Yağlıdere
| Yağlıdere | |
|---|---|
 | |
 Giresun'un Türkiye'deki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Giresun |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Seda Ünlü |
| • Belediye başkanı | Yaşar İbaş (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 322 km² |
| Rakım | 50 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 16.758 |
| • Kır | 8,110 |
| • Şehir | 7.467 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 28610 |
| İl alan kodu | 0454 |
| İl plaka kodu | 28 |
Yağlıdere, Giresun ilinin bir ilçesidir. İlçe halkının çoğunluğunu Türkmen Çepniler oluşturur. Kuzey ve doğuda Espiye, güneyde Alucra ve Şebinkarahisar, batıda Keşap ve Dereli ilçeleriyle komşudur. Denizden 14 km içeride kurulan ilçenin râkımı 50 m'dir.
Köken bilimi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe adını yanında kurulduğu Yağlıdere'den almıştır. Bu isim de akarsuyun doğduğu Çakrak Köyü'nün yaylalarında süt ve yağ üretimi yapan Rumlardan kalmadır. Çevresinde yağ üretilen dereye Yağlıdere adı verilmiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yöre 11. yüzyıl sonlarında Türk hakimiyetine girmiştir. Haçlı seferleri sonucunda Doğu Roma hakimiyeti başlar. 1200-1400 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'na bağlıdır. 1400'lü yıllardan itibaren Çepni Türklerinin nüfusu artmaya başlar. Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethetmesiyle Osmanlı idaresi başlar. 1920'li yıllara kadar Rum nüfusu ilçede barınmaya devam eder.[2]
1811 yılında çevre halkın dere kenarına Cuma camii yapmasıyla Yağlıdere yerleşmesi oluşmaya başlamıştır. Caminin yanına diğer esnaflar dükkân açmış ve bu alan pazar yerine dönmüştür. Camiyanı adı verilen bu pazarın gelişmesiyle köy oluşmuştur. 19. yüzyılda Tirebolu'ya bağlı köy, 1957'de Espiye'ye bağlı bucak olmuştur.[2] 29 Şubat 1972'de belediye statüsü alarak beldeye dönüşmüştür.[3]
Yağlıdere ilçesi 1987 yılında kurulmuştur. 2000 yılından sonra Ahallı, Akdoğan, Kızılelma ve Kurucalı köyleri; 2008'de Tepeköy; 2013'te Akdarı ve Oruçbey köyleri[4] ve 2019 yılında ise Ömerli köyü ilçeye mahalle olarak bağlanınca ilçenin toplam mahalle sayısı 12'ye yükselmiştir.[5]
Gurbetçilik
[değiştir | kaynağı değiştir]1960 yıllarının başında ABD'ye başlayan göç hareketinde Yağlıdere'den ilk göçmenler ağırlıkla New York, New Jersey ve Paterson gibi şehirlere gitmiştir. Buna bağlı olarak ilçeden Amerika'ya göç sürekli artarak devam etmiştir. Amerika'da Yağlıdere ve civar köylerinden göç etmiş kalabalık bir Yağlıdereli topluluğu bulunmaktadır. Yağlıdere'den Amerika'ya yapılan göçlerin birçoğu kaçak göçmen veya sığınmacı statüsündedir.[6]
Amerika'da yerleşik Yağlıdereli kitlesi özellikle yaz aylarındaki ziyaretlerinde ilçenin nüfusunu kalabalıklaştırır. Bu sebeple "New Yağlıdere" olarak anılmaktadır. İlçe nüfusundan daha çok Yağlıdereli Amerika'da yaşamaktadır. Amerika'da yaklaşık olarak 50 bin Yağlıdere kökenli kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir.[7]
İklim ve Bitki Örtüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede tipik Karadeniz iklimi etkilidir. Yazlar serin, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yağış bol ve tüm yıla dağılmıştır. Kurak mevsim yoktur. Yıllık yağış miktarı 1300 mm, yıllık bağıl nem ortalaması % 70 civarıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 14 °C'dir.[8]
Alçaklarda bitki örtüsü kışın yaprak döken türlerden; kestane, meşe, kızılağaç, kavaktan oluşur. Orman altı florası çoğunlukla ormangülü, taflan ve şimşirden oluşur. Daha yüksek alanlarda (500-1500m), sarıçam, göknar, sakız ağaçlarından oluşan iğne yapraklılar görülür. 1500 m'nin üzerindeki dağların zirvelerinde, yayla alanlarında alpin çayırlar görülür.[8]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[9] | 26.931 | 4.899 | 22.032 |
| 2000[10] | 19.297 | 4.336 | 14.961 |
| 2007[11] | 19.118 | 8.127 | 10.991 |
| 2008[12] | 19.281 | 7.758 | 11.523 |
| 2009[13] | 19.021 | 7.412 | 11.609 |
| 2010[14] | 18.337 | 7.095 | 11.242 |
| 2011[15] | 17.578 | 6.573 | 11.005 |
| 2012[16] | 16.797 | 6.077 | 10.720 |
| 2013[17] | 16.833 | 6.907 | 9.926 |
| 2014[18] | 16.292 | 6.821 | 9.471 |
| 2015[19] | 16.066 | 7.268 | 8.798 |
| 2016[19] | 16.219 | 7.618 | 8.601 |
| 2017[19] | 15.189 | 6.915 | 8.274 |
| 2018[19] | 16.758 | 6.422 | 10.336 |
| 2019[19] | 15.793 | 7.864 | 7.929 |
| 2020[19] | 15.577 | 7.467 | 8.110 |
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçenin ekonomisi fındık başta olmak üzere tarım, hayvancılık, arıcılık ve ormancılık temellidir. Halk kendi ihtiyacı için meyve, sebze yetiştirmektedir. Fındığa alternatif olarak kivi yetiştiriciliği son yıllarda ilgi çekmektedir. İlçede 2.535 adet kovanla arıcılık yapılmakta olup, yıllık ortalama 34 ton bal üretilir. Ayrıca alabalık çiftlikleri ve iki adet fındık kırma atölyesi bulunur. İlçe topraklarında bakır ve çinko yatakları olsa da üretim bulunmamaktadır.
Kardeş Bölgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hacı Abdullah Halife Külliyesi, Tekke köyünde bulunan külliye
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "5/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ a b "Tarihçe". yaglidere.gov.tr. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014.
- ^ "Belediye Kurulmasına Dair Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 14 Mart 1972. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021.
- ^ "Yağlıdere'de İki Köy Mahalle Olabilmek İçin Sandığa Gitti". haberler.com. 1 Mayıs 2011. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ Özdemir, Fatih Aytekin (6 Şubat 2019). "Yağlıdere'de İki Köy Mahalle Olabilmek İçin Sandığa Gitti". yaglidere.com. 8 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ Minute, Turkish (12 Haziran 2023). "Thousands of Turkish citizens seek asylum in US through Mexico: report". Turkish Minute (İngilizce). 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ a b "GÖKTEPE REGÜLATÖRÜ VE HES(13,20 MWm/13,04MWe), KIRMA-ELEME VE HARÇ ÜNİTESİ TESİSLERİ" (PDF). 2014. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Yağlıdere Nüfusu - Giresun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Giresun Yağlıdere Nüfusu". nufusune.com.