The Criterion Collection
 | |
| Tip | Özel |
|---|---|
| Endüstri | Motion picture video production |
| Kuruluş | 1984 |
| Kurucu | Joe Medjuck Robert Stein  |
| Genel merkezi | New York City, New York, U.S. |
| Önemli kişiler | Jonathan B. Turell (CEO) |
| Ürün | Laserdiscs (1984–98) DVDs (1998–present) Blu-ray Discs (2008–present) VOD (select titles) (2008–günümüz) |
| Gelir | US$6.1 million (2007) |
| Bölümleri | Eclipse from the Criterion Collection Essential Art House |
| Sahibi | The Voyager Company |
| Çalışan sayısı | 40 |
| Web sitesi | www.criterion.com |
Criterion Collection, özellikle sinema tarihindeki önemli filmleri, sayısal işlemlerden geçirerek DVD formatında sinema severlere sunan bir Amerikan şirketidir. 1984'te kurulmuştur.
Criterion önceleri çıkardığı laserdisclerle tanınıyordu. 1984 ile 1998 yılları arasında 237 kadar laserdisk çıkardı. 1998 yılında ilk DVD'sini yayınladı. Bu Jean Renoir'ın 1937'de çektiği Harp Esirleri (La Grande illusion) adlı filmdi. 2009 yılına kadar 500'e yakın DVD çıkarmıştır. Buna 12 adet box set dahil değildir. Klasik ve çağdaş önemli filmleri koleksiyonculara kazandıran şirketin bir düsturu da filmleri özgün halleri ile medya ortamına aktarmaktır, yani özgün uzunluklarında kesilmeden ve özgün gösterim oranları ile. Hatta sinemalarda gösterildiği yıllarda çeşitli nedenlerde çıkartılmış sahneler varsa bunlar yerine göre ya filmin içine tekrar yerleştirilmekte ya da ayrıca filmle beraber verilmektedirler. Janus Films için yaptıkları filmler başta olmak üzere daha çok Renoir, Godard, Kurosawa, Cocteau, Fellini, Bergman, Tarkovsky, Hitchcock, Fuller, Lean, Kubrick, Lang, Sturges, Dreyer, Eisenstein, Ozu, Sirk, Buñuel, Powell ve Pressburger gibi sinemanın ustalarının filmlerini DVD'ye aktaran Criterion çoğunlukla yıpranmış olan filmlerin restorasyonlarını da yaparak elektronik ortama geçirmektedir. Criterion'un DVD'leri sadece Kuzey Amerika bölge kodludur yani "Region 1"dirler ve İngilizceden başka altyazı sunulmaz. Criterion DVD'ler diğer markalara göre biraz daha pahalıdırlar.
Koleksiyon kapsamında Türkiye'den iki film düzenlenerek satışa çıkarılmıştır. Bunlar, Metin Erksan'ın yönetmenliğini yaptığı 1964 yapımı Susuz Yaz ve yönetmenliğini Lütfi Ömer Akad'ın yaptığı 1966 yapımı Hudutların Kanunu filmleridir.[1]
Formatlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Laserdisc: Dünyada ilk laserdisc film çıkartan şirketlerin başında gelen "Criterion", 1984 yılından 1998 yılına kadar 237 kadar filmi bu formatta piyasaya verdi. Bu filmlerden bazıları sonradan DVD formatında da basıldı, ancak önemlice bir bölümü sadece laserdisc formatında durmaktadır. Şu anda dünyada laserdisc üreten hiçbir şirket yoktur.[2]
- DVD: Daha önce Laserdisc'te bir öncü olmasına rağmen "Criterion", DVD alanına oldukça geç girdi. Criterion ilk DVD'sini 1998 yılında çıkarttı. Şirketin DVD'ye bastığı ilk film Jean Renoir'ın 1937 tarihli Harp Esirleri (La Grande illusion)'ydi. Hâlen DVD filmleri çıkartmaya devam ediyor. Mayıs 2009 itibarıyla 470 (ilan edilenlerle birlikte 485) film DVD olarak çıkmıştır.
- Blu-ray: Tıpkı DVD'de olduğu gibi "Criterion" bu yüksek tanımlamalı formata geçmekte de fazla acele etmedi ve piyasada bulunan iki sistemin (diğeri HD DVD) tam olarak oturmasını bekledi ve tercihini Blu-ray'den yana yaptı. Şirket ilk Blu-ray filmini 16 Aralık 2008'de çıkardı. Mayıs 2009 itibarıyla şirketin 17 filmi Blu-ray olarak piyasaya verilmiştir.[3]
- Online izleme: Bazı filmleri de şirketin web sitesi üzerinden online izlemek mümkündür. Film başına kredi kartıyla 5 USD talep edilen ve sadece Kuzey Amerika için geçerli bu VOD (Video on Demand) sisteminde film bilgisayara indirilmeden tarayıcı üzerinden seyredilmektedir. İzleyici filmi beğenip bir yıl içerisinde diskini satın almaya karar verdiğinde bu 5 dolar disk ücretinden düşülmektedir. Mayıs 2009 itibarıyla 51 filme online ulaşmak mümkündür.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Turkey". The Criterion Collection. 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Criterion Collection web sitesi 28 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.