Poitchrece-e-l'-Årdene

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Poitchrece », loukîz cial.

Poitchrece-e-l'-Årdene (la-minme Pwâtchrèsse, fr: Porcheresse) est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rebané avou Dåvdisse.

L' Eglijhe di Poitchrece, al nive

pîce di teyåte

Mwaissès dnêyes

• Limeros del posse:
  • asteure: 6929
  • Di 1969 a 1977: 6899
• Limero diyalectolodjike: Ne 21
• Arondixhmint: Li Tchestea
• Lomaedje et spotaedje des djins did la:
  • Lomaedje: Poitchrecî, Poitchrecire; (F. Porcheressois, oise)
  • Sipotaedje: les Gadots.
• Eplaeçmint sol daegn : 49° 59' 00 N - 5° 04' 58 E
• Altitude: 350 m. sol soû d' l' eglijhe
• Sitindowe : 1401 Ha
• Dimanants: 415 (1993)

Rilidjon

Do vî tins, c' esteut ene dipindance di Graide.

E 1803 (å Concordat, dizo l' redjime francès), ele divna ene sucursåle di Djimbe;

Ci fourit ene pårotche e 1856.

L' eglijhe di 1853 fourit broûlêye al bataye di Poitchrece li 22 d' awousse 1914 et ribasteye e l' minme plaece, mins avou l' sôu a l' Ess adon ki dvant, il ere å Nôr.

Rindjmint administratif

• An III: Dipårtumint di Sambe et Mouze
• An IV: Canton d' Viyance
• An VIII: Arondixhmint di Sint-Houbert
• 1814: Dipårtumint di Sambe et Oûte, ceke di Dinant
• 1815: Province di Nameur
• 1818: Province di Lussimbork, arondixhmint d' Måtche
• 1819: Distrik do Tchestea
• 1822: Cwårtî do Tchestea
• 1839: Arondixhmint do Tchestea

No di des plaeces di Poitchrece-e-l'-Årdene

• Tchamps: Belôtchamp
• Bwès:
  • Li bôlisse.
  • Grintchi.
• Aiwes:
  • Tchitchron, metou inte Poitchrece èt Rdû.
  • Båré (F. Baré).
• A vey avou l' istwere: l' Aloû (so plaece: Lalû, Lâlû). Did la, des nos d' djins: Djan d' l' Aloû divnou Djan dul Loûe.
• Nén clair : a Hôdrî (F. Haudrie) : Hôdi-rî, dirî d' Hodimont di Djimbe (?)

Istwere

måjhon du comité.

L' an 746, Poitchrece esteut lomée do minme no e latén: Porcaritas. ELe dipindeut del vila merovindjinne di Graide.

E 1271, ele riva al conteye di Tchini.

E 1595, li signeur si loméve «des Abys»; e 1655, c' ere des «Lardenoy de Ville»; e 1741, des «Minckwitz». Li dierin di ç' famile la, al revolucion francesse, s' a dvou catchî. Après bén des mizeres, i rivna a Poitchrece sins l' sô, et-z î mori li 10 di djun 1797.

E 1914 (prumire guere daegnrece, les Francès estént e viyaedje cwand, li 22 d' awousse al nute, ont-st arivé al minme eure, des Almands vinant di Davdisse et des ôtes vinant d' Djimbe. I n' s' ont nén rconoxhou et s' ont batou eshanne. Cwand il ont veyou leu biestreye, å matén, il ont broûlé l' viyaedje et fuziyî mwintes djins k' on n' a rtrové k' après l' guêre.

Pou rlodjî les djins, on-z a basti des ptitès måjhons, k' on-z a lomé: les måjhons do comitî.

Tuzance walone

• Accint do walon: Poitchrece si trouve el Basse-Årdene, e fén mitan do Payis d' ersè.
• dramatike ki djowe e walon: Le blé qui lève.

• 
• 

A vey

Muzêye do shabot

Muzêye do shabot

Dins l' timp, Poitchresse ere conou po ses shabotîs ki fjhént des plats shabots avou do bwès d' bôle et d' hesses. C' est des ptits mestîs k' ont disparexhou après l' guere di 1940-45.

li viye pompe a l' aiwe

Ele date di 1870. Elle est metowe dilé l' Almaxhe. Ele poujhive l' aiwe d' on sourdant vijhén et l' evoyî 48 metes pus hôt et 700 metes pus long dins on rezervwer ey après, dins les batchs publiks do viyaedje (principe do berå idrolike). Ci pompe la purdeut si foice dins l' Almaxhe kékès cintinnes di metes pus hôt pa on bî fwait d' mwin d' ome. L' aiwe fijheut tourner li rowe ki displaecive cwate pistons ki tchessént l' aiwe dins on vaze avou on vaze d' espancion. Avou l' pression, i s' distcherdjive e-z evoyant l' aiwe dins les buzes ki montént å viyaedje.

So les viyès mapes d' Estat-Madjor, gn a co ene taenreye dins l' vijhnaedje di nosse pompe. Elle a tourné disk' e 1952.

Hårdêyes difoûtrinnes

• Muzêye do shabot Waibe do muzêye do shabot
• waibe del pompe a l' aiwe
• Responda sol batreye di Poitchrece (Lucien Collin)