Leptospiroz
| Leptospiroz | |
|---|---|
 | |
| Karanlık alan mikroskobu ile 200 defa büyütülmüş Leptospira | |
| Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları  |
Leptospiroz, Leptospira adı verilen spiral şekilli bakterilerin sebep olduğu bir enfeksiyondur. Hastalık hiç belirti vermeyebilir; baş ağrıları, kas ağrıları ve ateş gibi hafif belirtiler verebilir ya da akciğerlerde kanama veya menenjit gibi ciddi belirtiler görülebilir.[1][2] Enfeksiyon, kişinin renginde sararmaya, böbrek yetmezliğine ve kanamaya yol açarsa, ortaya çıkan hastalık Weil hastalığı olarak adlandırılır.[2] Akciğerlerde çok fazla miktarda kanamaya sebep olursa ağır pulmoner hemoraji sendromu adı verilir.[2]
Sebepleri ve teşhis
[değiştir | kaynağı değiştir]Leptospira'nın 13'e varan sayıda genetik türü insanlarda hastalığa yol açabilir.[3] Hem vahşi hem de evcil hayvanlar aracılığıyla yayılır.[2] Kemiriciler hastalığı en fazla bulaştıran hayvanlardır.[4] Çoğunlukla deri, göz, ağız ve burundaki çatlaklara hayvan idrarının ya da hayvan idrarı içeren su ya da toprağın teması yoluyla bulaşır.[1][5] Gelişmekte olan ülkelerde hastalığın en yaygın görüldüğü kişiler çiftçiler ve şehirlerde yaşayan yoksullardır.[2] Gelişmiş ülkelerde ise, hastalığa en çok yakalanan kişiler, dünyanın sıcak ve nemli bölgelerinde açık hava etkinliklerine katılanlardır.[1] Hastalığın teşhisi tipik olarak bakterilere karşı ortaya çıkan antikorların araştırılması ya da kanda hastalığa yol açan bakterinin DNA'sının bulunmasıyla konulur.[6]
Korunma ve tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hastalıktan korunmak için, enfekte olma potansiyeli taşıyan hayvanlarla çalışırken teması önleyecek koruyucu teçhizat kullanılabilir, bu temasın ardından bu teçhizat yıkanabilir ve insanların yaşadığı ve çalıştığı alanlardaki kemirici sayısı azaltılabilir.[1] Seyahat edenlerde enfeksiyonu önlemek amacıyla kullanılan ve bir antibiyotik olan doksisiklinin faydası kesin olarak ortaya konulamamıştır.[1] Belli Leptospira tipleri için hayvan aşıları mevcuttur ve bunlar hastalığın insanlara bulaşma riskini azaltabilir.[1] Enfekte olunması halinde tedavi doksisiklin, penisilin ya da seftriakzon gibi antibiyotiklerle yapılır.[1] Tedavi olunsa bile, Weil hastalığı ve ağır pulmoner hemoraji sendromu sırasıyla %10 ve %50'yi aşan oranlarda ölümle sonuçlanır.[2]
Epidemiyoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Her sene yedi ila on milyon insanın leptospiroz enfeksiyonuna yakalandığı tahmin edilmektedir.[7] Bunun neden olduğu ölüm vakası sayısı kesin olarak bilinmemektedir.[7] Bu hastalık en çok dünyanın tropikal kuşağında görülmekle birlikte her yerde ortaya çıkabilir.[1] Gelişmekte olan ülkelerin yoğun yerleşimli fakir mahallelerinde salgınlar meydana gelebilir.[2] Hastalık ilk olarak 1886 yılında Weil tarafından Almanya'da tanımlanmıştır.[1] Enfekte olan hayvanlarda hiç belirti görülmeyebilir ya da hafif veya şiddetli belirtiler ortaya çıkabilir.[3] Belirtiler hayvanın türüne göre değişkenlik gösterebilir.[3] Bazı hayvanlarda, Leptospira üreme kanalında yaşar ve çiftleşme sırasında hastalığın bulaşmasına yol açabilir.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i Slack, A (Jul 2010). "Leptospirosis". Australian family physician. 39 (7). ss. 495-8. PMID 20628664.
- ^ a b c d e f g McBride, AJ; Athanazio, DA; Reis, MG; Ko, AI (Oct 2005). "Leptospirosis". Current opinion in infectious diseases. 18 (5). ss. 376-86. doi:10.1097/01.qco.0000178824.05715.2c. PMID 16148523.
- ^ a b c "Leptospirosis" (PDF). The Center for Food Security and Public Health. Ekim 2013. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Kasım 2014.
- ^ Wasiński B, Dutkiewicz J (2013). "Leptospirosis—current risk factors connected with human activity and the environment". Ann Agric Environ Med. 20 (2). ss. 239-44. PMID 23772568. 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2015.
- ^ "Leptospirosis (Infection)". Centers for Disease Control and Prevention. 16 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2014.
- ^ Picardeau M (Ocak 2013). "Diagnosis and epidemiology of leptospirosis". Médecine Et Maladies Infectieuses. 43 (1). ss. 1-9. doi:10.1016/j.medmal.2012.11.005. PMID 23337900.
- ^ a b "Leptospirosis". NHS. 7 Kasım 2012. 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2014.
- ^ Faine, Solly; Adler, Ben; Bolin, Carole (1999). "Clinical Leptospirosis in Animals". Leptospira and Leptospirosis (Revised 2nd bas.). Melbourne, Australia: MediSci. s. 113. ISBN 0 9586326 0 X.
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |