Tropine ciklon
Tropine ciklon (vai uragan, taifun) om ciklonan (vai sän sisteman madalanke painudenke) toižend, mitte sädase lämän meren pindan päl i kaimdase vägekahal jumalansäl, valegiden panendal, štorman vägen tulleil.
Tropižed ciklonad sadas energijad nepsan il'man libundaspäi, vezipurun kondensacijaspäi vihmoiden nägul i kuivamban il'man laskendaspäi sen processas. Se mehanizm erištase principialižikš tropikanirdpol'žiš i polärižiš ciklonoišpäi, niiden erineden tropižed ciklonad klassificiruidas kut «ciklonad lämänke südäitukunke».
Nimitadas tropižid ciklonoid taifun:oikš Edahaižes Päivnouzmas i Suvipäivnouzmaižes Azijas, uragan:oikš Pohjoiž- i Suvimerikas (isp.: huracán, angl.: hurricane) maijan tullein Hurakan-jumalan nimen mödhe. Lugetas Bofortan pordhišton mödhe, miše štorm kändase uraganaks tullein pigudel enamba mi 117 km/č (vai 32,5 m/s).
Tropižed ciklonad kanttas energijan surt lugumärad tropikoišpäi venoiden levedusiden čuraduses, sen tagut ned oma atmosferan cirkuläcijan globaližiden processoiden tarbhaižeks palaks. Niiden ciklonoiden olendan tagut lämuden erind poleneb Man pindan erazvuiččil tahoil, se azj laskeb venon klimatan avarombad olemišt planetan pindal.
Mirun rajoniš tropižiden ciklonoiden aktivižusenke ned sasoiš maksimumhasai mapoliškon kezan lopus, konz valdmeren pindan i süvüden lämuziden erind om kaikiš suremb. Planetan masštabas semendku om kaikiš tünemb, sügüz'ku om kaikiš aktivižemb, i kül'mku om üks'jäižeks kuks, konz kaikiden tropižiden ciklonoiden basseinad oma aktivižed ühtenaigašti[1].
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- ↑ Atlantic Oceanographic and Meteorological Laboratory, Hurricane Research Division. Frequently Asked Questions: When is hurricane season? (Paksus anttud küzundad: Konz om uraganan sezon?) // National Oceanic and Atmospheric Administration (aoml.noaa.gov). (angl.)
 |
Tropine ciklon Vikiaitas |
 Sä  |
|
|---|---|
| Voz'aigad | Tal'v • Keväz' • Keza • Sügüz' |
| Atmosferižed sadeged | Hala • Kaste • Kolod vai Jädutez • Lumi • Lumisurin • Ragiž • Sumeg • Tihmak • Valeg • Vihm |
| Sänprognoz da Sänpäivkirj | Il'man lämuz • Nepsuz (absolütine i relätivine) • Painuz • Pil'višt • Tullein čuraduz |
| Sännägused | Jumalansä • Jäine vihm • Piring • Pölütorok • Pölüvehor' • Samalduz • Tropine ciklon • Tullei • Tulleipörde • Uho • Uragan |
|
Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe. |