Adem Yavuz

Adem Yavuz
Adem Yavuz
Doğum	1945; Çınarlı Hafik, Sivas
Ölüm	26 Ağustos 1974 (28-29 yaşlarında); Adana
Milliyet	Türk
Meslek	Gazeteci, TV programcısı

Adem Yavuz (Çınarlı Hafik, Sivas, 1945^[1] - Adana, 26 Ağustos 1974) Türk gazeteci, televizyon programcısı. 14 Ağustos 1974 günü Kıbrıs Barış Harekâtı esnasında adada savaş muhabirliği yaparken Rumlar tarafından esir alınarak vuruldu ve yaralandı. Daha sonra 26 Ağustos 1974'te Türkiye'de hastanede tedavi edilirken öldü.

Hayatı

İlk ve ortaokulu Sivas'ta, liseyi İstanbul'da bitirdi. Liseden sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne başladı fakat ikinci sınıftayken okulu bıraktı. 1967'de TRT'nin sınavlarını kazanarak TRT'de TV programcılığına başladı. TRT'de çalışırken Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisi'nde kayıt oldu ve 1970 yılında buradan mezun oldu. Mezun olduğu yılda askere gitti. Yedeksubay eğitiminden sonra askerliğini Adana'nın Kadirli ilçesinde tamamladı.^[2]

Askerlik sonrası TRT'deki işine geri dönmek için başvuruda bulundu. Fakat Millî Savunma Bakanlığı, yaptığı güvenlik soruşturmasında Adem Yavuz'un DEV-GENÇ üyeliği ve Fikir Kulüpleri Federasyonu kurucusu olduğu gerekçesiyle devlet kurumlarında çalışmasının sakıncalı olacağı şeklinde rapor üretti. Bu rapor sonucunda Adem Yavuz'un TRT'ye başvurusu reddedildi.^[3]

1973 Türkiye genel seçimleri için CHP'den Sivas milletvekili adaylığı ön seçimlere katıldı ama kazanamadı.^[4]

Rehin alınması ve vurulması

Adem Yavuz, Türkiye'den Kıbrıs'a giden ikinci gazeteci kafilesi dahilinde adaya gitti. Bu esnada Kıbrıs'ta 1. Harekât bitmiş, Birleşmiş Milletler ateşkes kararını uygulamaya başlamış ve garantör ülkeler 1. Cenevre konferansındaki görüşmelerini sürdürüyordu. Cenevre konferansından bir sonuç çıkmayınca, Kıbrıs'ta bulunan Türk ordusu İkinci Barış Harekâtı başlattı.

Vurulma sürecinde başından beri yanında bulunan gazeteci arkadaşı Cengiz Kapkın'ın aktarmasına göre;

İkinci Barış Harekâtı'nın başlamasıyla Adem Yavuz, Cengiz Kapkın ve Ergin Konuksever'in de dahil olduğu Türk gazeteciler, gazetecilik faaliyetleri gerçekleştirmek için sivil olarak harekâtı yapan öncü kuvvetlerle birlikte Mağusa'ya doğru hareket ettiler. Orduyla beraber Serdarlı'ya kadar geldikten sonra, yol boyunca biriktirdikleri haber materyallerini Türkiye'ye gün sonuna kadar ulaştırabilmek için Lefkoşa'ya dönmek istediler. Fakat dönebilmek için araç bulamadılar. O sırada Serdarlı yakınındaki Ergenekon köyünden Yüksel Mesaryalı'yı hamilelik sancılarından dolayı hastaneye götürmek için yola çıkan araca denk geldiler. Araç 3 gazeteciyi de alarak yoluna devam etti. Araçla Lefkoşa'ya yaklaştıklarında, Küçükkaymaklı Bata ayakkabı fabrikası yanından Rumlar tarafından ateş açıldı. Ateş sonucunda şöför başından vuruldu ve öldü, iki gazeteci de hafif yaralandı. Ardından Rumlar araçtaki 3 gazeteciyi ve diğerlerini rehin aldı.

Yüksel Mesaryalı, hamileliğinden dolayı hastaneye bırakıldı. Erkek esirler ise gözleri ve elleri bağlı olarak arkası açık bir kamyona bindirilerek Limasol'a götürülmek üzere yola çıkıldı. Bu esnada Adem Yavuz, yolculuğun ilk dakikalarında bir Rum Milli Muhafız askeri tarafından taramalı tüfek ile yakın mesafeden midesine birden fazla ateş edilerek vuruldu.^[5]^[6]

Ölümü

Adem Yavuz vurulduktan sonra ilk müdahale Rum hastanesinde bir Rum doktor tarafından yapıldı.^[7] Daha sonra Türk tarafının girişimleriyle Türk kesimine iade edildi. İadesi sonrası ağır yaralı olarak Adana Tıp Fakültesi Hastanesi'ne kaldırıldı. Hastaneye kaldırılması ile birlikte dönemin ileri gelen profösörleri tedavi etmek için Adana'ya geldi.^[8] Fakat doktorların tüm müdahalelere rağmen 26 Ağustos 1974'te Adana Tıp Fakültesi Hastanesi'nde karın zarı iltihabının kanını zehirlemesi sonucu öldü.

Ölümünün ardından

Ölümü sonrası naaşı Ankara'ya getilrildi ve Basın Yayın Genel Müdürlüğü önünde tören düzenlenerek katafalk içerisinde ziyarete açıldı. Aynı gün içerisinde Maltepe Camii'de cenaze namazı kılındı. Cenaze namazı sonrası tabutla birlikte kortej eşliğinde Anka Haber Ajansı ve TRT Genel Müdürlüğü binaları önünde saygı duşuru yapıldı. Törenlerin ardından cenazesi toprağa verilmek üzere Sivas'a gönderildi. Sivas'ta İstanbul Gazeteciler Cemiyeti tarafından Çınarlı'da yaptırılan anıt mezara defnedildi.

21 Nisan 1976 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından annesi Elif Yavuz hayatta olduğu sürece maaş bağlanması için kanun çıkarıldı.^[9]

Popüler kültürdeki yeri

1976-2013 yılları arasında İstanbul'da kullanılan şehir hatları vapuruna adı verildi.^[10]

Halk ozanı Ali Doğan tarafından Adem Yavuz'a Ağıt isimli şarkı bestelendi. Aynı beste diğer halk ozanları tarafından da seslendirildi.^[11]

Kaynakça

^ Adem Yavuz'un Mezar Taşı 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Adem Yavuz Yatılı Bölge Okulu - Resmi Web Sayfası [1] 22 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ancak ölüm tarihi tabelada hatalıdır: [2] 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çünkü gazete bir gün önceki haber vermektedir. Yani 26 Ağustos tarihi doğrudur. Ayrıca bu görselde 29 yaşında olduğu söylenmektedir, yani doğum tarihi 1945 bir kez daha doğrulanmaktadır.
^ Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 11-15.
^ Mumcu, Uğur (1999). Suçlular ve Güçlüler. Uğur Mumcu Vakfı. ss. 213,214,215.
^ Ekmekçi, Mustafa (1976). Gün ola harman ola. 2. Tekin Yayınevi. s. 619.
^ Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 25-28.
^ YouTube'da "Bir Kırık Kalem Hikayesi Şehit Gazeteci Adem Yavuz"
^ Kar, Cem (2011). Meçhul tutsaklar. 1. baskı. Cağaloğlu, İstanbul: Cinius Yayınları. s. 43. ISBN 978-605-127-288-7. OCLC 789229657.
^ Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 36.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.
^ "44 yıllık emektar vapur İstanbul'un tanıtımını yapacak". NTV. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
^ Doğan Kaya (2000). Âşık Edebiyatı Araştırmaları (PDF). ss. 301,302. ISBN 975-7321-03-6. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.

[1] Adem Yavuz'un Mezar Taşı 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Adem Yavuz Yatılı Bölge Okulu - Resmi Web Sayfası [1] 22 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ancak ölüm tarihi tabelada hatalıdır: [2] 20 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çünkü gazete bir gün önceki haber vermektedir. Yani 26 Ağustos tarihi doğrudur. Ayrıca bu görselde 29 yaşında olduğu söylenmektedir, yani doğum tarihi 1945 bir kez daha doğrulanmaktadır.

[:1-2] Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 11-15.

[3] Mumcu, Uğur (1999). Suçlular ve Güçlüler. Uğur Mumcu Vakfı. ss. 213,214,215.

[:0-4] Ekmekçi, Mustafa (1976). Gün ola harman ola. 2. Tekin Yayınevi. s. 619.

[5] Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 25-28.

[6] YouTube'da "Bir Kırık Kalem Hikayesi Şehit Gazeteci Adem Yavuz"

[7] Kar, Cem (2011). Meçhul tutsaklar. 1. baskı. Cağaloğlu, İstanbul: Cinius Yayınları. s. 43. ISBN 978-605-127-288-7. OCLC 789229657.

[8] Adem Yavuz (1975 bas.). Ankara Gazeteciler Cemiyeti. s. 36.

[9] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.

[10] "44 yıllık emektar vapur İstanbul'un tanıtımını yapacak". NTV. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.

[11] Doğan Kaya (2000). Âşık Edebiyatı Araştırmaları (PDF). ss. 301,302. ISBN 975-7321-03-6. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]