Anadoluvius turkae
Anadoluvius turkae, Miyosen'in sonlarında Türkiye'de yaşamış Anadoluvius cinsine ait soyu tükenmiş bir kuyruksuz maymun türüdür. Orta Anadolu'da Çankırı Havzası'nın kuzeydoğu kenarında bulunan ve bu türe ait olduğu düşünülen fosiller, cinsin ilk tanımına göre 8,7 milyon yaşındadır.[1][2] 2007 yılında Anadoluvius turkae'ye atanan üç çene parçası, 2023 yılında Ouranopithecus macedoniensis ile olan morfolojik benzerlikleri nedeniyle Ouranopithecus turkae olarak adlandırılmış ve Ouranopithecus cinsinin ikinci türü olarak tanımlanmıştır.[3] Anadoluvius turkae'nin büyük maymunların filogenetik ağacındaki kesin sınıflandırması belirsizdir.
Adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Anadoluvius cinsinin adı, Türkçe Anadolu adından türetilmiştir. Turkae ise Türkiye adına atıfta bulunmaktadır. Anadoluvius turkae böylece "Anadolu'dan gelen Türkiye'ye ait" anlamına gelmektedir.
Doğal Ortamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Cinsle ilişkili faunal kalıntılar, Anadoluvius turkae'nin açık ormanlık alanda veya açık savan tipi bir ortamda yaşadığını göstermektedir.
Morfolojisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Anadoluvius turkae'nin morfolojisinin belirlenmesi, kafatası arkasında herhangi bir fosil kalıntının bulunamaması nedeniyle zordur. Köpek dişleri sonrası dişler, büyüklük bakımından Gigantopithecus'tan sonra ikinci sırada yer alır ve bu da türün büyük bir vücut boyutuna sahip olduğunu işaret ediyor olabilir.[4] Türün cinsel açıdan dimorfik (bir türün erkek ve dişi eşeyleri arasında vücut boyutu ve şekli, renk veya desen bakımından farklılıklar görülmesidir) olup olmadığı bilinen dişi fosili olmadığı için bilinmemektedir. Cins muhtemelen dört ayaklıydı (kuvadropedalizm) ama bunu doğrulayacak kesin bir kanıt bulunmamıştır.
Beslenme Biçimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Diş morfolojisi ve dişlerdeki aşınma, Anadoluvius turkae'nin muhtemelen yaşadığı çevrede tipik olarak bulunan türden, sert ve aşındırıcı yiyeceklerden oluşan bir beslenme tipine sahip olduğunu göstermektedir.[4]
Davranış
[değiştir | kaynağı değiştir]Yine kafatasının arkasında kalıntıların bulunmaması Anadoluvius turkae'nin nasıl davrandığını belirlemeyi zorlaştırmaktadır. Fosiller türün herhangi bir dişisiyle ilişkilendirilmediğinden, en azından erkeklerin yalnız olduğu öne sürülebilir.[4] Anadoluvius turkae'nin beslenmek veya avlanmaktan kaçınmak için ağaçlara tırmandığı da varsayılabilir ancak önerilen vücut büyüklüğünün tırmanmayı zorlaştırmış olması da mümkündür. Belli bir kesim Anadoluvius turkae'nin muhtemelen karasal bir avcı toplayıcı olduğuna ve ağaçlarda beslenmediğini düşünmektedir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Staff, News (24 Ağustos 2023). "8.7-Million-Year-Old Fossil Suggests Ancestors of Humans and African Apes Evolved in Europe | Sci.News". Sci.News: Breaking Science News (İngilizce). 25 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ Ertuğrul, Erman (23 Ağustos 2023). "Türkiye'de Bulunan Maymun, İnsanın Kökenini Yeniden Yazıyor!". Arkeofili. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ Sevim-Erol, Ayla; Begun, D. R.; Sözer, Ç Sönmez; Mayda, S.; van den Hoek Ostende, L. W.; Martin, R. M. G.; Alçiçek, M. Cihat (23 Ağustos 2023). "A new ape from Türkiye and the radiation of late Miocene hominines". Communications Biology (İngilizce). 6 (1): 1-10. doi:10.1038/s42003-023-05210-5. ISSN 2399-3642. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ a b c d Güleç; Sevim; Pehlevan; Kaya (2007). "A new great ape from the late Miocene of Turkey". Anthropological Science. 115 (2): 153-158. doi:10.1537/ase.070501. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=(yardım);