Sombrero Gökadası
| Sombrero Gökadası | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Hubble Uzay Teleskobu tarafından elde edilen görüntü, Mayıs-Haziran 2003 | |||||
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |||||
| Takımyıldız | Başak[1] | ||||
| Sağ açıklık (α) | 12sa 39d 59,4s[2] | ||||
| Dik açıklık (δ) | -11° 37′ 23″[2] | ||||
| Galaksi sınıfı | SA(s)a;LINER Sy1.9[2] veya E[3] | ||||
| Görünür büyüklük (V) | 8,3[4] | ||||
| Görünür büyüklük (B) | 9,2[4] | ||||
| Mutlak büyüklük (V) | -21,8[5] | ||||
| Yüzey parlaklığı (SB) | 12,0[4] | ||||
| Boyut | 32,32 kpc × 17,45 kpc (105,4 kly × 56,91 kly) (çap; 2MASS K-bandı toplam izofot)[2] 29,09 kpc (94,88 kly) (çap; D25,0 B-bandı izofotu)[2] | ||||
| Görünür boyut (V) | 8,7′ × 3,5′[2] | ||||
| Özellikler | |||||
| Grup veya küme | M104 Grubu[2] | ||||
| Kırmızıya kayma (z) | 0,003633 ± 0,000004[2] | ||||
| Helyo dikey hız () | (1089 ± 1) km/s[2] | ||||
| Mesafe | 9,55 ± 0,31 Mpc (31,1 ± 1,0 Mly)[6] | ||||
| Kütle (m) | 8 ∙ 1011 M☉ | ||||
Keşif | |||||
| |||||
| Katalog belirtmeleri | |||||
M 104 • NGC 4594 • UGCA 293 • PGC 42407 • MCG -2-32-20 • IRAS 12373-1120 • 2MASX J12395949-1137230 • GC 3132 • H I 43 • h 1376 | |||||
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||
Sombrero Gökadası (ayrıca Messier 104, M104 veya NGC 4594 olarak da bilinir), Başak ve Karga takımyıldızları sınırında bulunan, sınıflandırması belirsiz[3] tuhaf gökadadır. Samanyolu gökadasından yaklaşık olarak 9,55 milyon parsek (31,1 milyon ışık yılı) uzaklıkta yer alan gökada,[6] Pierre Méchain tarafından 11 Mayıs 1781 tarihinde keşfedildi.[7] Başak Süperkümesi'nin güney kenarından uzanan bir dizi gökada ve gökada kümesi olan Başak II Grupları'nın bir üyesidir.[8] Yaklaşık 29,09 ila 32,32 kiloparsek (94.900 ila 105.000 ışık yılı) izofotal çapa sahiptir[2] ve bu da onu Samanyolu'ndan biraz daha büyük yapar.
Parlak bir çekirdeği, alışılmadık derecede büyük bir merkezi şişkinliği ve neredeyse kenardan görünen dış diskinde belirgin bir toz şeridi vardır. Koyu toz şeridi ve şişkinlik ona bir sombrero şapkası görünümü verir ve adını buradan alır. Gök bilimciler başlangıçta halenin küçük ve hafif olduğunu, bunun da bir sarmal gökadanın göstergesi olduğunu düşünmüşlerdi, fakat Spitzer Uzay Teleskobu toz halkasının daha önce düşünülenden daha büyük ve daha kütleli olduğunu ve bunun da dev bir eliptik gökadaya işaret ettiğini buldu.[9]
Gökadanın görünür büyüklüğü 8,3 olup[4], amatör teleskoplarla kolayca gözlemlenebilir ve bazı yazarlar tarafından Samanyolu'nun 10 megaparsek yarıçapı içindeki en yüksek mutlak büyüklüğe sahip gökada olarak kabul edilmektedir.[5] Büyük şişkinliği, merkezi süper kütleli kara deliği ve toz şeridiyle profesyonel gök bilimcilerin dikkatini çekmektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
- NGC 1291, dış toz halkası olan diğer bir gökada
- NGC 4725, dış toz halkasıyla benzer bir gökada
- NGC 7742, benzer toz halkasıyla sarmal bir gökada
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ R. W. Sinnott, editor (1988). The Complete New General Catalogue and Index Catalogue of Nebulae and Star Clusters by J. L. E. Dreyer. Sky Publishing Corporation and Cambridge University Press. ISBN 0-933-34651-4.
- ^ a b c d e f g h i j "NASA/IPAC Extragalactic Database". M104 için sonuçlar. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ a b "Sombrero galaxy has split personality". Science Daily. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022.
- ^ a b c d "SEDS". NGC 4594 için sonuçlar. 11 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ a b Karachentsev, Igor D.; Karachentseva, Valentina E.; Huchtmeier, Walter K.; Makarov, Dmitry I. (2003). "A Catalog of Neighboring Galaxies". The Astronomical Journal. 127 (4): 2031-2068. Bibcode:2004AJ....127.2031K. doi:10.1086/382905.
- ^ a b McQuinn, Kristen B. W.; Skillman, Evan D.; Dolphin, Andrew E.; Berg, Danielle; Kennicutt, Robert (2016). "The Distance to M104". The Astronomical Journal. 152 (5): 144. arXiv:1610.03857 $2. Bibcode:2016AJ....152..144M. doi:10.3847/0004-6256/152/5/144.
- ^ Seligman, Courtney. "M104 (= NGC 4594 = PGC 42407), The Sombrero Galaxy". 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
- ^ "The Virgo III Groups". Atlas of the Universe. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2010.
- ^ [1] 13 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Famous Sombrero Galaxy Shows Surprising Side
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hubble Mosaic of the Majestic Sombrero Galaxy (ESA)
- HubbleSite: The Majestic Sombrero Galaxy (M104)16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- M104, the Sombrero Galaxy (NightSkyInfo.com)31 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Messier 104 (SEDS)10 Eylül 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sombrero Galaxy:A Great Observatories View30 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- M104 The Sombrero Galaxy
- WikiSky'da Sombrero Gökadası: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrojen α, X-Ray, Astrofoto, Gök Haritası
NGC 4570 | NGC 4571 | NGC 4572 | NGC 4573 | NGC 4574 | NGC 4575 | NGC 4576 | NGC 4577 | NGC 4578 | NGC 4579 | NGC 4580 | NGC 4581 | NGC 4582 | NGC 4583 | NGC 4584 | NGC 4585 | NGC 4586 | NGC 4587 | NGC 4588 | NGC 4589 | NGC 4590 | NGC 4591 | NGC 4592 | NGC 4593 | NGC 4594 | NGC 4595 | NGC 4596 | NGC 4597 | NGC 4598 | NGC 4599 | NGC 4600 | NGC 4601 | NGC 4602 | NGC 4603 | NGC 4604 | NGC 4605 | NGC 4606 | NGC 4607 | NGC 4608 | NGC 4609 | NGC 4610 | NGC 4611 | NGC 4612 | NGC 4613 | NGC 4614 | NGC 4615 | NGC 4616 | NGC 4617 | NGC 4618 | NGC 4619