Joseph Priestley
Joseph Priestley | |
---|---|
Doğum | 24 Mart 1733 Birstall, Batı Yorkshire |
Ölüm | 6 Şubat 1804 (70 yaşında) Pensilvanya |
Milliyet | İngiliz |
Tanınma nedeni |
|
Din | Üniteryenizm |
Ödüller | |
Kariyeri | |
Dalı | Kimya, felsefe |
Joseph Priestley FRS (/ ˈ p r iː s t l i / ; d. 24 Mart 1733 - ö. 6 Şubat 1804), İngiliz kimyager, doğa filozofu, ayrılıkçı ilahiyatçı, dilbilgisi uzmanı, çok konulu eğitimci ve liberal siyaset kuramcısıydı.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]150'den fazla eser. 1774'te cıva oksitin termal ayrışmasıyla oksijenin bağımsız keşfiyle, onu izole ederek kredilendirildi. Ayrıca keşif konusunda güçlü iddiaları var, Priestley bulgularını önce yayınladı. Scheele, potasyum nitrat, cıva oksit ve diğer birçok maddeyi 1772'de ısıtarak keşfetti.
Hayatı boyunca, Priestley'nin kayda değer bilimsel itibarı, karbonatlı suyu icadına, elektrik üzerine yazılarına ve birkaç "hava" (gaz) keşfine dayanıyordu; en ünlüsü Priestley'nin "flojistiği giderilmiş hava" (oksijen) olarak adlandırdığı şeydir. Priestley'nin flojiston teorisini savunma ve kimyasal devrime dönüşecek olanı reddetme kararlılığı sonunda onu bilim camiasında izole etti.
Priestley'in bilimi, teolojisinin ayrılmaz bir parçasıydı ve sürekli olarak Aydınlanma rasyonalizmini Hristiyan teizmiyle birleştirmeye çalıştı. Metafizik metinlerinde, Priestley teizm, materyalizm ve determinizmi birleştirmeye çalıştı, bu proje "cüretkar ve orijinal" olarak adlandırıldı. O, doğal dünyanın doğru bir şekilde anlaşılmasının insanlığın ilerlemesini destekleyeceğine ve sonunda Hristiyan binyılını getireceğine inanıyordu. Özgür ve açık fikir alışverişine şiddetle inanan Priestley, hoşgörü ve eşit hakları savundu. Onu İngiltere'de Üniteryanizmin kurulmasına yardım etmeye yönlendiren dini Muhalifler[2]. Priestley'nin yayınlarının tartışmalı doğası, Fransız Devrimi'ne verdiği açık sözlü destekle birleştiğinde, kamuoyunda ve hükûmette şüphe uyandırdı; Sonunda, 1791'de, bir çetenin Birmingham'daki evini ve kilisesini yakmasından sonra, önce Londra'ya ve daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçmak zorunda kaldı. Son on yılını Pennsylvania, Northumberland County'de geçirdi.
Hayatı boyunca bir bilgin ve öğretmen olan Priestley, İngilizce dilbilgisi üzerine ufuk açıcı bir çalışmanın ve tarih üzerine kitapların yayınlanması da dahil olmak üzere pedagojiye önemli katkılarda bulundu ve en etkili erken zaman çizelgelerinden bazılarını hazırladı. Bu eğitici yazılar, Priestley'in en popüler eserleri arasındaydı. Bununla birlikte, Jeremy Bentham, John Stuart Mill ve Herbert Spencer gibi filozoflar tarafından faydacılığın birincil kaynakları olarak kabul edilen en kalıcı etkiye sahip olan metafizik eserleriydi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "List of Fellows of the Royal Society 1660 – 2007, K – Z". royalsociety.org. The Royal Society. 12 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Ian Sellers. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 507 ISBN 975-8318-86-1.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Joseph Priestley Society
- Joseph Priestley Online 13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Comprehensive site with bibliography, links to related sites, images, information on manuscript collections, and other helpful information.
- Radio 4 program on the discovery of oxygen by the BBC
- Collection of Priestley images 23 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the Schoenberg Center for Electronic Text and Image
- Joseph Priestley çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Internet Archive'daki Joseph Priestley tarafından oluşturulan ya da hakkındaki eserler