Nuri Celilov

Nuri Celilov
Doğum	15 Eylül 1913 Qiziltash, Yalta region, Taurida Governorate, Rusya İmparatorluğu
Ölüm	14 Aralık 1976 (63 yaşında) Krymsky District, Krasnodar Krai, RSFSR, SSCB
Bağlılığı	Sovyetler Birliği
Branşı	Kızıl ordu
Hizmet yılları	1941–1946
Rütbesi	Binbaşı
Birimi	90. Ağır Tank Muhafız Alayı
Çatışma/savaşları	II. Dünya Savaşı
Ödülleri	Kızıl Bayrak Nişanı (3)

Nuri Celilov (Rusça: Нури Джелилов, romanize edilmiştir: Nuri Dzhelilov; 15 Eylül 1913 - 14 Aralık 1976), İkinci Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da subay ve tank bölük komutanı olarak görev yapmış ve savaşta gösterdiği cesaret nedeniyle Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterilmiştir.

Erken dönemi

Celilov 15 Eylül 1913'te Yalta yakınlarındaki Kızıltaş köyünde işçi sınıfından bir Kırım Tatar ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Tarım uzmanı ve Yalta Ziraat Koleji mezunu olan Celilov, 1941 yılında Kızıl Ordu'ya alınmadan önce şarap üreticisi olarak eğitim gördü.

II. Dünya Savaşı

Almanya'nın Sovyetler Birliği'ni işgal etmesinin hemen ardından Kızıl Ordu'ya çağrıldı ve 138. Süvari Alayı'nın 1. bölüğünde siyasi eğitmen olarak görevlendirilmeden önce uzmanlık eğitimine katıldı. Burada savaşın ilk aşamasında çarpışmış ve Dinyepr kıyısında ilk düşman askerini öldürmüştür. Haziran 1942'de aynı tümendeki (30. Süvari Tümeni) 4. Baraj Bölüğü'nün komutanlığına getirildikten sonra geri çekilmelerden kurtulup Ulyanovsk Ağır Tank Okulu'nda öğrenci oldu; okuldan mezun olduktan sonra Aralık 1944'te 90. Muhafız Tank Alayı'ndaki 4. bölüğün komutanlığına atandı. Savaşın geri kalanında bu birimde kalarak Varşova, Łódź, Poznan, Szczecin, Kostrzyn ve Berlin dahil olmak üzere Doğu Avrupa'daki şehirler için birçok büyük saldırı muharebesinde savaştı ve Oder nehri kıyısının ağır savunulan bir bölgesinin geçilmesi ve sonunda Berlin Muharebesi de dahil olmak üzere birçok kez kendini gösterdi. Örnek teşkil ederek tank muharebesi için yeni taktikler geliştirip uygulamış ve hasarlı tankı Panzerfaust tarafından tamamen kuşatıldığında pes etmeyi reddederek tanktan atlayıp otomatik tüfekle ateş açarak ve el bombaları fırlatarak onları şaşırtmıştır; bu çatışmayı kazandıktan sonra Berlin savaşında bölüğüne liderlik etmeye devam etmiş ve alayının Reichstag'a ulaşan ilk üyesi olmuştur. Nisan ortasından Mayıs başına kadar, bölüğü 11 düşman tankı, 24 araç, 26 ateşleme noktası ve diğer düşman teçhizatını imha etmiş, ayrıca 100'den fazla düşman askerini öldürmüş ve Berlin'in 24 bloğunu piyadeler için temizlemiştir; Celilov'un kişisel çetelesi yedi düşman tankı öldürmeyi de içermektedir. Polonya ve Almanya savaşlarındaki liderliği nedeniyle Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildi, ancak sadece Kızıl Bayrak Nişanı ile ödüllendirildi.

Savaş sonrası

Aralık 1946'ya kadar Sovyet birliklerinin bir parçası olarak Almanya'da kaldı, binbaşı rütbesine ulaştı ve tümen komutanı oldu. Kırım'a dönmesi yasaklanan Celilov, başlangıçta ailesinin sürgün edildiği Özbek SSC'de yaşadı. Kardeşi Cevded Celilov da savaştan sağ kurtulmuş ve madalyalı bir savaş pilotu olmuştur. Evlendi, birkaç çocuğu oldu ve Kırım'a dönmeyi hayal etti, ancak önce Dağıstan'a, daha sonra da Krasnodar'a taşınarak yarımadaya yaklaşmak için birçok girişimde bulunmasına rağmen geri dönemedi. Daha sonraki yıllarda kanserden muzdarip oldu ve sonunda 14 Aralık 1976'da kalp krizinden öldü. Yalta'da gömülmek istemesine rağmen Krasnodar'da defnedildi.

Ayrıca bakınız

• İdris Haybulaev
• Dzhevdet Dermendzhi

Kaynakça

Bibliyografi

• Герои бессмертны. Крымские татары во Второй мировой войне. Simferopol: Krymuchpedgiz. 2009. ISBN 978-966-354-300-0. OCLC 574481177.