Арктычная прыбярэжная тундра

Арктычная прыбярэжная тундра
Тундравая расліннасць у прыбярэжнай даліне Аляскі
Эказона	Неарктыка
Біём	Тундра
Жывёлы	карыбу, мядзведзь, воўк, аўцабык, белая гусь, казарка чорная, белы мядзведзь, лісіца, лемінг, гарнастай, цюлень, рыба
Відаў птушак	74
Відаў сысуноў	31
Плошча	98 200 км²
Краіны	ЗША
Рэгіён	Аляска
Вышыня над уз. м.	0—150 м
Рэкі	Дэльта ракі Макензі
Глоўбал-200	NA1103
Арэалаў страчана	0 %
Абаронена	49,8 %

Арктычная прыбярэжная тундра (англ.: Arctic coastal tundra) — экалагічны рэгіён на крайняй поўначы Паўночнай Амерыкі, важнае месца размнажэння многіх дзікіх жывёл.

Размяшчэнне

Экарэгіён размешчаны на паўночным узбярэжжы Аляскі, уключае раўніну ўсходняга берага вострава Банкс, бераг Туктаяктук у складзе Юкана і раўніны рэк Андэрсан і Хортан у складзе Паўночна-Заходніх тэрыторый. Гэта вобласць нізкіх, плоскіх і багністых берагавых раўнін. Глеба гэтага сырога арктычнага ўзбярэжжа шчыльная, вечная мерзлата летам пакрываецца тэрмакарставымі «талымі азёрамі» з расталага лёду. Сустракаюцца такія ледзяныя аб'екты, як ледзяныя кліны і пагоркі-пінга з глебы і лёду. Клімат арктычны і досыць цёплы толькі для росту раслін у канцы чэрвеня, ліпені і жніўні, але нават у гэты час года магчымыя замаразкі. У цэлым гэты экарэгіён больш вільготны і сыры, чым прыпалярная тундра, якая працягваецца ад яго на ўсход да Квебека.

Прырода

Арктычная тундра займае поўнач тундравай зоны. Клімат асабліва суровы, і вельмі кароткі вегетатыўны перыяд. Зімовыя вятры дасягаюць там выключнай сілы. Яны цалкам здзімаюць снег з узвышшаў і пераносяць яго ў нізіны, дзе ўтвораць вялікія гурбы, якія часта не растаюць на працягу лета. Пад дзеяннем моцных маразоў у аголенай глебе з'яўляюцца расколіны, якія запаўняюцца снегам; летам у гэтых расколінах знаходзіць прытулак бедная расліннасць.

Флора

Расліны не пакрываюць глебу арктычнай тундры запар, яны размяшчаюцца невялікімі групамі толькі ў паніжаных абароненых месцах. Пераважнымі раслінамі з'яўляюцца імхі і лішайнікі. Хмызнякі зусім адсутнічаюць. Азёры і балоты, пакрытыя асакой (Cyperaceae) і падвеем (Eriophorum), займаюць больш за палову ўсёй яе плошчы. Арктычныя тундры з'яўляюцца летнімі пашамі аленяў. Ппрама на ўзбярэжжы ёсць тарфянікі. Дрэвы, такія як карлікавая бяроза (Betula nana), вербы (Salix), Dryas і вольхі (Alnus) растуць у цяплейшых раёнах вобласці, дэльце Макензі і на ўзбярэжжы Юкана.

Фауна

Гэта ўзбярэжжа з'яўляецца пажыўным асяроддзем для трох велізарных статкаў карыбу (Rangifer tarandus), а таксама статкаў Rangifer tarandus granti. Другі ключавы від — аўцабык (Ovibos moschatus) вострава Банкс і ўзбярэжжа Арктычнага нацыянальнага рэзервату дзікай прыроды. Сярод іншых сысуноў сустракаюцца лемінгі (Lemmini), белыя мядзведзі (Ursus maritimus), маржы (Odobenus rosmarus), бялухі (Delphinapterus leucas), Lepus americanus і Lepus arcticus, лісы (Vulpes vulpes), ваўкі (Canis lupus), Spermophilus parryii і ластаногія (Pinnipedia). Узбярэжжа таксама з'яўляецца домам для многіх вадаплаўных птушак, у тым ліку тут гняздуюцца Chen caerulescens, Somateria fischeri, сібірская гага (Polysticta stelleri), Somateria spectabilis і беладзюбая гагара (Gavia adamsii). Ключавыя арніталагічныя тэрыторыі ўключаюць дэльту ракі Колвіл, возера Тэшэкпук (якое знаходзіцца ў межах Нацыянальнага нафтавага рэзерву-Аляска) і лагуну Касегалук, якія з'яўляюцца вобласцю гнездавання для чорнай казаркі (Branta bernicla). Драпежныя птушкі ўключаюць палярную саву (Nyctea scandiaca), якая палююе тут на вадаплаўных птушак і лемінгаў. З відаў рыб можна згадаць Salvelinus alpinus.

Пагрозы і захаванне

90 % натуральнага асяроддзя застаецца нязменным, за выключэннем наваколляў горада Барау і нафтавых радовішчаў Прадха-бей і Купарук. Ахоўныя тэрыторыі пашыраюцца ўздоўж ўзбярэжжа і могуць у будучыні быць уключаны ў Нацыянальны арктычны запаведнік, якая з'яўляецца адзінай буйной ахоўнай тэрыторыі на гэтым ўзбярэжжа (гл. Дэбаты пра здабычу нафты ў Арктычным запаведніку), а таксама землі вакол аўтамагістралі Далтан і трансаляскінскага нафтапроваду.