รถดีเซลราง
รถดีเซลราง (อังกฤษ: diesel multiple unit) หรือ DMU เป็นรถไฟโดยสารที่มีเครื่องยนต์ดีเซลขับเครื่องด้วยตนเอง และมีห้องขับหรือห้องควบคุมในตัว ไม่จำเป็นต้องมีรถจักรในการลากหรือควบคุมขบวนรถ รถดีเซลรางที่ใช้เครื่องยนต์ดีเซลส่งกำลังขับเคลื่อนโดยตรงมักจะถูกเรียกว่า DMU ซึ่งอาจจะมีการจำแนกประเภทตามการส่งกำลัง เช่น ดีเซลรางไฮดรอลิก DHMU หรือ ดีเซลรางไฟฟ้า DEMU
รถดีเซลรางมีคุณสมบัติที่เหนือกว่าขบวนรถซึ่งใช้รถจักรลากจูงหลายประการ คือ รถดีเซลรางเร่งความเร็วและหยุดได้เร็วกว่า จึงทำให้ใช้เวลาในการเดินทางน้อยกว่า และเมื่อถึงปลายทาง พนักงานขับรถเปลี่ยนไปขับท้ายขบวนก็สามารถออกรถได้ทันที ไม่ต้องเปลี่ยนตั้งหัวขบวนใหม่เช่นการใช้รถจักร นอกจากนั้นยังสามารถพ่วงติดต่อกันได้หลายคัน เพราะรถทุกชุดขับเคลื่อนด้วยตัวเอง รถที่เป็นตัวกำลังจะทำงานสัมพันธ์กันทุกเครื่องยนต์ ทำให้เฉลี่ยกำลังขับเคลื่อนออกไปตลอดขบวน
นอกจากความคล่องตัวแล้ว รถดีเซลรางยังสะดวกในการจัดทำขบวนรถสั้น ๆ เพียงชุดเดียว (2 คัน) หรือรถดีเซลรางแบบตู้เดียว (1 คัน) ให้พอเหมาะกับสภาพการโดยสาร
ประเภทรถดีเซลราง
[แก้]รถดีเซลรางมักจะจําแนกตามวิธีการส่งกําลังไปยังล้อ
ดีเซล-เชิงกล (DMMU)
[แก้]DMMUเป็นรถดีเซลรางที่พลังงานการหมุนของเครื่องยนต์จะถูกส่งผ่านชุดเกียร์ และ เพลาขับโดยตรงไปยังล้อของรถไฟแบบเดียวกับการทำงานของรถยนต์ คนขับรถไฟสามารถเปลี่ยนเกียร์ได้ด้วยตนเอง แต่ในการใช้งานส่วนใหญ่เกียร์จะเปลี่ยนโดยอัตโนมัติ
ดีเซล-ไฮดรอลิก (DHMU)
[แก้]
DHMUเป็นรถดีเซลรางที่พลังงานการหมุนของเครื่องยนต์จะถูกส่งผ่านทอร์คคอนเวอร์เตอร์ (อังกฤษ: Torque converter) และ เพลาขับโดยตรงไปยังล้อของรถไฟ
ไฮดรอลิก (อังกฤษ: Hydraulics) เป็นระบบส่งกำลังด้วยของเหลวชนิดหนึ่งโดยการเปลี่ยนพลังงานการไหลเป็นพลังงานกล โดยทําหน้าที่เป็นสื่อกลางในการส่งกําลังของเครื่องยนต์ดีเซลในการหมุนล้อรถไฟผ่านเพลาขับ
รถดีเซลรางส่วนใหญ่จะใช้ระบบนี้
ดีเซล-ไฟฟ้า (DEMU)
[แก้]
DEMU หรือ รถดีเซลรางไฟฟ้า เป็นรถดีเซลรางที่ใช้เครื่องยนต์ดีเซลขับเคลื่อนเครื่องกําเนิดไฟฟ้า เพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า กระแสไฟฟ้าที่สร้างขึ้นจะถูกป้อนไปยังมอเตอร์ฉุดลาก (อังกฤษ: Traction motor) ที่อยู่บนล้อหรือโบกี้เพื่อสร้างกำลังในการหมุนล้อรถไฟ ในลักษณะเดียวกับรถจักรดีเซลไฟฟ้าทั่วไป
ใน DEMU บางรุ่นรถแต่ละคันมีเครื่องยนต์เครื่องกําเนิดไฟฟ้าและมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นของตัวเอง และในบางรุ่นอาจจะมีแค่เครื่องยนต์เครื่องเดียวติดตั้งในตัวรถแยกต่างหาก แล้วจึงผลิตกระแสไฟฟ้าให้ทั้งขบวนรถ เรียกว่า รถ "Power Pack"