Deli Fuad Paşa

Fuad Paşa
Doğum	1835 Kahire, Mısır
Ölüm	1931 (95-96 yaşlarında) Eyüpsultan, İstanbul
Bağlılığı	Osmanlı İmparatorluğu
Branşı	Osmanlı ordusu
Hizmet yılları	1855-1913
Rütbesi	Müşîr (mareşal)
Çatışma/savaşları	1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı Balkan Savaşları

Fuad Paşa (1835, Kahire - 17 Nisan 1931, İstanbul) Çerkes asıllı Türk asker. Ataklığı ve düşündüklerini çekinmeden söylemesi nedeniyle Müşir Deli Fuad Paşa olarak da bilinir. Beşiktaş Jimnastik Kulübü kurucuları arasındadır.

Babası Müşir Hasan Paşa Sudan Müfettişi olarak görev yaparken 1835 yılında Mısır'da doğdu. Kahire Harp Okulu'nu bitirdi. Mısır Ordusu'nda Miralay rütbesine terfi etti. 1869 yılında İstanbul'a geldi. 1872 yılında Aşiret ayaklanmalarını bastırmak için Kerkük'e gönderildi ve başarılarından ötürü aynı yıl Mirliva rütbesine terfi etti. Karadağ Savaşı'na katıldı. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Tuna cephesinde görev aldı. 26 Temmuz 1877 tarihinde yapılan Elena Muharebesi'nde Osmanlı birliklerinin kumandanıydı. Bu muharebedeki başarısından dolayı "Elena Kahramanı" olarak anıldı. II. Abdülhamid tarafından Müşir rütbesine terfi ettirildi ve Padişah Yaverliği'ne atandı. Ancak yönetime olan muhalefetinden dolayı 1902 yılında II. Abdülhamid tarafından Şam'a sürgüne gönderildi. 1908 yılında II. Meşrutiyetin ilanıyla İstanbul'a geri döndü. 1909 yılında Meclis-i Ayan üyeliğine atandı. Balkan Savaşları sırasında İstanbul'un savunmasında görev aldı. 1913 yılında askerlikten emekli oldu.

Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Sivas Kongresi kararlarını Osmanlı Sarayı'na kabul ettirip Damat Ferit Paşa Hükûmeti'nin düşmesinde önemli rol oynadı. Savaş boyunca Kuvâ-yi Milliye'yi destekledi.

17 Nisan 1931 tarihinde İstanbul'da öldü. Mezarı Eyüp Sultan'dadır.