org. Archived from the original on 10 ఆగస్టు 2014. Retrieved 15 ఆగస్టు 2014.
  143. 143.0 143.1 "Flora si fauna salbatica" (in Romanian). enrin.grida.no. Archived from the original on 23 ఫిబ్రవరి 2009. Retrieved 20 ఫిబ్రవరి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  144. "EarthTrends: Biodiversity and Protected Areas – Romania" (PDF). Archived from the original (PDF) on 26 సెప్టెంబరు 2007. Retrieved 20 ఫిబ్రవరి 2018.
  145. "Bears. Status Survey and Conservation Action Plan" (PDF). Archived from the original (PDF) on 23 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 20 ఫిబ్రవరి 2018.
  146. "Canids: Foxes, Wolves, Jackals and Dogs. Status Survey and Conservation Action Plan" (PDF). IUCN/SSC Canid Specialist Group. Archived (PDF) from the original on 23 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 2 అక్టోబరు 2014.
  147. "Romania: Climate". U.S. Library of Congress. Archived from the original on 23 సెప్టెంబరు 2006. Retrieved 10 జనవరి 2008.
  148. 148.0 148.1 "Permafrost Monitoring and Prediction in Southern Carpathians, Romania". CliC International Project Office (CIPO). 22 December 2004. Archived from the original on 16 May 2011. Retrieved 31 August 2008.
  149. "The 2004 Yearbook" (PDF) (in Romanian). Romanian National Institute of Statistics. Archived from the original (PDF) on 27 సెప్టెంబరు 2007. Retrieved 20 ఫిబ్రవరి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  150. Clima Romaniei | Site-ul Administratiei Nationale de Meteorologie Archived 22 జనవరి 2016 at the Wayback Machine
  151. "Klimatafel von Rumänien". Baseline climate means (1961–1990) from stations all over the world (in German). Deutscher Wetterdienst. Archived from the original on 24 జూలై 2015. Retrieved 20 డిసెంబరు 2016.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  152. 152.0 152.1 152.2 ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; CensusRef అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  153. "European effort spotlights plight of the Roma". usatoday. 10 February 2005. Archived from the original on 23 January 2008. Retrieved 31 August 2008.
  154. 154.0 154.1 Official site of the results of the 2002 Census (Report) (in Romanian). Archived from the original on 5 February 2012. Retrieved 31 August 2008.{{cite report}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  155. "German Population of Romania, 1930–1948". hungarian-history.hu. Archived from the original on 17 ఆగస్టు 2007. Retrieved 11 మే 2018.
  156. 156.0 156.1 The World Factbook — Central Intelligence Agency Archived 24 సెప్టెంబరు 2014 at the Wayback Machine
  157. Eurostat – Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table Archived 27 మే 2016 at the Wayback Machine
  158. Villeret, Graeme. "Roumanie". PopulationData.net. Archived from the original on 15 మార్చి 2016. Retrieved 11 మే 2018.
  159. "Romania demographics profile (2011)". Indexmundi.com. 12 జూలై 2011. Archived from the original on 8 నవంబరు 2011. Retrieved 29 ఆగస్టు 2011.
  160. "CIA World Factbook: Romania". Cia.gov. Archived from the original on 15 మే 2020. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  161. "Focus-Migration: Romania". focus-migration.hwwi.de (in జర్మన్). Archived from the original on 20 జూలై 2017. Retrieved 2 మే 2017.
  162. MIGRATION AND ASYLUM IN CENTRAL AND EASTERN EUROPE Archived 16 సెప్టెంబరు 2015 at the Wayback Machine European Parliament
  163. "2011 census results by native language" (xls). www.recensamantromania.ro, website of the Romanian Institute of Statistics. Archived from the original on 24 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 5 మే 2015.
  164. "IARNA UCRAINEANĂ – Află care sunt localitățile din Maramureș în care se prăznuiesc sărbătorile de iarnă după rit vechi" [Ukrainian winter: find out in which communes of Maramureș are the Winter holidays celebrated by the old calendar], Infomm.ro, archived from the original on 18 మే 2015, retrieved 11 మే 2018
  165. "Constitutia României". Cdep.ro. Archived from the original on 7 సెప్టెంబరు 2011. Retrieved 29 ఆగస్టు 2011.
  166. "Two-thirds of working age adults in the EU28 in 2011 state they know a foreign language" (PDF). Eurostat. 26 September 2013. Archived from the original (PDF) on 26 September 2013. Retrieved 21 August 2014.
  167. "Roumanie – Organisation internationale de la Francophonie". francophonie.org. Archived from the original on 14 మార్చి 2017. Retrieved 11 మే 2018.
  168. "EUROPEANS AND THEIR LANGUAGES, REPORT" (PDF). Eurostat. 2012. Archived from the original (PDF) on 6 జనవరి 2016. Retrieved 11 మే 2018.
  169. "2011 census results by religion" (xls). www.recensamantromania.ro, website of the Romanian Institute of Statistics. Archived from the original on 24 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 5 మే 2015.
  170. Profiles of the Eastern Churches Archived 29 డిసెంబరు 2016 at the Wayback Machine at cnewa.org
  171. European Court of Human Rights – Case of Metropolitan Church of Bessarabia Archived 30 డిసెంబరు 2016 at the Wayback Machine
  172. "Urbanization of Romania: how urban population increased from 3.7 million in 1948 to 12 million in 1989". Businessday.ro. Archived from the original on 22 ఏప్రిల్ 2014. Retrieved 11 మే 2018.
  173. "Urban Audit". Urban Audit. Archived from the original on 31 మే 2013. Retrieved 11 మే 2018.
  174. "Proiect – Zona metropolitana Bucuresti". Zmb.ro. Archived from the original on 2 సెప్టెంబరు 2011. Retrieved 11 మే 2018.
  175. "Metropolitan Zone of Bucharest will be ready in 10 years" (in Romanian). Romania Libera. Archived from the original on 3 ఏప్రిల్ 2008. Retrieved 31 ఆగస్టు 2008.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  176. "Official site of Metropolitan Zone of Bucharest Project" (in Romanian). Archived from the original on 1 మే 2004. Retrieved 11 మే 2018.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  177. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; INSSER అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  178. The Romanian Educational Policy in Transition (Report). UNESCO. Archived from the original on 2 అక్టోబరు 2008. Retrieved 31 ఆగస్టు 2008.
  179. "Romanian Institute of Statistics Yearbook – Chapter 8" (PDF) (in Romanian). Archived (PDF) from the original on 27 ఆగస్టు 2008. Retrieved 31 ఆగస్టు 2008.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  180. "UN Human Development Report 2006" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2 ఫిబ్రవరి 2007. Retrieved 11 మే 2018.
  181. Clasa pregătitoare, obligatorie din septembrie. Ce vor învăţa copiii şi cum vor fi evaluaţi – Mediafax Archived 26 మార్చి 2012 at the Wayback Machine
  182. The Romanian Educational Policy in Transition (Report). UNESCO. Archived from the original on 1 అక్టోబరు 2008. Retrieved 31 ఆగస్టు 2008.
  183. "Limited relevants. What feminists can learn from the eastern experience" (PDF). genderomania.ro. Archived from the original (PDF) on 4 సెప్టెంబరు 2008. Retrieved 11 మే 2018.
  184. Rezultate PISA 2012: Aproape 40% dintre elevii romani au dificultati sa citeasca si sa inteleaga un text si pot rezolva doar exercitii de baza la Matematica (Report). Hotnews.ro. 3 డిసెంబరు 2013. Archived from the original on 9 ఏప్రిల్ 2015.
  185. "Over 40pct of Romania's children struggling with functional literacy | Nine O`Clock". www.nineoclock.ro-US. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 21 మే 2017.
  186. "Romania's brains rank first in Europe, 10th in the world after Math Olympiad" (in Romanian). romania-insider.com. 16 జూలై 2012. Archived from the original on 18 జూలై 2012.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  187. "Romanian students win four medals, two gold, at the European Girls Mathematical Olympiad". business-review.eu. 16 ఏప్రిల్ 2014. Archived from the original on 9 ఏప్రిల్ 2015.
  188. "Romanian students win 32 medals at SEEMOUS International Mathematical Olympiad". AGERPRES. 11 మార్చి 2014. Archived from the original on 8 ఏప్రిల్ 2015.
  189. "QS World University Rankings 2013". topuniversities.com. అక్టోబరు 2013. Archived from the original on 21 అక్టోబరు 2016. All four universities are ranked at 700+ which means they are ranked among the 701–800 places.
  190. "Ritli: Ministry of Health budget for 2012 can provide the assistance at least at the level of previous year" Archived 24 ఫిబ్రవరి 2013 at the Wayback Machine, Mediafax.ro
  191. "Romania, 4th in Europe in TB" Archived 24 ఫిబ్రవరి 2013 at the Wayback Machine, România Liberă
  192. "Our patients vs. theirs: How many hospitals has Romania compared to other EU countries", Wall-Street.ro
  193. "Fewer hospital beds for sick Romanians" Archived 5 నవంబరు 2013 at the Wayback Machine, România Liberă
  194. "Personalul medico-sanitar pe categorii, forme de proprietate, sexe, macroregiuni, regiuni de dezvoltare și județe" Archived 23 జూన్ 2007 at the Wayback Machine, Institutul Național de Statistică
  195. "«De profesie: medic în România». Cum încearcă ministrul Nicolăescu să-i țină pe doctori în țară" Archived 1 జూలై 2013 at the Wayback Machine, Adevărul, 2 April 2013
  196. "Archived copy". Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 21 ఏప్రిల్ 2017.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link), IMF World Economic Outlook Database, April 2017
  197. World Bank – Data for Romania 2016 Archived 10 అక్టోబరు 2017 at the Wayback Machine
  198. "GDP per capita, consumption per capita and price level indices". Archived from the original on 2 జూలై 2017. Retrieved 13 జూన్ 2017.
  199. "GDP in 2006" (PDF) (in Romanian). Romanian National Institute of Statistics. Archived from the original (PDF) on 16 ఫిబ్రవరి 2008. Retrieved 31 మార్చి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  200. nytimes.com: "Romania to Get Next Installment of Bailout" 1 Nov 2010 Archived 31 డిసెంబరు 2016 at the Wayback Machine
  201. "Veste excelenta pentru Romania de la Banca Mondiala (Video)". Archived from the original on 18 జూన్ 2014. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  202. 202.0 202.1 "In January 2017, the seasonally adjusted unemployment rate was estimated at 5.4%" (PDF) (Press release). National Institute of Statistics. 31 జనవరి 2017. Archived from the original (PDF) on 5 మార్చి 2017. Retrieved 9 మార్చి 2017.
  203. "Average gross earnings in Romania" (PDF). 16 మార్చి 2017. Archived from the original (PDF) on 5 మార్చి 2017. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  204. "Eurostat, HICP – monthly data (12-month average rate of change)". Eurostat. Archived from the original on 5 మార్చి 2017. Retrieved 5 మార్చి 2017.
  205. Industrial production up by 0.4% in euro area and EU27|Eurostat. Eurostat (12 April 2013). Retrieved on 13 May 2013.
  206. Chirileasa, Andrei (9 జూన్ 2014). "Top 20 companies in Romania by turnover". Romania-Insider.com. Archived from the original on 12 జూన్ 2014. Retrieved 15 ఆగస్టు 2014.
  207. "IMF World Economic Outlook Database, April 2011 – Central and Eastern Europe". IMF. ఏప్రిల్ 2011. Archived from the original on 15 అక్టోబరు 2011. Retrieved 27 ఏప్రిల్ 2011.
  208. "Index of Economic Freedom: Romania". heritage.org. Archived from the original on 5 January 2005. Retrieved 31 August 2008.
  209. Taxation trends in the EU (PDF) (Report). Eurostat. 26 June 2007. Archived from the original (PDF) on 28 June 2007. Retrieved 31 August 2008.
  210. "Romania". CIA World Factbook. 2010. Archived from the original on 15 మే 2020. Retrieved 9 డిసెంబరు 2017.
  211. "Romania: FDI reached over EUR 8.3 bn". Archived from the original on 28 సెప్టెంబరు 2007. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  212. Economy Ranking. Doing Business (Report). World Bank. 2007. Archived from the original on 15 సెప్టెంబరు 2008. Retrieved 31 ఆగస్టు 2008.
  213. Doing Business 2007 Report (Report). World Bank. Archived from the original on 8 March 2007. Retrieved 31 August 2008.
  214. "Fifth Report on the Practical Preparations for the Future Enlargement of the Euro Area" (PDF). Commission of the European Communities. 16 July 2007. Archived from the original (PDF) on 25 October 2007. Retrieved 31 May 2013.
  215. "Banca Națională a României". bnr.ro. Archived from the original on 30 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  216. "Length of roads in Romania 2015" (PDF). INSSE. Archived from the original (PDF) on 13 నవంబరు 2016. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  217. "Reteaua feroviara" (in Romanian). cfr.to. Archived from the original on 8 జూన్ 2009. Retrieved 31 మార్చి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  218. 218.0 218.1 Romania. Vol. 2 (48 ed.). London and New York: Routledge. 2007. pp. 3734–3759. ISBN 978-1-85743-412-5. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  219. "Metrorex ridership" (in Romanian). Financial Week newspaper. 23 April 2007. Archived from the original on 16 మే 2008. Retrieved 31 మార్చి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  220. Ann.aero database Archived 26 మార్చి 2017 at the Wayback Machine
  221. "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 11 డిసెంబరు 2015. Retrieved 31 మార్చి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  222. "Raport Anual 2015 energie" (PDF). Archived from the original (PDF) on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  223. Ana Hontz-Ward. "Romania Expects to be Energy Independent Despite Ukraine Crisis". Voanews.com. Archived from the original on 18 ఆగస్టు 2014. Retrieved 15 ఆగస్టు 2014.
  224. "Contractul pentru unitatile 3 si 4 de la centrala nucleara Cernavoda se va parafa in mai. Chinezii v-or avea 51% din actiuni – Nicolae Moga (PSD) – Energie – HotNews.ro". Economie.hotnews.ro. Archived from the original on 19 ఆగస్టు 2014. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  225. "Numărul conexiunilor la internet a crescut cu 22,8%. Câte milioane de români au acces la internet". Gândul. 4 డిసెంబరు 2014. Archived from the original on 9 ఏప్రిల్ 2015. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  226. • Chart: Blistering BroadBand: Europe's fastest downloaders -> Statista Archived 22 ఫిబ్రవరి 2017 at the Wayback Machine
  227. "Top 10: Where to Find the World's Fastest Internet". Bloomberg. 23 జనవరి 2013. Archived from the original on 28 జూన్ 2016.
  228. "Romanian city comes out first in the world in Internet download speed ranking". Net Index. 3 జూలై 2013. Archived from the original on 6 జూలై 2013.
  229. "Country/Economy Profiles: Romania, Page 329 Travel&Tourism" (PDF). World Economic Forum. Archived (PDF) from the original on 5 ఏప్రిల్ 2013. Retrieved 16 మార్చి 2017.
  230. "WTTC spells out policy recommendations for Romania to tap travel and tourism potential". WTTC. Retrieved 11 January 2008.[dead link]
  231. "Worldbank Tourism in Romania". worldbank.org. Archived from the original on 25 ఆగస్టు 2017. Retrieved 5 మే 2017.
  232. "Tourism attracted in 2005 investments worth €400 million" (in రోమేనియన్). Gandul Newspaper. Retrieved 11 January 2008.[dead link]
  233. Report from Romanian National Institute of Statistics (PDF) (Report). Archived from the original (PDF) on 16 ఫిబ్రవరి 2008. Retrieved 11 జనవరి 2008. for the first 9 months of 2007 an increase from the previous year of 8.7% to 16.5 million tourists; of these 94.0% came from European countries and 61.7% from EU
  234. Criza ne strică vacanța Archived 2 నవంబరు 2012 at the Wayback Machine, 9 July 2010, jurnalul.ro, accessed on 21 August 2010
  235. "Tan and fun at the Black Sea". UnseenRomania. Archived from the original on 11 అక్టోబరు 2007. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  236. "Castelul Bran, marcat de istorie, dar şi de legenda lui Dracula atrage anual sute de mii de turişti". www.digi24.ro. Archived from the original on 22 ఆగస్టు 2016. Retrieved 28 జూన్ 2016.
  237. "Turismul renaste la tara" (in Romanian). Romania Libera. 5 జూలై 2008. Archived from the original on 2 ఆగస్టు 2008. Retrieved 28 ఆగస్టు 2008.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  238. "Bine ati venit pe site-ul de promovare a pensiunilor agroturistice din Romania !!!" (in Romanian). RuralTourism.ro. Archived from the original on 14 సెప్టెంబరు 2008. Retrieved 28 ఆగస్టు 2008.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  239. "Turism in Romania". Turism.ro. Archived from the original on 2 సెప్టెంబరు 2011. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  240. "Ansamblul sculptural Constantin Brancusi din Targu Jiu". Romaniaturistica.com. 16 March 1957. Archived from the original on 9 September 2012. Retrieved 29 August 2011.
  241. How important is tourism in Romania’s economy? Archived 6 నవంబరు 2015 at the Wayback Machine
  242. 242.0 242.1 Over 1.9 million tourists visit Romania, where do they come from – Romania Insider Archived 4 ఫిబ్రవరి 2015 at the Wayback Machine
  243. "Traian Vuia in a Century of Aviation". Romanian Academy Library. p. 1. Archived from the original on 27 జూలై 2013. Retrieved 7 ఆగస్టు 2012.
  244. "Science in post-communist Romania: The future is not inviting" (PDF). Archived from the original (PDF) on 10 మే 2011. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  245. "Laserul de la Magurele: Institutul de Cercetare pentru Fizica si Inginerie Nucleara a semnat contractul de 66 milioane euro pentru realizarea Sistemului Fascicul Gamma – Esential". HotNews.ro. Archived from the original on 11 ఆగస్టు 2014. Retrieved 15 ఆగస్టు 2014.
  246. "Bulgaria: Science fortunes of Balkan neighbours diverge – Novinite.com – Sofia News Agency". Novinite.com. 13 జనవరి 2011. Archived from the original on 11 మే 2011. Retrieved 14 మార్చి 2011.
  247. "Science fortunes of Balkan neighbours diverge : Nature News". Nature.com. Archived from the original on 16 జనవరి 2011. Retrieved 14 మార్చి 2011.
  248. "Funeriu: Stiinta din Romania 'se imbunatateste', insa mai sunt multe lucruri de facut". Epochtimes-romania.com. 13 జనవరి 2011. Archived from the original on 10 మే 2011. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  249. "Romania is to sign agreement on joining European space agency convention". Actmedia.eu. 20 జనవరి 2011. Archived from the original on 24 జనవరి 2011. Retrieved 14 మార్చి 2011.
  250. "Romania's high hopes for science : Nature News". Nature.com. Archived from the original on 19 మార్చి 2011. Retrieved 14 మార్చి 2011.
  251. "ELI-NP | Extreme Light Infrastructure – Nuclear Physics". Eli-np.ro. Archived from the original on 6 సెప్టెంబరు 2011. Retrieved 31 మార్చి 2018.
  252. "VIDEO Romania's first satellite Goliat successfully launch from Kourou base in French Guyana – Top News". HotNews.ro. Archived from the original on 6 ఏప్రిల్ 2014. Retrieved 4 ఏప్రిల్ 2014.
  253. "Romania will own a part of the International Space Station and will contribute to the development of the latest European rocket, Ariane 6". Romanian Space Agency. 3 డిసెంబరు 2014. Archived from the original on 8 డిసెంబరు 2014. Retrieved 31 మార్చి 2018.


బయటి లింకులు

[మార్చు]
ప్రభుత్వం
సాధారణ సమాచారం
ఆర్థికం, న్యాయం, లింకులు
సంస్కృతి, చరిత్ర లింకులు
ప్రపంచంలో రొమేనియా
యాత్ర