Kontent qismiga oʻtish

Arkadiy Borisov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Arkadiy Borisov Borisovich
Tavalludi 13-may, 1901-yil, Buxoro
Vafoti 27-may, 1942-yil
Qoʻshin turlari Otliq askarlar
Xizmatdagi yillari 19191942
Qoʻmondonlik qilgan 6-otliqlar korpusi shtab-kvartirasi
Jang/urush Rossiyada fuqarolar urushi, Ikkinchi jahon urushi
Mukofotlari

Arkadiy Borisovich Borisov (koʻp hujjatlarda Borisov, asl ismi Aron Borisovich Shister; 13-may, 1901-yil, Buxoro — 27-may, 1942-yil) — sovet qoʻmondoni, general-mayor (1941). Ikkinchi jahon urushi va fuqarolar urushi qatnashchisi. 1942-yilda Xarkov operatsiyasi paytida nemis qoʻshinlari tomonidan asirga olingan va otib tashlangan.

Aron Shister 1901-yil 13-mayda Buxoroda, tikuvchi oilasida tug‘ilgan. Toshkentda oʻsgan. 1918-yildan SIKP aʼzosi, Turkiston komsomol tashkilotchilaridan biri. 1919-yilda Ishchilar va dehqonlar Qizil Armiyasi safiga qoʻshilgan. Otliq qoʻmondonlik kurslarini tugatgan, shundan soʻng u eskadronga qoʻmondonlik qilgan.

Fuqarolar urushida qatnashgan, 1921-yilgacha Turkistondagi „uchar otryadlar“ tarkibida jang qilgan. 1924-yilda Qizil Armiya Harbiy Akademiyasini tamomlagan. Undan soʻng, Turkiston harbiy okrugiga operativ boʻlim boshligʻi va shtab boshligʻining oʻrinbosari lavozimlariga yuborilgan. Sharqiy Buxorodagi 13-piyodalar brigadasi 3-piyoda diviziyasining alohida eskadroniga qoʻmondonlik qilgan; Bosmachilarga qarshi kurashda qatnashgani uchun Qizil Bayroq ordeni bilan taqdirlangan (1925)[1].

Xuddi shu yili polk va A. B. Borisov shaxsan Junaydxon (1857—1938) tuzilmalarini magʻlub etgani uchun Qizil Bayroq ordeni bilan taqdirlangan[2][3][4]. Junayidxonning bosmachi tuzilmalariga qarshi yurishning taktik tahlili bilan „Poxod konnoy gruppi 8-y kavbrigadi v Kara-Kumskuyu pustinyu v 1927 godu“ (M.: Voengiz, 1932) (tarjimasi „8-chi otliq brigada otliqlar guruhining 1927-yilda Qoraqum choʻliga yurishi“) kitobini yozgan[5].

1928-yil noyabr oyidan u Qizil Armiya shtab-kvartirasining operativ boʻlimida ishlagan. Shu yerda otliq xizmatning tashkiliy masalalari bilan shugʻullangan va harbiy geografiya va tarix boʻyicha ikkita kitob, shuningdek, bir nechta ilmiy maqolalar nashr etgan. 1935-yil 28-noyabrda Borisov brigada komandiri unvonini olgan[6].

1938-yil 10-fevralda hibsga olingan, Rostovdagi qamoqxonada yashagan. Ish 1941-yil 23-yanvarda tugatildi. Shundan soʻng, Borisov ozod qilindi[7] va armiyaga qaytdi.

Ikkinchi jahon urushi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1941-yil avgustda Markaziy frontning 3-armiyasi tarkibida 3-otliq diviziyalari tarkibida otliqlar guruhini boshqargan, Polesie shahrida jang qilgan.

1941-yil dekabr oyida Borisov oʻz korpusi tarkibida Yelets va Efremovni ozod qilish boʻyicha harbiy operatsiyalarda qatnashgan.

  1. Aleksander A. Maslov, David M. Glantz (translator and editor) „Fallen Soviet generals: Soviet general officers killed in battle, 1941—1945“ (Avtobiografiya A. B. Borisova (1933) na str. 49—51). Frank Cass Publishers, London, 1998: „After completing the military academy in 1924, I […] was assigned to Eastern Bukhara, where, on a probationary basis, I commanded a separate squadron of the 3rd Rifle Division of 13th Rifle Corps. While participating in a series of battles with bandit bands, the corps commander, T. Fed’ko, presented me with the Order of the Red Banner for liquidating several important bandit leaders“.
  2. Aleksander A. Maslov, David M. Glantz (translator) „Fallen Soviet generals: Soviet general officers killed in battle, 1941—1945“ (Avtobiografiya A. B. Borisova (1933), str. 49—51): „In 1927 I conducted an operation in Khorezom and Karakum Desert against Dzhunaid-Khan, for which both I and my 84th Cavalry Regiment were awarded with the Order of the Red Banner“.
  3. A. B. Borisov. Vozvraщenie 84-go kavpolka cherez pustinyu v Xorezmskiy oazis: „Po pribitii polka v Tashauz vam predlagaetsya srochno predstavit k nagrajdeniyu ordenom Krasnogo znameni vsex otlichivshixsya komandirov, politrabotnikov i krasnoarmeysev polka“ (iz prikazaniya komanduyuщego voyskami okruga, sbroshennogo vimpelom s samolyota 9 noyabrya vozvraщavshemusya cherez peski polku).
  4. E. B. Shister „ChSIR“ (Wayback Machine saytida 2015-09-24 sanasida arxivlangan) / V sb.: …Imet silu pomnit: Rasskazi tex, kto proshyol ad repressiy. Sost. L. M. Gurvich. — M.: Московский рабочий, 1991. — 369 s. — (Fond pravdi: dokumenti, svidetelstva, issledovaniya) — ISBN 5-239-01273-3 — S. 319—330.
  5. A. B. Borisov. Poxod konnoy gruppi 8-y kavbrigadi v Kara-Kumskuyu pustinyu v 1927 godu
  6. „Приказ народного комиссара обороны Союза ССР по личному составу армии № 2488“. 2015-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 19-may.
  7. Н. С. Черушев.. Из ГУЛАГа — в бой, Военные тайны XX века. М.: Вече, 2006. ISBN 5-9533-1588-0.