İntravenöz tedavi
İntravenöz tedavi veya Damar içi tedavi, herhangi bir sıvı, ilaç veya besin kaynağının doğrudan kişinin damarına uygulayan tıbbi bir tekniktir. Damar içi tedavi özellikle rehidrasyon veya bireyin akli denge kaybı gibi herhangi bir sebepten ötürü, ağızdan sıvı veya yiyecek alamaması durumunda sıkça kullanılan bir yöntemdir. Ayrıyeten elektrolit dengesizliğini düzeltmek veya ilaç, kan bağışı ve elektrolit gibi tedavileri uygulamak için de kullanılabilir.
| İntravenöz tedavi | |
|---|---|
 Sol koluna damar içi tedavi yani intravenöz tedavisi uygulanan bir hasta. | |
| Diğer adlar | Serum tedavisi İntravenöz tedavi Damar içi tedavi IV tedavisi (Kısaltma olarak) |
| ICD-9-CM | 38.93 |
Damar içi tedavi yolu, özellikle sıvı resüsitasyonu ve ilaçları vücuda aktarmanın en hızlı yoludur. Çünkü bunlar doğrudan dolaşım sistemine verilir ve böylece hızlı bir şekilde dağıtılır. Ayrıca zevk için kullanılan tıbbi madde kullanımında da bu yöntem kullanılmaktadır. Birçok tedavi "bolus" veya bir kerelik doz olarak uygulanır, ancak uzun süreli infüzyon veya damla olarak da uygulanabilirler. Bir tedavinin, damar içi tedavi yolu ile gerçekleşmesi veya daha sonra kullanılmak üzere bir intravenöz hattın yerleştirilmesi işlemi, yalnızca deneyimli kişilerce veya sağlık personeli tarafından yapılmalıdır. En sık tercih edilen damar içi hattı oluşturma veya damar içi erişimi bir iğnenin cildi delmesi ve bir şırıngaya veya harici bir tüpe bağlanan bir damara girmesinden oluşur. Bu yapılacak olan tedaviyi uygulamak için kullanılır. Bir hastanın kısa sürede bu tür birçok müdahale alması muhtemel olduğu durumlarda, normal uygulama genellikle bir ucunu damara bırakan bir kanül yerleştirmektir ve sonraki tedaviler, diğer ucundaki tüp yoluyla kolayca uygulanabilir. Bazı durumlarda, aynı damar içi hattı üzerinden birden fazla ilaç veya tedavi uygulanır.
Damar içi tedavi için oluşturulan hat sonrası, derinin delinmesine bağlı ağrı mevcut olabilir. Ayrıca damar içi tedavi hattı sonrasında enfeksiyonlar ve iltihaplanma gibi yan etkiler sıkça olabilmektedir. Aynı damar, intravenöz erişimi için tekrar tekrar kullanılırsa iltihaplanma olasılığı daha yüksek olabilir ve sonunda damar içi erişimi için uygun olmayan sert bir kordona dönüşebilir. Ekstravazasyon veya infiltrasyon olarak adlandırılan bir tedavinin damar dışından kasıtsız olarak uygulanması başka yan etkilere neden olabilir.
Uygulanma
değiştirTıbbi uygulama
değiştir
Özellikle hızlı dağıtım istendiğinde, vücuda dağıtılması gereken ilaçları ve sıvı replasmanını uygulamak için damar içi tedavi kullanılır. Bu yöntemin ayrıca karaciğerde ilk geçiş metabolizmasının önlenmesinden de kullanılmaktadır. İntravenöz olarak infüze edilebilen maddeler arasında hacim genişleticiler, kan ürünleri, yapay kan, ilaçlar ve besinler bulunur.
Sıvı solüsyonlar
değiştirSıvılar, intravenöz yolla "hacim genişletmenin" veya sıvı replasmanının bir parçası olarak uygulanabilir. Hacim genişletme, vücudun daha fazla suya ihtiyaç duyan belirli bölgelerini hedef almak üzere tasarlanmış sıvı bazlı solüsyonların veya süspansiyonların uygulanmasından oluşur. İki ana hacim genişletici türü vardır: kristaloidler ve kolloidler. Kristalloidler, mineral tuzlarının veya diğer suda çözünebilen moleküllerin sulu çözeltileridir. Kolloidler jelatin gibi daha büyük çözünmeyen moleküller içerir. Kanın kendisi kolloid olarak kabul edilir.[1]
En yaygın kullanılan kristaloid sıvı, kanla izotonik olan% 0.9 konsantrasyonda bir sodyum klorür çözeltisi olan normal salindir. Laktatlı Ringer (Ringer laktatı olarak da bilinir) ve yakından ilişkili Ringer asetatı, önemli yanıkları olanlarda sıklıkla kullanılan hafif hipotonik çözeltilerdir. Kolloidler kanda yüksek bir kolloid ozmotik basıncı korurken, bu parametre hemodilüsyona bağlı kristaloidler tarafından azaltılır.[2] Kristaloidler genellikle kolloidlerden çok daha ucuzdur.[2]
Asidoz veya alkalozu düzeltmek için kullanılan tampon çözeltiler de intravenöz erişim yoluyla uygulanır. İlaçların eklendiği sıvı genişletici veya baz çözelti olarak kullanılan laktatlı Ringer çözeltisinin de bir miktar tamponlama etkisi vardır. Tamponlama çözeltisi olarak intravenöz olarak uygulanan başka bir çözelti sodyum bikarbonattır.[3]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Noonpradej, Seechad; Akaraborworn, Osaree (3 Ağustos 2020). "Intravenous Fluid of Choice in Major Abdominal Surgery: A Systematic Review". Critical Care Research and Practice. 2020: 1-19. doi:10.1155/2020/2170828. PMC 7421038 $2. PMID 32832150.
- ^ a b Martin, Gregory S. "An Update on Intravenous Fluids". Medscape. WebMD. 27 Temmuz 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ Fujii, Tomoko; Udy, Andrew; Licari, Elisa; Romero, Lorena; Bellomo, Rinaldo (June 2019). "Sodium bicarbonate therapy for critically ill patients with metabolic acidosis: A scoping and a systematic review". Journal of Critical Care. 51: 184-191. doi:10.1016/j.jcrc.2019.02.027. PMID 30852347.