Katherine Johnson
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Katherine Johnson | |
|---|---|
 Katherine Johnson 2008'de | |
| Doğum | Katherine Coleman 26 Ağustos 1918 White Sulphur Springs, Batı Virginia, ABD |
| Ölüm | 24 Şubat 2020 (101 yaşında) Newport News, Virjinya, ABD |
| Milliyet | Amerikalı |
| Eğitim | Batı Virginia Eyalet Üniversitesi, Batı Virginia Üniversitesi |
| Meslek | Fizikçi, Matematikçi |
| Tanınma nedeni | NACA, NASA (Yörünge hesaplama) |
| Memleket | Batı Virginia |
| Ödüller | Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık Özgürlük Madalyası (2015), BBC "En Etkili 100 Kadın" (2016) |
Creole Katherine Johnson (kızlık soyadı Coleman; 26 Ağustos 1918 - 24 Şubat 2020), Amerikalı kadın astrofizikçi, uzay bilimci ve matematikçi. Bir NASA çalışanı olarak yörünge mekaniği hesaplamaları, ilk ve sonraki ABD mürettebatlı uzay uçuşlarının başarısı için kritik öneme sahip Amerikalı bir matematikçiydi. NASA ve selefindeki 33 yıllık kariyeri boyunca, karmaşık manuel hesaplamalarda ustalaşmakla ün kazandı ve görevleri yerine getirmek için bilgisayar kullanımına öncülük etti. Uzay ajansı, "NASA bilim insanı olarak çalışan ilk Afrikalı-Amerikalı kadınlardan biri olarak tarihsel rolüne" dikkat çekti.
Johnson'ın çalışması, uzaydaki ilk Amerikalı astronotlar Alan Shepard ve yörüngedeki ilk Amerikalı John Glenn için olan ve Apollo ay Modülü için buluşma yolları da dahil olmak üzere Project Mercury uzay uçuşları için yörüngelerin, fırlatma pencerelerinin ve acil dönüş yollarının hesaplanmasını içeriyordu. Ay'a uçuşlarda komuta modülü. Hesaplamaları ayrıca Uzay Mekiği programının başlangıcı için gerekliydi ve Mars'a bir görev için planlar üzerinde çalıştı. 2015 yılında Başkan Barack Obama, Johnson'a Başkanlık Özgürlük Madalyası ile ödüllendirildi. 2016'da NASA astronotu Leland D. Melvin tarafından Gümüş Snoopy Ödülü ve NASA Grup Başarı Ödülü'ne layık görüldü. Taraji P. Henson tarafından 2016 yapımı Gizli Figürler filminde baş karakter olarak canlandırıldı. 2019'da Johnson, Başkan Donald Trump tarafından Kongre Altın Madalyası ile ödüllendirildi. 2021'de Ulusal Kadınlar Onur Listesi'ne alındı.
Yaşamı ve kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Johnson 26 Ağustos 1918'de White Sulphur Springs, Batı Virginia'da doğdu. Eğitimine küçük yaşlarda başlayan Katherine Johnson, Batı Virginia Üniversitesi'nde eğitim almasına izin verilen ilk 3 siyahi kökenli Amerikalı'dan birisiydi.[1] Amerika Birleşik Devletleri'nde havacılık uzay programları üzerine ve NASA'da dijital elektronik bilgisayarların erken uygulama alanı üzerine yaptığı çalışmalarla tanındı.
Ayrıca bilgisayarlı "göksel seyrüsefer doğruluğu" tezi ile dikkat çekti. Astronotlar John Glenn ve Alan Shepard'ın Nasa'daki ilk görevleri, 1969'da Apollo 11'in Ay'a uçuşu ve Merkür Projesi gibi birçok uzay uçuşu Johnson'un geliştirdiği Uzay Mekiği programı aracılığıyla mümkün oldu.[2][3] Yaptığı hesaplamaların doğruluğu bu görevlerin başarıyla sonuçlanmasında pay sahibi olmuştur.[2]
Johnson Mars gezegenine yapılacak uzay yolculuğu planlamalar gerçekleştirip 26 araştırma raporu yazdı. NASA'daki basın toplantılarında katılan ilk kadın bilim insanıydı.[4]
Johnson başarılı çalışmalarıyla; 2015 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık Özgürlük Madalyası'nı aldı. Ertesi yıl BBC'nin "En Etkili 100 Kadın" sıralamasında yer aldı.
Kişisel hayatı ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Katherine ve James Francis Goble'ın üç kızı vardı: Constance, Joylette ve Katherine. Aile, 1953'ten beri Newport News, Virginia'da yaşıyordu. James, ameliyat edilemeyen bir beyin tümöründen 1956'da öldü ve üç yıl sonra Katherine, Birleşik Devletler Ordusu subayı ve Kore Savaşı gazisi James A. "Jim" Johnson ile evlendi; çift, Mart 2019'da 93 yaşında ölümüne kadar 60 yıl evli kaldı. Altı torunu ve 11 torununun çocuğu olan Johnson, Hampton, Virginia'da yaşıyordu. Torunlarını ve öğrencilerini bilim ve teknoloji alanında kariyer yapmaya teşvik etti.
50 yıl boyunca Carver Memorial Presbiteryen Kilisesi üyesiydi. Aynı zamanda Alpha Kappa Alpha Sorority'nin bir üyesiydi. Johnson, 24 Şubat 2020'de Newport News'deki bir huzurevinde 101 yaşında öldü. Ölümünün ardından, NASA yöneticisi Jim Bridenstine, onu "bir Amerikan kahramanı" olarak nitelendirdi ve "öncü mirasının asla unutulmayacağını" söyledi.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Loff, Sarah (22 Kasım 2016). "Katherine Johnson Biography". NASA (İngilizce). 8 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2018.
- ^ a b Smith, Yvette (24 Kasım 2015). "Katherine Johnson: The Girl Who Loved to Count". NASA. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2016.
- ^ "Katherine G. Johnson Biography". Biography.com. 10 Ekim 2016. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2017.
- ^ "Google Docs - create and edit documents online, for free". docs.google.com (İngilizce). Erişim tarihi: 13 Mart 2018.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Bridenstine, Jim [@JimBridenstine] (February 24, 2020). "Our @NASA family is sad to learn the news that Katherine Johnson passed away this morning at 101 years old. She was an American hero and her pioneering legacy will never be forgotten. www.nasa.gov/content/katherine-johnson-biography" (Tweet) – via Twitter". 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
 | Bilim insanı ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
  | Bir Amerikalının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
