SN 1054
 SN 1054'ün kalıntısı Yengeç Bulutsusu | |
| Tip II | |
| Tarih | 4 Temmuz 1054 |
|---|---|
| Takımyıldız | Boğa |
| Sağ açıklık | 05sa 34d 30s |
| Dik açıklık | +22° 01′ 00″ |
| Dönem | ? |
| Galaktik koordinatlar | G.184.6-5.8 |
| Uzaklık | 6.5 kIy (2 kpc) |
| Boyut | 5 Yay-dakika |
| Kalıntı | Bulutsu |
| Ana gökada | Samanyolu |
| Renk (B-V) | ? |
| En yüksek kadir (V) | -6[1] |
| Belirtmeler | SN 1054, SN 1054A, CSI+21-05315, PLX 1266, CM Tau |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
SN 1054 (Yengeç Süpernova), 1054 yılında Dünya'da yaygın olarak gözlemlenmiş bir süpernova. Çinli, Japon, İranlı, Arap ve Amerikan yerlileri tarafından kaydedilen süpernova, 23 gün boyunca gündüz ışığında görülmüş ve 653 gün boyunca gökyüzünde kendisini göstermiştir.[1][2][3] Bu dede yıldız (progenitor) Samanyolu'nda yaklaşık olarak 6300 ışık yılı uzaklıktadır ve çöken çekirdeği bir süpernova olarak patlamıştır.
Mimbres ve Anasazi Amerikan yerlileri de SN 1054'ü gözlemlemişlerdir, ayrıca Anasazi yerlileri, New Mexico'nun kuzey batısında Chaco kanyonu yakınlarında bulunan uçurumun kenarındaki büyük bir evin duvarına, gördükleri süpernovayı çizmişlerdir.[4]
SN 1054'ün bulutsu kalıntıları şimdi Yengeç Bulutsusu olarak bilinmektedir.[2] Bulutsu ayrıca, 1774 yılında Messier 1 veya M1 olarak kataloğa ilk giren Messier nesnesidir. Bu nesneden gelen X-ışınları, Nisan 1963 yılında Deniz Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı tarafından geliştirilmiş olan, Aerobee tipi bir yüksek irtifa roketi ile tespit edildi. Bu X-ışını kaynağına Taurus X-1 adı verilmiştir.
Bulutsunun kalbinde bulunan bu titreşen radyo kaynağı, şimdi Yengeç Atarcası (Crab Pulsar) olarak bilinmektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Supernova 1054 - Creation of the Crab Nebula". 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2009.
- ^ a b Duyvendak, J. J. L. (Nisan 1942), "Further Data Bearing on the Identification of the Crab Nebula with the Supernova of 1054 A.D. Part I. The Ancient Oriental Chronicles", Publications of the Astronomical Society of the Pacific, 54 (318), ss. 91-94, 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Nisan 2009
Mayall, N. U.; Oort, Jan Hendrik (Nisan 1942), "Further Data Bearing on the Identification of the Crab Nebula with the Supernova of 1054 A.D. Part II. The Astronomical Aspects", Publications of the Astronomical Society of the Pacific, 54 (318), ss. 95-104, 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Nisan 2009 - ^ Brecher, K. (1983). "Ancient records and the Crab Nebula supernova". The Observatory. Cilt 103. ss. 106-113. 7 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2008.
- ^ Miller, Williams C. (1955). "Two possible astronomical pictographs found in northern Arizona". Plateau. 27 (4). ss. 6-13.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Possible Anasazi petrograph of SN 1054
- Crab Nebula at ESA/Hubble23 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
