Odakule
 Odakule, Haziran 2023 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Betonarme |
| Mimari tarz | Modernist |
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′55″K 28°58′32″D / 41.03194°K 28.97556°D |
| Rakım | 76 m (249 ft) |
| Mevcut kullanan | İstanbul Sanayi Odası, Alman Kültür Merkezi |
| Başlama | 1970 |
| Tamamlanma | 1976) |
| Sahip | İstanbul Sanayi Odası |
| Ölçüler | |
| Diğer ölçüler | Bodrum katı 900 m² |
| Teknik ayrıntılar | |
| Kat sayısı | 23 |
| Zemin alanı | 1.407 m2 (15.140 ft2) |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Kaya Tecimen ve Ali Taner |
Odakule, İstanbul'da, İstiklal Caddesi'ne bağlanan Perukar Çıkmazı ile Saka Salim Çıkmazı arasında yükselen, 1976 yılında inşa edilmiş iş merkezi.
1970'li yıllarda İstanbul'da yapılan dört yüksek binadan birisi olan 23 katlı işhanının inşası Mimar Kaya Tecimen ve Ali Taner tarafından tamamlanmıştır.[1] Dönemine göre gökdelen sayılabilecek yükseklik ve cüsseye sahip olması, Türkiye’nin ilk giydirme cam cephe uygulamalarından birine sahip olması, iki cadde arasında açık alan yaratması bakımından önemli bir yapıdır.[2] İstanbul Sanayi Odası, Alman Kültür Merkezi gibi kurumlar tarafından kullanılır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu arsa üzerinde 19. yüzyılda Alleon ailesine ait iki katlı konağın alt katında, şehrin ilk büyük alışveriş merkezi olan Bon Marché mağazası hizmete girmişti. İstanbul'da çok farklı türde ürünlerin bir arada satıldığı ilk dükkân olan Bon Marché, İstanbul halkı için buluşma ve vakit geçirme yeri işlevi görmüş;ayrıca birisi bugünkü İstiklal Caddesi'ne diğeri ise bugün Meşrutiyet Caddesi olan sokağa açılan iki kapısı olduğundan İstanbullular tarafından bir geçit olarak da kullanılmıştı.[3] 1924 yılından itibaren Karlman (Carlmann) ailesi tarafından işletilen mağaza, bu tarihten itibaren Karlman Bonmarşesi veya Karlman Pasajı olarak anılmıştır.
Bon Marché, 1942'de Varlık Vergisi yüzünden ailesinden alınıp kapandı[2] ve binası uzun yıllar Osmanlı Bankası'nın deposu olarak kullanıldı.[4] Bina, Altı-Yedi Eylül Olayları'nın ardından Ziraat Bankası'nın mülkiyetine geçti.[4] İstanbul Sanayi Odası tarafından alınan Karlman Pasajı yıktırılıp 1970'lerine başında yeniden projelendirildi. Pasajın yerine bugünkü bina inşa edilerek 1976 yılında Odakkule adıyla açıldı.[2] Mimarları Kaya Tecimen ve Ali Kemal Taner olan bina, Marmara ve Taksim Etap (halen The Marmara Pera) otelleri ile Harbiye Orduevi binasından sonra İstanbul'da yapılan dördüncü yüksek bina idi.[4]
10 Mart 1991'de 17. katında başlayan yangın sonucu iki katı tamamen yanan ve üç kat büyük hasar gören[4] Odakule bazı revizyonlar geçirmiş ve mimari bütünlüğüne zarar vereceği düşünüldüğü için dışarıya yangın merdiveni yapmak yerine iç merdivenler daha fonksiyonel hale getirilmiştir.
Bina 2 Şubat 2016'da bir yangın daha geçirdi. Kabloların tutuşmasıyla çıkan yangın nedeniyle 7. kattaki iş yerlerinde maddi hasar oluştu.[5]
Mimari özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Modernist anlayıştaki Odakule bodrum katlarıyla birlikte 23 kattan oluşur. Bodrum katı 900 m², zemin kat 570+837 m², yalnızca asansörle birbirine bağlanan bağımsız üniteler şeklinde olan 15 adet büro katı ise 425 m²'den oluşur.[4]
Cibali'deki Tekel Genel Müdürlüğü binasından (bugün Medipol Üniversitesi Hastanesi) sonra dış cephesinde boydan boya cam (glass screen) kullanılan İstanbul'daki ikinci binadır.
Odakule'nin alt katı İstiklal Caddesi ile Meşrutiyet Caddesi'ni birbirine bağlayacak bir geçit şeklinde tasarlanmıştır. Söz konusu alt katın diğer bölümleri ise sergi benzeri etkinliklere uygundur.[6] Geçiş, Atilla Onaran ve Salih Acar'ın heykelleri ile donatılmıştır.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Sezer Sennur; Adnan Özyalçıner. "Öyküleriyle İstanbul Anıtları-2". Evrensel Basım Yayın, 2010. 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2017.
- ^ a b c d "'Çirkinliğe' övgü". Radikal gazetesi, 15.05.2011. 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2017.
- ^ Karadağ, Esra (Temmuz 2021). "19. Yüzyılda Alışveriş Mekanlarının Dönüşümü:Pera'da Bon Marché Örneği". Toplumsal Tarih, Sayı 331. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ a b c d e Kılıç, Abdurrahman. "Odakule Yangını Felaket Geliyorum Diyor" (PDF). Yangin.org sitesi. 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2017.
- ^ Odakule kablo yangını nedeniyle boşaltıldı 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., haberturk.com, 02/02/2016
- ^ Ayşe Hür, "Odakule", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Tarih Vakfı, 1994. ISBN 975-7306-00-2.