İçeriğe atla

Aleksandır Karatodori Paşa

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Aleksandro Karatodori Paşa sayfasından yönlendirildi)
Aleksandro Karatodori Paşa
10. Sisam beyi
Görev süresi
1885-1894
Yerine geldiği Kostaki Adosidi Paşa
Yerine gelen Beroviç Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1833
İstanbul
Ölüm 1906
İstanbul

Aleksandır Karatodori Paşa (Rumca: Αλέξανδρος Καραθεοδωρή Aleksandros Karatheodhori; 1833, Kostantiniyye - 1906, Kostantiniyye), Fenerli Rum kökenli Osmanlı devlet adamı ve diplomat. Muhtelif ülkelerde Osmanlı İmparatorluğu adına elçi olarak bulunmasının yanında; Hariciye ve Nâfia nazırı, Sisam beyi ve Girit valisi olarak da görev yaptı. Hariciye nazırlığı yapmış ilk gayrimüslim Osmanlı vatandaşıdır.[1][2]

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aleksandro Karatodori Paşa 1833 yılında İstanbul'da doğdu. Babası İstefanaki Karatodori, II. Mahmud'un saray hekimidir. Annesi Lokua Hanım Fenerli Rumların nüfuzlu ailelerinden olan Mavrokordat ailesi üyesi Aleksandros Mavrokordatos'un kızıydı.[3] Aleksandro'nun kardeşi ise Kostaki Karatodori Bey idin.

Aleksandro Karatodori zamanın diğer diplomatları gibi önce Tercüme Odası'nda eğitimine başladı. Sonra Paris'te eğitimine devam etti. Hukuk alanında doktora yapmış olan ender Osmanlı devlet adamlarından biridir. Ülkeye döndükten sonra Meclis-i Vâlâ'da göreve başladı. Ticaret Nazırlığı ve Hariciye Nazırlığında yaptığı çeşitli görevlerden sonra 1874 yılının Şubat ayında Roma büyükelçiliğine atandı. Bu görevi 1876 yılının Haziran ayına kadar sürdürdü. Osmanlı ordusunun 93 Harbi'ndeki yenilgisi üzerine 3 Mart 1878 tarihinde imzalanan Ayastefanos Antlaşmasının Rusya ile müzakerelerinde görev aldı. Her ne kadar Meşrutiyet askıya alınmış olsa da Meclis-i Âyan üyesi yapıldı ve paşa rütbesini aldı. Aynı yılın Haziran-Kasım ayları arasında Nafıa nazırı olarak görev yaptı. Bu görevi sürdürmekteyken 13 Haziran–13 Temmuz 1878 tarihleri arasında toplanan Berlin Kongresi'nin sonunda Rusya, Avusturya ve Prusya gibi ülkeler ile imzalanan Berlin Antlaşması'nın müzakerelerinde II. Abdülhamid'in Nafıa nazırı unvanı ile Osmanlı İmparatorluğu'nu temsil etti. 1878 yılının Aralık ayında kısa bir süre Girit valiliği yaptı.

Osmanlı Devleti'nin temsilcisi olarak müzakerelerini yürüttüğü Berlin Antlaşması'nda Osmanlı Devleti açısından büyük toprak kayıplarının kabul edilmesine rağmen müzakerelerde gösterdiği yararlık üzerine 1878 yılının Aralık ayına Hariciye Nazırlığı'na getirildi. Bu görevde 1879 yılının Temmuz ayına kadar kaldı. Mayıs 1885-Aralık 1894 tarihleri arasında Sisam Adası (Samos) Beyi olarak görev yaptı. Oradan da Girit'e gönderilerek Mart 1895-Mayıs 1896 tarihleri arasında ikinci bir defa Girit valisi oldu.

1906 yılında Kostantiniyye'de (bugünkü İstanbul'da) öldü.

Mezarı anne ve babası ile beraber Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi'nin bahçesindedir.[4]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, ISBN 9784281181, 1999.
  2. ^ Efe, Peri (Ocak 2010). "Millet-i Rum'dan bir Münevver: Aleksandros Karatheodoris". Toplumsal Tarih, 193. ss. 83-93. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 
  3. ^ http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/2138.pdf 8 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bir Saray Hekiminin Serencamı: İstefanaki Karatodori (1789- 1867), Mahmut Akpınar, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV/1 - 2010, 173-184.
  4. ^ Kotam, Aleksia (12 Mayıs 2017). "Yeniköy Panayia Kilisesi 180 yaşında". agos.com.tr. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksandır_Karatodori_Paşa&oldid=33361802" sayfasından alınmıştır