İçeriğe atla

Kıtalararası şehir

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Atyra'de Ural nehri üzerindeki köprü
Istanbul, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü

Kıtalararası şehir, birden fazla kıtada yer alan bir şehirdir. Böylesi bir şehri kıtalararası yapan özellik, 1) kara üzerindeki alanının kıta sınırının iki tarafında yer alması veya 2) şehrin idarî denetiminde olan bazı adaların, şehrin kurulu olduğu kıtadan başka bir kıtaya ait olmasıdır. Aşağıdaki alfabetik listede kıtalararası şehirlere örnekler verilmiştir:

  • İstanbul, Türkiye'nin en büyük şehri ve iki kıtalı şehirlerin en iyi bilinen örneğidir. İstanbul Boğazı onun Avrupa ve Asya kısımlarını ayırır. İstanbul ili ile aynı sınırlara sahiptir, sakinlerinin %65'i Avrupa'daki 19 ilçede, %35 ise Asya'daki 12 ilçede yer alır.[1]
  • Çanakkale Türkiye'nin İstanbul'dan sonra ikinci kıtalararası şehridir. Çanakkale Boğazı onun Avrupa ve Asya'daki topraklarını ayırır. Sekiz ilçe Asya kıtasında bulunurken, Gelibolu ve Eceabat ilçeleri Avrupa'dadır. Ege Denizi'nde bulunan Gökçeada ve Bozcaada şehrin diğer iki ilçesidir.
  • Atyrau, batı Kazakistan'da bir şehir; Ural nehri'nin ağzı tarafından ikiye bölünmüştür. Hemen neredeyse tamamı Asya'da yer alır ama ufak bir bölümü Avrupa'ya uzanır.[2]
  • Orenburg, Ural nehri üzerinde bir Rus şehri. Çoğu Avrupa'da yer alır, ama güney tarafının bir kısmı Ural'ın öbür tarafındaki Asya'ya uzanır.
  • Süveyş, Süveyş kanalı üzerinde bir Mısır şehri. Süveyş Vilayeti ile aynı sınırlara sahiptir. Hemen tamamı Afrika'da yer alır ama ufak bir bölümü doğuda Asya'ya doğru uzanır.[3]

Uzak adaları olan şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Almería, İspanya'nın güneyinde, Akdeniz kıyısında bir şehir. Çoğu, Avrupa kıtasında olmakla beraber, idarî sınırları içinde yer alan Isla de Alborán İspanya kara parçasından çok Afrika'ya yakındır. Şehir yüzölçümünün %19,4'ü Afrika'ya aittir.
  • Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti'nın yasama başkenti. Prince Edward Adaları'nı da kapsar, bu şehrin kıtalararası olup olmadığı, bu adaların Antarktika'ya ait sayılıp sayılmadığına bağlıdır. Şehrin yüzölçümünün %25,8'i bu adalar grubundan oluşur.
  • Caracas, Güney Amerika'da Venezuela'nın başkenti ve en büyük şehri. Şehir, Venezuela Federal Bağımlı Bölgesi'ndeki adaların idaresinde sorumludur, bunların arasında bulunan Isla Aves bazen Kuzey Amerika'ya ait sayılır.
  • Tokyo, Asya ülkesi Japonya'nın başkenti. Onun güney ve güneydoğusunda yer alan Japon Pasifik adaları, şehrin idarî kontrolündedir. Bu adalar arasında bulunan Minami Torishima bir Okyanusya adasıdır. Tokyo'nun kıtalararası bir şehir kabul edilmesi Okyanusya'nın bir kıta kabul edilip edilmediğine bağlıdır. Asya ve Okyanusya adalarından oluşan bu adalar Tokyo'ya bağlı Ogasawa Köyü'nü oluşturur.[4]

Cape Town, Caracas ve Tokyo'nun kıtalararası sayılması, onlara idarî olarak bağımlı olan uzak ve yaşanmayan adaların şehre aidiyetinin yeterli olmasını gerektirir. Başka bir bakış açısıyla bu adaların coğrafî olarak kıtalararası, ama demografik olarak öyle olmadığı söylenebilir. Almería, kıtalararası olmasını, kendisinden 90 km uzakta, üzerinde bir askeri üs bulunduran bir adayı içermesine borçludur. Diğer dört örnek ise tartışmasız kıtalararası şehirler olup, kıtalararası metropoliten bölgelerin merkezi konumundadırlar.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]