ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กัสปาร์ เดอ กอลีญี"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ล →top: แทนที่แม่แบบ, replaced: {{lang-fr| → {{langx|fr| |
||
(ไม่แสดง 32 รุ่นระหว่างกลางโดยผู้ใช้ 18 คน) | |||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{ใช้ปีคศ|width=280px}} |
{{ใช้ปีคศ|width = 280px}} |
||
{{กล่องข้อมูล ขุนนางฝรั่งเศส |
{{กล่องข้อมูล ขุนนางฝรั่งเศส |
||
| name |
| name = กัสปาร์ เดอ กอลีญี<br><small>Gaspard de Coligny</small> |
||
| image |
| image = Gaspard-II-de-coligny.jpg |
||
| caption |
| caption = <small>กัสปาร์ เดอ กอลีญี</small> |
||
| titles |
| titles = ขุนนางฝรั่งเศส |
||
| birth_date |
| birth_date = 16 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1519 |
||
| birth_place |
| birth_place = |
||
| death_date |
| death_date = 24 สิงหาคม ค.ศ. 1572 (53 ปี) |
||
| death_place |
| death_place = |
||
| father |
| father = [[Gaspard I de Coligny|กัสปาร์ที่ 1 เดอ กอลีญี]] |
||
| mother |
| mother = [[Louise de Montmorency|หลุยส์ เดอ มงมอร็องซี]] |
||
| wife |
| wife = [[Charlotte de Laval|ชาร์ล็อต เดอ ลาวาล]] |
||
| husband |
| husband = |
||
| children |
| children = |
||
| work = |
|||
| work = |
|||
}} |
}} |
||
''' |
'''กัสปาร์ เดอ กอลีญี, แซเญอร์เดอชาตียง''' ({{langx|fr|Gaspard de Coligny, Seigneur de Châtillon}}; 16 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1519 - 24 สิงหาคม ค.ศ. 1572) เป็นขุนนาง[[ชาวฝรั่งเศส]] และ[[Admiral of France|ผู้บังคับบัญชากองทัพเรือแห่งฝรั่งเศส]]ผู้มีชื่อเสียงว่าเป็น[[อูเกอโนต์]]ผู้มีวินัยและผู้นำใน[[สงครามศาสนาของฝรั่งเศส]] |
||
==ประวัติ== |
== ประวัติ == |
||
===บรรพบุรุษ=== |
=== บรรพบุรุษ === |
||
กอลีญีถือกำเนิดมาในตระกูลขุนนางจาก[[ภูมิภาคเบอร์กันดี]] ตระกูลกอลีญีสืบเชื้อสายมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 11 และรับราชการภายใต้[[พระเจ้าหลุยส์ที่ 11 แห่งฝรั่งเศส|พระเจ้าหลุยส์ที่ 11]] [[กัสปาร์ที่ 1 เดอ กอลีญี]] บิดาของกอลีญีหรือที่รู้จักกันในตำแหน่ง "[[มาร์แชลแห่งชาตียง]]" รับราชการใน[[สงครามอิตาลี]]ระหว่าง ค.ศ. 1494 จนถึง ค.ศ. 1516 สมรสในปี ค.ศ. 1514 และได้รับแต่งตั้งให้เป็น[[มาร์แชลแห่งฝรั่งเศส]]ในปี ค.ศ. 1516 กัสปาร์ที่ 1 มีบุตรกับ[[หลุยส์ เดอ มงมอร็องซี]]ด้วยกันสามคน ได้แก่ [[ออแด เดอ กอลีญี]], กัสปาร์ และ[[ฟร็องซัว เดอ กอลีญีแห่งอ็องเดอโล]] ทั้งสามคนมีบทบาทสำคัญในช่วงแรกของ[[สงครามศาสนาของฝรั่งเศส]] |
|||
===เบื้องต้น=== |
=== เบื้องต้น === |
||
กอลีญีเกิดที่[[ชาตียง-ซูร์-ลวง]] เมื่อวันที่[[16 กุมภาพันธ์]] [[ค.ศ. 1519]] เมื่อมีอายุได้ 22 ปี กอลีญีก็เข้ามาในราชสำนัก และทำความรู้จักกับ[[ฟร็องซัว ดยุกแห่งกีซ|ฟร็องซัว ดุ๊กแห่งกีซ]] |
|||
ในการยุทธการในปี ค.ศ. 1543 |
ในการยุทธการในปี ค.ศ. 1543 กอลีญีแสดงความสามารถอย่างกล้าหาญและได้รับบาดเจ็บระหว่างการยึด[[มงเมดี]]และ[[แบ็ง (จังหวัดโอต-ลัวร์)|แบ็ง]] ในปี ค.ศ. 1544 กอลีญีก็ร่วมในรณรงค์ทางทหารในอิตาลีภายใต้[[ฟร็องซัวแห่งว็องโดม เคานต์แห่งอ็องเกียง]] และได้รับบรรดาศักดิ์เป็นขุนนางใน[[ยุทธการที่เชเรโซเล]] เมื่อกลับมาถึงฝรั่งเศส กอลีญีก็ได้เข้าร่วมในโครงการทางทหารหลายโครงการ และได้รับแต่งตั้งให้เป็นนายพันของกองทหารราบในเดือนเมษายน ค.ศ. 1547 จากการแสดงถึงความสามารถอันเป็นเยี่ยม และ ความมีประสิทธิภาพในการเป็นนักปฏิรูป ปีเดียวกันนั้นกอลีญีก็สมรสกับ[[ชาร์ล็อต เดอ ลาวาล]] (เสียชีวิต ค.ศ. 1568) เมื่อ[[โคลด ดานโบ]] (1552) เสียชีวิตกอลีญีก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้บังคับบัญชากองทัพเรือแห่งฝรั่งเศสแทนที่ และได้รับหน้าที่ให้มีความรับผิดชอบในการป้องกัน[[แซ็ง-ก็องแต็ง]] แม้ว่าจะทำการป้องกันอย่างเข้มแข็งแต่แซ็ง-ก็องแต็งถูกยึดได้ กอลีญีจึงถูกจำขังและถูกปล่อยตัวหลังจากทำการเสียค่าไถ่ไปเป็นจำนวน 50,000 คราวน์ |
||
===ผู้นำของฝ่ายโปรเตสแตนต์=== |
=== ผู้นำของฝ่ายโปรเตสแตนต์ === |
||
[[ |
[[ไฟล์:Gaspard de Coligny 1517 1572.jpg|thumb|left|กัสปาร์ เดอ กอลีญี โดยห้องเขียนภาพของ Jan Antonisz van Ravesteyn]] |
||
เมื่อมาถึงช่วงนี้ |
เมื่อมาถึงช่วงนี้กอลีญีก็หันไปเป็น[[อูเกอโนต์]]หรือผู้ถือ[[โปรเตสแตนต์]]โดยอิทธิพลของฟร็องซัวน้องชาย จดหมายฉบับแรกที่ทราบที่[[ฌ็อง กาลแว็ง]] เขียนถึงกอลีญีลงวันที่ 4 กันยายน ค.ศ. 1558 กอลีญีสนับสนุนฝ่ายอูเกอโนต์อย่างลับ ๆ โดยการส่งกลุ่มหนึ่งลี้ภัยไปตั้งถิ่นฐานใน[[บราซิล]]ภายใต้การนำของเพื่อนในราชนาวีผู้บังคับบัญชากองทัพเรือ[[นีกอลา ดูร็อง เดอ วีลแกญง]]ในการตั้งอาณานิคม[[แอนตาร์กติกฝรั่งเศส]] (France Antarctique) ใน[[รีโอเดจาเนโร]]ในปี ค.ศ. 1555 แต่ในปี ค.ศ. 1567 ก็ถูกขับออกจากบราซิลโดยโปรตุเกส นอกจากนั้นแล้วกอลีญีก็พยายามที่จะก่อตั้งอาณานิคมที่[[ฟอร์ตแคโรไลน์]]ใน[[ฟลอริดาของสเปน]]ที่นำโดย[[ฌ็อง รีโบ]]ในปี ค.ศ. 1562 แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จ ในปี ค.ศ. 1566 และ ค.ศ. 1570 ฟร็องซิสก์ และอ็องเดร ดาลแบญก็ให้ความร่วมมือกับกอลีญีในโครงการที่จะสร้างความสัมพันธ์กับดินแดนทางใต้ แม้ว่าจะลงทุนลงแรงสนับสนุนโครงการต่าง ๆ เหล่านี้ แต่โครงการก็ต้องมายุติลงเมื่อกอลีญีมาถูกสังหารในปี ค.ศ. 1572 ระหว่าง[[การสังหารหมู่วันเซนต์บาโทโลมิว]]<ref>(E.T. Hamy, "Francisque et Andre d'Albaigne: cosmographes lucquois au service de la France"; "Nouveau documents sur les frères d'Albaigne et sur le projet de voyage et de découvertes présenté à la cour de France"; and "Documents relatifs à un projet d’expéditions lointaines présentés à la cour de France en 1570", in Bulletin de Géographie Historique et Descriptive, Paris, 1894, pp.405-433; 1899, pp.101-110; and 1903, pp.266-273.)</ref><ref>E.T. Hamy, "Francisque et Andre d'Albaigne: cosmographes lucquois au service de la France"; "Nouveau documents sur les frères d'Albaigne et sur le projet de voyage et de découvertes présenté à la cour de France"; and "Documents relatifs à un projet d’expéditions lointaines présentés à la cour de France en 1570", in ''Bulletin de Géographie Historique et Descriptive,'' Paris, 1894, pp.405-433; 1899, pp.101-110; and 1903, pp.266-273.</ref> |
||
หลังจากการเสด็จสวรรคตของ[[พระเจ้า |
หลังจากการเสด็จสวรรคตของ[[พระเจ้าอ็องรีที่ 2 แห่งฝรั่งเศส|พระเจ้าอ็องรีที่ 2]] กอลีญีก็เข้าเป็นฝ่ายเดียวกับ[[หลุยส์ เดอ บูร์บง เจ้าชายแห่งกงเด]]ในฐานะผู้นำของฝ่ายอูเกอโนต์ และทำการเรียกร้องให้มี[[การยอมรับความต่างศาสนา]] และ การปฏิรูปต่างๆ ในปี ค.ศ. 1560 ระหว่างการประชุมของ[[สภาชนชั้นสูง]] (Assembly of Notables) ที่[[ฟงแตนโบล]] ความเป็นปฏิปักษ์ระหว่างกอลีญีกับ[[ฟร็องซัว ดยุกแห่งกีซ]] ก็รุนแรงขึ้นจนถึงกับกลายเป็นการต่อสู้ เมื่อสงครามกลางเมืองเริ่มขึ้นในปี ค.ศ. 1562 กอลีญีก็ตัดสินใจยกอาวุธหลังจากที่ได้ลังเลอยู่เป็นเวลานาน และพร้อมเสมอที่จะพยายามเจรจาต่อรอง ในการต่อสู้ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกอลีญีมิได้แสดงถึงความเป็นอัจฉริยะอันสามารถ แต่การกระทำของกอลีญีเป็นการกระทำที่แสดงถึงความมีวิจารณญาณและความอดทนอันมุ่มมั่น กอลีญีจึงถือกันว่าเป็น "le héros de la mauvaise fortune" หรือ "วีรบุรุษยามยาก" |
||
ในปี ค.ศ. 1569 ความพ่ายแพ้และการสิ้นพระชนม์ของเจ้าชายแห่ง |
ในปี ค.ศ. 1569 ความพ่ายแพ้และการสิ้นพระชนม์ของเจ้าชายแห่งกงเดใน[[ยุทธการที่ฌาร์นัก]]ทำให้เหลือกอลีญีเป็นผู้นำอยู่คนเดียวของกองทัพฝ่ายโปรเตสแตนต์ เมื่อได้รับชัยชนะที่[[อาร์แน-เลอ-ดุก]] กอลีญีก็ทำการตกลง[[สัญญาสันติภาพแซ็ง-แฌร์แม็ง-อ็อง-แล]] (ค.ศ. 1570) จากนั้นก็ทำการสมรสเป็นครั้งที่สองกับ[[ฌาเกอลีน เดอ มงแบล]] เคาน์เทสแห่งอ็องทร์มงและกลับเข้าราชสำนักในปี ค.ศ. 1571 กอลีญีกลายเป็นคนโปรดของ[[พระเจ้าชาร์ลที่ 9 แห่งฝรั่งเศส|พระเจ้าชาร์ลที่ 9]] ผู้เป็นพระมหากษัตริย์ผู้อ่อนแอและง่ายต่อการยุยง อย่างรวดเร็ว |
||
กอลีญีพยายามหาวิธีที่จะลดอิทธิพลของพระราชมารดา และจากฝักฝ่ายของตระกูลกีซที่มีต่อพระเจ้าชาร์ลที่ 9 ลง กอลีญีถวายคำแนะนำให้ส่งกองทัพที่นำโดยคนของพระเจ้าชาร์ลเองที่ประกอบด้วยทหารจากทั้งที่เป็นโรมันคาทอลิกและโปรเตสแตนต์ไปยัง[[เนเธอร์แลนด์ของสเปน]] ความโปรดปรานกอลีญีที่เพิ่มมากขึ้นของพระเจ้าชาร์ลและข้อเสนออันบ้าบิ่นของฝ่ายอูเกอโนต์ทำให้[[แคทเธอรีน เดอ เมดีชี]] พระราชมารดาของพระเจ้าชาร์ลทรงเพิ่มความหวาดระแวงยิ่งขึ้น |
|||
===การลอบสังหารและการสังหารหมู่=== |
=== การลอบสังหารและการสังหารหมู่ === |
||
[[ |
[[ไฟล์:Joseph-Benoît Suvée - Admiral de Coligny impressing his murderers.jpg|thumb|220px|"นายพลกอลีญีสร้างความประทับใจแก่ฆาตกร" โดย [[Joseph-Benoît Suvée]]]] |
||
[[ |
[[ไฟล์:Joseph_Martin_Kronheim_-_Foxe's_Book_of_Martyrs_Plate_II_-_Death_of_Admiral_de_Coligny.jpg|thumb|220px|"ความตายของนายพลกอลีญี" จาก "''[[Foxe's Book of Martyrs]]''" ฉบับ ค.ศ. 1887 โดยโครนไฮม์]] |
||
[[ |
[[ไฟล์:Gaspard de Coligny by Gustave Crauck.JPG|thumb|220px|อนุสาวรีย์กัสปาร์ เดอ กอลีญี โดย[[กุสตาฟว์ โครก]] (ค.ศ. 1827- ค.ศ. 1905)]] |
||
เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม ค.ศ. 1572 |
เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม ค.ศ. 1572 กอลีญีถูกยิงกลางถนนโดยชายชื่อโมร์แวร์จากบ้านที่เป็นของตระกูลกีซ แต่กระสุนเพียงแต่ทำให้นิ้วมือขวาขาด แต่ไปโดนเอาที่ข้อศอกซ้าย ผู้พยายามลอบสังหารหลบหนีไปได้ |
||
นักประวัติศาสตร์มีความเห็นต่างกันว่าใครเป็นผู้จ้างให้ |
นักประวัติศาสตร์มีความเห็นต่างกันว่าใครเป็นผู้จ้างให้โมร์แวร์พยายามสังหารกอลีญี แต่โดยทั่วไปแล้วก็เห็นกันว่ามีอยู่สามข้อที่อาจจะเป็นไปได้ คือ ตระกูลกีซ, [[แคทเธอรีน เดอ เมดีชี]] หรือ[[Fernando Álvarez de Toledo, 3rd Duke of Alba|เฟร์นันโด อัลบาเรซ เด โตเลโด ดุ๊กที่ 3 แห่งอัลบา]] ในนามของ[[พระเจ้าเฟลิเปที่ 2 แห่งสเปน]] เมื่อเกิดเหตุการณ์ขึ้น พระเจ้าชาร์ลก็ทรงส่งแพทย์ประจำพระองค์ไปดูแลกอลีญี และทรงไปเยี่ยมด้วยพระองค์เอง แต่พระราชินีแคทเธอรีนทรงกันไม่ให้ทั้งสองคนได้มีโอกาสได้สนทนากันเป็นการส่วนตัว |
||
ในอาทิตย์เดียวกันในวาระการเสกสมรสระหว่าง[[ |
ในอาทิตย์เดียวกันในวาระการเสกสมรสระหว่าง[[มาร์เกอริตแห่งวาลัว สมเด็จพระราชินีแห่งฝรั่งเศส|เจ้าหญิงมาร์เกอริตแห่งวาลัว]] พระราชธิดาในพระราชินีแคทเธอรีนและพระขนิษฐาในพระเจ้าชาร์ลกับ[[พระเจ้าอ็องรีที่ 4 แห่งฝรั่งเศส|พระเจ้าอ็องรีแห่งนาวาร์]] ผู้เป็นโปรเตสแตนต์ ก็มีการหวาดระแวงกันว่าจะเกิดเหตุการณ์ร้ายจากฝ่ายโปรเตสแตนต์ที่ต้องการที่จะแก้แค้นเพราะการพยายามลอบสังหารกอลีญี |
||
ในคืนวันที่ 24 สิงหาคม |
ในคืนวันที่ 24 สิงหาคม กอลีญีก็ถูกโจมตีทำร้ายที่บ้าน คนใช้ของดุ๊กแห่งกีซคนใหม่ ชาลส์ ดีอาโนวิตซ์ หรือที่รู้จักกันว่า "แบม" (Besme หรือ Bême) ใช้ดาบแทงเข้าไปที่ทรวงอกของกอลีญี และกระโดดหนีออกทางหน้าต่าง ในที่สุดกอลีญีก็เสียชีวิตขณะที่ฝ่ายกีซอีกคนหนึ่งตัดหัวกอลีญี |
||
เมื่อ |
เมื่อกอลีญีเสียชีวิตลงแล้ว ฝ่ายโรมันคาทอลิกก็ดำเนินการไล่ฆ่าฝ่ายโปรเตสแตนต์ที่เดินทางเข้ามาร่วมงานเสกสมรสในปารีสที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตไปเป็นจำนวนหลายพันคน ในเหตุการณ์ที่มาเรียกกันว่า "[[การสังหารหมู่วันเซนต์บาโทโลมิว]]" |
||
เอกสารของ |
เอกสารของกอลีญีถูกยึดและเผาโดยพระราชินีแคทเธอรีน ที่[[ปีแยร์ เดอ บูร์แดล]] อ้างว่ารวมทั้งหนังสือเกี่ยวกับประวัติของสงครามกลางเมืองที่เป็นงานเขียนที่ดีจากมุมมองที่เป็นกลางและควรค่าต่อการตีพิมพ์ |
||
==การสมรสและบุตรธิดา== |
== การสมรสและบุตรธิดา == |
||
กับภรรยาคนแรก[[Charlotte de Laval| |
กับภรรยาคนแรก[[Charlotte de Laval|ชาร์ล็อต เดอ ลาวาล]] (ค.ศ. 1530- ค.ศ. 1568): |
||
* [[ |
* [[หลุยส์ เดอ กอลีญี]] |
||
* [[ฟร็องซัว เดอ กอลีญี]] |
|||
* [[François de Coligny|ฟรองซัวส์ เดอ โคลิญญี]] |
|||
* |
* ชาร์ล เดอ กอลีญี |
||
กับภรรยาคนที่สอง |
กับภรรยาคนที่สอง ฌาเกอลีน เดอ มงแบล (ค.ศ. 1541-ค.ศ. 1588) |
||
* |
* เบอาทริส เดอ กอลีญี |
||
== อ้างอิง == |
== อ้างอิง == |
||
{{รายการอ้างอิง}} |
{{รายการอ้างอิง}} |
||
==บรรณานุกรม== |
== บรรณานุกรม == |
||
{{คอมมอนส์-หมวดหมู่|Gaspard de Coligny}} |
|||
* {{1911}} |
* {{1911}} |
||
* [[Jean du Bouchet]], ''Preuves de l'histoire généalogique de l'illustre maison de Coligny'' (Paris, 1661) |
* [[Jean du Bouchet]], ''Preuves de l'histoire généalogique de l'illustre maison de Coligny'' (Paris, 1661) |
||
* [[François Hotman]], ''Vita Colinii'' (1575), translated as ''La vie de messire Gaspar de Colligny<!--Gaspar de Colligny in original--> Admiral de France'', |
* [[François Hotman]], ''Vita Colinii'' (1575), translated as ''La vie de messire Gaspar de Colligny<!--Gaspar de Colligny in original--> Admiral de France'', (1643; facsimile edition prepared by Émile-V. Telle (Geneva: Droz) 1987). |
||
* [[L. J. Delaborde]], ''Gaspard de Coligny'' (1879 |
* [[L. J. Delaborde]], ''Gaspard de Coligny'' (1879-1882) |
||
* [[Erich Marcks (historian)|Erich Marcks]], ''Gaspard von Coligny, sein Leben und das Frankreich seiner Zeit'' (Stuttgart, 1892) |
* [[Erich Marcks (historian)|Erich Marcks]], ''Gaspard von Coligny, sein Leben und das Frankreich seiner Zeit'' (Stuttgart, 1892) |
||
* [[H. Patry]], "Coligny et la Papauté," in the ''Bulletin du protestantisme français'' (1902) |
* [[H. Patry]], "Coligny et la Papauté," in the ''Bulletin du protestantisme français'' (1902) |
||
บรรทัด 75: | บรรทัด 76: | ||
* [[Charles Merki]], ''L'Amiral de Coligny'' (1909). |
* [[Charles Merki]], ''L'Amiral de Coligny'' (1909). |
||
* J. Shimizu, ''Conflict of Loyalties: Politics and Religion in the Career of Gaspard de Coligny, Admiral of France, 1519-1572'' (Geneva) 1970. Coligny's political motivations are stressed. |
* J. Shimizu, ''Conflict of Loyalties: Politics and Religion in the Career of Gaspard de Coligny, Admiral of France, 1519-1572'' (Geneva) 1970. Coligny's political motivations are stressed. |
||
*A Paris colloquy on Admiral de Coligny and his times in 1972 resulted in a volume of essays, ''Actes du colloque l'Amiral de Coligny et son temps'' (Paris) 1974. |
* A Paris colloquy on Admiral de Coligny and his times in 1972 resulted in a volume of essays, ''Actes du colloque l'Amiral de Coligny et son temps'' (Paris) 1974. |
||
* [http://gw.geneanet.org/index.php3?b=frebault&lang=fr;p=gaspard;n=de+coligny;oc=1 GeneaNet Genealogical database] |
* [http://gw.geneanet.org/index.php3?b=frebault&lang=fr;p=gaspard;n=de+coligny;oc=1 GeneaNet Genealogical database] |
||
* [http://anglicanhistory.org/fr/wittmeyer_coligny/ L'Amiral Coligny, Martyr Huguenot: Sermon par Alfred V. Wittmeyer] bilingual commemorative sermon from 1925 |
* [http://anglicanhistory.org/fr/wittmeyer_coligny/ L'Amiral Coligny, Martyr Huguenot: Sermon par Alfred V. Wittmeyer] bilingual commemorative sermon from 1925 |
||
*[http://www.britannica.com/oscar/print?articleId=273730&fullArticle=true&tocId=9273730 ''Encyclopedia Britannica''] |
* [http://www.britannica.com/oscar/print?articleId=273730&fullArticle=true&tocId=9273730 ''Encyclopedia Britannica''] |
||
{{เรียงลำดับ|กาสปาร์ด เดอ โคลิญญี}} |
|||
[[หมวดหมู่:บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2062]] |
|||
[[หมวดหมู่:ขุนนางฝรั่งเศส]] |
[[หมวดหมู่:ขุนนางฝรั่งเศส]] |
||
[[หมวดหมู่:ลอร์ดแห่งฝรั่งเศส]] |
|||
[[หมวดหมู่:แซเญอร์]] |
|||
[[หมวดหมู่:นักการทหารชาวฝรั่งเศส]] |
[[หมวดหมู่:นักการทหารชาวฝรั่งเศส]] |
||
[[หมวดหมู่:บุคคลที่ถูกลอบสังหาร]] |
[[หมวดหมู่:บุคคลที่ถูกลอบสังหาร]] |
||
[[หมวดหมู่:บุคคลในคริสต์ศตวรรษที่ 16]] |
[[หมวดหมู่:บุคคลในคริสต์ศตวรรษที่ 16]] |
||
[[หมวดหมู่:เสียชีวิตจากอาวุธมีคม]] |
|||
{{birth|1519}} |
{{birth|1519}} |
||
{{death|1572}} |
{{death|1572}} |
||
[[af:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[bg:Гаспар дьо Колини]] |
|||
[[cs:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[de:Gaspard II. de Coligny, seigneur de Châtillon]] |
|||
[[en:Gaspard II de Coligny]] |
|||
[[es:Gaspar de Coligny]] |
|||
[[et:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[fi:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[fr:Gaspard II de Coligny]] |
|||
[[he:גאספאר דה קוליני השני]] |
|||
[[hr:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[hu:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[it:Gaspard de Châtillon]] |
|||
[[ja:ガスパール・ド・コリニー]] |
|||
[[ko:가스파르 드 콜리니]] |
|||
[[nl:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[pl:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[pt:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[ru:Колиньи, Гаспар II де]] |
|||
[[sl:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[sr:Гаспар де Колињи]] |
|||
[[sv:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[uk:Гаспар де Шатійон Коліньї]] |
|||
[[vi:Gaspard de Coligny]] |
|||
[[zh:科利尼]] |
รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 06:46, 7 พฤศจิกายน 2567
กัสปาร์ เดอ กอลีญี Gaspard de Coligny | |
---|---|
กัสปาร์ เดอ กอลีญี | |
ขุนนางฝรั่งเศส | |
เกิด | 16 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1519 |
เสียชีวิต | 24 สิงหาคม ค.ศ. 1572 (53 ปี) |
บิดา | กัสปาร์ที่ 1 เดอ กอลีญี |
มารดา | หลุยส์ เดอ มงมอร็องซี |
ภรรยา | ชาร์ล็อต เดอ ลาวาล |
ขุนนางฝรั่งเศส - กษัตริย์ฝรั่งเศส - ประวัติศาสตร์ฝรั่งเศส |
กัสปาร์ เดอ กอลีญี, แซเญอร์เดอชาตียง (ฝรั่งเศส: Gaspard de Coligny, Seigneur de Châtillon; 16 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1519 - 24 สิงหาคม ค.ศ. 1572) เป็นขุนนางชาวฝรั่งเศส และผู้บังคับบัญชากองทัพเรือแห่งฝรั่งเศสผู้มีชื่อเสียงว่าเป็นอูเกอโนต์ผู้มีวินัยและผู้นำในสงครามศาสนาของฝรั่งเศส
ประวัติ
[แก้]บรรพบุรุษ
[แก้]กอลีญีถือกำเนิดมาในตระกูลขุนนางจากภูมิภาคเบอร์กันดี ตระกูลกอลีญีสืบเชื้อสายมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 11 และรับราชการภายใต้พระเจ้าหลุยส์ที่ 11 กัสปาร์ที่ 1 เดอ กอลีญี บิดาของกอลีญีหรือที่รู้จักกันในตำแหน่ง "มาร์แชลแห่งชาตียง" รับราชการในสงครามอิตาลีระหว่าง ค.ศ. 1494 จนถึง ค.ศ. 1516 สมรสในปี ค.ศ. 1514 และได้รับแต่งตั้งให้เป็นมาร์แชลแห่งฝรั่งเศสในปี ค.ศ. 1516 กัสปาร์ที่ 1 มีบุตรกับหลุยส์ เดอ มงมอร็องซีด้วยกันสามคน ได้แก่ ออแด เดอ กอลีญี, กัสปาร์ และฟร็องซัว เดอ กอลีญีแห่งอ็องเดอโล ทั้งสามคนมีบทบาทสำคัญในช่วงแรกของสงครามศาสนาของฝรั่งเศส
เบื้องต้น
[แก้]กอลีญีเกิดที่ชาตียง-ซูร์-ลวง เมื่อวันที่16 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1519 เมื่อมีอายุได้ 22 ปี กอลีญีก็เข้ามาในราชสำนัก และทำความรู้จักกับฟร็องซัว ดุ๊กแห่งกีซ
ในการยุทธการในปี ค.ศ. 1543 กอลีญีแสดงความสามารถอย่างกล้าหาญและได้รับบาดเจ็บระหว่างการยึดมงเมดีและแบ็ง ในปี ค.ศ. 1544 กอลีญีก็ร่วมในรณรงค์ทางทหารในอิตาลีภายใต้ฟร็องซัวแห่งว็องโดม เคานต์แห่งอ็องเกียง และได้รับบรรดาศักดิ์เป็นขุนนางในยุทธการที่เชเรโซเล เมื่อกลับมาถึงฝรั่งเศส กอลีญีก็ได้เข้าร่วมในโครงการทางทหารหลายโครงการ และได้รับแต่งตั้งให้เป็นนายพันของกองทหารราบในเดือนเมษายน ค.ศ. 1547 จากการแสดงถึงความสามารถอันเป็นเยี่ยม และ ความมีประสิทธิภาพในการเป็นนักปฏิรูป ปีเดียวกันนั้นกอลีญีก็สมรสกับชาร์ล็อต เดอ ลาวาล (เสียชีวิต ค.ศ. 1568) เมื่อโคลด ดานโบ (1552) เสียชีวิตกอลีญีก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้บังคับบัญชากองทัพเรือแห่งฝรั่งเศสแทนที่ และได้รับหน้าที่ให้มีความรับผิดชอบในการป้องกันแซ็ง-ก็องแต็ง แม้ว่าจะทำการป้องกันอย่างเข้มแข็งแต่แซ็ง-ก็องแต็งถูกยึดได้ กอลีญีจึงถูกจำขังและถูกปล่อยตัวหลังจากทำการเสียค่าไถ่ไปเป็นจำนวน 50,000 คราวน์
ผู้นำของฝ่ายโปรเตสแตนต์
[แก้]เมื่อมาถึงช่วงนี้กอลีญีก็หันไปเป็นอูเกอโนต์หรือผู้ถือโปรเตสแตนต์โดยอิทธิพลของฟร็องซัวน้องชาย จดหมายฉบับแรกที่ทราบที่ฌ็อง กาลแว็ง เขียนถึงกอลีญีลงวันที่ 4 กันยายน ค.ศ. 1558 กอลีญีสนับสนุนฝ่ายอูเกอโนต์อย่างลับ ๆ โดยการส่งกลุ่มหนึ่งลี้ภัยไปตั้งถิ่นฐานในบราซิลภายใต้การนำของเพื่อนในราชนาวีผู้บังคับบัญชากองทัพเรือนีกอลา ดูร็อง เดอ วีลแกญงในการตั้งอาณานิคมแอนตาร์กติกฝรั่งเศส (France Antarctique) ในรีโอเดจาเนโรในปี ค.ศ. 1555 แต่ในปี ค.ศ. 1567 ก็ถูกขับออกจากบราซิลโดยโปรตุเกส นอกจากนั้นแล้วกอลีญีก็พยายามที่จะก่อตั้งอาณานิคมที่ฟอร์ตแคโรไลน์ในฟลอริดาของสเปนที่นำโดยฌ็อง รีโบในปี ค.ศ. 1562 แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จ ในปี ค.ศ. 1566 และ ค.ศ. 1570 ฟร็องซิสก์ และอ็องเดร ดาลแบญก็ให้ความร่วมมือกับกอลีญีในโครงการที่จะสร้างความสัมพันธ์กับดินแดนทางใต้ แม้ว่าจะลงทุนลงแรงสนับสนุนโครงการต่าง ๆ เหล่านี้ แต่โครงการก็ต้องมายุติลงเมื่อกอลีญีมาถูกสังหารในปี ค.ศ. 1572 ระหว่างการสังหารหมู่วันเซนต์บาโทโลมิว[1][2]
หลังจากการเสด็จสวรรคตของพระเจ้าอ็องรีที่ 2 กอลีญีก็เข้าเป็นฝ่ายเดียวกับหลุยส์ เดอ บูร์บง เจ้าชายแห่งกงเดในฐานะผู้นำของฝ่ายอูเกอโนต์ และทำการเรียกร้องให้มีการยอมรับความต่างศาสนา และ การปฏิรูปต่างๆ ในปี ค.ศ. 1560 ระหว่างการประชุมของสภาชนชั้นสูง (Assembly of Notables) ที่ฟงแตนโบล ความเป็นปฏิปักษ์ระหว่างกอลีญีกับฟร็องซัว ดยุกแห่งกีซ ก็รุนแรงขึ้นจนถึงกับกลายเป็นการต่อสู้ เมื่อสงครามกลางเมืองเริ่มขึ้นในปี ค.ศ. 1562 กอลีญีก็ตัดสินใจยกอาวุธหลังจากที่ได้ลังเลอยู่เป็นเวลานาน และพร้อมเสมอที่จะพยายามเจรจาต่อรอง ในการต่อสู้ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกอลีญีมิได้แสดงถึงความเป็นอัจฉริยะอันสามารถ แต่การกระทำของกอลีญีเป็นการกระทำที่แสดงถึงความมีวิจารณญาณและความอดทนอันมุ่มมั่น กอลีญีจึงถือกันว่าเป็น "le héros de la mauvaise fortune" หรือ "วีรบุรุษยามยาก"
ในปี ค.ศ. 1569 ความพ่ายแพ้และการสิ้นพระชนม์ของเจ้าชายแห่งกงเดในยุทธการที่ฌาร์นักทำให้เหลือกอลีญีเป็นผู้นำอยู่คนเดียวของกองทัพฝ่ายโปรเตสแตนต์ เมื่อได้รับชัยชนะที่อาร์แน-เลอ-ดุก กอลีญีก็ทำการตกลงสัญญาสันติภาพแซ็ง-แฌร์แม็ง-อ็อง-แล (ค.ศ. 1570) จากนั้นก็ทำการสมรสเป็นครั้งที่สองกับฌาเกอลีน เดอ มงแบล เคาน์เทสแห่งอ็องทร์มงและกลับเข้าราชสำนักในปี ค.ศ. 1571 กอลีญีกลายเป็นคนโปรดของพระเจ้าชาร์ลที่ 9 ผู้เป็นพระมหากษัตริย์ผู้อ่อนแอและง่ายต่อการยุยง อย่างรวดเร็ว
กอลีญีพยายามหาวิธีที่จะลดอิทธิพลของพระราชมารดา และจากฝักฝ่ายของตระกูลกีซที่มีต่อพระเจ้าชาร์ลที่ 9 ลง กอลีญีถวายคำแนะนำให้ส่งกองทัพที่นำโดยคนของพระเจ้าชาร์ลเองที่ประกอบด้วยทหารจากทั้งที่เป็นโรมันคาทอลิกและโปรเตสแตนต์ไปยังเนเธอร์แลนด์ของสเปน ความโปรดปรานกอลีญีที่เพิ่มมากขึ้นของพระเจ้าชาร์ลและข้อเสนออันบ้าบิ่นของฝ่ายอูเกอโนต์ทำให้แคทเธอรีน เดอ เมดีชี พระราชมารดาของพระเจ้าชาร์ลทรงเพิ่มความหวาดระแวงยิ่งขึ้น
การลอบสังหารและการสังหารหมู่
[แก้]เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม ค.ศ. 1572 กอลีญีถูกยิงกลางถนนโดยชายชื่อโมร์แวร์จากบ้านที่เป็นของตระกูลกีซ แต่กระสุนเพียงแต่ทำให้นิ้วมือขวาขาด แต่ไปโดนเอาที่ข้อศอกซ้าย ผู้พยายามลอบสังหารหลบหนีไปได้
นักประวัติศาสตร์มีความเห็นต่างกันว่าใครเป็นผู้จ้างให้โมร์แวร์พยายามสังหารกอลีญี แต่โดยทั่วไปแล้วก็เห็นกันว่ามีอยู่สามข้อที่อาจจะเป็นไปได้ คือ ตระกูลกีซ, แคทเธอรีน เดอ เมดีชี หรือเฟร์นันโด อัลบาเรซ เด โตเลโด ดุ๊กที่ 3 แห่งอัลบา ในนามของพระเจ้าเฟลิเปที่ 2 แห่งสเปน เมื่อเกิดเหตุการณ์ขึ้น พระเจ้าชาร์ลก็ทรงส่งแพทย์ประจำพระองค์ไปดูแลกอลีญี และทรงไปเยี่ยมด้วยพระองค์เอง แต่พระราชินีแคทเธอรีนทรงกันไม่ให้ทั้งสองคนได้มีโอกาสได้สนทนากันเป็นการส่วนตัว
ในอาทิตย์เดียวกันในวาระการเสกสมรสระหว่างเจ้าหญิงมาร์เกอริตแห่งวาลัว พระราชธิดาในพระราชินีแคทเธอรีนและพระขนิษฐาในพระเจ้าชาร์ลกับพระเจ้าอ็องรีแห่งนาวาร์ ผู้เป็นโปรเตสแตนต์ ก็มีการหวาดระแวงกันว่าจะเกิดเหตุการณ์ร้ายจากฝ่ายโปรเตสแตนต์ที่ต้องการที่จะแก้แค้นเพราะการพยายามลอบสังหารกอลีญี
ในคืนวันที่ 24 สิงหาคม กอลีญีก็ถูกโจมตีทำร้ายที่บ้าน คนใช้ของดุ๊กแห่งกีซคนใหม่ ชาลส์ ดีอาโนวิตซ์ หรือที่รู้จักกันว่า "แบม" (Besme หรือ Bême) ใช้ดาบแทงเข้าไปที่ทรวงอกของกอลีญี และกระโดดหนีออกทางหน้าต่าง ในที่สุดกอลีญีก็เสียชีวิตขณะที่ฝ่ายกีซอีกคนหนึ่งตัดหัวกอลีญี
เมื่อกอลีญีเสียชีวิตลงแล้ว ฝ่ายโรมันคาทอลิกก็ดำเนินการไล่ฆ่าฝ่ายโปรเตสแตนต์ที่เดินทางเข้ามาร่วมงานเสกสมรสในปารีสที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตไปเป็นจำนวนหลายพันคน ในเหตุการณ์ที่มาเรียกกันว่า "การสังหารหมู่วันเซนต์บาโทโลมิว"
เอกสารของกอลีญีถูกยึดและเผาโดยพระราชินีแคทเธอรีน ที่ปีแยร์ เดอ บูร์แดล อ้างว่ารวมทั้งหนังสือเกี่ยวกับประวัติของสงครามกลางเมืองที่เป็นงานเขียนที่ดีจากมุมมองที่เป็นกลางและควรค่าต่อการตีพิมพ์
การสมรสและบุตรธิดา
[แก้]กับภรรยาคนแรกชาร์ล็อต เดอ ลาวาล (ค.ศ. 1530- ค.ศ. 1568):
- หลุยส์ เดอ กอลีญี
- ฟร็องซัว เดอ กอลีญี
- ชาร์ล เดอ กอลีญี
กับภรรยาคนที่สอง ฌาเกอลีน เดอ มงแบล (ค.ศ. 1541-ค.ศ. 1588)
- เบอาทริส เดอ กอลีญี
อ้างอิง
[แก้]- ↑ (E.T. Hamy, "Francisque et Andre d'Albaigne: cosmographes lucquois au service de la France"; "Nouveau documents sur les frères d'Albaigne et sur le projet de voyage et de découvertes présenté à la cour de France"; and "Documents relatifs à un projet d’expéditions lointaines présentés à la cour de France en 1570", in Bulletin de Géographie Historique et Descriptive, Paris, 1894, pp.405-433; 1899, pp.101-110; and 1903, pp.266-273.)
- ↑ E.T. Hamy, "Francisque et Andre d'Albaigne: cosmographes lucquois au service de la France"; "Nouveau documents sur les frères d'Albaigne et sur le projet de voyage et de découvertes présenté à la cour de France"; and "Documents relatifs à un projet d’expéditions lointaines présentés à la cour de France en 1570", in Bulletin de Géographie Historique et Descriptive, Paris, 1894, pp.405-433; 1899, pp.101-110; and 1903, pp.266-273.
บรรณานุกรม
[แก้]- บทความนี้ ประกอบด้วยข้อความจากสิ่งพิมพ์ซึ่งปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติ: Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์.
{{cite encyclopedia}}
:|title=
ไม่มีหรือว่างเปล่า (help) - Jean du Bouchet, Preuves de l'histoire généalogique de l'illustre maison de Coligny (Paris, 1661)
- François Hotman, Vita Colinii (1575), translated as La vie de messire Gaspar de Colligny Admiral de France, (1643; facsimile edition prepared by Émile-V. Telle (Geneva: Droz) 1987).
- L. J. Delaborde, Gaspard de Coligny (1879-1882)
- Erich Marcks, Gaspard von Coligny, sein Leben und das Frankreich seiner Zeit (Stuttgart, 1892)
- H. Patry, "Coligny et la Papauté," in the Bulletin du protestantisme français (1902)
- Arthur Whiston Whitehead, Gaspard de Coligny, Admiral of France (1904)
- Charles Merki, L'Amiral de Coligny (1909).
- J. Shimizu, Conflict of Loyalties: Politics and Religion in the Career of Gaspard de Coligny, Admiral of France, 1519-1572 (Geneva) 1970. Coligny's political motivations are stressed.
- A Paris colloquy on Admiral de Coligny and his times in 1972 resulted in a volume of essays, Actes du colloque l'Amiral de Coligny et son temps (Paris) 1974.
- GeneaNet Genealogical database
- L'Amiral Coligny, Martyr Huguenot: Sermon par Alfred V. Wittmeyer bilingual commemorative sermon from 1925
- Encyclopedia Britannica