Seviyye Talip
| Yazar | Halide Edib Adıvar |
|---|---|
| Tür | Roman |
| Yayım | 1910 |
Seviyye Talip, Halide Edib Adıvar'ın 1910 yılında İstanbul'da yayımladığı feminist bir romandır.
Yazarın ilk eserlerinden birisi olan roman, bir kadının kocasını terk ederek sevdiği erkekle yaşamasını konu alır.[1] Roman, birinci tekil kişi tarafından (Fahir) anlatılmıştır.
Kitabın Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Batı kültürü ile yetişmiş, sıra dışı, güçlü bir kadın olan Seviyye, aşık olarak evlendiği kocası Talip Bey ile aralarındaki aşkın bittiğini ve Macar asıllı müzik öğretmeni Cemal’e âşık olduğunu keşfeder. Ortak zevkleri olan batı müziği, Seviyye ile Cemal’i birbirine daha da bağlar. Seviyye, kocası kendisini boşamayı reddedince onu terk edip Cemal ile yaşamaya başlar; evli olmadığı bir adamla yaşamanın tüm zorluklarına karşı mücadele eder.
İngiltere’de felsefe okumuş Avrupaî bir aydın olan Fahir, geleneksel bir kadın olan halasının kızı Macide ile evlidir. Fahir’e göre Macide, bıktırıcı bir şekilde ev işleriyle uğraşan, memleket meselelerine ilgisi olmayan, eşine yeterli derecede arkadaş olamayan bir kadındır.[2] Fahir, İngiltere’den döndükten sonra karısını değiştirmeye, Batılı kültüre göre şekillendirmeye çalışır. Fahir’in yenilik arzusu ve annesinin eski düzeni arasında çatışma yaşayan[3] Macide, kocasını memnun etmek ve vatanını modern bir kadın olarak temsil etmek adına[4] hızlı bir değişim gösterir; örneğin kendi kendine İngilizce öğrenir, piyano dersleri alır ve memleket meselelerini yakından takip etmeye başlar. Macide’deki değişimlere rağmen Fahir, Seviyye’ye aşık olur.
Cemal ile nikahsız yaşadığı için toplum içinde çok zor duruma düşen Seviyye, sonunda kocası boşanmaya razı olunca sevgilisi Cemal ile evlenir.
Fahir, Seviyye’ye olan aşkı yüzünden karısı Macide’yi kaybedince savaşa katılıp ölmeyi ve bir kahraman olarak anılmayı tercih eder.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Beyhan Uygun Aytemiz, Halide Edib-Adıvar ve Feminist Yazın, Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2001" (PDF). 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2012.
- ^ "Hülya Adak, Otobiyografik Benliğin Çok-Karakterliliği:Halide Edibin İlk Romanlarında Toplumsal Cinsiyet, Kadınlar Dile Düşünce, İletişim Yayınları, Nisan 2004" (PDF). 17 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2012.
- ^ "Özcan Bayrak, II. Meşrutiyet Dönemi Türk Romanında Milli Kimlik – Batı Çatışması, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 3, Sayı 5, Aralık 2010" (PDF). 16 Mart 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2012.
- ^ a b Çimen Günay- Erkol, Osmanlı Türk Romanından Çağdaş Türk Romanına Kadınlık: Değişim ve Dönüşüm, Türkiyat Mecmuası, Cilt 21, Sayı 2, 2011[ölü/kırık bağlantı]
Iclal Vanwesenbeeck, Seviye Talip, Sonsöz. Can Yayınları, 2019.