Alwin Mittasch
Alwin Mittasch | |
|---|---|
 Münih, 1928 | |
| Doğum | 27 Aralık 1869 Großdehsa, Saksonya, Almanya |
| Ölüm | 4 Haziran 1953 (83 yaşında) Heidelberg, Almanya |
| Milliyet | Alman |
| Eğitim | Leipzig Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kataliz |
| Çalıştığı kurumlar | BASF |
| Doktora danışmanı | Wilhelm Ostwald |
Paul Alwin Mittasch (Sorbca: Pawoł Alwin Mitaš) (27 Aralık 1869, Großdehsa/Dažin, bugünkü Löbau, Almanya; 4 Haziran 1953 Heidelberg, Almanya) Sorb asıllı Alman kimyager, bilim tarihçisi. Haber-Bosch süreci kullanılarak, endüstriyel amonyak sentezinde kullanılan katalizörlerin geliştirilmesinde öncü sayılan sistematik araştırmasıyla tanınmaktadır.[1]
Hayatı ve çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]1869'da öğretmen bir babanın çocuğu olarak, Almanya'da, bir Sorb köyü olan Großdehsa/Dažin'de, toplam beş kardeşin üçüncüsü olarak dünyaya geldi. İlkokulu Großdehsa'da tamamladıktan sonra, eğitimine Bautzen'de yatılı öğrenci olarak devam etti. 1889'da, burada bulunan, Lehrerseminar adı verilen öğretmen okullarından birinden mezun oldu.Akabinde ilkokul öğretmeni olarak çalışmaya başladı. 1892'de Leipzig'e taşındı ve bir tarafdan da Leipzig Üniversitesi'ne öğrenim görmeye başladı. 1895'te Wilhelm Ostwald'ın enerji konusunda verdiği bir dizi seminere katıldıktan sonra kimyager olmaya karar verdi. 1896'da, döneminin kimya alanında prestijli eğitim kurumlarından biri olan Institut fur Physikalische Chemie'e kaydoldu.
1901 yılında, Wilhelm Ostwald yönetimindeki fiziksel kimya kürsüsünde, Max Bodenstein gözetiminde, nikel karboniller üzerine doktara çalışmasını tamamladı. Bir yandan öğretmen olarak çalışmasına rağmen, doktorasını bir buçuk yıl zarfında en yüksek dereceyle tamamladı. Bu çalışmanın somut sonuçlarından sonuçlarından biri de, nikel üretiminde kullanılan Mond prosesini geliştirmesiydi. Mittasch böylelikle kariyerini devam ettireceği kataliz alanına adım atmış oluyordu. Akabinde öğretmenlik görevinden istifa ederek Bodenstein'ın asistanı oldu.
Mittasch'ın akademik kariyeri de uzun sürmedi. ilk olarak 1903'te Aachen yakınlarında Stolberg'de (Rheinland) kurşun ve çinko üreten bir işletmede çalışmaya başladı. Bir yıl sonra, üniversite hocasının tavsiyesiyle Badische Anilin und Soda Fabrik'de (BASF), Carl Bosch'un asistanı olarak işe başladı. O dönemde en büyük zorluklardan biri, atmosferdeki azotun fiksasyonuydu. Rudolf Knietsch ve özellikle Carl Bosch'un yönlendirmesiyle nitrür, siyanür ve siyanamidler üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırdı. Bu konudaki araştırmalarından istediği sonucu alamayınca, dikkatini amaonyak sentezlemeye yöneltti. Demir oksidi katalizör olarak kullanarak, araştırmasını optimum hale getirmek için yaklaşık 20.000 deneme yaptı. Bulunan katalizörler (Fe3O4, K2O, Ca2O, Al2O3 ve SiO2), büyük ölçekli amonyak sentezine izin verdi ve bu yöntemin kullanımı da bugüne kadar neredeyse hiç değişmedi.
Bu başarısının ardından BASF'ın yeni kurulan amonyak laboratuvarının başına geçti. Kullandığı yöntem, aynı zamanda amonyağın katalitik olarak oksidasyonu ile nitrik asit üretiminde de kullanıldı. Matthias Pier ile birlikte, 1923'te, ZnO ve Cr2O3'ü katolizör olarak kullanarak, yüksek ısı ve basınç altında metanol sentezi yöntemini geliştirdi. Ayrıca yüksek basınçlı karbonil prosesi ile nikel gibi saf metallerin üretimi konusunda çalıştı. Ekibiyle birlikte yaptığı çalışmalar için 85 yeni patent aldı. Berlin ve Münih Üniversitelerince Mittasch'a fahri doktara unvanı verildi. 1932'de oğlunun zamansız ölümü ile birlikte kendisini emekliye ayırdı ve ömrünün kalanını Heidelberg'de geçirdi.
Kar amcı gütmeyen Alman kimya enstitüsü DECHEMA (Deutsche Gesellschaft für Chemisches Apparatewesen) tarafından, kataliz araştırmaları konusunda, düzenli olarak Alwin Mittasch Ödülü verilmektedir.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chemische Dynamik des Nickelkohlenoxyds (Makale), Zeitschrift für physikalische Chemie, 1902, 40, 1-88
- Von Davy und Döbereiner bis Deacon. Ein halbes Jahrhundert Grenzflächenkatalyse, 1932 (mit E. Theis)
- Kurze Geschichte der Katalyse in Praxis und Theorie, 1939
- Lebensprobleme und Katalyse (1947)
- Von der Chemie zur Philosophie. Ausgewählte Schriften und Vorträge, 1948 (mit Autobibliographie)
- Geschichte der Ammoniaksynthese, Verlag Chemie, Weinheim, 1951, 196 Seiten
- Salpetersäure aus Ammoniak, 1953
- Erlösung und Vollendung. Gedanken über die letzten Fragen, 1953
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Alwin Mittasch-Preis 4 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.personenlexikon.net/d/mittasch-paul-alwin/mittasch-paul-alwin.htm 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.leo-bw.de/web/guest/detail/-/Detail/details/PERSON/kgl_biographien/117063371/biografie 28 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.kipnis.de/index.php?option=com_content&task=view&id=83&Itemid=26 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Thomas., Hager (2008). The alchemy of air: a Jewish genius, a doomed tycoon, and the scientific discovery that fed the world but fueled the rise of Hitler (1. pbk. bas.). New York: Three Rivers Press. ISBN 978-0307351791. OCLC 318867464.
