ვესპასიანე
ტიტუს ფლავიუს ვესპასიანე ლათ. Titus Flavius Vespasianus | ||
რომიშ იმპერატორი | ||
---|---|---|
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
1 კვირკვე, 69 წანა – 23 მანგი, 79 წანა | ||
წიმოხონი | ვიტელიუსი | |
მონძე | ტიტუსი | |
დუნაბადი | 17 გერგობათუთა, 9 ფალაკრინუმი, იტალია, რომიშ იმპერია | |
ნაღურა | მანგი 23, 79 (69 წანერი) რომი, იტალია, რომიშ იმპერია | |
ნთხორუ აბანი | რომი | |
მუმა | ტიტუს ფლავიუს საბინუსი | |
ნანა | ვესპასია პოლა | |
ალმასქუ | მაართა: დომიცილა მაჟირა: ანტონია ცენისი | |
სქუალეფი | ტიტუსი დომიცილა დომიციანე | |
რელიგია | ჯვეშრომაული რელიგია |
ტიტუს ფლავიუს ვესპასიანე (ლათ. Titus Flavius Vespasianus; დ. 17 გერგობათუთა, 9 — ღ. 23 მანგი, 79) — რომიშ იმპერატორი 69-79 წანეფს, ფლავიუსეფიშ დინასტიაშ დუმარსხუაფალი.
ვესპასიანექ პოპულარობა მიპალუ ოურდუმე კამპანიეფით. რომიშ ბრიტანეთიშა მიშაჭკირუაშ ბორჯის, ახ.წ. 43 წანას, თის უკინებუდჷ რომიშ II ლეგიონიშ ლეგატიშ პოსტი. თაშნეშე, ვესპასიანე, მუში სქუა ტიტუსიწკჷმა ართო მონაწილენდჷ იუდეარეფიშ ლჷმას. ლჷმაშ მიმალობაშ ბორჯის, ახ.წ. 68 წანას, დუდი დიჸვილუ იმპერატორი ნერონქ. ნერონიშ სუიციდის უკულ მაჸუნუ ომენოღალე ლჷმაქ, ნამუსჷთ ისტორიკოსეფი ოთხი იმპერატორიშ წანას უძახჷნა. გალბაქ დო ოტონქ მალას დოღურეს დო იმპერატორიშ ხვისტა ხეშა ქაშეჸოთუ ვიტელიუსიქ, 69 წანაშ 19 პირელს. 69 წანაშ 1 კვირკვეს, რომიშ ლეგიონეფქ ეგვიპტეს დო იუდეას, იმპერატორო გეგმაცხადეს მანჯღვერთარი ვესპასიანე.
მალას ვესპასიანექ ნძალეფი გაერთიანჷ სირიაშ მამართალი გაიუს ლიცინიუს მუციანუსი დო პანონიაშ გენერალი მარკუს ანტონიუს პრიმუსიწკჷმა, იერუსალიმს ქიდიტუ მუში სქუა ტიტუსი - რომიშ ჯარიშ ხემანჯღვერო დო ქიდიჭყჷ ოურდუმე კამპანია იმპერატორი ვიტელიუსიშ მეხჷ. ვესპასიანექ ქიდეკინჷ ეგვიპტე, მუციანუსიქ დო პრიმუსიქ 69 წანაშ 24 გჷმათუთას ორჯგინეს ვიტელიუსიშ ლეგიონეფს. ვიტელიუსის გინორინა ულამუდჷ, მარა ალმარენჯეფქ თეში ნება ვემეჩეს. უკულ თეს მაჸუნჷ უბადუ ლჷმეფქ რომიშო, ვესპასიანეშ დო ვიტელიუსიშ ნძალეფს შქას. 69 წანაშ 20 ქირსეთუთას, ვიტელიუსი ოჭოფეს დო დოჸვილეს. მაჟირა დღას, 21 ქირსეთუთას სენატიქ რომიშ ახალი იმპერატორო ვესპასიანე გეგმაცხადჷ.
ვესპასიანე რომს ვითი წანაშ გოძვენას მართუნდჷ. ვესპასიანექ გაგინძორჷ რომიშ ექსპანსია ბრიტანეთის, ატარუ იმპერიაშ ფინანსური რეფორმა, რდჷ შხვადოშხვა ამბიციური პროექტეფიშ ინიციატორი, მაგალთო დიჭყჷ კოლოსეუმიშ ეგაფა (კოლოსეუმიშ ეგაფა გათუ ვესპასიანეშ სქუაქ ტიტუსიქ).
ვესპასიანექ იფრელს ქიგიოდჷ ოგაფური, გადიდჷ ჯვეშეფი დო თაშნეშე მიშეღჷ ახალი ოგაფურეფი ხოლო. მუჟამსჷთ ვესპასიანექ ოგაფური კუჩხიშ არდგილეფს ხოლო ქიგიოდჷ, ვესპასიანეშ სქუას ტიტუსის თექ ვემეწონო. თიმწკჷმა ვესპასიანექ ჸათე ოგაფურიშ ორქოშ ფარა ტიტუსის ჩხვინდიშა ქიმუღჷ დო უგამჷ "აბა ქოძირი, შური ქუნთხანსო?". თავრეშე გორჩქინდჷ ფრაზაქ "ფარას შური ვაუნთხანს".
ვესპასიანეშ მართუალაშ პერიოდის, რომქ პოლიტიკური დო ფინანსური სტაბილურობა მიპალუ. ვესპასიანექ დოღურჷ 79 წანაშ 23 მანგის, 69 წანერქ. თინა დოთირუ უნჩაში სქუა ტიტუსიქ.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- Levick, Barbara (1999). Vespasian. Oxford: Routledge.
ვესპასიანე დებადჷ: 9 ღურჷ: 79
| ||
წიმოხონი: ვიტელიუსი |
რომიშ იმპერატორი 69–79 |
გეჸვენჯი: ტიტუსი |