Dil oyunları
Dil oyunu (gizli dil de denir), bir dili değiştirerek, kulağa yabancı gelecek ve anlaşılmayacak şekilde kullanma sistemidir. Dil oyunları genellikle konuşmalarını diğerlerinin anlamasını istemeyenler tarafından kullanılır. Örnek olarak tüm dünyada kullanılan Kuş Dili verilebilir.
Tüm dil oyunları genellikle basit, standart bir şekilde konuşmayı değiştirmek, böylece onu kodlamaktır. Dil, yetenekli ve deneyimli bir konuşmacı tarafından kolayca akılda kodlanıp, normal bir şekilde anlanabilir. Fakat deneyimli veya yetenekli olmayanlar sadece abuksabuk sözler duyarlar.
Dil oyunlarının en zor tarafı sözlü olmasıdır. Yazılı çevirmeler yapılabilir, fakat genellikle kusurlu olurlar ve böylece yazım çok değişebilir. Bazı insanlar kelimelerin okunduğu biçimde yazılmasında ısrar ederken, bazıları değişimin kâğıt üzerinde çok kolay fark edileceğini savunmaktadır. İki tarafın dediklerine rağmen, dil oyunlarının belli bir yazımı yoktur. Daha çok konuşmaya bağlıdır.
Kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Dil oyunları genellikle çocuklar tarafından, konuşmaların anlaşılmaması için kullanılır. Kuş Dili gibi bazı dil oyunlarında ise çok yaygın olmalarından dolayı, gizlilik neredeyse imkânsızır; çünkü çoğu insan ne olduğunu, kendileri konuşamasalar dahi bilir. Dil oyunları günlük dilde kullanılmasalar da yine de bazı kelimeler günlük hayata geçmiştir. Örnek olarak ixnay kelimesi İngilizce dur anlamına gelir ve Pig Latin diline nixten geçmiştir. Bu kelime de dur anlamına gelmektedir.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Dil oyunlarını sınıflandırmanın bir yolu dile göre sınıflandırmadır. Örneğin, Pig Latin, Ubbi Dubbi ve Tutnese "İngilizce" olarak sınıflandırılabilirken Jeringonza "İspanyolca" olarak sınıflandırılır.
Başka bir sınıflandırma yöntemi sie fonksiyonlarına göre sınıflandırmadır. Mesela Ubbi Dubbi, Bicycle ve Allspråket'da her hecede sesliden önce belli bir hece koyularak yapılır. Böylece "Gibberish" ailesine konabilirler. Ayrıca "Double Talk(çift konuşma)" olarak Kuş Dili, Língua do Pê, Jeringonza ve B-Sprache verilebilir. Bunda her hecede sesliden sonra belli bir harf koyup sesliyi tekrar etmek vardır.
Bir de hecelerin yerini değiştirmek vardır. (Mesela kumve tuz yerine tum ve kuz demek gibi). Bunda hecelerin yeri değiştirilerek belli bir kelime veya hece eklenir. Mesela Fincede "kontinkieli"de her sözcüğe "kontti" kelimesi eklenir. Örneğin masaya kosamatti, ağaça koğaçatti denir. Eğer sessizler yan yana gelirse araya belli bir sesli konur.
Bazı dil oyunlarının listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kullanılan Dil | Ad | Temel Kural | Notlar |
|---|---|---|---|
| Afrikaanca | Emmer-taal | Her kelimenin sonuna "mer" konur. Uzun kelimeler genellikle ikiye ayrılır ve araya "mer" konur | Örnek: Daar onder in die vlei stap 'n mannetjie → Damer ommer immer diemer vleimer stammer immer mammer-tjiemmer. |
| Afrikaanca | P-taal | Her hecenin il seslisinden önce "Əp" konur. Çok fazla sessiz varsa farkli bir kural izlenebilir. | Yazım orijinal harfler yerine sese göre yapılır. Daar onder in die vlei stap 'n mannetjie → Depaar epondeper epen depie velepetei stepatepap epe mepannepekie. |
| Almanca | B dili | Seslilerden sonra b eklenip sesli tekrarlanır | Örnek: Deutsche Sprache → Deubeutschebe Sprabachebe |
| Bengali | Her hecenin sonuna "faado" konur. Kelimeye göre farklı bir kural izlenebilir. | Örnek: 'Aami" (Ben) kelimesi Aa-faado-Mi-faado olarak çok hızlı söylenir. | |
| Birmanca | Ban Zaga | Thor Zagar, Her kelimenin sonuna thor konur ve ilk ve son kelimenin sessiz harfi değiştirilir. | Örnek: achit → achor thit |
| Bulgarca | Pileshki | Her heceden önce "pi" konur. Çok basit gözükse de hızlı konuşulunca anlaşılması çok güçtür. Genellikle "Tavuk dili" denir çünkü çıkarılan sesler gıdaklamaya benzer. Pilesko Bulgarca'da tavuk demektir. | |
| Endonezce | Bahasa G | Her sesliden sonra g yazılır ve sesli harf tekrar edilir. | Örnek: Muke lo kayak anjing → Mugukege logo kagayagak aganjiging. |
| Fince | A-Kieli (A-dili) | Tüm sesliler "a" ile değiştirilir | Örnek: "Mitä sä teet" → "Mata sa taat" |
| Felemenkçe | Harf ve kelimeler ters okunur. | Ticari amaçlıdır. | |
| Fransızca | Jargon | A yerine "adaga", e yerine "edegue", o yeine "odogo"... | |
| İbranice | Bet-dili | Seslilerden sonra b eklenip sesli tekrarlanır | Eurovision'ı kazanan bir şarkı "A-Ba Ni-Bi" bu kurala göre hazırlanmıştır. |
| İngilizce | Bop Talk | Her sessizden sonra op getirilir | "Let's go" → "Lop ee top sop, gop oh." |
| İsveççe | I-sprikit | Sesliler i yapılır | Örnek: Arabacı → İribici |
| Japonca | Ba-bi-bu-be-bo | Her sesliden sonra b yazılır ve sesli tekrar edilir. | Örnek: Watashi-wa → Waba taba shibi waba |
| Kantonca | S-language | Başına "s" konara sesliler tekrar edilir. | Gençler tarafından yetişkinler tarafından anlaşılmamak için kullanılır. |
| Korece | Gwisin Mal (hayalet dili) / Dokkaebi Mal (dev dili) | Her sesliden sonra b veya s yazılıp sesli tekrar edilir. | Örnek: Neo neomu yeppeo → Neoseo neoseomusu yeseppeoseo |
| Macarca | madárnyelv (kuş dili) | Her sesliden sonra "rg" konup sesli tekrarlanır. | Örnek: látok → lárgátorgok |
| Makedonca | Папагалски / Papağan dili | Her sesliden sonra p konur. | Örnek: Ова е Википедиа → Оповапа епе Випикипипедипијапа |
| Norveççe | Røverspråk | Her kelimenin ilk harfi sona konup sona "al" eklenir. | Örnek: Slik snakker man røverspråk på norsk. → Liksal nakkersal anmal øverspråkral åpal orsknal. |
| Portekizce | İ dili | Sesliler i ile değiştirilir. | Örnek: Olá, tudo bem? → Ili, tidi bim? |
| Romanca | păsărească (kuş dili) | Her sesliden sonra p konup sesli tekrar edilir. | maşină → mapaşipinăpă |
| Sırpça | Utrovački | Şu şekilde yapılır: U+ son kısım + ZA + ilk kısım + NJE | Örnek: zdravo → uvozazdranje |
| Türkçe | Kuş Dili | Her sesliden sonra g yazılır ve sesli harf tekrar edilir. | Örnek: Benimle gelir misin? → Begenigimlege gegeligir migisigin? |
| Vietnamca | Bir sesli seçilir. Kelimenin ilk sessizi ile beraber kelimenin sonuna yazılır. | Örnek: Sesli: A /Dil oyunları sayfası → Dilda oyunlarıya sayfasısa | |
| Yunanca | Korakistika | Her heceden önce "ko" konur. | Örnek: "Kalimera" → "Kokakolikomekora" |